Money.plFirmaAkty prawneUstawa o rachunkowości

Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (1)



Rozdział 1 Przepisy ogólne

Art. 1.

Ustawa określa zasady rachunkowości oraz tryb badania sprawozdań finansowychprzez biegłych rewidentów.

Art. 2.

1. Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej "ustawą", stosuje się, z zastrzeżeniemust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytoriumRzeczypospolitej Polskiej:

1) spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji)oraz spółek cywilnych, z zastrzeżeniem pkt 2, a także innych osóbprawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego,

2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osóbfizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedażytowarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowywyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800 000 EURO,

3) jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego,przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych,przepisów o działalności ubezpieczeniowej lub przepisów oorganizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkośćprzychodów,

4) gmin, powiatów, województw i ich związków, a także państwowych, gminnych,powiatowych i wojewódzkich:a) jednostek budżetowych,b) gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych,c) zakładów budżetowych,d) funduszy celowych niemających osobowości prawnej,

5) jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiemspółek, o których mowa w pkt 1 i 2,

6) zagranicznych osób prawnych, zagranicznych jednostek nieposiadającychosobowości prawnej oraz zagranicznych osób fizycznych, prowadzących naterytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność osobiście, przez osobęupoważnioną, przy pomocy pracowników - w odniesieniu do działalnościprowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na wielkośćprzychodów,

7) jednostek niewymienionych w pkt 1-6, jeżeli otrzymują one na realizacjęzadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednosteksamorządu terytorialnego lub funduszów celowych - od początku rokuobrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.

2. Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznychoraz spółki partnerskie mogą stosować zasady rachunkowości określone ustawąrównież od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto zesprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowysą niższe niż równowartość w walucie polskiej 800 000 EURO. W tymprzypadku osoby te lub wspólnicy przed rozpoczęciem roku obrotowego sąobowiązani do zawiadomienia o tym urzędu skarbowego, właściwego w sprawachopodatkowania podatkiem dochodowym.

3. Jednostki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z MiędzynarodowymiStandardami Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami SprawozdawczościFinansowej oraz związanymi z nimi interpretacjami ogłoszonymi w formierozporządzeń Komisji Europejskiej, zwanymi dalej "MSR", stosują przepisyustawy oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie, w zakresie nieuregulowanymprzez MSR.

Art. 3.

1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) jednostce - rozumie się przez to podmioty i osoby określone w art. 2 ust. 1,

2) banku - rozumie się przez to jednostkę działającą na podstawie przepisówPrawa bankowego,

3) zakładzie ubezpieczeń - rozumie się przez to jednostkę prowadzącą działalnośćubezpieczeniową na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej,

3a) przepisach o obrocie papierami wartościowymi – rozumie się przez to przepisyustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ustawy o nadzorze nadrynkiem kapitałowym, ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzaniainstrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu orazo spółkach publicznych,

4) udziałach lub udziałowcach - rozumie się przez to również odpowiednio akcjelub akcjonariuszy,

5) krajowych środkach płatniczych, walutach obcych i dewizach - rozumie sięprzez to krajowe środki płatnicze, waluty obce i dewizy, o których mowa wprzepisach Prawa dewizowego,

6) kierowniku jednostki - rozumie się przez to osobę lub organ jedno- lub wieloosobowy(zarząd), który - zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisamiprawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności - uprawniony jestdo zarządzania jednostką, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionychprzez jednostkę. W przypadku spółki jawnej i spółki cywilnej za kierownikajednostki uważa się - wspólników prowadzących sprawy spółki, w przypadkuspółki partnerskiej - wspólników prowadzących sprawy spółki albo zarząd,a w odniesieniu do spółki komandytowej i spółki komdandytowoakcyjnej- komplementariuszy prowadzących sprawy spółki. W przypadkuosoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą za kierownika jednostkiuważa się tę osobę; przepis ten stosuje się odpowiednio do osób wykonującychwolne zawody. Za kierownika jednostki uważa się również likwidatora,a także syndyka lub zarządcę ustanowionego w postępowaniuupadłościowym, jeżeli prowadzą przedsiębiorstwo upadłego,

7) organie zatwierdzającym - rozumie się przez to organ, który zgodnie z obowiązującymijednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocyprawa własności jest uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowegojednostki. W przypadku spółki osobowej, z wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej, oraz spółki cywilnej przez organ zatwierdzający rozumiesię jej wspólników,

8) okresie sprawozdawczym - rozumie się przez to okres, za który sporządzasię sprawozdanie finansowe w trybie przewidzianym ustawą lub inne sprawozdaniasporządzone na podstawie ksiąg rachunkowych,

9) roku obrotowym - rozumie się przez to rok kalendarzowy lub inny okrestrwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany równieżdo celów podatkowych. Rok obrotowy lub jego zmiany określa statutlub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. Jeżeli jednostka rozpoczęładziałalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to możnaksięgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć zksięgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny. Wprzypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy powinienbyć dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy,

10) dniu bilansowym - rozumie się przez to dzień, na który jednostka sporządzasprawozdanie finansowe,

11) przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości - rozumie się przez to wybranei stosowane przez jednostkę rozwiązania dopuszczone ustawą, w tymtakże określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych,

12) aktywach - rozumie się przez to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkoweo wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych,

13) aktywach trwałych - rozumie się przez to aktywa jednostki, które nie są zaliczanedo aktywów obrotowych, o których mowa w pkt 18,

14) wartościach niematerialnych i prawnych - rozumie się przez to, z zastrzeżeniempkt 17, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawamajątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanymokresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczonedo używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,b) prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowychoraz zdobniczych,c) know - how.W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używaniana podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze,wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałychjednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 4. Do wartościniematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmyoraz koszty zakończonych prac rozwojowych,

15) środkach trwałych - rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, rzeczoweaktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznejużyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczonena potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:a) nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu,budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielczewłasnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielczeprawo do lokalu użytkowego,b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,d) inwentarz żywy.Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawylub innej umowy o podobnym charakterze zalicza się do aktywów trwałychjednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 4,

16) środkach trwałych w budowie - rozumie się przez to zaliczane do aktywówtrwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia jużistniejącego środka trwałego,

17) inwestycjach - rozumie się przez to aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyściekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów,uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach)lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a wszczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialnei prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz zostały nabytew celu osiągnięcia tych korzyści. W przypadku zakładów ubezpieczeńprzez inwestycje rozumie się lokaty,

18) aktywach obrotowych - rozumie się przez to tę część aktywów jednostki,które w przypadku:a) aktywów rzeczowych, o których mowa w pkt 19 - są przeznaczone dozbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy,b) aktywów finansowych, o których mowa w pkt 24 - są płatne i wymagalnelub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowegolub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowiąaktywa pieniężne,c) należności krótkoterminowych - obejmują ogół należności z tytułu dostawi usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonychdo aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu

12 miesięcy od dnia bilansowego,d) rozliczeń międzyokresowych - trwają nie dłużej niż 12 miesięcy od dniabilansowego,

19) rzeczowych aktywach obrotowych - rozumie się przez to materiały nabyte wcelu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkęprodukty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w tokuprodukcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym,

20) zobowiązaniach - rozumie się przez to wynikający z przeszłych zdarzeńobowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, którespowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki,

21) rezerwach - rozumie się przez to zobowiązania, których termin wymagalnościlub kwota nie są pewne,

22) zobowiązaniach krótkoterminowych - rozumie się przez to ogół zobowiązańz tytułu dostaw i usług, a także całość lub tę część pozostałych zobowiązań,które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,

23) instrumentach finansowych - rozumie się przez to kontrakt, który powodujepowstanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowegoalbo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron pod warunkiem, że zkontraktu zawartego między dwiema lub więcej stronami jednoznaczniewynikają skutki gospodarcze, bez względu na to, czy wykonanie praw lubzobowiązań wynikających z kontraktu ma charakter bezwarunkowy albowarunkowy. Do instrumentów finansowych nie zalicza się w szczególności:a) rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego,b) ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartościniematerialnych i prawnych, a także z utrzymywaniem i zbyciem nieruchomościoraz wartości niematerialnych i prawnych, zaliczanych doinwestycji,c) umów o przeniesienie praw z papierów wartościowych w okresie pomiędzyterminem zawarcia i rozliczenia transakcji, gdy wykonanie tychumów wymaga wydania papierów wartościowych w określonym terminie,również wtedy, gdy przeniesienie tych praw następuje w formie zapisuna rachunku papierów wartościowych, prowadzonym przez podmiotupoważniony na podstawie odrębnych przepisów,d) aktywów i zobowiązań z tytułu programów, z których wynikają udziałypracowników oraz innych osób związanych z jednostką w jej kapitałach,e) umów połączenia spółek, z których wynikają obowiązki określone wart. 44b ust. 9, 

24) aktywach finansowych - rozumie się przez to aktywa pieniężne, instrumentykapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktuprawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymianyinstrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach,

25) aktywach pieniężnych - rozumie się przez to aktywa w formie krajowychśrodków płatniczych, walut obcych i dewiz. Do aktywów pieniężnych zaliczasię również inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczoneodsetki od aktywów finansowych. Jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalnew ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia(lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych zalicza sięje do środków pieniężnych, chyba że ujmuje się je w przepływach z działalnościinwestycyjnej (lokacyjnej),

26) instrumentach kapitałowych - rozumie się przez to kontrakty, z których wynikaprawo do majątku jednostki, pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniuwszystkich wierzycieli, a także zobowiązanie się jednostki dowyemitowania lub dostarczenia własnych instrumentów kapitałowych, a wszczególności udziały, opcje na akcje własne lub warranty,

27) zobowiązaniach finansowych - rozumie się przez to zobowiązanie jednostkido wydania aktywów finansowych albo do wymiany instrumentu finansowegoz inną jednostką, na niekorzystnych warunkach,

28) zobowiązaniach warunkowych - rozumie się przez to obowiązek wykonaniaświadczeń, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia określonychzdarzeń,

29) aktywach netto - rozumie się przez to aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania,odpowiadające wartościowo kapitałowi (funduszowi) własnemu,

30) przychodach i zyskach - rozumie się przez to uprawdopodobnione powstaniew okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnieokreślonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszeniawartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnegolub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środkówprzez udziałowców lub właścicieli,

31) kosztach i stratach - rozumie się przez to uprawdopodobnione zmniejszeniaw okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonejwartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększeniawartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitałuwłasnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanieśrodków przez udziałowców lub właścicieli,

32) pozostałych kosztach i przychodach operacyjnych - rozumie się przez tokoszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki,a w szczególności koszty i przychody związane:a) z działalnością socjalną,b) ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartościniematerialnych i prawnych,c) z odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych,nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnymnieobciążających kosztów,d) z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanychz operacjami finansowymi,e) z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiemodpisów obciążających koszty wytworzenia sprzedanych produktówlub sprzedanych towarów, koszty sprzedaży lub koszty finansowe,f) z odszkodowaniami, karami i grzywnami,g) z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowiznyaktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż nabycielub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowiealbo wartości niematerialnych i prawnych,

33) stratach i zyskach nadzwyczajnych - rozumie się przez to straty i zyski powstającena skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnościąoperacyjną jednostki i nie związane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia,

34) sprawowaniu kontroli nad inną jednostką - rozumie się przez to zdolnośćjednostki do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki, wcelu osiągania korzyści ekonomicznych z jej działalności,

35) sprawowaniu współkontroli nad inną jednostką - rozumie się przez to zdolnośćjednostki na równi z innymi udziałowcami lub wspólnikami do kierowaniapolityką finansową i operacyjną innej jednostki, w celu osiąganiawspólnych ekonomicznych korzyści z jej działalności,

36) znaczącym wpływie na inną jednostkę - rozumie się przez to niemającąznamion sprawowania kontroli lub współkontroli zdolność jednostki dowpływania na politykę finansową i operacyjną, w tym również dotyczącąpodziału lub pokrycia wyniku finansowego innej jednostki,

37) jednostce dominującej - rozumie się przez to spółkę handlową, sprawującąkontrolę lub współkontrolę nad inną jednostką, a w szczególności:a) posiadającą bezpośrednio lub pośrednio przez udziały większość ogólnejliczby głosów w organie stanowiącym innej jednostki (zależnej),także na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu, wykonującymiswe prawa głosu zgodnie z wolą jednostki dominującej, lubb) uprawnioną do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki(zależnej) w sposób samodzielny lub przez wyznaczone przezsiebie osoby lub jednostki na podstawie umowy zawartej z innymiuprawnionymi do głosu, posiadającymi, na podstawie statutu lub umowyspółki, łącznie z jednostką dominującą, większość ogólnej liczbygłosów w organie stanowiącym, lubc) uprawnioną jako udziałowiec do powoływania albo odwoływania większościczłonków organów zarządzających lub nadzorczych innej jednostki(zależnej), lubd) będącą udziałowcem jednostki, której członkowie zarządu w poprzednimroku obrotowym, w ciągu bieżącego roku obrotowego i do czasusporządzenia sprawozdania finansowego za bieżący rok obrotowy, stanowiąjednocześnie więcej niż połowę składu zarządu tej jednostki (zależnej)lub osoby, które zostały powołane do pełnienia tych funkcji wrezultacie wykonywania przez jednostkę dominującą prawa głosu w organachtej jednostki (zależnej), lube) będącą udziałowcem lub wspólnikiem innej jednostki współzależnejniebędącej spółką handlową i sprawującą współkontrolę nad tą jednostkąwspólnie z innymi uprawnionymi do głosu,

38) znaczącym inwestorze - rozumie się przez to spółkę handlową, posiadającąw innej jednostce - niebędącej jednostką zależną - nie mniej niż 20% głosów w organie stanowiącym tej jednostki i wywierającą znaczący wpływlub sprawującą współkontrolę nad tą jednostką, przy czym liczbę głosówustala się z zachowaniem zasady określonej w pkt 37 lit. a). Udział w ogólnejliczbie głosów może być mniejszy niż 20%, jeżeli inne okolicznościwskazują na wywieranie znaczącego wpływu lub sprawowanie współkontroli,

39) jednostce zależnej - rozumie się przez to spółkę handlową, która kontrolowanajest przez jednostkę dominującą,

40) jednostce współzależnej - rozumie się przez to spółkę handlową lub innąjednostkę, która jest współkontrolowana przez jednostkę dominującą lubznaczącego inwestora i innych udziałowców lub wspólników na podstawiestatutu, umowy spółki lub umowy zawartej na okres dłuższy niż rok,

41) jednostce stowarzyszonej - rozumie się przez to spółkę handlową, na którąznaczący inwestor wywiera znaczący wpływ,

42) jednostkach podporządkowanych - rozumie się przez to jednostki zależne,współzależne od jednostki dominującej oraz jednostki stowarzyszone zeznaczącym inwestorem,

43) jednostkach powiązanych - rozumie się przez to grupę jednostek obejmującąjednostkę dominującą lub znaczącego inwestora, jednostki zależne, współzależnei stowarzyszone,

44) grupie kapitałowej - rozumie się przez to jednostkę dominującą wraz z jednostkamizależnymi i niebędącymi spółkami handlowymi jednostkamiwspółzależnymi,

45) konsolidacji - rozumie się przez to łączenie sprawozdań finansowych jednostektworzących grupę kapitałową przez sumowanie odpowiednich pozycjisprawozdań finansowych jednostki dominującej, jednostek zależnych i niebędącychspółkami handlowymi jednostek współzależnych, z uwzględnieniemniezbędnych wyłączeń i korekt,

46) kapitałach mniejszości - rozumie się przez to tę część aktywów netto jednostkizależnej, która należy do udziałowców spoza grupy kapitałowej,

47) metodzie praw własności - rozumie się przez to przyjętą przez jednostkędominującą lub znaczącego inwestora metodę wyceny udziałów w aktywachnetto jednostki podporządkowanej, z uwzględnieniem wartości firmylub ujemnej wartości firmy, ustalonych na dzień objęcia kontroli, współkontrolilub wywierania znaczącego wpływu. Wartość początkową udziału aktualizujesię na dzień bilansowy, na który sporządza się sprawozdanie finansowe,o zmiany wartości aktywów netto jednostki podporządkowanej, jakienastąpiły w okresie sprawozdawczym, wynikające zarówno z osiągniętegowyniku finansowego, skorygowanego o odpis raty wartości firmy lub ujemnejwartości firmy przypadający na dany okres sprawozdawczy, jak i wszelkieinne zmiany, w tym wynikające z rozliczeń z jednostką dominującą lubznaczącym inwestorem,

48) Europejskim Obszarze Gospodarczym - rozumie się przez to kraje Unii Europejskiejoraz Islandię, Liechtenstein i Norwegię.

2. Wyrażone w EURO wielkości przelicza się na walutę polską po średnim kursie,ustalonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień bilansowy, z zastrzeżeniemust. 3.

3. Wyrażone w EURO wielkości, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 2,przelicza się na walutę polską po średnim kursie ustalonym przez NarodowyBank Polski, na dzień 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy.

4. Jeżeli jednostka przyjęła do używania obce środki trwałe lub wartości niematerialnei prawne na mocy umowy, zgodnie z którą jedna ze stron, zwana dalej"finansującym", oddaje drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", środkitrwałe lub wartości niematerialne i prawne do odpłatnego używania lub równieżpobierania pożytków na czas oznaczony, środki te i wartości zalicza się do aktywówtrwałych korzystającego, jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z następującychwarunków:

1) przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu,na który została zawarta,

2) zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniuokresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowejz dnia nabycia,

3) okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemuokresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawamajątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawowłasności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa zostałazawarta, przeniesione na korzystającego,

4) suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy iprzypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartościrynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględniasię wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązujesię zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumyopłat nie zalicza się płatności na rzecz korzystającego za świadczenia dodatkowe,podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżelikorzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie,

5) zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnejumowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużeniaumowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianychw dotychczasowej umowie,

6) przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałez tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywakorzystający,

7) przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego.Może on być używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzaniaw nim istotnych zmian.

5. W przypadku spełnienia co najmniej jednego z warunków określonych w ust. 4,oddane do używania korzystającemu środki trwałe lub wartości niematerialne iprawne zalicza się u finansującego do aktywów trwałych jako należności.

6. W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe korzystającego nie podlegaobowiązkowi badania i ogłaszania w myśl art. 64 ust. 1, to może on dokonywaćkwalifikacji umów, o których mowa w ust. 4, według zasad określonych w przepisachpodatkowych i nie stosować ust. 4 i 5. 

Art. 4.

1. Jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

2. Zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych iwykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną.

3. Rachunkowość jednostki obejmuje:

1) przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,

2) prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych,ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,

3) okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistegostanu aktywów i pasywów,

4) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,

5) sporządzanie sprawozdań finansowych,

6) gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacjiprzewidzianej ustawą,

7) poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkachprzewidzianych ustawą.

4. Jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosowaćuproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizacjęobowiązku określonego w ust. 1.

5. Kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków wzakresie rachunkowości określonych ustawą, w tym z tytułu nadzoru, również wprzypadku, gdy określone obowiązki w zakresie rachunkowości - z wyłączeniemodpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury -zostaną powierzone innej osobie za jej zgodą. Przyjęcie odpowiedzialnościprzez inną osobę powinno być stwierdzone w formie pisemnej. W przypadkugdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazanaosoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego organu.

Art. 5.

1. Przyjęte zasady (politykę) rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, dokonującw kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji gospodarczych,wyceny aktywów i pasywów, w tym także dokonywania odpisówamortyzacyjnych lub umorzeniowych, ustalania wyniku finansowego i sporządzaniasprawozdań finansowych tak, aby za kolejne lata informacje z nich wynikającebyły porównywalne. Wykazane w księgach rachunkowych na dzień ichzamknięcia stany aktywów i pasywów należy ująć w tej samej wysokości, wotwartych na następny rok obrotowy księgach rachunkowych.

2. Przy stosowaniu przyjętych zasad (polityki) rachunkowości przyjmuje się założenie,że jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłościdziałalność w nie zmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacjilub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lubprawnym. Ustalając zdolność jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki uwzględnia wszystkie informacje dostępne na dzień sporządzeniasprawozdania finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości,obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego.

Art. 6.

1. W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadającena jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodamidotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.

2. Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów doaktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą kosztylub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okressprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.

Art. 7.

1. Poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiścieponiesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasadyostrożności. W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bezwzględu na jego wysokość, uwzględnić:

1) zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, wtym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych,

2) (skreślony),

3) wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne,

4) wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne,

5) rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.

2. Zdarzenia, o których mowa w ust. 1, należy uwzględnić także wtedy, gdy zostanąone ujawnione między dniem bilansowym a dniem, w którym rzeczywiścienastępuje zamknięcie ksiąg rachunkowych.

3. Wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów i związanychz nimi kosztów, jak też zysków i strat nadzwyczajnych ustala się oddzielnie.Nie można kompensować ze sobą wartości różnych co do rodzaju aktywówi pasywów, przychodów i kosztów związanych z nimi oraz zysków i stratnadzwyczajnych.

Art. 8.

1. Określając zasady (politykę) rachunkowości należy zapewnić wyodrębnienie wrachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowejoraz wyniku finansowego jednostki, przy zachowaniu zasady ostrożności,o której mowa w art. 7.

2. W celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji jednostka może, ze skutkiemod pierwszego dnia roku obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji,zmienić dotychczas stosowane rozwiązania na inne, przewidziane ustawą.Zmiana dotychczas stosowanych rozwiązań wymaga również określenia w informacji dodatkowej wpływu tych zmian na sprawozdania finansowe wymaganeinnymi przepisami prawa, jeżeli zostały one sporządzone za okres, w którympowyższe rozwiązania uległy zmianie. W przypadku takim należy w sprawozdaniufinansowym jednostki za rok obrotowy, w którym zmiany te nastąpiły,podać przyczyny tych zmian, określić liczbowo ich wpływ na wynik finansowyoraz zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego dotyczącychroku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian. 


powrót do spisu treści

1 Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich:

1) dyrektywy 2001/65/WE z dnia 27 września 2001 r. zmieniającej dyrektywy 78/660/EWG,

83/349/EWG oraz 86/635/EWG w zakresie zasad oceny rocznych i skonsolidowanych sprawozdańfinansowych niektórych rodzajów spółek a także banków oraz innych instytucji finansowych(Dz.Urz. WE L 283 z 27.10.2001),

2) dyrektywy 2003/38/WE z dnia 13 maja 2003 r. zmieniającej dyrektywę 78/660/EWG w sprawierocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek w odniesieniu do kwot wyrażonychw euro (Dz.Urz. WE L 120 z 15.05.2003),

3) dyrektywy 2003/51/WE z dnia 18 czerwca 2003 r. zmieniającej dyrektywy 78/660/EWG,

83/349/EWG, 86/635/EWG oraz 91/674/EWG w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdańfinansowych niektórych rodzajów spółek, banków i innych instytucji finansowych orazzakładów ubezpieczeń (Dz.Urz. WE L 178 z 17.07.2003).Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie - zdniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej - dotyczą ogłoszeniatych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne.


Polecamy produkty dla firm

PRZYDATNE LINKI