Art. 28.
1. Aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób
następujący:
1) środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne - według cen nabycia lubkosztów
wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wycenyśrodków trwałych),
pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe,a także o odpisy z tytułu
trwałej utraty wartości,
1a) nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji-
według zasad, stosowanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnychi
prawnych, określonych w pkt 1 oraz w art. 31, art. 32 ust. 1-5 iart. 33 ust.
1 lub według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartościgodziwej,
2) środki trwałe w budowie - w wysokości ogółu kosztów pozostających wbezpośrednim
związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonycho odpisy z tytułu trwałej
utraty wartości,
3) udziały w innych jednostkach oraz inne niż wymienione w pkt 1a inwestycjezaliczone
do aktywów trwałych - według ceny nabycia, pomniejszonej oodpisy z tytułu trwałej
utraty wartości lub według wartości godziwej; wartośćw cenie nabycia można przeszacować
do wartości w cenie rynkowej, aróżnicę z przeszacowania rozliczyć zgodnie z
art. 35 ust. 4,
4) udziały w jednostkach podporządkowanych - według zasad określonych wpkt 3,
z tym że udziały zaliczane do aktywów trwałych mogą być wycenione metodą praw
własności, z uwzględnieniem zasad wyceny określonych wart. 63,
5) inwestycje krótkoterminowe - według ceny (wartości) rynkowej albo wedługceny
nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która znich jest niższa,
a krótkoterminowe inwestycje, dla których nie istnieje aktywnyrynek w inny sposób
określonej wartości godziwej,
6) rzeczowe składniki aktywów obrotowych - według cen nabycia lub kosztówwytworzenia
nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy,
7) należności i udzielone pożyczki - w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniemostrożności,
8) zobowiązania - w kwocie wymagającej zapłaty, przy czym zobowiązania finansowe,których
uregulowanie zgodnie z umową następuje drogą wydaniaaktywów finansowych innych
niż środki pieniężne lub wymiany na instrumentyfinansowe - według wartości godziwej,
9) rezerwy - w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości,
9a) udziały (akcje) własne - według cen nabycia,
10) kapitały (fundusze) własne, z wyjątkiem udziałów (akcji) własnych, orazpozostałe
aktywa i pasywa - w wartości nominalnej.
2. Cena nabycia, o której mowa w ust. 1, to cena zakupu składnika aktywów,obejmująca
kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatkuod towarów
i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększonao obciążenia
o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona okoszty bezpośrednio związane
z zakupem i przystosowaniem składnika aktywówdo stanu zdatnego do używania lub
wprowadzenia do obrotu, łącznie zkosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku,
składowania lub wprowadzeniado obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne
zmniejszenia i odzyski.Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika
aktywów, a wszczególności przyjętego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny
- jego wycenydokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego
przedmiotu.
2a. W przypadkach nabycia udziałów (akcji) własnych w drodze egzekucji za cenęnabycia
uważa się cenę nabycia ustaloną w postępowaniu egzekucyjnym, powiększonąo koszty
poniesione w toku postępowania egzekucyjnego, które niezostały spółce zwrócone.
W przypadku nieodpłatnego nabycia udziałów (akcji)własnych cena nabycia obejmuje
wszystkie koszty ponoszone przez spółkę naich nabycie.
3. Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednimzwiązku
z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanychz wytworzeniem
tego produktu. Koszty bezpośrednie obejmują wartośćzużytych materiałów bezpośrednich,
koszty pozyskania i przetworzenia związanebezpośrednio z produkcją i inne koszty
poniesione w związku z doprowadzeniemproduktu do postaci i miejsca, w jakich
się znajduje w dniu wyceny. Douzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania
produktu, części kosztówpośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji
oraz tę część stałych,pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi
tych kosztów przynormalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny
poziom wykorzystaniazdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z
oczekiwaniamiw typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów
lubsezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie
kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według cenysprzedaży netto
takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnieosiągany przy
sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadkuproduktu w toku -
także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia.Do kosztów wytworzenia produktu
nie zalicza się kosztów:
1) będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i stratprodukcyjnych,
2) ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postacii
miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny,
3) magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienietych kosztów
jest niezbędne w procesie produkcji,
4) kosztów sprzedaży produktów.Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu
sprawozdawczego, w którymzostały poniesione.
4. W przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towarulub
produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu,cenę nabycia
lub koszt wytworzenia można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązańzaciągniętych
w celu finansowania zapasu towarów lub produktów wokresie ich przygotowania
do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimiróżnic kursowych, pomniejszone
o przychody z tego tytułu.
5. Za cenę (wartość) sprzedaży netto składnika aktywów przyjmuje się możliwą
douzyskania na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży, bez podatku od towarów iusług
i podatku akcyzowego, pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobnezmniejszenia
oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów dosprzedaży i dokonaniem
tej sprzedaży, a powiększoną o należną dotację przedmiotową.Jeżeli nie jest
możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnikaaktywów, należy w inny
sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.
6. Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłbyzostać
wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcjirynkowej, pomiędzy
zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymize sobą stronami. Wartość
godziwą instrumentów finansowych znajdującychsię w obrocie na aktywnym rynku
stanowi cena rynkowa pomniejszona okoszty związane z przeprowadzeniem transakcji,
gdyby ich wysokość była znacząca.Cenę rynkową aktywów finansowych posiadanych
przez jednostkę orazzobowiązań finansowych, które jednostka zamierza zaciągnąć,
stanowi zgłoszonana rynku bieżąca oferta kupna, natomiast cenę rynkową aktywów
finansowych,które jednostka zamierza nabyć, oraz zaciągniętych zobowiązań finansowychstanowi
zgłoszona na rynek bieżąca oferta sprzedaży.
7. Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo,że
kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłościw
znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych.Uzasadnia
to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartośćskładnika aktywów
wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto,a w przypadku jej braku
- do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.
8. Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, środków trwałychoraz
wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół ich kosztów poniesionychprzez
jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia,do dnia bilansowego
lub przyjęcia do używania, w tym również:
1) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy,
2) koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związanez
nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.
9. Lokaty, których ryzyko ponosi ubezpieczający, są wyceniane przez zakład ubezpieczeńna
życie według wartości godziwych ustalonych na dzień bilansowy.Różnice między
wartością godziwą a wartością według cen nabycia albo kosztuwytworzenia tych
lokat odpowiednio zwiększają lub zmniejszają rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe
na życie, których ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający.Wartość godziwą nieruchomości
określa rzeczoznawca majątkowy co najmniejraz na 5 lat. Jeżeli nie jest możliwe
ustalenie wartości godziwej innych lokat niżnieruchomości, to ich wycena następuje
po cenach nabycia albo kosztach wytworzenia.Wartość godziwą nieruchomości położonych
za granicą oraz zagranicznychinstrumentów finansowych ustala się według zasad
obowiązujących wkraju ich pochodzenia.
10. W ubezpieczeniach majątkowych i osobowych dopuszcza się stosowanie dyskontalub
odpisów wyłącznie przy ustalaniu rezerw na skapitalizowaną wartośćrent, rezerw
ubezpieczeń na życie, rezerw ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty(inwestycyjne)
ponosi ubezpieczający, oraz rezerw na premie i rabaty (bonifikaty)dla ubezpieczonych
w związku z osiąganymi dochodami z lokat stanowiącychpokrycie tych rezerw.
11. Na dzień nabycia lub powstania ujmuje się w księgach rachunkowych nabyte
lubpowstałe:
1) zapasy rzeczowych składników aktywów obrotowych - według cen nabycialub kosztów
wytworzenia,
2) należności i zobowiązania, w tym również z tytułu pożyczek - według wartościnominalnej.
12. Przepis ust. 11 pkt 2 nie dotyczy banków.
Art. 29.
1. Jeżeli założenie kontynuacji działalności, o którym mowa w art. 5 ust. 2,
nie jestzasadne, to wycena aktywów jednostki następuje po cenach sprzedaży nettomożliwych
do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia albo kosztów wytworzenia,pomniejszonych
o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe,a także odpisy z tytułu
trwałej utraty wartości. W takim przypadku jednostkajest również obowiązana
utworzyć rezerwę na przewidywane dodatkowekoszty i straty spowodowane zaniechaniem
lub utratą zdolności do kontynuowaniadziałalności.
2. Wycena po cenach sprzedaży netto i utworzenie rezerwy następują w szczególnościw
przeddzień postawienia jednostki w stan likwidacji (jeżeli nie jest onaspowodowana
prywatyzacją przedsiębiorstwa państwowego) lub w stan upadłości,na koniec roku
obrotowego, jeżeli na dzień zatwierdzenia sprawozdania finansowegoza dany rok
obrotowy jednostka nie będzie kontynuowała działalności,na koniec roku obrotowego
przypadającego w czasie trwania postępowanialikwidacyjnego lub upadłościowego,
a także w przeddzień przekazania, podziałulub sprzedaży jednostki, jeżeli odpowiednia
umowa nie przewiduje przyjęcia zapodstawę rozliczeń wartości majątku ustalonej
przy założeniu, że działalnośćgospodarcza będzie przez jednostkę kontynuowana.
2a. Różnica powstała w wyniku wyceny oraz utworzenia rezerwy, o których mowaw
ust. 1, wpływa na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny.
3. Wszczęcie postępowania naprawczego lub zmiana formy prawnej jednostki niestanowi
przeszkody do uznania, że działalność będzie kontynuowana, jeżeli odpowiedniaumowa
nie przewiduje obniżenia wartości wykazanych w bilansie aktywówi pasywów.
Art. 30.
1. Nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach obcych:
1) składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanychwycenianych
metodą praw własności) i pasywów - po obowiązującymna ten dzień średnim kursie
ustalonym dla danej waluty przez NarodowyBank Polski, z zastrzeżeniem pkt 2,
2) gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walutobcych
- po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokościnie wyższej od
średniego kursu ustalonego na dzień wyceny dla danej walutyprzez Narodowy Bank
Polski.
2. Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowychna
dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:
1) kupna lub sprzedaży walut stosowanym przez bank, z którego usług korzystajednostka
- w przypadku operacji sprzedaży lub kupna walut oraz operacjizapłaty należności
lub zobowiązań,
2) średnim ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na tendzień,
chyba że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencieustalony
został inny kurs - w przypadku pozostałych operacji.
3. Jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach, dla których bank, z któregousług
korzysta jednostka, lub Narodowy Bank Polski nie ustalają kursu, to kurstych
walut określa się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia,której
kurs jest ustalany przez Narodowy Bank Polski.
4. Różnice kursowe dotyczące inwestycji długoterminowych wyrażonych w walutachobcych,
powstałe na dzień ich wyceny, rozlicza się w sposób określony wart. 35 ust.
2 i 4. Różnice kursowe, z zastrzeżeniem ust. 5-7, dotyczące pozostałychaktywów
i pasywów wyrażonych w walutach obcych, powstałe na dzieńich wyceny oraz przy
zapłacie należności i zobowiązań w walutach obcych, jakrównież sprzedaży walut,
zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztówfinansowych, a w uzasadnionych
przypadkach - do kosztu wytworzenia produktówlub ceny nabycia towarów, a także
ceny nabycia lub kosztu wytworzeniaśrodków trwałych, środków trwałych w budowie
lub wartości niematerialnych iprawnych.
5. Powstałe na dzień wyceny różnice kursowe od inwestycji stanowiących pokrycierezerw
techniczno-ubezpieczeniowych zakłady ubezpieczeń na życie zaliczajądo przychodów
lub kosztów działalności lokacyjnej i wykazują w technicznymrachunku ubezpieczeń
na życie.
6. Powstałe na dzień wyceny różnice kursowe od inwestycji stanowiących pokrycierezerw
techniczno-ubezpieczeniowych w części dotyczącej lokat środków skapitalizowanejwartości
rent i rezerwy na premie oraz rabaty dla ubezpieczonychzakłady ubezpieczeń majątkowych
i osobowych zaliczają do przychodów lub kosztów działalności lokacyjnej i wykazują
w technicznym rachunku ubezpieczeńmajątkowych i osobowych.
7. Powstałe na dzień wyceny różnice kursowe od należności i zobowiązań z tytułuubezpieczeń
i reasekuracji zalicza się do pozostałych przychodów lub kosztówtechnicznych
na udziale własnym.
Art. 31.
1. Wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środkatrwałego
powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie,rozbudowie,
modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowatego środka
po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciudo używania wartość
użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnościąwytwórczą, jakością produktów
uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środkatrwałego, kosztami eksploatacji lub
innymi miarami.
2. Wartość początkową środków trwałych - z wyjątkiem gruntów niesłużącychwydobyciu
kopalin metodą odkrywkową - zmniejszają odpisy amortyzacyjnelub umorzeniowe
dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutekużywania lub upływu
czasu.
3. Wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjnelub
umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegaćaktualizacji wyceny.
Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowanetto środka trwałego
nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej, którejodpisanie w przewidywanym
okresie jego dalszego używania jest ekonomicznieuzasadnione.
4. Powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych,o
której mowa w ust. 3, odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wycenyi
nie może ona być przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacjiwyceny
podlega, z zastrzeżeniem art. 32 ust. 5, zmniejszeniu o różnicę zaktualizacji
wyceny uprzednio zaktualizowanych zbywanych lub zlikwidowanychśrodków trwałych.
Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lubinny o podobnym charakterze,
o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
Art. 32.
1. Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje siędrogą
systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej naustalony okres
amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniejniż po przyjęciu
środka trwałego do używania, a jej zakończenie - nie późniejniż z chwilą zrównania
wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowychz wartością początkową środka
trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji,sprzedaży lub stwierdzenia jego
niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniemprzewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży
netto pozostałości środka trwałego.
2. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględniasię
okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie któregowpływają
w szczególności:
1) liczba zmian, na których pracuje środek trwały,
2) tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
3) wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbąwytworzonych
produktów albo innym właściwym miernikiem,
4) prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego,
5) przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałościśrodka
trwałego.
3. Na dzień przyjęcia środka trwałego do używania należy ustalić okres lub stawkęi
metodę jego amortyzacji. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacjiśrodków
trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana,powodując odpowiednią
korektę dokonywanych w następnych latach obrotowychodpisów amortyzacyjnych.
4. W przypadku zmiany technologii produkcji, przeznaczenia do likwidacji, wycofaniaz
używania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartościśrodka trwałego,
dokonuje się - w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych -odpowiedniego odpisu
aktualizującego jego wartość.
5. Odpisy, o których mowa w ust. 4, dotyczące środków trwałych, których wycenazostała
zaktualizowana na podstawie odrębnych przepisów, zmniejszają odniesionena kapitał
(fundusz) z aktualizacji wyceny różnice spowodowane aktualizacjąwyceny. Ewentualną
nadwyżkę odpisu, o którym mowa w ust. 4, nad różnicamiz aktualizacji wyceny
zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.
6. Dla środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej można ustalaćodpisy
amortyzacyjne lub umorzeniowe w sposób uproszczony, przez dokonywaniezbiorczych
odpisów dla grup środków zbliżonych rodzajem i przeznaczeniemlub jednorazowo
odpisując wartość tego rodzaju środków trwałych.
Art. 33.
1. Do wyceny wartości niematerialnych i prawnych oraz sposobów dokonywaniaod
nich odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych stosuje się odpowiednioprzepisy
art. 31 ust. 2 i art. 32 ust. 1-4 i ust. 6.
2. Koszty zakończonych prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własnepotrzeby,
poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii,zalicza się
do wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli:
1) produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ichkoszty
prac rozwojowych wiarygodnie określone,
2) techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednioudokumentowana
i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję owytwarzaniu tych produktów lub
stosowaniu technologii,
3) koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodamize
sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.
3. Okres dokonywania odpisów kosztów prac rozwojowych nie może przekraczać
5 lat.
4. Wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lubzorganizowanej
jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywównetto. Jeżeli
cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższaod wartości
godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemnąwartość firmy. Zasady
rozliczania i odpisywania wartości firmy lub ujemnejwartości firmy określa art.
44b ust. 10-12.
Art. 34.
1. Jednostki mogą wyceniać:
1) materiały i towary - w cenach zakupu,
2) produkty w toku produkcji - w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenialub
tylko materiałów bezpośrednich bądź nie wyceniać ich w ogóle
- jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki.Zasady,
o których mowa w pkt 2, nie mogą być stosowane do produkcji o przewidywanymczasie
wykonania dłuższym niż 3 miesiące, przeznaczonej dosprzedaży lub na rzecz środków
trwałych w budowie jednostki. Nie dotyczy tojednak produkcji rolnej.
2. Składniki rzeczowych aktywów obrotowych mogą być na dzień nabycia lub wytworzeniaujmowane
w księgach rachunkowych w cenach przyjętych do ewidencji,z uwzględnieniem różnic
między tymi cenami a rzeczywistymi cenamiich nabycia albo zakupu, albo kosztami
wytworzenia. Na dzień bilansowy wartośćskładników rzeczowych aktywów obrotowych,
wyrażoną w cenach ewidencyjnych,doprowadza się do poziomu określonego w ust.
1 lub w art. 28 ust. 1pkt 6. Nie dotyczy to produktów gotowych, produktów w
toku i półproduktów,jeżeli do ich ewidencji stosuje się koszty planowane, w
tym normatywne, różnicezaś między planowanymi a rzeczywistymi kosztami wytworzenia
są nieznaczne.Stosowane do wyceny na dzień bilansowy ceny nabycia albo zakupu,albo
planowane koszty wytworzenia nie mogą być wyższe od cen sprzedaży nettotych
składników.
3. Wytworzone przez jednostkę filmy, oprogramowanie komputerów, projekty typowei
inne produkty o podobnym charakterze, przeznaczone do sprzedaży, wyceniasię
w okresie przynoszenia przez nie korzyści ekonomicznych, nie dłuższymniż 5 lat,
w wysokości nadwyżki kosztów ich wytworzenia nad przychodamiwedług cen sprzedaży
netto, uzyskanymi ze sprzedaży tych produktów wciągu tego okresu. Nieodpisane
po upływie tego okresu koszty wytworzeniazwiększają pozostałe koszty operacyjne.
4. W przypadku gdy ceny nabycia albo zakupu, albo koszty wytworzenia jednakowychalbo
uznanych za jednakowe, ze względu na podobieństwo ich rodzaju iprzeznaczenie,
są różne, wartość stanu końcowego rzeczowych składników aktywówobrotowych wycenia
się w zależności od przyjętej przez jednostkę metodyustalania wartości ich rozchodu,
w tym zużycia, sprzedaży:
1) według cen przeciętnych, to jest ustalonych w wysokości średniej ważonejcen
(kosztów) danego składnika aktywów,
2) przyjmując, że rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach(kosztach)
tych składników aktywów, które jednostka najwcześniej nabyła(wytworzyła),
3) przyjmując, że rozchód składników aktywów wycenia się kolejno po cenach(kosztach)
tych składników aktywów, które jednostka najpóźniej nabyła(wytworzyła),
4) w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen (kosztów) tychskładników
aktywów, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć, niezależnieod daty
ich zakupu lub wytworzenia.
5. Odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych dokonanew
związku z utratą ich wartości oraz wynikające z wyceny według censprzedaży netto
zamiast według cen nabycia, albo zakupu, albo kosztów wytworzenia - zalicza
się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych, kosztówwytworzenia sprzedanych
produktów lub kosztów sprzedaży.
Art. 34a.
1. Przychody z wykonania niezakończonej usługi, w tym budowlanej, objętejumową,
w okresie realizacji dłuższym niż 6 miesięcy, wykonanej na dzień bilansowyw
istotnym stopniu, ustala się, na dzień bilansowy proporcjonalnie dostopnia zaawansowania
usługi, jeżeli stopień ten, jak również przewidywanecałkowite koszty wykonania
usługi za cały czas jej realizacji, można ustalić wsposób wiarygodny.
2. Przychody z wykonania niezakończonej usługi, w tym budowlanej, w okresie
oddnia zawarcia umowy do dnia bilansowego - po odliczeniu przychodów, którewpłynęły
na wynik finansowy w ubiegłych okresach sprawozdawczych - ustalasię proporcjonalnie
do stopnia jej zaawansowania. Stopień zaawansowania usługimierzy się w zależności
od przyjętej przez jednostkę metody:
1) udziałem kosztów poniesionych od dnia zawarcia umowy do dnia ustaleniaprzychodu
w całkowitych kosztach wykonania usługi,
2) liczbą przepracowanych godzin bezpośrednich wykonania usługi,
3) na podstawie obmiaru wykonanych prac,
4) inną metodą
- jeżeli wyrażają w sposób wiarygodny stopień zaawansowania usługi.
3. W przypadku gdy umowa o usługę, w tym budowlaną, przewiduje, że cenę za tęusługę
ustala się:
1) w wysokości kosztów powiększonych o narzut zysku - to przychód z wykonanianiezakończonej
usługi ustala się w wysokości kosztów odpowiadającychwykonanej części usługi,
powiększonych o narzut zysku,
2) w wysokości ryczałtu - to przychód z wykonania niezakończonej usługiustala
się proporcjonalnie do stopnia zaawansowania wykonania usługi, oile stopień
zaawansowania usługi na dzień bilansowy może zostać ustalonyw sposób wiarygodny.
4. Jeżeli stopień zaawansowania niezakończonej usługi, w tym budowlanej, lubprzewidywany,
całkowity koszt jej wykonania nie może być na dzień bilansowyustalony w sposób
wiarygodny, to przychód ustala się w wysokości poniesionychw danym okresie sprawozdawczym
kosztów, nie wyższych jednak odkosztów, których pokrycie w przyszłości przez
zamawiającego jest prawdopodobne.
5. Bez względu na zastosowany sposób ustalania przychodów na wynik finansowyjednostki
wpływają przewidywane straty związane z wykonaniem usługi objętejumową.
Art. 34b.
1. Koszty wytworzenia, które można bezpośrednio przyporządkować przychodomosiągniętym
przez jednostkę, wpływają na wynik finansowy jednostki za tenokres sprawozdawczy,
w którym przychody te wystąpiły.
2. Koszty wytworzenia, które można jedynie w sposób pośredni przyporządkowaćprzychodom
lub innym korzyściom osiąganym przez jednostkę, wpływają nawynik finansowy jednostki
w części, w której dotyczą danego okresu sprawozdawczego, zapewniając ich współmierność
do przychodów lub innych korzyściekonomicznych.
Art. 34c.
1. Koszty wytworzenia niezakończonej usługi, w tym budowlanej, obejmują kosztyponiesione
od dnia zawarcia odpowiedniej umowy do dnia bilansowego. Kosztyponiesione przed
zawarciem umowy, związane z realizacją jej przedmiotu, zaliczanesą do aktywów,
jeżeli pokrycie w przyszłości tych kosztów przychodamiuzyskanymi od zamawiającego
jest prawdopodobne.
2. Jeżeli przychody są ustalane odpowiednio do stopnia zaawansowania niezakończonejusługi
w inny sposób niż określony w art. 34a ust. 2 pkt 1, to kosztywpływające na
wynik finansowy jednostki ustala się w takiej części całkowitychkosztów umowy,
jaka odpowiada stopniowi zaawansowania usługi, po odliczeniukosztów, które wpłynęły
na wynik finansowy w ubiegłych okresach sprawozdawczych,po uwzględnieniu straty,
o której mowa w art. 34a ust. 5. Różnicępomiędzy kosztami faktycznie poniesionymi
a kosztami wpływającymi nawynik finansowy jednostki zalicza się do rozliczeń
międzyokresowych.
3. Poprawność przyjętych metod ustalania stopnia zaawansowania usługi, a takżeprzewidywanych
całkowitych kosztów i przychodów z wykonania usługi, powinnabyć przez jednostkę,
nie później niż na dzień bilansowy, zweryfikowana.Spowodowane weryfikacją korekty
wpływają na wynik finansowy jednostki tegookresu sprawozdawczego, w którym przeprowadzono
weryfikację.
Art. 34d.Przepisów art. 34a i 34c można nie stosować, jeżeli udział przychodów
z niezakończonychusług na dzień bilansowy nie jest istotny w całości przychodów
operacyjnychokresu sprawozdawczego.
Art. 35.
1. Nabyte lub powstałe aktywa finansowe oraz inne inwestycje ujmuje się w księgachrachunkowych
na dzień ich nabycia albo powstania, według ceny nabyciaalbo ceny zakupu, jeżeli
koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie sąistotne.
2. Odpisu wyrażającego trwałą utratę wartości inwestycji zaliczonych do aktywówtrwałych
dokonuje się nie później niż na koniec okresu sprawozdawczego.
3. Skutki wzrostu lub obniżenia wartości inwestycji krótkoterminowych wycenionychwedług
cen (wartości) rynkowych zalicza się odpowiednio do przychodówlub kosztów finansowych.
W przypadku stosowania innych, niż określone w art.
28 ust. 1 pkt 5 zasad wyceny krótkoterminowych inwestycji, skutki obniżeniaich
wartości zalicza się do kosztów finansowych w pełnej wysokości, natomiastskutki
wzrostu ich wartości zalicza się do przychodów finansowych w wysokościnie wyższej
niż kwota różnic uprzednio odpisanych w koszty finansowe.
4. Skutki przeszacowania inwestycji zaliczonych do aktywów trwałych, powodującewzrost
ich wartości do poziomu cen rynkowych, zwiększają kapitał (fundusz)z aktualizacji
wyceny. Obniżenie wartości inwestycji uprzednio przeszacowanejdo wysokości kwoty,
o którą podwyższono z tego tytułu kapitał (fundusz) z aktualizacjiwyceny, jeżeli
kwota różnicy z przeszacowania nie była do dnia wycenyrozliczona, zmniejsza
ten kapitał (fundusz). W pozostałych przypadkach skutki obniżenia wartości inwestycji
zalicza się do kosztów finansowych.Wzrost wartości danej inwestycji bezpośrednio
wiążący się z uprzednim obniżeniemjej wartości, zaliczonym do kosztów finansowych,
ujmuje się do wysokościtych kosztów jako przychody finansowe.
5. Jeżeli wartość zbytej inwestycji zaliczonej do aktywów trwałych była uprzednioprzeszacowana
albo wyceniana w cenie (wartości) rynkowej, lub w cenie nabycia,w zależności
od tego, która z nich była niższa, zaś skutki takiej wyceny ujętow sposób określony
w ust. 4, to nadwyżkę z tytułu przeszacowania ustala się irozlicza z kapitałem
(funduszem) z aktualizacji wyceny.
6. Inwestycje zaliczone do aktywów trwałych na dzień ich przekwalifikowania
doinwestycji krótkoterminowych wycenia się:
1) w wartości księgowej albo cenie nabycia, w zależności od tego, która z nichjest
niższa - jeżeli inwestycje krótkoterminowe wycenia się w wartości rynkowejlub
cenie nabycia, zależnie od tego, która z nich jest niższa,
2) według wartości księgowej - jeżeli inwestycje krótkoterminowe wycenia sięw
wartości rynkowej.Jeżeli przekwalifikowana inwestycja długoterminowa była uprzednio
przeszacowana,a skutki przeszacowania ujęte są w kapitale (funduszu) z aktualizacjiwyceny,
to nie- rozliczoną na dzień przekwalifikowania nadwyżkę z tytułu przeszacowaniainwestycji
długoterminowej zalicza się do kosztów lub przychodówfinansowych.
7. Inwestycje krótkoterminowe na dzień ich przekwalifikowania do inwestycji
długoterminowychwycenia się według zasad określonych w ust. 6, z tym że jeżeliinwestycja
krótkoterminowa była wyceniona w wartości rynkowej, to pomimojej przekwalifikowania
wycena pozostaje bez zmiany.
8. Jeżeli ceny nabycia jednakowych albo uznanych za jednakowe, ze względu napodobieństwo
rodzaju i przeznaczenie, składników inwestycji są różne, to ichrozchód wycenia
się według metody wybranej przez jednostkę spośród metod, októrych mowa w art.
34 ust. 4 pkt 1-3.
Art. 35a.
1. Na dzień zawarcia kontraktu emitent lub wystawca instrumentu finansowegowprowadza
do ksiąg rachunkowych wyemitowany lub wystawiony przez siebieinstrument, a także
składniki tego instrumentu, odpowiednio zakwalifikowanedo kapitałów (funduszy)
własnych jako instrumenty kapitałowe bądź do zobowiązańkrótkoterminowych lub
długoterminowych również wtedy, gdy składnikmający charakter zobowiązania nie
jest zobowiązaniem finansowym.
2. Różnice z przeszacowania wartości instrumentu finansowego, a także osiągnięteprzychody
lub poniesione koszty stosownie do kwalifikacji instrumentu finansowego,o której
mowa w ust. 1, wpływają odpowiednio na wynik finansowylub kapitał (fundusz)
z aktualizacji wyceny.
3. Kontrakty dotyczące instrumentów finansowych uznaje się za służące ograniczeniuryzyka
związanego z aktywami lub pasywami jednostki, tj. zabezpieczeniutych aktywów
lub pasywów, jeżeli co najmniej:
1) przed zawarciem kontraktu ustalono jego cel oraz określono, które aktywalub
pasywa mają zostać za pomocą tego kontraktu zabezpieczone,
2) zabezpieczający instrument finansowy będący przedmiotem kontraktu i zabezpieczaneza
jego pomocą aktywa lub pasywa charakteryzują się podobnymi cechami, a w szczególności
wartością nominalną, datą zapadalności,wpływem zmian stopy procentowej albo
kursu waluty,
3) stopień pewności oczekiwań dotyczących przewidywanych w wyniku kontraktuprzepływów
środków pieniężnych jest znaczny.
4. Jeżeli warunki, o których mowa w ust. 3, zostały spełnione, to przy wycenie
zabezpieczanychaktywów lub pasywów uwzględnia się wartość nabytych dla ichzabezpieczenia
instrumentów finansowych oraz zmiany ich wartości.
Art. 35b.
1. Wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwaich
zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do:
1) należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości
- do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniemnależności,
zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi wpostępowaniu upadłościowym,
2) należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości,jeżeli
majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowaniaupadłościowego
- w pełnej wysokości należności,
3) należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnikzalega,
a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłatanależności w
umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości niepokrytejgwarancją lub
innym zabezpieczeniem należności,
4) należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności,w stosunku
do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokościtych kwot,
do czasu ich otrzymania lub odpisania,
5) należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznymstopniu prawdopodobieństwa
nieściągalności, w przypadkach uzasadnionychrodzajem prowadzonej działalności
lub strukturą odbiorców - w wysokościwiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w
tym także ogólnego, nanieściągalne należności.
2. Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałychkosztów
operacyjnych lub do kosztów finansowych - zależnie od rodzaju należności,której
dotyczy odpis aktualizacji.
3. Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonaneuprzednio
odpisy aktualizujące ich wartość.
4. Należności, o których mowa w ust. 3, od których nie dokonano odpisów aktualizującychich
wartość lub dokonano odpisów w niepełnej wysokości, zalicza sięodpowiednio do
pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych.
Art. 35c.W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego
wartośćaktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartośćcałości
lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującegozwiększa
wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio dopozostałych
przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych.
Art. 35d.
1. Rezerwy tworzy się na:
1) pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania,których
kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególnościna straty z transakcji
gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonychgwarancji, poręczeń, operacji
kredytowych, skutków toczącego się postępowaniasądowego,
2) przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawieodrębnych
przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenialub zawarto w tej
sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalająw sposób wiarygodny
oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.
2. Rezerwy, o których mowa w ust. 1, zalicza się odpowiednio do pozostałychkosztów
operacyjnych, kosztów finansowych lub strat nadzwyczajnych, zależnieod okoliczności,
z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.
3. Powstanie zobowiązania, na które uprzednio utworzono rezerwę, zmniejsza rezerwę.
4. Niewykorzystane rezerwy, wobec zmniejszenia lub ustania ryzyka uzasadniającegoich
utworzenie, zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne, odpowiedniopozostałe
przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne.
Art. 36.
1. Kapitały (fundusze) własne ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałemna
ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa, postanowieniamistatutu
lub umowy o utworzeniu jednostki.
2. Kapitał zakładowy spółek kapitałowych, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych,fundusz
udziałowy spółdzielni wykazuje się w wysokości określonej w umowielub statucie
i wpisanej w rejestrze sądowym. Zadeklarowane, lecz niewniesionewkłady kapitałowe
ujmuje się jako należne wkłady na poczet kapitału.
2a. (skreślony).
2b. Koszty emisji akcji poniesione przy powstaniu spółki akcyjnej lub podwyższeniukapitału
zakładowego zmniejszają kapitał zapasowy spółki do wysokości nadwyżkiwartości
emisji nad wartością nominalną akcji, a pozostałą ich część zaliczasię do kosztów
finansowych.
2c. Kapitały (fundusze) własne powstałe z zamiany dłużnych papierów wartościowych,zobowiązań
i pożyczek na udziały wykazuje się w wartości nominalnejtych papierów wartościowych,
zobowiązań i pożyczek, po uwzględnieniu niezamortyzowanegodyskonta lub premii,
odsetek naliczonych i niezapłaconychdo dnia zamiany, które nie będą wypłacone,
niezrealizowanych różnic kursowychoraz skapitalizowanych kosztów emisji. Jeżeli
dłużne papiery wartościowe,zobowiązania i pożyczki są wyrażone w walucie obcej,
to na dzień zamianystosuje się do nich przepisy art. 30.
2d. Przepis ust. 2c stosuje się odpowiednio do zobowiązań bezwarunkowo umorzonychw
wyniku postępowania naprawczego lub układowego.
2e. W razie powzięcia uchwały wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąokreślającej
termin i wysokość dopłat, równowartość dopłat ujmuje się wodrębnej pozycji pasywów
bilansu (kapitał rezerwowy z dopłat wspólników) iwykazuje się jako składnik
kapitału własnego dopóty, dopóki ten nie zostanie użyty w sposób uzasadniający
jego odpisanie; uchwalone lecz niewniesione dopłatywykazuje się w dodatkowej
pozycji kapitałów własnych "Należne dopłatyna poczet kapitału rezerwowego (wielkość
ujemna)".
3. Składniki kapitału (funduszu) własnego jednostek postawionych w stan likwidacjilub
upadłości należy, na dzień rozpoczęcia likwidacji lub postępowania upadłościowego,połączyć
w jeden kapitał (fundusz) podstawowy, zmniejszając go:
1) (skreślony),
2) w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i towarzystwach ubezpieczeńwzajemnych
- o udziały własne,
3) w spółkach akcyjnych - o należne wkłady na poczet kapitału, o ile nie wezwanozainteresowanych
do ich wniesienia, oraz o akcje własne.
4. Przepis ust. 3 może być odpowiednio stosowany przez jednostki objęte postępowaniemnaprawczym
lub układowym.
Art. 36a.
1. W razie zbycia akcji własnych, dodatnią różnicę między ceną sprzedaży, pomniejszonąo
koszty sprzedaży, a ich ceną nabycia, należy odnieść na kapitałzapasowy. Ujemną
różnicę należy ująć jako zmniejszenie kapitału zapasowego,a pozostałą część
ujemnej różnicy, przewyższającą kapitał zapasowy, jako stratęz lat ubiegłych
i opisać w informacji dodatkowej w sprawozdaniu finansowymza rok, w którym nastąpiła
sprzedaż.
2. W przypadku umorzenia akcji własnych, dodatnią różnicę między ich wartościąnominalną
a ceną nabycia należy odnieść na kapitał zapasowy. Ujemną różnicęnależy ująć
jako zmniejszenie kapitału zapasowego, a pozostałą część ujemnejróżnicy, przewyższającą
kapitał zapasowy, jako stratę z lat ubiegłych i opisać winformacji dodatkowej
w sprawozdaniu finansowym za rok, w którym nastąpiłoobniżenie kapitału zakładowego.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się do udziałów własnych spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością,z wyjątkiem umorzenia udziałów bez obniżenia kapitału zakładowego.W
przypadku umorzenia udziałów własnych nabytych w drodze egzekucji,bez obniżenia
kapitału zakładowego, wartość udziałów własnych wedługceny nabycia należy ująć
jako zmniejszenie kapitału rezerwowego utworzonegow celu ich umorzenia.
Art. 37.
1. W związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowychwartością
aktywów i pasywów a ich wartością podatkową oraz stratąpodatkową możliwą do
odliczenia w przyszłości, jednostka tworzy rezerwę iustala aktywa z tytułu odroczonego
podatku dochodowego, którego jest podatnikiem.
2. Wartość podatkowa aktywów jest to kwota wpływająca na pomniejszenie podstawyobliczenia
podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich, w sposóbpośredni lub bezpośredni,
korzyści ekonomicznych. Jeżeli uzyskanie korzyściekonomicznych z tytułu określonych
aktywów nie powoduje pomniejszeniapodstawy obliczenia podatku dochodowego, to
wartość podatkowa aktywów jestich wartością księgową.
3. Wartością podatkową pasywów jest ich wartość księgowa pomniejszona o kwoty,które
w przyszłości pomniejszą podstawę podatku dochodowego.
4. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się w wysokościkwoty
przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, wzwiązku z
ujemnymi różnicami przejściowymi, które spowodują w przyszłościzmniejszenie
podstawy obliczenia podatku dochodowego oraz straty podatkowejmożliwej do odliczenia,
ustalonej przy uwzględnieniu zasady ostrożności.
5. Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w wysokościkwoty
podatku dochodowego, wymagającej w przyszłości zapłaty, w związku zwystępowaniem
dodatnich różnic przejściowych, to jest różnic, które spowodujązwiększenie podstawy
obliczenia podatku dochodowego w przyszłości.
6. Wysokość rezerwy i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustalasię
przy uwzględnieniu stawek podatku dochodowego obowiązujących w rokupowstania
obowiązku podatkowego.
7. Rezerwa i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazywane sąw
bilansie oddzielnie. Rezerwę i aktywa można kompensować, jeżeli jednostkama
tytuł uprawniający ją do ich jednoczesnego uwzględnienia przy obliczaniukwoty
zobowiązania podatkowego.
8. Wpływający na wynik finansowy podatek dochodowy za dany okres sprawozdawczyobejmuje:
1) część bieżącą,
2) część odroczoną.Wykazywana w rachunku zysków i strat część odroczona stanowi
różnicę pomiędzystanem rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego na koniec
i początekokresu sprawozdawczego, z uwzględnieniem przepisów ust. 9.
9. Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, dotyczące operacjirozliczanych
z kapitałem (funduszem) własnym, odnosi się również na kapitał(fundusz) własny.
10. W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe jednostki nie podlega obowiązkowibadania
i ogłoszenia w myśl art. 64 ust. 1, to może ona odstąpić odustalania aktywów
i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Art. 38.
1. Zakłady ubezpieczeń zaliczają do kosztów operacyjnych zmiany stanu rezerwtechniczno-ubezpieczeniowych,
które powinny zapewnić pełne pokrycie bieżącychi przyszłych zobowiązań, jakie
mogą wynikać z umów ubezpieczeniowych.
2. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, z wyjątkiem rezerw na wyrównanieszkodowości,
ustala się nie później niż na dzień bilansowy. Rezerwę na wyrównanieszkodowości
ustala się nie później niż na dzień kończący rok obrotowy.
Art. 39.
1. Jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotycząone
przyszłych okresów sprawozdawczych.
2. Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokościprawdopodobnych
zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy,wynikających w szczególności:
1) ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki,a
kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny,
2) z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłychświadczeń
wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować, mimoże data powstania
zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu naprawgwarancyjnych i rękojmi
za sprzedane produkty długotrwałego użytku.Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia
międzyokresowe i zasady ustalaniaich wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów
handlowych.
3. Odpisy czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów mogą następowaćstosownie
do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób rozliczeniapowinien być
uzasadniony charakterem rozliczanych kosztów, z zachowaniemzasady ostrożności.
4. Jeżeli zgodnie z umową wartość otrzymanych finansowych składników aktywówjest
niższa od zobowiązania zapłaty za nie, w tym również z tytułu emitowanychprzez
jednostkę papierów wartościowych, to różnica stanowi czynnerozliczenie międzyokresowe
kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe wrównych ratach, w ciągu okresu,
na jaki zaciągnięto zobowiązanie.
5. Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe zmniejszają kosztyokresu
sprawozdawczego, w którym stwierdzono, że zobowiązania te nie powstały.
Art. 40. (skreślony).
Art. 41.
1. Rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z zachowaniem zasadyostrożności,
obejmują w szczególności:
1) równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułuświadczeń,
których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych,
2) środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzeniaśrodków
trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz pracrozwojowych, jeżeli
stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów(funduszy) własnych. Zaliczone
do rozliczeń międzyokresowych przychodówkwoty zwiększają stopniowo pozostałe
przychody operacyjne, równolegledo odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych
od środków trwałychlub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł,
3) ujemną wartość firmy, o której mowa w art. 33 ust. 4 i art. 44b ust. 11.
2. Przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do przyjętych nieodpłatnie,
w tymtakże w drodze darowizny, środków trwałych w budowie, środków trwałychoraz
wartości niematerialnych i prawnych.
3. Banki wykazują jako rozliczenia międzyokresowe przychodów również należneim
odsetki od należności zagrożonych - do czasu ich otrzymania lub odpisania.
Art. 42.
1. W jednostkach innych niż banki i zakłady ubezpieczeń na wynik finansowy nettoskładają
się:
1) wynik działalności operacyjnej, w tym z tytułu pozostałych przychodów ikosztów
operacyjnych,
2) wynik operacji finansowych,
3) wynik operacji nadzwyczajnych,
4) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego,którego
podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych, napodstawie odrębnych
przepisów.
2. Wynik działalności operacyjnej stanowi różnicę między przychodami netto zesprzedaży
produktów, towarów i materiałów, z uwzględnieniem dotacji, opustów,rabatów i
innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez podatku od towarów iusług, oraz pozostałymi
przychodami operacyjnymi a wartością sprzedanychproduktów, towarów i materiałów
wycenionych w kosztach wytworzenia albocenach nabycia, albo zakupu, powiększoną
o całość poniesionych od początkuroku obrotowego kosztów ogólnych zarządu, sprzedaży
produktów, towarów imateriałów oraz pozostałych kosztów operacyjnych.
3. Wynik operacji finansowych stanowi różnicę między przychodami finansowymi,w
szczególności z tytułu dywidend (udziałów w zyskach), odsetek, zysków zezbycia
inwestycji, aktualizacji wartości inwestycji, nadwyżki dodatnich różnickursowych
nad ujemnymi, a kosztami finansowymi, w szczególności z tytułuodsetek, strat
ze zbycia inwestycji, aktualizacji wartości inwestycji, nadwyżkiujemnych różnic
kursowych nad dodatnimi, z wyjątkiem odsetek, prowizji, dodatnichi ujemnych
różnic kursowych, o których mowa w art. 28 ust. 4 i ust. 8pkt 2.
4. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych stanowi różnicę między zyskami nadzwyczajnymia
stratami nadzwyczajnymi.
Art. 43.
1. W bankach na wynik finansowy netto składają się:
1) wynik działalności operacyjnej (w tym na działalności bankowej),
2) wynik operacji nadzwyczajnych,
3) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego,którego
podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych, napodstawie odrębnych
przepisów.
2. Wynik działalności bankowej obejmuje: wynik z tytułu odsetek, prowizji, przychodyz
akcji, udziałów i innych papierów wartościowych, wynik operacji finansowych,wynik
z pozycji wymiany.
3. Wynik działalności operacyjnej obejmuje wynik działalności bankowej, skorygowanyo
różnicę między pozostałymi przychodami operacyjnymi a pozostałymikosztami operacyjnymi,
koszty działania banku, amortyzację środków trwałychoraz wartości niematerialnych
i prawnych, wynik na wartości rezerw z aktualizacji.
4. Do wyniku operacji nadzwyczajnych stosuje się przepis art. 42 ust. 4.
Art. 44.
1. W zakładach ubezpieczeń na wynik finansowy netto składają się:
1) wynik techniczny ubezpieczeń,
2) różnica między przychodami a kosztami z działalności lokacyjnej niezaliczanado
wyniku technicznego ubezpieczeń,
3) różnica między pozostałymi przychodami a pozostałymi kosztami,
4) wynik operacji nadzwyczajnych,
5) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego,którego
podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych napodstawie odrębnych
przepisów.
2. Wynik techniczny ubezpieczeń stanowi różnicę między przychodami ze składek,pozostałymi
przychodami technicznymi a wypłaconymi odszkodowaniami,świadczeniami i zmianami
rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, z uwzględnieniemudziału reasekuratorów
w składce, odszkodowaniach i zmianach stanurezerw techniczno-ubezpieczeniowych,
oraz kosztami działalności ubezpieczenioweji pozostałymi kosztami technicznymi.
W przypadku gdy:
1) przychody z lokat przeznaczone są zgodnie z odrębnymi przepisami nazwiększenie
rezerw,
2) zakład ubezpieczeń prowadzący działalność w dziale ubezpieczeń na życieinwestuje
łącznie środki własne i środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
- to przychody i koszty działalności lokacyjnej wykazuje się w technicznymrachunku
ubezpieczeń.
3. Na różnicę między pozostałymi przychodami a pozostałymi kosztami składa sięw
szczególności różnica między:
1) pozostałymi przychodami finansowymi a pozostałymi kosztami finansowymi,
2) pozostałymi przychodami operacyjnymi a pozostałymi kosztami operacyjnymi,
3) przychodami a kosztami z tytułu pełnienia czynności komisarza awaryjnego.
4. Do wyniku operacji nadzwyczajnych stosuje się przepis art. 42 ust. 4.
1 Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji
wdrożenia następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich:
1) dyrektywy 2001/65/WE z dnia 27 września 2001 r. zmieniającej dyrektywy
78/660/EWG,
83/349/EWG oraz 86/635/EWG w zakresie zasad oceny rocznych i skonsolidowanych
sprawozdańfinansowych niektórych rodzajów spółek a także banków oraz
innych instytucji finansowych(Dz.Urz. WE L 283 z 27.10.2001),
2) dyrektywy 2003/38/WE z dnia 13 maja 2003 r. zmieniającej dyrektywę
78/660/EWG w sprawierocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów
spółek w odniesieniu do kwot wyrażonychw euro (Dz.Urz. WE L 120 z 15.05.2003),
3) dyrektywy 2003/51/WE z dnia 18 czerwca 2003 r. zmieniającej dyrektywy
78/660/EWG,
83/349/EWG, 86/635/EWG oraz 91/674/EWG w sprawie rocznych i skonsolidowanych
sprawozdańfinansowych niektórych rodzajów spółek, banków i innych instytucji
finansowych orazzakładów ubezpieczeń (Dz.Urz. WE L 178 z 17.07.2003).Dane
dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej
ustawie - zdniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w
Unii Europejskiej - dotyczą ogłoszeniatych aktów w Dzienniku Urzędowym
Unii Europejskiej - wydanie specjalne.