Art. 1.
Ustawa określa zasady rachunkowości oraz tryb badania sprawozdań finansowychprzez
biegłych rewidentów.
Art. 2.
1. Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej "ustawą", stosuje się, z zastrzeżeniemust.
3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytoriumRzeczypospolitej
Polskiej:
1) spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji)oraz
spółek cywilnych, z zastrzeżeniem pkt 2, a także innych osóbprawnych, z wyjątkiem
Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego,
2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osóbfizycznych
oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedażytowarów, produktów
i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowywyniosły co najmniej równowartość
w walucie polskiej 800 000 EURO,
3) jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego,przepisów
o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych,przepisów
o działalności ubezpieczeniowej lub przepisów oorganizacji i funkcjonowaniu
funduszy emerytalnych, bez względu na wielkośćprzychodów,
4) gmin, powiatów, województw i ich związków, a także państwowych, gminnych,powiatowych
i wojewódzkich:a) jednostek budżetowych,b) gospodarstw pomocniczych jednostek
budżetowych,c) zakładów budżetowych,d) funduszy celowych niemających osobowości
prawnej,
5) jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiemspółek,
o których mowa w pkt 1 i 2,
6) zagranicznych osób prawnych, zagranicznych jednostek nieposiadającychosobowości
prawnej oraz zagranicznych osób fizycznych, prowadzących naterytorium Rzeczypospolitej
Polskiej działalność osobiście, przez osobęupoważnioną, przy pomocy pracowników
- w odniesieniu do działalnościprowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
bez względu na wielkośćprzychodów,
7) jednostek niewymienionych w pkt 1-6, jeżeli otrzymują one na realizacjęzadań
zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednosteksamorządu
terytorialnego lub funduszów celowych - od początku rokuobrotowego, w którym
dotacje lub subwencje zostały im przyznane.
2. Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznychoraz
spółki partnerskie mogą stosować zasady rachunkowości określone ustawąrównież
od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto zesprzedaży
towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowysą niższe
niż równowartość w walucie polskiej 800 000 EURO. W tymprzypadku osoby te lub
wspólnicy przed rozpoczęciem roku obrotowego sąobowiązani do zawiadomienia o
tym urzędu skarbowego, właściwego w sprawachopodatkowania podatkiem dochodowym.
3. Jednostki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z MiędzynarodowymiStandardami
Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami SprawozdawczościFinansowej oraz
związanymi z nimi interpretacjami ogłoszonymi w formierozporządzeń Komisji Europejskiej,
zwanymi dalej "MSR", stosują przepisyustawy oraz przepisy wykonawcze wydane
na jej podstawie, w zakresie nieuregulowanymprzez MSR.
Art. 3.
1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) jednostce - rozumie się przez to podmioty i osoby określone w art. 2 ust.
1,
2) banku - rozumie się przez to jednostkę działającą na podstawie przepisówPrawa
bankowego,
3) zakładzie ubezpieczeń - rozumie się przez to jednostkę prowadzącą działalnośćubezpieczeniową
na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
3a) przepisach o obrocie papierami wartościowymi rozumie się przez to przepisyustawy
o obrocie instrumentami finansowymi, ustawy o nadzorze nadrynkiem kapitałowym,
ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzaniainstrumentów finansowych
do zorganizowanego systemu obrotu orazo spółkach publicznych,
4) udziałach lub udziałowcach - rozumie się przez to również odpowiednio akcjelub
akcjonariuszy,
5) krajowych środkach płatniczych, walutach obcych i dewizach - rozumie sięprzez
to krajowe środki płatnicze, waluty obce i dewizy, o których mowa wprzepisach
Prawa dewizowego,
6) kierowniku jednostki - rozumie się przez to osobę lub organ jedno- lub wieloosobowy(zarząd),
który - zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisamiprawa, statutem, umową
lub na mocy prawa własności - uprawniony jestdo zarządzania jednostką, z wyłączeniem
pełnomocników ustanowionychprzez jednostkę. W przypadku spółki jawnej i spółki
cywilnej za kierownikajednostki uważa się - wspólników prowadzących sprawy spółki,
w przypadkuspółki partnerskiej - wspólników prowadzących sprawy spółki albo
zarząd,a w odniesieniu do spółki komandytowej i spółki komdandytowoakcyjnej-
komplementariuszy prowadzących sprawy spółki. W przypadkuosoby fizycznej prowadzącej
działalność gospodarczą za kierownika jednostkiuważa się tę osobę; przepis ten
stosuje się odpowiednio do osób wykonującychwolne zawody. Za kierownika jednostki
uważa się również likwidatora,a także syndyka lub zarządcę ustanowionego w postępowaniuupadłościowym,
jeżeli prowadzą przedsiębiorstwo upadłego,
7) organie zatwierdzającym - rozumie się przez to organ, który zgodnie z obowiązującymijednostkę
przepisami prawa, statutem, umową lub na mocyprawa własności jest uprawniony
do zatwierdzania sprawozdania finansowegojednostki. W przypadku spółki osobowej,
z wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej, oraz spółki cywilnej przez organ zatwierdzający
rozumiesię jej wspólników,
8) okresie sprawozdawczym - rozumie się przez to okres, za który sporządzasię
sprawozdanie finansowe w trybie przewidzianym ustawą lub inne sprawozdaniasporządzone
na podstawie ksiąg rachunkowych,
9) roku obrotowym - rozumie się przez to rok kalendarzowy lub inny okrestrwający
12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany równieżdo celów podatkowych.
Rok obrotowy lub jego zmiany określa statutlub umowa, na podstawie której utworzono
jednostkę. Jeżeli jednostka rozpoczęładziałalność w drugiej połowie przyjętego
roku obrotowego, to możnaksięgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres
połączyć zksięgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny.
Wprzypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy powinienbyć
dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy,
10) dniu bilansowym - rozumie się przez to dzień, na który jednostka sporządzasprawozdanie
finansowe,
11) przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości - rozumie się przez to wybranei
stosowane przez jednostkę rozwiązania dopuszczone ustawą, w tymtakże określone
w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych,
12) aktywach - rozumie się przez to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkoweo
wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które
spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych,
13) aktywach trwałych - rozumie się przez to aktywa jednostki, które nie są
zaliczanedo aktywów obrotowych, o których mowa w pkt 18,
14) wartościach niematerialnych i prawnych - rozumie się przez to, z zastrzeżeniempkt
17, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawamajątkowe nadające
się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanymokresie ekonomicznej użyteczności
dłuższym niż rok, przeznaczonedo używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:a)
autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,b) prawa do wynalazków,
patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowychoraz zdobniczych,c) know - how.W
przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używaniana podstawie
umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze,wartości niematerialne
i prawne zalicza się do aktywów trwałychjednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami
określonymi w ust. 4. Do wartościniematerialnych i prawnych zalicza się również
nabytą wartość firmyoraz koszty zakończonych prac rozwojowych,
15) środkach trwałych - rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, rzeczoweaktywa
trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznejużyteczności dłuższym
niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczonena potrzeby jednostki. Zalicza
się do nich w szczególności:a) nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania
wieczystego gruntu,budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale,
spółdzielczewłasnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielczeprawo
do lokalu użytkowego,b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,c)
ulepszenia w obcych środkach trwałych,d) inwentarz żywy.Środki trwałe oddane
do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawylub innej umowy o podobnym charakterze
zalicza się do aktywów trwałychjednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi
w ust. 4,
16) środkach trwałych w budowie - rozumie się przez to zaliczane do aktywówtrwałych
środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia jużistniejącego środka
trwałego,
17) inwestycjach - rozumie się przez to aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyściekonomicznych
wynikających z przyrostu wartości tych aktywów,uzyskania z nich przychodów w
formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach)lub innych pożytków, w tym również
z transakcji handlowej, a wszczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości
i wartości niematerialnei prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz
zostały nabytew celu osiągnięcia tych korzyści. W przypadku zakładów ubezpieczeńprzez
inwestycje rozumie się lokaty,
18) aktywach obrotowych - rozumie się przez to tę część aktywów jednostki,które
w przypadku:a) aktywów rzeczowych, o których mowa w pkt 19 - są przeznaczone
dozbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego
cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej
niż 12 miesięcy,b) aktywów finansowych, o których mowa w pkt 24 - są płatne
i wymagalnelub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowegolub
od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowiąaktywa pieniężne,c)
należności krótkoterminowych - obejmują ogół należności z tytułu dostawi usług
oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonychdo aktywów finansowych,
a które stają się wymagalne w ciągu
12 miesięcy od dnia bilansowego,d) rozliczeń międzyokresowych - trwają nie dłużej
niż 12 miesięcy od dniabilansowego,
19) rzeczowych aktywach obrotowych - rozumie się przez to materiały nabyte wcelu
zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkęprodukty
gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w tokuprodukcji, półprodukty
oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym,
20) zobowiązaniach - rozumie się przez to wynikający z przeszłych zdarzeńobowiązek
wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, którespowodują wykorzystanie
już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki,
21) rezerwach - rozumie się przez to zobowiązania, których termin wymagalnościlub
kwota nie są pewne,
22) zobowiązaniach krótkoterminowych - rozumie się przez to ogół zobowiązańz
tytułu dostaw i usług, a także całość lub tę część pozostałych zobowiązań,które
stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,
23) instrumentach finansowych - rozumie się przez to kontrakt, który powodujepowstanie
aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowegoalbo instrumentu
kapitałowego u drugiej ze stron pod warunkiem, że zkontraktu zawartego między
dwiema lub więcej stronami jednoznaczniewynikają skutki gospodarcze, bez względu
na to, czy wykonanie praw lubzobowiązań wynikających z kontraktu ma charakter
bezwarunkowy albowarunkowy. Do instrumentów finansowych nie zalicza się w szczególności:a)
rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego,b) ze zbyciem środków
trwałych, środków trwałych w budowie, wartościniematerialnych i prawnych, a
także z utrzymywaniem i zbyciem nieruchomościoraz wartości niematerialnych i
prawnych, zaliczanych doinwestycji,c) umów o przeniesienie praw z papierów wartościowych
w okresie pomiędzyterminem zawarcia i rozliczenia transakcji, gdy wykonanie
tychumów wymaga wydania papierów wartościowych w określonym terminie,również
wtedy, gdy przeniesienie tych praw następuje w formie zapisuna rachunku papierów
wartościowych, prowadzonym przez podmiotupoważniony na podstawie odrębnych przepisów,d)
aktywów i zobowiązań z tytułu programów, z których wynikają udziałypracowników
oraz innych osób związanych z jednostką w jej kapitałach,e) umów połączenia
spółek, z których wynikają obowiązki określone wart. 44b ust. 9,
24) aktywach finansowych - rozumie się przez to aktywa pieniężne, instrumentykapitałowe
wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktuprawo do otrzymania
aktywów pieniężnych lub prawo do wymianyinstrumentów finansowych z inną jednostką
na korzystnych warunkach,
25) aktywach pieniężnych - rozumie się przez to aktywa w formie krajowychśrodków
płatniczych, walut obcych i dewiz. Do aktywów pieniężnych zaliczasię również
inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczoneodsetki od aktywów finansowych.
Jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalnew ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania,
wystawienia, nabycia lub założenia(lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów
pieniężnych zalicza sięje do środków pieniężnych, chyba że ujmuje się je w przepływach
z działalnościinwestycyjnej (lokacyjnej),
26) instrumentach kapitałowych - rozumie się przez to kontrakty, z których wynikaprawo
do majątku jednostki, pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniuwszystkich
wierzycieli, a także zobowiązanie się jednostki dowyemitowania lub dostarczenia
własnych instrumentów kapitałowych, a wszczególności udziały, opcje na akcje
własne lub warranty,
27) zobowiązaniach finansowych - rozumie się przez to zobowiązanie jednostkido
wydania aktywów finansowych albo do wymiany instrumentu finansowegoz inną jednostką,
na niekorzystnych warunkach,
28) zobowiązaniach warunkowych - rozumie się przez to obowiązek wykonaniaświadczeń,
których powstanie jest uzależnione od zaistnienia określonychzdarzeń,
29) aktywach netto - rozumie się przez to aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania,odpowiadające
wartościowo kapitałowi (funduszowi) własnemu,
30) przychodach i zyskach - rozumie się przez to uprawdopodobnione powstaniew
okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnieokreślonej wartości,
w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszeniawartości zobowiązań,
które doprowadzą do wzrostu kapitału własnegolub zmniejszenia jego niedoboru
w inny sposób niż wniesienie środkówprzez udziałowców lub właścicieli,
31) kosztach i stratach - rozumie się przez to uprawdopodobnione zmniejszeniaw
okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonejwartości,
w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększeniawartości zobowiązań
i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitałuwłasnego lub zwiększenia
jego niedoboru w inny sposób niż wycofanieśrodków przez udziałowców lub właścicieli,
32) pozostałych kosztach i przychodach operacyjnych - rozumie się przez tokoszty
i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki,a w szczególności
koszty i przychody związane:a) z działalnością socjalną,b) ze zbyciem środków
trwałych, środków trwałych w budowie, wartościniematerialnych i prawnych,c)
z odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych,nieściągalnych,
z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnymnieobciążających
kosztów,d) z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanychz
operacjami finansowymi,e) z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami,
z wyjątkiemodpisów obciążających koszty wytworzenia sprzedanych produktówlub
sprzedanych towarów, koszty sprzedaży lub koszty finansowe,f) z odszkodowaniami,
karami i grzywnami,g) z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze
darowiznyaktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż nabycielub
wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowiealbo wartości niematerialnych
i prawnych,
33) stratach i zyskach nadzwyczajnych - rozumie się przez to straty i zyski
powstającena skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnościąoperacyjną
jednostki i nie związane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia,
34) sprawowaniu kontroli nad inną jednostką - rozumie się przez to zdolnośćjednostki
do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki, wcelu osiągania
korzyści ekonomicznych z jej działalności,
35) sprawowaniu współkontroli nad inną jednostką - rozumie się przez to zdolnośćjednostki
na równi z innymi udziałowcami lub wspólnikami do kierowaniapolityką finansową
i operacyjną innej jednostki, w celu osiąganiawspólnych ekonomicznych korzyści
z jej działalności,
36) znaczącym wpływie na inną jednostkę - rozumie się przez to niemającąznamion
sprawowania kontroli lub współkontroli zdolność jednostki dowpływania na politykę
finansową i operacyjną, w tym również dotyczącąpodziału lub pokrycia wyniku
finansowego innej jednostki,
37) jednostce dominującej - rozumie się przez to spółkę handlową, sprawującąkontrolę
lub współkontrolę nad inną jednostką, a w szczególności:a) posiadającą bezpośrednio
lub pośrednio przez udziały większość ogólnejliczby głosów w organie stanowiącym
innej jednostki (zależnej),także na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi
do głosu, wykonującymiswe prawa głosu zgodnie z wolą jednostki dominującej,
lubb) uprawnioną do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki(zależnej)
w sposób samodzielny lub przez wyznaczone przezsiebie osoby lub jednostki na
podstawie umowy zawartej z innymiuprawnionymi do głosu, posiadającymi, na podstawie
statutu lub umowyspółki, łącznie z jednostką dominującą, większość ogólnej liczbygłosów
w organie stanowiącym, lubc) uprawnioną jako udziałowiec do powoływania albo
odwoływania większościczłonków organów zarządzających lub nadzorczych innej
jednostki(zależnej), lubd) będącą udziałowcem jednostki, której członkowie zarządu
w poprzednimroku obrotowym, w ciągu bieżącego roku obrotowego i do czasusporządzenia
sprawozdania finansowego za bieżący rok obrotowy, stanowiąjednocześnie więcej
niż połowę składu zarządu tej jednostki (zależnej)lub osoby, które zostały powołane
do pełnienia tych funkcji wrezultacie wykonywania przez jednostkę dominującą
prawa głosu w organachtej jednostki (zależnej), lube) będącą udziałowcem lub
wspólnikiem innej jednostki współzależnejniebędącej spółką handlową i sprawującą
współkontrolę nad tą jednostkąwspólnie z innymi uprawnionymi do głosu,
38) znaczącym inwestorze - rozumie się przez to spółkę handlową, posiadającąw
innej jednostce - niebędącej jednostką zależną - nie mniej niż 20% głosów w
organie stanowiącym tej jednostki i wywierającą znaczący wpływlub sprawującą
współkontrolę nad tą jednostką, przy czym liczbę głosówustala się z zachowaniem
zasady określonej w pkt 37 lit. a). Udział w ogólnejliczbie głosów może być
mniejszy niż 20%, jeżeli inne okolicznościwskazują na wywieranie znaczącego
wpływu lub sprawowanie współkontroli,
39) jednostce zależnej - rozumie się przez to spółkę handlową, która kontrolowanajest
przez jednostkę dominującą,
40) jednostce współzależnej - rozumie się przez to spółkę handlową lub innąjednostkę,
która jest współkontrolowana przez jednostkę dominującą lubznaczącego inwestora
i innych udziałowców lub wspólników na podstawiestatutu, umowy spółki lub umowy
zawartej na okres dłuższy niż rok,
41) jednostce stowarzyszonej - rozumie się przez to spółkę handlową, na którąznaczący
inwestor wywiera znaczący wpływ,
42) jednostkach podporządkowanych - rozumie się przez to jednostki zależne,współzależne
od jednostki dominującej oraz jednostki stowarzyszone zeznaczącym inwestorem,
43) jednostkach powiązanych - rozumie się przez to grupę jednostek obejmującąjednostkę
dominującą lub znaczącego inwestora, jednostki zależne, współzależnei stowarzyszone,
44) grupie kapitałowej - rozumie się przez to jednostkę dominującą wraz z jednostkamizależnymi
i niebędącymi spółkami handlowymi jednostkamiwspółzależnymi,
45) konsolidacji - rozumie się przez to łączenie sprawozdań finansowych jednostektworzących
grupę kapitałową przez sumowanie odpowiednich pozycjisprawozdań finansowych
jednostki dominującej, jednostek zależnych i niebędącychspółkami handlowymi
jednostek współzależnych, z uwzględnieniemniezbędnych wyłączeń i korekt,
46) kapitałach mniejszości - rozumie się przez to tę część aktywów netto jednostkizależnej,
która należy do udziałowców spoza grupy kapitałowej,
47) metodzie praw własności - rozumie się przez to przyjętą przez jednostkędominującą
lub znaczącego inwestora metodę wyceny udziałów w aktywachnetto jednostki podporządkowanej,
z uwzględnieniem wartości firmylub ujemnej wartości firmy, ustalonych na dzień
objęcia kontroli, współkontrolilub wywierania znaczącego wpływu. Wartość początkową
udziału aktualizujesię na dzień bilansowy, na który sporządza się sprawozdanie
finansowe,o zmiany wartości aktywów netto jednostki podporządkowanej, jakienastąpiły
w okresie sprawozdawczym, wynikające zarówno z osiągniętegowyniku finansowego,
skorygowanego o odpis raty wartości firmy lub ujemnejwartości firmy przypadający
na dany okres sprawozdawczy, jak i wszelkieinne zmiany, w tym wynikające z rozliczeń
z jednostką dominującą lubznaczącym inwestorem,
48) Europejskim Obszarze Gospodarczym - rozumie się przez to kraje Unii Europejskiejoraz
Islandię, Liechtenstein i Norwegię.
2. Wyrażone w EURO wielkości przelicza się na walutę polską po średnim kursie,ustalonym
przez Narodowy Bank Polski, na dzień bilansowy, z zastrzeżeniemust. 3.
3. Wyrażone w EURO wielkości, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 2,przelicza
się na walutę polską po średnim kursie ustalonym przez NarodowyBank Polski,
na dzień 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy.
4. Jeżeli jednostka przyjęła do używania obce środki trwałe lub wartości niematerialnei
prawne na mocy umowy, zgodnie z którą jedna ze stron, zwana dalej"finansującym",
oddaje drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", środkitrwałe lub wartości
niematerialne i prawne do odpłatnego używania lub równieżpobierania pożytków
na czas oznaczony, środki te i wartości zalicza się do aktywówtrwałych korzystającego,
jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z następującychwarunków:
1) przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu,na
który została zawarta,
2) zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniuokresu,
na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowejz dnia nabycia,
3) okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemuokresowi
ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawamajątkowego, przy czym nie
może być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawowłasności przedmiotu umowy może
być, po okresie, na jaki umowa zostałazawarta, przeniesione na korzystającego,
4) suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy iprzypadająca
do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartościrynkowej przedmiotu
umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględniasię wartość końcową przedmiotu umowy,
którą korzystający zobowiązujesię zapłacić za przeniesienie na niego własności
tego przedmiotu. Do sumyopłat nie zalicza się płatności na rzecz korzystającego
za świadczenia dodatkowe,podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu,
jeżelikorzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie,
5) zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnejumowy
o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużeniaumowy dotychczasowej,
na warunkach korzystniejszych od przewidzianychw dotychczasowej umowie,
6) przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałez
tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywakorzystający,
7) przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego.Może
on być używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzaniaw nim istotnych
zmian.
5. W przypadku spełnienia co najmniej jednego z warunków określonych w ust.
4,oddane do używania korzystającemu środki trwałe lub wartości niematerialne
iprawne zalicza się u finansującego do aktywów trwałych jako należności.
6. W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe korzystającego nie podlegaobowiązkowi
badania i ogłaszania w myśl art. 64 ust. 1, to może on dokonywaćkwalifikacji
umów, o których mowa w ust. 4, według zasad określonych w przepisachpodatkowych
i nie stosować ust. 4 i 5.
Art. 4.
1. Jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,rzetelnie
i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.
2. Zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych
iwykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną.
3. Rachunkowość jednostki obejmuje:
1) przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,
2) prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych,ujmujących
zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,
3) okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistegostanu
aktywów i pasywów,
4) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,
5) sporządzanie sprawozdań finansowych,
6) gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacjiprzewidzianej
ustawą,
7) poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkachprzewidzianych
ustawą.
4. Jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosowaćuproszczenia,
jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizacjęobowiązku określonego
w ust. 1.
5. Kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków wzakresie
rachunkowości określonych ustawą, w tym z tytułu nadzoru, również wprzypadku,
gdy określone obowiązki w zakresie rachunkowości - z wyłączeniemodpowiedzialności
za przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury -zostaną powierzone
innej osobie za jej zgodą. Przyjęcie odpowiedzialnościprzez inną osobę powinno
być stwierdzone w formie pisemnej. W przypadkugdy kierownikiem jednostki jest
organ wieloosobowy, a nie została wskazanaosoba odpowiedzialna, odpowiedzialność
ponoszą wszyscy członkowie tego organu.
Art. 5.
1. Przyjęte zasady (politykę) rachunkowości należy stosować w sposób ciągły,
dokonującw kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji gospodarczych,wyceny
aktywów i pasywów, w tym także dokonywania odpisówamortyzacyjnych lub umorzeniowych,
ustalania wyniku finansowego i sporządzaniasprawozdań finansowych tak, aby za
kolejne lata informacje z nich wynikającebyły porównywalne. Wykazane w księgach
rachunkowych na dzień ichzamknięcia stany aktywów i pasywów należy ująć w tej
samej wysokości, wotwartych na następny rok obrotowy księgach rachunkowych.
2. Przy stosowaniu przyjętych zasad (polityki) rachunkowości przyjmuje się założenie,że
jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłościdziałalność
w nie zmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacjilub
upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lubprawnym. Ustalając
zdolność jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki uwzględnia
wszystkie informacje dostępne na dzień sporządzeniasprawozdania finansowego,
dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości,obejmującej okres nie krótszy
niż jeden rok od dnia bilansowego.
Art. 6.
1. W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadającena
jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodamidotyczące
danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.
2. Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów doaktywów
lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą kosztylub przychody
dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okressprawozdawczy koszty,
które jeszcze nie zostały poniesione.
Art. 7.
1. Poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiścieponiesione
na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasadyostrożności.
W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bezwzględu na jego wysokość,
uwzględnić:
1) zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, wtym również
dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych,
2) (skreślony),
3) wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne,
4) wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne,
5) rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.
2. Zdarzenia, o których mowa w ust. 1, należy uwzględnić także wtedy, gdy zostanąone
ujawnione między dniem bilansowym a dniem, w którym rzeczywiścienastępuje zamknięcie
ksiąg rachunkowych.
3. Wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów i związanychz
nimi kosztów, jak też zysków i strat nadzwyczajnych ustala się oddzielnie.Nie
można kompensować ze sobą wartości różnych co do rodzaju aktywówi pasywów, przychodów
i kosztów związanych z nimi oraz zysków i stratnadzwyczajnych.
Art. 8.
1. Określając zasady (politykę) rachunkowości należy zapewnić wyodrębnienie
wrachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowejoraz
wyniku finansowego jednostki, przy zachowaniu zasady ostrożności,o której mowa
w art. 7.
2. W celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji jednostka może, ze skutkiemod
pierwszego dnia roku obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji,zmienić
dotychczas stosowane rozwiązania na inne, przewidziane ustawą.Zmiana dotychczas
stosowanych rozwiązań wymaga również określenia w informacji dodatkowej wpływu
tych zmian na sprawozdania finansowe wymaganeinnymi przepisami prawa, jeżeli
zostały one sporządzone za okres, w którympowyższe rozwiązania uległy zmianie.
W przypadku takim należy w sprawozdaniufinansowym jednostki za rok obrotowy,
w którym zmiany te nastąpiły,podać przyczyny tych zmian, określić liczbowo ich
wpływ na wynik finansowyoraz zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego
dotyczącychroku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian.
1 Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji
wdrożenia następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich:
1) dyrektywy 2001/65/WE z dnia 27 września 2001 r. zmieniającej dyrektywy
78/660/EWG,
83/349/EWG oraz 86/635/EWG w zakresie zasad oceny rocznych i skonsolidowanych
sprawozdańfinansowych niektórych rodzajów spółek a także banków oraz
innych instytucji finansowych(Dz.Urz. WE L 283 z 27.10.2001),
2) dyrektywy 2003/38/WE z dnia 13 maja 2003 r. zmieniającej dyrektywę
78/660/EWG w sprawierocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów
spółek w odniesieniu do kwot wyrażonychw euro (Dz.Urz. WE L 120 z 15.05.2003),
3) dyrektywy 2003/51/WE z dnia 18 czerwca 2003 r. zmieniającej dyrektywy
78/660/EWG,
83/349/EWG, 86/635/EWG oraz 91/674/EWG w sprawie rocznych i skonsolidowanych
sprawozdańfinansowych niektórych rodzajów spółek, banków i innych instytucji
finansowych orazzakładów ubezpieczeń (Dz.Urz. WE L 178 z 17.07.2003).Dane
dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej
ustawie - zdniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w
Unii Europejskiej - dotyczą ogłoszeniatych aktów w Dzienniku Urzędowym
Unii Europejskiej - wydanie specjalne.