sprzedaż gruntu z majątku osobistego i w okolicznościach nie wskazujących na związek z prowadzoną działalnością nie podlega opodatkowaniu VAT

sygnatura: IBPP1/443-1339/08/AZb

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

data: 2008-11-10

Wniosek ORD-IN: [ 839 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 8 września 2008r. (data wpływu 11 września 2008r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zasadności opodatkowania sprzedaży działek - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 września 2008r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zasadności opodatkowania sprzedaży działek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Na podstawie decyzji Prezydenta Miasta z dnia 5 maja 2005r. o numerze xxx orzeczono o zwrocie na rzecz Wnioskodawcy jako spadkobierczyni po zmarłym ojcu poprzednim właścicielu (spadek zg. z postanowieniem Sądu Rejonowego 28 października 1998r.) w udziale 307/640 części oraz trzem osobom fizycznym w udziale po 111/640 jako spadkobiercom byłego właściciela nieruchomości oznaczonej działką 864/347, o powierzchni 2.8633 ha K.M.5 zapisanej w Księdze Wieczystej K.W. jako własność Skarbu Państwa - Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, której nazwa uległa zmianie na Agencja Nieruchomości Rolnych, która została nabyta przez Skarb Państwa - Okręgową Dyrekcję Inwestycji Miejskich w R. aktem notarialnym Rep. A xxx z dnia 17 listopada 1972r. zawartym w trybie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości. Orzekając o zwrocie przedmiotowej nieruchomości Prezydent Miasta wskazał na art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 261, poz. 2603 ze zm.).Prezydent Miasta zaświadczeniem z dnia 5 czerwca 2008r. nr xxx stwierdził, że działka o powierzchni 2.8633 ha zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Miasta znajduje się w terenach zabudowy mieszkalnej jednorodzinnej (12 MN i 16 MN), w związku z tym wyżej wymieniona nieruchomość gruntowa została podzielona na 6 działek celem sprzedaży, z czego 2 zostały już sprzedane przez Wnioskodawcę i współspadkobierców. Sprzedaży dokonano na rzecz osób fizycznych na podstawie aktów notarialnych.

Wskazana nieruchomość gruntowa nie była nigdy wykorzystywana na cele związane z działalnością gospodarczą gdyż ani Wnioskodawca ani inni współspadkobiercy nigdy nie prowadzili (ani nie prowadzą) działalności gospodarczej. Wnioskodawca ani inni współspadkobiercy nie jest ani nie był podatnikiem czynnym w rozumieniu ustawy o podatku VAT. Jako współwłaściciel gruntu Wnioskodawca korzystał z prawa do rozporządzania własnym majątkiem prywatnym nabytym w drodze spadku, a czynność ta nie oznacza działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku VAT. Wnioskodawca nie jest rolnikiem ryczałtowym, nie dokonuje i nigdy nie dokonywał sprzedaży produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej. Sprzedane grunty nie były wykorzystywane do celów rolnych. Przyczyną sprzedaży jest to, że wyżej wymieniona nieruchomość nie będzie użytkowana przez Wnioskodawcę i współspadkobierców, bo nie ma się tym kto zajmować. Przedmiotowe nieruchomości są całkowicie niezabudowane i nigdy nie były przedmiotem najmu lub dzierżawy. Środki uzyskane ze sprzedaży będą zużyte na pokrycie kosztów utrzymania rodziny i domu, oraz na koszty związane z leczeniem, gdyż 2 lata temu Wnioskodawca ciężko zachorował.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku ze sprzedażą wyżej wymienionych działek Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłacenia podatku VAT i czy stanie się podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z tym, że nie prowadzi działalności gospodarczej, nie stał się podatnikiem VAT z tytułu sprzedaży działek stanowiących majątek osobisty tylko z powodu podzielenia nieruchomości gruntowej na działki, gdyż nie można uzależnić statusu podatnika podatku VAT od tego, czy zbywa swój majątek prywatny w całości, czy też po podzieleniu go na części, gdyż w obu przypadkach jest to też ten sam przedmiot transakcji, a jego podział wiąże się jedynie z planem przestrzennego zagospodarowania. Rozumowanie takie prowadziłoby do trudnych do zaakceptowania wniosków, że podmiot sprzedający poza działalnością gospodarczą np. swój prywatny samochód nie ma statusu podatnika w przypadku, gdy zbywa go w całości, a uzyskuje ten status sprzedając go w częściach.

Zarazem sprzedaż kilku działek nie mieści się w definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, gdyż przepisy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT powinny być rozumiane w ten sposób, że warunkiem uznania, że dany podatnik działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, że działa on jako producent, handlowiec, usługodawca pozyskujący zasoby naturalne, rolne lub jako osoba wykonująca wolny zawód. Oznacza to, że Wnioskodawca nie spełnia kryteriów działalności gospodarczej i wyklucza to Wnioskodawcę z grona podatników VAT, gdyż przedmiotowy grunt nie został przez Wnioskodawcę nabyty w celu odsprzedaży, ale pochodzi z majątku rodziców, został Wnioskodawcy przekazany w drodze spadku, stanowi jego majątek prywatny, a sprzedając go Wnioskodawca korzysta z przysługującego mu prawa do swobodnego rozporządzenia własnym majątkiem. Nie można uznać zbycia takiego gruntu za częstotliwą dostawę nieruchomości, a tym samym nie mieści się ona w definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a co za tym idzie sprzedaż przedmiotowych gruntów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca wskazał na wyroki: WSA z dnia 26 stycznia 2007r. sygn. akt. I SA/Wr 1688/06, WSA w Warszawie z 2 października 2007r. sygn. akt. III SA/Wa 1217/07, NSA Wyrok Składu Siedmiu Sędziów z 29 października 2007r. sygn. akt. I FPS 3/07.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary rozumie się - zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT - rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.Przez dostawę towarów na terytorium kraju rozumie się - w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe oznacza, że dostawa towarów, w tym także gruntów, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika podatku VAT, a czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o VAT tzn. np. czynność została wykonana wprawdzie jednorazowo lecz w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania w sposób częstotliwy, czy też wykonywano czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem ,,podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, jak już wskazano wyżej, podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia ,,częstotliwości", przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności.O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat) ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie. W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w odniesieniu do danej czynności ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej w tym zakresie. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala zatem na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Z przedstawionych przepisów wynika więc, że jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży ze swojego majątku prywatnego nieruchomości gruntowej przeznaczonej pod zabudowę, a czynność ta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, iż działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.Aby zatem dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż decyzją Prezydenta Miasta z dnia 5 maja 2005r. orzeczono o zwrocie na rzecz Wnioskodawcy (jako współspadkobiercy po zmarłym ojcu - poprzednim właścicielu) w udziale 111/640 części nieruchomości oznaczonej jako działka 864/347, o powierzchni 2.8633 ha. Ww. nieruchomość uprzednio została nabyta przez Skarb Państwa - Okręgową Dyrekcję Inwestycji Miejskich w R. aktem notarialnym Rep. A xxx z dnia 17 listopada 1972r. zawartym w trybie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości. Przedmiotowa nieruchomość zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego znajduje się w terenach zabudowy mieszkalnej jednorodzinnej. Ww. nieruchomość gruntowa została podzielona na 6 działek, z czego 2 zostały już sprzedane przez Wnioskodawcę i współspadkobierców na rzecz osób fizycznych.W przedmiotowej sprawie Wnioskodawcy nie można uznać za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w odniesieniu do transakcji sprzedaży gruntów, w myśl art. 15 ustawy o VAT. Nic nie wskazuje na to, aby dokonując sprzedaży działek Wnioskodawca działał w charakterze handlowca, a okoliczności będące przyczyną transakcji sprzedaży nieruchomości gruntowych, nie wskazują, iż miałyby być one czynione z zamiarem wykonywania w sposób częstotliwy.Nie można bowiem stwierdzić, iż przedmiotowa nieruchomość została nabyta z zamiarem dalszej odsprzedaży lub z zamiarem wykorzystania w ramach działalności gospodarczej, gdyż Wnioskodawca wszedł w posiadanie udziałów w ww. nieruchomości gruntowej (w drodze decyzji orzekającej o zwrocie przedmiotowej nieruchomości, nabytej uprzednio przez Skarb Państwa od ojca Wnioskodawcy) jako współspadkobierca majątku odziedziczonego po rodzicach. Tak więc ww. nieruchomość stanowi majątek własny Wnioskodawcy, nabyty w drodze spadku.Przeznaczone do sprzedaży grunty nie były wykorzystywane do celów rolnych. Wnioskodawca nie jest rolnikiem ryczałtowym, nie dokonuje i nigdy nie dokonywał sprzedaży produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej. Przedmiotowe nieruchomości są całkowicie niezabudowane i nigdy nie były przedmiotem najmu lub dzierżawy. Należy również podkreślić, że wskazana nieruchomość gruntowa nie była wykorzystywana na cele związane z działalnością gospodarczą, gdyż Wnioskodawca nigdy nie prowadził (ani nie prowadzi) działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie jest (ani nie był) podatnikiem VAT czynnym w rozumieniu ustawy o podatku VAT. Wnioskodawca, będąc współwłaścicielem gruntu, podjął decyzję o sprzedaży majątku rodzinnego z uwagi na fakt, iż wyżej wymieniona nieruchomość nie będzie w żaden sposób użytkowana przez Wnioskodawcę. Środki uzyskane ze sprzedaży gruntu będą zużyte na pokrycie kosztów utrzymania rodziny Wnioskodawcy oraz domu.Zatem, w zaistniałej sytuacji, przedmiotem sprzedaży będzie majątek osobisty Wnioskodawcy, odziedziczony w drodze spadku po rodzicach, niewykorzystywany do działalności gospodarczej (w tym również działalności rolniczej) w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.Wnioskodawca sprzedając działki niezabudowane korzysta z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, a zatem czynność ta nie oznacza wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.Należy zauważyć, iż sprzedaż powyższych działek ma charakter czynności wykonanych okazjonalnie, poza sferą działalności gospodarczej, w warunkach wskazujących, iż działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru.

Podsumowując, w oparciu o przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny należy stwierdzić, że sprzedaż udziałów w przedmiotowych nieruchomościach gruntowych nie nosi znamion powtarzalności, tak więc warunek częstotliwości nie zostaje tu wypełniony. W świetle powyższego dostawy ww. udziałów nie można uznać za działalność gospodarczą, bowiem czynność ta nie mieści się w definicji, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem brak jest podstaw do uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży udziałów we wskazanych działkach. Tym samym dostawa udziałów w przedmiotowych nieruchomościach gruntowych nie będzie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe. Nadmienia się, że wskazywane we wniosku wyroki: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 26 stycznia 2007r. sygn. akt. I SA/Wr 1688/06, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2007r. sygn. akt. III SA/Wa 1217/07, oraz orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 października 2007r. sygn. akt I FPS 3/07 dotyczą konkretnej sprawy podatnika, osadzonej w określonym stanie faktycznym. Rozstrzygnięcie dokonane przez Sąd wiąże jedynie w konkretnej sprawie i nie stanowi źródła powszechnie obowiązującego prawa. Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym. Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.