Czy zmiana wspólnego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej na dwa odrębne wpisy,w przypadku gdy małżonkowie prowadzą wspólnie działalność gospodarczą na imię i nazwisko obojga małżonków i posługują się Numerem Identyfikacji Podatkowej NIP pierwszego z małżonków powoduje konieczność rejestracji obojga małżonków dla potrzeb VAT?

sygnatura: PP2-4407-111/05/I

autor: Izba Skarbowa w Lublinie

data: 2005-07-18

Decyzja

Na podstawie art. 14b § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 8 poz. 60) po rozpatrzeniu zażalenia z dn. 04.05.2005r. wraz z uzupełnieniem w piśmie z dn. 13.05.2005r. na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Kraśniku nr DP.III. 443/28/05 z dn. 15.04.2005r. w sprawie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego:
dokonuję zmiany zaskarżonego postanowienia.

Uzasadnienie

Rozpatrując wniosek z dn. 25.03.2005r. o udzielenie wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego, postanowieniem DP.III.443/28/05 z dn. 15.04.2005r. wydanym w trybie art. 14a § 1 i § 4 ustawy Ordynacja podatkowa w sprawie dotyczącej sposobu opodatkowania podatkiem VAT małżonków prowadzących wspólnie działalność gospodarczą w przypadku gdy organ ewidencyjny działając na podstawie art. 68 ustawy z dn. 02.07.2004r. - przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1808) dokonał rozdzielenia dotychczasowego wspólnego wpisu małżonków w ewidencji działalności gospodarczej - Urząd Skarbowy w Kraśniku uznał stanowisko strony zawarte we wniosku za nieprawidłowe.

Od wymienionego postanowienia Pan XXX w piśmie z dn. 04.05.2005r. złożył zażalenie w którym wniosła o zmianę stanowiska pierwszej instancji. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuca naruszenie:

• art. 22 ustawy z dnia 02.04.1997r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U Nr 78, poz. 483), poprzez ograniczenie wolności gospodarczej podatnika,
• art. 15 ust. 1 ustawy z dn. 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535), twierdząc, że w świetle interpretacji udzielonej przez organ podatkowy pierwszej instancji małżonkowie, którzy nie zawarli umowy spółki cywilnej nie są w ogóle podatnikami, nie mają obowiązku opłacania podatku VAT, a ci którzy odprowadzają do urzędu skarbowego należny podatek VAT posiadają nadpłatę,
• art. 194 § 1 i § 3 ustawy Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 8 poz. 60), poprzez nie uznanie za dowód dokumentów potwierdzających prawo małżonków do wykonywania legalnej działalności gospodarczej,
• art. 14, art. 121 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 8 poz. 60), poprzez nie uwzględnienie i nie zastosowanie w sprawie urzędowej interpretacji Ministra Finansów zawartej w piśmie z dn. 26.08.1996r. Nr ON-7-065-57-GRG/96, wyjaśniającej sposób rozliczania podatku od towarów i usług przez małżonków prowadzących wspólnie działalność gospodarczą. A w związku z tym naruszenie art. 121 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez naruszenie zasady zaufania do organu podatkowego.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału wynika, że Pani XXX złożyła zgłoszenie rejestracyjne w podatku VAT w dniu 14.08.1998r. Do dnia 29.12.2004r. małżonkowie XXX byli ujęci w ewidencji działalności gospodarczej pod jednym wpisem jako Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Wdrożeniowe ,,XXXX" - pod tym samym adresem. Dnia 07.01.2005r. organ ewidencyjny - Burmistrz Miasta, działając na podstawie art. 68 ustawy z dn. 02.07.2004r. przepisy wprowadzające ustawę o działalności gospodarczej, dokonał zmian we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej Państwa XXX w ten sposób, że pod dotychczasowym numerem została wpisana Pani XXX, natomiast Pan XXX otrzymał nowy numer, z jednoczesnym uwzględnieniem daty faktycznego rozpoczęcia wspólnej działalności małżonków. Dnia 12.01.2005r. Pan XXX złożył zgłoszenie aktualizacyjne NIP-1 z nowym numerem w ewidencji działalności gospodarczej, natomiast Pani XXX złożyła zgłoszenie aktualizacyjne NIP-1 z dotychczasowym numerem ewidencji działalności gospodarczej. Z przepisu art. 4 ust. 1 ustawy z dn. 02.07.2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807) wynika, że przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osoba prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Stosownie do treści art. 68 ust. 1 ustawy z dn. 02.07.2004r. przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz.1808) organ ewidencyjny w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy wzywa każdego z małżonków, którzy są wpisani do ewidencji działalności gospodarczej pod wspólnym numerem ewidencyjnym, do złożenia wniosku o zmianę wspólnego wpisu. We wniosku należy wskazać w szczególności, który z małżonków będzie wpisany do ewidencji pod dotychczasowym numerem. W myśl art. 68 ust. 2 - organ ewidencyjny dokonuje, zgodnie ze złożonym wnioskiem, wpisu drugiego z małżonków pod numerem ewidencyjnym, uwzględniając faktyczną datę rozpoczęcia działalności gospodarczej. Z wpisu pierwotnego usuwa się drugiego z małżonków. Wniosek, o którym mowa w ust. 1 zawiera informacje o umowie spółki cywilnej między małżonkami w celu wykonania działalności gospodarczej, o ile taka została zawarta (art. 68 ust. 3 w/w ustawy).

Zgodnie z ustawą z dn. 13.10.1995r. O zasadach ewidencji i identyfikacji podatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702 z późn. zm.) obowiązek aktualizacji danych ewidencyjnych obejmuje:

1. co do zakresu podmiotowego - podmioty w art. 2 ustawy o NIP, które uprzednio, w celu uzyskania NIP, dokonały zgłoszenia identyfikacyjnego,
2. co do zakresu przedmiotowego - informację o zmianie stanu faktycznego dotyczącego danych zgłoszonych w zgłoszeniu identyfikacyjnym, przez co należy rozumieć: zmianę każdej informacji uprzednio podanej w zgłoszeniu identyfikacyjnym, pojawienie się nowej informacji podlegającej zgłoszeniu identyfikacyjnemu w świetle art. 5 ustawy o NIP.

Podatnik będący osobą fizyczną, posiadający nr NIP, w momencie uzyskania statusu przedsiębiorcy poprzez dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, zobowiązany jest w terminie określonym w art. 9 ust. 1 ustawy o NIP do złożenia zgłoszenia aktualizacyjnego. Do zgłoszenia aktualizacyjnego, zgodnie z art. 9 ust. 6 ustawy o NIP, podatnik prowadzący działalność gospodarczą dołącza uwierzytelnione lub urzędowo poświadczone kopie dokumentów poświadczających informacje objęte tym zgłoszeniem, w szczególności: wpisu (aktualizacji) do ewidencji działalności gospodarczej, dokumentu potwierdzającego uprawnienie do korzystania z lokalu lub nieruchomości, w której znajduje się siedziba, zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON. Obowiązki te spoczywają również na przedsiębiorcy dokonującym aktualizacji danych zawartych we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (np. zmiana nazwy działalności). W świetle ustawy o NIP oraz ustawy z dn. 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm. ) w sytuacji podejmowania działalności gospodarczej przez oboje małżonków, bez zawierania spółki cywilnej, małżonkowie ci zobowiązani są do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego bądź aktualizacyjnego NIP 1, odrębnie na każdego z małżonków, wskazując w nich swoje numery REGON (nadane danej osobie) - tak też uczynili małżonkowie XXX. Zgodnie z art. 15 ustawy z dn. 11.03.2005r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Podmioty te, w myśl art. 96 ust. 1 ustawy o podatku VAT, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć Naczelnikowi Urzędu Skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3. Ustawa o podatku od towarów i usług wśród podatników podlegających temu podatnikowi nie wymienia małżonków wspólnie prowadzących działalność gospodarczą, dlatego za podatnika tego podatku należy uważać tego ze współmałżonków (jeżeli nie zawarli oni umowy spółki cywilnej bądź jawnej), który dokonał zgłoszenia w zakresie podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy o podatku VAT oraz uzyskał potwierdzenie zgłoszenia rejestracyjnego VAT-5.

Reasumując, w świetle przedstawionego stanu faktycznego oraz przepisów prawnych zmiana wspólnego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej na dwa odrębne wpisy,w przypadku gdy Państwo prowadzą wspólnie działalność gospodarczą na imię i nazwisko obojga małżonków i posługują się Numerem Identyfikacji Podatkowej NIP pierwszego z małżonków tj. Pani XXX, nie wywołuje skutków podatkowych. Rozstrzygając przedmiotową sprawę uwzględniłem zarzuty postawione w zażaleniu z dn. 04.05.2005r. łącznie z uzupełnieniem z dn. 13.05.2005r. oraz uwagi zgłoszone w protokole (wypowiedzenia się co do całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego przed wydaniem decyzji), sporządzonym w dn. 14.06.2005r. Uwzględniłem także argumenty przedstawione w dołączonym do akt sprawy w dniu 14.06.2005r. zażaleniu na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Kraśniku. Ponieważ w przedmiotowej sprawie podmiot gospodarczy posługuje się numerem NIP nadanym Pani XXX powyższa informacja pozostaje aktualna w sytuacji gdy działalność prowadzona jest przez nią lub oboje małżonków. W sytuacji gdyby Pani XXX przekazała firmę mężowi zachodzi konieczność likwidacji dotychczasowej działalności ze wszelkimi skutkami wiążącymi się z zakończeniem działalności. Dokonując interpretacji przepisów prawa materialnego organy podatkowe wbrew wywodom prezentowanym w zażaleniu nie starają się ograniczyć swobód prowadzenia przez podatnika działalności gospodarczej - art. 22 ustawy Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U nr 78, poz. 483), lecz starały się wyjaśnić wpływ zmian jakie rodzi nowy wpis do ewidencji działalności gospodarczej w połączeniu z obowiązkami wynikającymi z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535),

Mając na uwadze powyższe orzekłem jak w sentencji decyzji.

Decyzja niniejsza jest ostateczna w administracyjnym toku instancji i wyłącznie z powodu niezgodności z prawem może być zaskarżona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie, w terminie 30 dni od daty jej doręczenia. Skargę składa się w 2 egz.