Czy zawarcie umowy, podającej nazwę prowadzonego gospodarstwa wraz z NIP-em Wnioskodawczyni oraz jej męża, wystawienie faktury z wskazanymi powyżej danymi jest dopuszczalne i czy nie spowoduje utraty prawa do naliczenia podatku VAT z takiej faktury, od którego potem będzie mógł być odliczony VAT?

sygnatura: ILPP2/443-1099/08-2/MR

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

data: 2009-01-12

Wniosek ORD-IN: [ 1897 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2008 r. (data wpływu 3 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podawania na fakturze numeru identyfikacji podatkowej jednego z małżonków - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podawania na fakturze numeru identyfikacji podatkowej jednego z małżonków.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem są współwłaścicielami gospodarstwa rolnego. Pozostają w małżeńskiej wspólności majątkowej. Zrezygnowali z ryczałtowego rozliczania podatku VAT. Na potrzeby rozliczenia podatku od towarów i usług, jeszcze pod rządami ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, zgłoszenie rejestracyjne złożyła Zainteresowana i jej NIP został tzw. NIP-em wiodącym. Zgodnie ze zgłoszeniem rejestracyjnym, wystawiane są faktury VAT z danymi: ,,Gospodarstwo XX" oraz NIP małżonki (Wnioskodawczyni).

W ramach gospodarstwa uprawiane są przez małżonków m.in. łąki. Prowadzący gospodarstwo zamierzają sprzedać uzyskane z łąk produkty do zakładu przetwórstwa paszowego i uzyskać tzw. dopłatę do suszu paszowego. Do tego wymagane jest zawarcie umowy dostawy z zatwierdzonym przez właściwą agencję płatniczą, w tym przypadku Agencję Rynku Rolnego, przedsiębiorstwem przetwórczym. Umowa taka, zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) 382/2005 z dnia 7 marca 2005 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1786/2003 w sprawie wspólnej organizacji rynku suszu paszowego, musi przede wszystkim zawierać nazwiska, imiona i adresy stron zawierających umowę. Do uzyskania dopłaty konieczne jest, aby podmiot, z którym zawarta jest umowa figurował w ewidencji producentów rolnych. Ewidencja producentów rolnych zawiera m.in. takie dane jak NIP producenta.

Do prowadzonej ewidencji producentów i gospodarstw, na podstawie ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. 2008. 08. 23) wpisany został mąż Wnioskodawczyni. Zgodnie z art. 12oust. 4 in principio ww. ustawy, w przypadku małżonków oraz podmiotów będących współposiadaczami gospodarstwa rolnego nadaje się jeden numer identyfikacyjny. Niemożliwe jest zatem nadanie dwóch numerów identyfikacyjnych w ewidencji producentów rolnych, dla każdego z małżonków z osobna. Całe gospodarstwo korzysta zatem niejako z numeru ewidencji męża. Istnieje najwyraźniej luka w przepisach ustawy o ewidencji, bowiem nie ma możliwości złożenia wniosku o zmianę producenta rolnego. Dopuszczalne są jedynie zmiany niektórych danych.

W oparciu o powoływany powyżej art. 14 ust. 1 rozporządzenia 382/2005, Agencja Rynku Rolnego, wymaga aby umowa zawarta była z podmiotem figurującym w ewidencji gospodarstw rolnych i aby faktury na sprzedaż zielonki zawierały jego dane.

Mąż Wnioskodawczyni zamierza zawrzeć umowę dostawy, podając swoje dane i swój NIP. W umowie zaznaczy, że sprzedaż dokonywana będzie w ramach prowadzenia wspólnie z żoną gospodarstwa, korzysta z faktu bycia podatnikiem VAT przez żonę, a wystawiane faktury zawierać będą także jego dane, tzn. ,,Gospodarstwo YY" nr NIP małżonki oraz (dodatkowo w stosunku do ,,normalnie" wystawianych faktur) nr NIP męża. Wówczas Agencja Rynku Rolnego będzie posiadać w systemie informatycznym dane męża jako producenta, który zawarł umowę, a jednocześnie faktury wystawiane będą przez oboje małżonków wspólnie. Rozliczać VAT z tytułu tych faktur będzie małżonka, jako osoba która złożyła zgłoszenie rejestracyjne VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie umowy, podającej wskazane wyżej informacje, wystawienie faktury z wskazanymi powyżej danymi jest dopuszczalne i czy nie spowoduje utraty prawa do naliczenia podatku VAT z takiej faktury, od którego potem będzie mógł być odliczony VAT...

Zdaniem Wnioskodawczyni, opisane powyżej postępowanie jest dopuszczalne i nie spowoduje utraty prawa do naliczenia podatku VAT, od którego potem można będzie odliczyć VAT. Za prawidłowością prezentowanego przez Zainteresowaną stanowiska przemawiają następujące względy:

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1. Powołany artykuł stanowi, że podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3. Z kolei art. 96 ust. 2 ww. ustawy mówi o tym, że w przypadku osób fizycznych, o których mowa w art. 15 ust. 4 i 5, zgłoszenie rejestracyjne może być dokonane wyłącznie przez jedną z osób, na które będą wystawiane faktury przy zakupie towarów i usług i które będą wystawiały faktury przy sprzedaży produktów rolnych.

Powołane powyżej przepisy wskazują na odmienność od zasad ogólnych regulacji dotyczących rozliczeń VAT przez gospodarstwa rodzinne. Przyjęto swego rodzaju fikcję prawną - gospodarstwo rolne to w istocie funkcjonalna działalność, w przypadku której częstokroć nie można wyodrębnić osoby prowadzącej gospodarstwo. Taka regulacja ma uprościć rozliczenia podatkowe. Sformułowanie przepisu art. 15 ust. 4 ustawy o VAT wskazuje, że za podatnika uważa się osobę, która dokonała zgłoszenia rejestracyjnego, choć de facto podatkiem takim jest także i drugi z małżonków. Ustawodawca formując art. 96 ust. 2 ww. ustawy posłużył się liczbą mnogą (jedną z osób, na które będą wystawiane faktury przy zakupie towarów i usług i które będą wystawiały faktury przy sprzedaży produktów rolnych), dopuszczając tym samym wspólne wystawiane faktur, a nawet wystawianie faktur przez któregokolwiek z małżonków prowadzących gospodarstwo, choć rozliczeń dokonywać będzie jeden z małżonków. Ten mianowicie będzie rozliczać, który złożył zgłoszenie rejestracyjne. Wniosek taki jest, w ocenie Wnioskodawczyni, jedynym dopuszczalnym, biorąc pod uwagę zasady interpretacji tekstów prawnych. Jeżeli faktury nie mogłyby być wystawiane przez małżonków wspólnie, nawet przez każdego z osobna, racjonalny ustawodawca posłużyłby się liczbą pojedynczą. Na takim stanowisku stanął Naczelnik Urzędu Skarbowego w Głogowie z dnia 22 marca 2006 r. (PP.443/11/06) w odniesieniu do możliwości rozliczania podatku przez małżonków prowadzących wspólnie gospodarstwo rolne, w przypadku, gdy faktura wystawiona została na imię małżonka niezarejestrowanego. Z uwagi na posłużenie się również liczbą mnogą w przepisie art. 96 ust. 2 powołanej ustawy w odniesieniu do osób, które będą wystawiały faktury, wniosek ten jest jak najbardziej uprawniony.

Kolejnym argumentem, zdaniem Zainteresowanej, przemawiającym za prawidłowością przedstawionej przez nią interpretacji jest fakt, że przepis § 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawnie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasadach wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania, oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004. 97. 971) stanowi, że faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej imiona i nazwiska lub nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy, numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy.

Przepis § 12 ww. rozporządzenia, nie zakazuje umieszczania na fakturze informacji podatkowych takich jak np. NIP drugiego z małżonków, który nie złożył zgłoszenia rejestracyjnego zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Na stanowisku opowiadającym się za dopuszczalnością zawierania w fakturze dodatkowych danych stanął w postanowieniu z dnia 28 lipca 2005 r. Urząd Skarbowy w Grudziądzu (USI/443-76/63/05).

Za taką interpretacją przemawiają nie tylko wyniki wykładni językowej, ale także wyniki wykładni celowościowej. Rodzinne gospodarstwo rolne jest fundamentem ustroju rolnego Rzeczypospolitej Polskiej, jak stanowi art. 23 Konstytucji, na co także należy zwracać uwagę interpretując przepisy prawa. W podanej sytuacji mamy do czynienia z dwoma rolnikami, prowadzącymi jedno gospodarstwo. Zarządzają nim jako małżeńską wspólnością ustawową na podstawie art. 36 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Na podstawie art. 36 ust. 2 powołanego kodeksu, każdy z małżonków, mąż albo żona, może np. zawierać umowy wywołujące skutek w odniesieniu do gospodarstwa. Stroną takiej umowy może być zatem mąż albo żona, ale skutek odniesie taka umowa dla prowadzonego przez nich gospodarstwa.

Ponadto, zdaniem Wnioskodawczyni, na trafność przyjętego przez nią stanowiska wskazała podczas rozmowy telefonicznej konsultantka w Krajowym Biurze Informacji Podatkowej, zwracając jednak uwagę, że dla własnego bezpieczeństwa należałoby uzyskać interpretację na piśmie. Konsultantka miała czas na zapoznanie się z zagadnieniem, bowiem po przedstawieniu zagadnienia miała czas około tygodnia na zapoznanie się z tematem.

Reasumując, wystawienie w przyszłości faktury zawierającej dane: ,,Gospodarstwo YY", NIP małżonki (złożyła zgłoszenie zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT), NIP małżonka, jest w świetle przepisów o podatku od towarów i usług dopuszczalne i nie powinno spowodować utraty prawa do odliczenia podatku naliczonego od takiej faktury.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1.

Natomiast w myśl art. 15 ust. 5 ustawy, przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do osób fizycznych prowadzących wyłącznie działalność rolniczą w innych niż wymienione w ust. 4 przypadkach.

Art. 96 ust. 1 ustawy stanowi, że podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

W myśl art. 96 ust. 2 ustawy, w przypadku osób fizycznych, o których mowa w art. 15 ust. 4 i 5, zgłoszenie rejestracyjne może być dokonane wyłącznie przez jedną z osób, na które będą wystawiane faktury przy zakupie towarów i usług i które będą wystawiały faktury przy sprzedaży produktów rolnych.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego, wynika, iż Wnioskodawczyni wraz z mężem są współwłaścicielami gospodarstwa rolnego. Zainteresowana jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług i przy wystawianiu faktur na prowadzone gospodarstwo podawany jest jej NIP. Wnioskodawczyni wraz z mężem w ramach prowadzonego gospodarstwa zamierzają uzyskać tzw. dopłatę do suszu paszowego. Do uzyskania tej dopłaty konieczne jest, aby podmiot, z którym zawarta jest umowa, figurował w ewidencji producentów rolnych. Do ewidencji tej wpisany został mąż Zainteresowanej.

Ustawa o podatku od towarów i usług zawiera pewne szczególne rozwiązania dotyczące podatników, którzy prowadzą wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie oraz podatników, którzy prowadzą wyłącznie działalność rolniczą w innych ramach niż gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie. Wówczas bowiem za podatnika jest uważana osoba, która składa zgłoszenie rejestracyjne. Przyjęta zasada - gdyż wymienione gospodarstwa to w istocie działalności, w przypadku których częstokroć nie można wyodrębnić osoby prowadzącej gospodarstwo - ma uprościć rozliczenia podatkowe. Wówczas bowiem podatnikiem jest ta osoba fizyczna, która (jak gdyby w imieniu gospodarstwa) zarejestruje się jako podatnik.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzają jednocześnie zasadę, że do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego uprawniona jest tylko i wyłącznie jedna osoba fizyczna spośród tych, które prowadzą wspólne gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie. Dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego skutkuje tym, że faktury dotyczące tego gospodarstwa będą wystawiane na tę właśnie osobę, która dokonała zgłoszenia rejestracyjnego. Jednocześnie ta sama osoba występować będzie w roli zbywcy (dostawcy) przy sprzedaży (dostawie) produktów rolnych.

Wnioskodawczyni ma wątpliwości czy dopuszczalne jest wystawienie faktury zawierającej dane obojga małżonków wraz z ich numerami NIP, dotyczącej dostawy produktów uzyskanych z łąk, wystawionej na prowadzone wspólnie przez małżonków gospodarstwo, w sytuacji gdy to Wnioskodawczyni jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, a mąż widnieje w ewidencji producentów i gospodarstw rolnych. Wątpliwość dotyczy także kwestii czy powyższy sposób postępowania nie spowoduje utraty prawa do odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w treści art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione warunki wynikające z ww. artykułu: odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Podstawową zasadą dla realizacji prawa obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jest istnienie związku tego podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Stosownie do przepisu art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Uregulowania dotyczące szczegółowych zasad wystawiania faktur, danych, które powinny zawierać, oraz sposobie i okresie ich przechowywania, zawarte są w obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r. rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), zwanego dalej rozporządzeniem.

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia, zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami ,,FAKTURA VAT".

Faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży - § 5 ust. 1 rozporządzenia - powinna zawierać co najmniej:

1. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
2. numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11;
3. numer kolejny faktury oznaczonej jako ,,FAKTURA VAT";
4. dzień, miesiąc i rok wystawienia faktury, a w przypadku gdy data ta różni się od daty sprzedaży, również datę sprzedaży; w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży, pod warunkiem podania daty wystawienia faktury;
5. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
6. miarę i ilość sprzedanych towarów lub zakres wykonanych usług;
7. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
8. wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
9. stawki podatku;
10. sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu;
11. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
12. kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem.

Powyższy przepis określa niezbędne minimum elementów, które powinna zawierać faktura VAT. Brak jest zatem przeszkód, aby faktura dokumentująca określoną transakcję, zawierała inne, dodatkowe elementy, które nie zostały wskazane w ww. katalogu.

Z opisu zawartego we wniosku wynika, iż na wystawianych fakturach będą umieszczone zarówno dane Wnioskodawczyni jak i jej męża, zatem nie można uznać ich za nieprawidłowe. Tym samym przedmiotowe faktury uprawniać będą do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z nich wynikającą. Faktury VAT wystawione na nazwisko obojga małżonków z obydwoma numerami NIP potwierdzać będą dokonanie dostawy przez gospodarstwo ogrodnicze prowadzone przez małżonków pozostających we wspólności ustawowej małżeńskiej, zaś zgodnie z przywołanym określeniem podatnika VAT wg art. 15 ustawy, rozliczeń VAT dokonywać będzie Wnioskodawczyni jako zarejestrowany podatnik VAT.

Dodatkowo wskazać należy, iż do dnia 30 listopada 2008 r. obowiązywało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 maja 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 ze zm.).

Tut. Organ informuje ponadto, iż wydana interpretacja dotyczy tylko kwestii wystawiania faktur VAT oraz prawa do odliczenia podatku VAT z nich wynikającego. Natomiast kwestia dotycząca umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek Zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W wydanej interpretacji nie odniesiono się zatem do prawidłowości umowy zawieranej z Agencją Rynku Rolnego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.