1. Czy wpłaty dokonane przez Inicjatorów na wspólną realizację wraz ze Spółką inwestycji, tj.: budowy odcinka sieci wodociągowej, w trybie lokalnych inicjatyw inwestycyjnych winny być traktowane jak sprzedaż towarów lub usług podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a tym samym czy powinny być udokumentowane fakturą?2. Czy powinny być traktowane jak przekazanie pieniędzy na konto Spółki, a więc czynność nie mieszcząca się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

sygnatura: ILPP1/443-1122/08-4/AI

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

data: 2009-02-24

Wniosek ORD-IN: [ 517 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 26 listopada 2008 r. (data wpływu 1 grudnia 2008 r.) uzupełnionym pismem z dnia 6 lutego 2009 r. (data wpływu 10 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wpłat na budowę sieci - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wpłat na budowę sieci. Powyższy wniosek uzupełniono pismem z dnia 6 lutego 2009 r. o doprecyzowanie opisanego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. (w skrócie ZUK) prowadzi działalność na terenie Gminy. Obszar działalności obejmuje m. in. usługi w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków dla odbiorców oraz wykonywanie robót w zakresie budowy sieci i instalacji wodno-kanalizacyjnych. W 100% właścicielem majątku spółki jest samorząd terytorialny, tj. Gmina.

W dniu 5 maja 2008 r. Gmina przeniosła na Spółkę, za pisemną zgodą Inicjatorów, poprzez umowę przelewu wierzytelności i przejęcia długu wszelkie wierzytelności wynikające z trzech umów o realizację inwestycji w trybie lokalnych inicjatyw inwestycyjnych, zawartych z osobami fizycznymi w przedmiocie budowy odcinków sieci wodociągowych. W § 9 ww. umów znajduje się zapis, że właścicielem zrealizowanej inwestycji będzie Gmina.

W umowie został ustalony przez strony całkowity koszt inwestycji realizowanej w trybie lokalnych inicjatyw inwestycyjnych. Ponadto określony został również procentowy udział poszczególnych stron w nakładach na realizację inwestycji. Na udział inwestorów prywatnych składa się część rzeczowa (koszt wykonania projektu) oraz część finansowa, czyli wkład pieniężny wpłacany na rachunek bankowy Gminy i po podpisaniu cesji przelany na konto Spółki, jako zabezpieczenie płatności z tytułu realizowanych robót. W terminie do 7 dni od wpływu na konto ZUK środków pieniężnych Wnioskodawca wystawił faktury dokumentujące wpłatę w treści usługi wpisując ,,zaliczka na wykonanie sieci wodociągowej". Podatek należny wynikający z poszczególnych faktur w stawce 22% był podstawą rozliczeń w deklaracjach miesięcznych z Urzędem Skarbowym. Ponadto Gmina zobowiązała Spółkę do realizacji kolejnych inicjatyw (inwestycji o charakterze lokalnym obejmującym budowę sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej, w gruntach stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, Skarbu Państwa, osób prawnych i fizycznych, realizowanych w ramach programu inicjatyw lokalnych, przyznawanych i współfinansowanych ze środków spółki). W punkcie 14 załącznika nr X do zarządzenia nr X/0X Prezesa Spółki w sprawie zasad przyznawania i współfinansowania inwestycji realizowanych w ramach programu inicjatyw lokalnych widnieje zapis, że Wnioskodawcy są zobowiązani wpłacić zadeklarowany udział własny i ,,dokonana wpłata ma charakter dobrowolnej partycypacji w realizacji inwestycji". Zarząd Spółki zawarł w terminie późniejszym jeszcze kilka umów na realizację inwestycji realizowanych w trybie lokalnych inicjatyw inwestycyjnych, na podobnych warunkach jak wcześniej opisane w umowach przekazywanych przez Gminę czyli określając całkowity koszt inwestycji, procentowy udział poszczególnych stron w nakładach na realizację inwestycji oraz umieszczając oświadczenie Inicjatora w § 11 umowy o przeniesieniu na ZUK własności sieci wodociągowej w momencie podpisania umowy. Po zakończeniu budowy inwestycja stanowić będzie środek trwały Spółki. Wnioskodawca będzie podłączać nowych odbiorców wody oraz ponosić wszelkie koszty związane z eksploatacją urządzenia.

Z przesłanego pisma z dnia 6 lutego 2009 r. wynika, iż rola Inicjatorów inwestycji ogranicza się do sprecyzowania przedmiotu dofinansowania i stopnia przygotowania do realizacji, przygotowania dokumentacji projektowej i wystąpienia z wnioskiem o przyznanie współfinansowania inwestycji wodociągowej i kanalizacyjnej ze środków finansowych Zakładu Usług Komunalnych Spółka realizowanych w ramach programu inicjatyw lokalnych. Inicjator ma obowiązek wpłacić zadeklarowany dobrowolny udział własny wynikający z umowy o finansowaniu zadania, w terminie ustalonym umową. Dokonana wpłata ma charakter dobrowolnej partycypacji w realizacji inwestycji, brak wpłaty jest podstawą do wycofania się spółki wodociągowej z realizacji inwestycji. Inwestor nie może w żaden sposób decydować o tym, kto w okresie eksploatacji będzie przyłączany do sieci, nie odpowiada również i nie może być obciążany za awarie powstałe na sieci (chyba, że wynikły z jego winy). Należności wynikające ze sprzedaży wody dostarczanej wybudowanym w ramach inicjatyw odcinkiem sieci, stanowią w 100% dochód przedsiębiorstwa wodociągowego. Inwestor nie ma prawa do żadnych należności z tytułu przesyłu wody przez wybudowany w ramach inicjatyw wodociąg, nie korzysta też z żadnych ulg z tytułu dostarczanej do jego posesji wody. W 100% właścicielem wybudowanej sieci jest Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. Spółka czerpie wszelkie korzyści związane z należnościami z tytułu sprzedaży wody, jak również decyduje o podłączaniu kolejnych posesji do sieci wodociągowej, na niej ciążą wszelkie obowiązki związane z utrzymaniem sieci oraz naliczaniem i odprowadzaniem opłat wynikających z przepisów (podatku od nieruchomości, opłat za umieszczanie urządzeń w drogach itp.).

Ponadto, Wnioskodawca wskazuje, iż inicjatywy lokalne dotyczą tylko budownictwa mieszkaniowego. Obejmują wykonanie sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenach nie ujętych w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Tereny objęte tymi inwestycjami w chwili obecnej nie są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, jednak dają możliwość uzyskania decyzji lokalizacyjnej i tym samym decyzji pozwolenia budowy.

Przekazaniu przez Inicjatora na konto Spółki pieniędzy wynikających z umowy o wykonanie inicjatywy nie towarzyszy żadne świadczenie ze strony Spółki. Wykonany odcinek sieci stanowi własność Zakładu Usług Komunalnych Sp. z o.o. Inicjator decydując się na zawarcie umowy na wykonanie inwestycji w trybie lokalnych inicjatyw inwestycyjnych zyskuje możliwość uzyskania warunków technicznych, pozwalających na wydanie decyzji administracyjnych zezwalających na budowę budynku mieszkalnego na działkach, które w wieloletnim planie nie były przewidziane pod budownictwo.

Ponadto po wykonaniu sieci i przyłączy Inicjator zyskuje możliwość pobierania (zakupu) wody z sieci wodociągowej. Sprzedaż ta dokonywana jest na podstawie odrębnej umowy zawieranej przez przedsiębiorstwo wodociągowe z Inicjatorami na dostawę wody. Należność za konkretną ilość pobranej wody oraz utrzymanie w gotowości do świadczenia usług urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych (abonament) naliczana jest zgodnie z obowiązującymi na terenie Gminy taryfami, zatwierdzanymi przez radę Gminy. Inwestorzy nie mają prawa do żadnych ulg w opłatach związanych z współfinansowaniem wykonania sieci wodociągowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wpłaty dokonane przez Inicjatorów na wspólną realizację wraz ze Spółką inwestycji, tj. budowy odcinka sieci wodociągowej, w trybie lokalnych inicjatyw inwestycyjnych winny być traktowane jak sprzedaż towarów lub usług podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a tym samym czy powinny być udokumentowane fakturą...
2. Czy powinny być traktowane jak przekazanie pieniędzy na konto Spółki, a więc czynność nie mieszcząca się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazane przez Inicjatorów pieniądze na konto Spółki nie stanowią dostawy towarów, gdyż ,,pieniądze", nie mieszczą się w definicji towaru zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy. Również, nie jest to świadczenie usług, gdyż przekazaniu pieniędzy od inwestorów nie towarzyszy żadne świadczenie ze strony Spółki. Podpisując umowę o realizację inwestycji w trybie lokalnych inicjatyw inwestycyjnych Inicjator oświadczył, że właścicielem i eksploratorem inwestycji zostaje Spółka. Biorąc pod uwagę, iż przekazanie finansowego udziału w realizacji inwestycji w postaci wpłaty pieniędzy na konto ma charakter dobrowolny oraz, że umowa nie pozwala Inicjatorowi dysponować przedmiotową inwestycją jak właściciel, podatnik uważa że czynność ta nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu zawartym w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołuje postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Przemyślu sygn. US IX/443-112/HM/04 z 20 grudnia 2004 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o czym stanowi art. 7 ust. 1 ww. ustawy.

Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. z 2001 r. Dz. U. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej wyżej ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m. in. sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych - art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy.

Z kolei, zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzania ścieków (t. j. Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zm.), zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. O zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, do zapewnienia budowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych (określonych w art. 2 pkt 14 i 16 wymienionej ustawy) obowiązane jest przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Natomiast osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zapewnia - zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 ww. ustawy - na własny koszt realizację budowy przyłączy do sieci, oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego.

Z powołanych wyżej przepisów wynika zatem, iż gmina w ramach zadań własnych zobowiązana jest do zapewnienia budowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych (w rozumieniu przepisów cyt. wyżej ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków), nie jest natomiast zobowiązana do realizacji budowy przyłączy do sieci, gdyż powyższe zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci.

Tym samym budowa przyłącza wodno-kanalizacyjnego nie mieści się w ramach zadań własnych gminy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż przedmiotem działalności Wnioskodawcy są usługi w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków dla odbiorców oraz wykonywanie robót w zakresie budowy sieci i instalacji wodno-kanalizacyjnych. W 100% właścicielem majątku Zainteresowanego jest samorząd terytorialny, tj. Gmina. Wnioskodawca na podstawie stosownych umów (za pośrednictwem Gminy) realizuje inwestycję - w trybie lokalnych inicjatyw inwestycyjnych, zawartych z osobami fizycznymi (dalej zwanymi Inicjatorami) polegającą na budowie odcinków sieci wodociągowej. W ww. umowach znajduje się zapis, że właścicielem zrealizowanej inwestycji będzie Gmina.

Całkowity koszt inwestycji realizowany jest w trybie lokalnych inicjatyw inwestycyjnych. W umowie określony został procentowy udział poszczególnych stron w nakładach na realizację inwestycji. Na udział inwestorów prywatnych składa się część rzeczowa (koszt wykonania projektu) oraz część finansowa, czyli wkład pieniężny wpłacany na rachunek bankowy Gminy i po podpisaniu cesji przelany na konto Spółki, jako zabezpieczenie płatności z tytułu realizowanych robót.

W tym stanie prawnym stwierdzić należy, że wnoszone wpłaty przez Inicjatorów na wspólną realizację inwestycji nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jak wynika bowiem z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego, przedmiotowe wpłaty nie stanowią należności Gminy w związku z wykonywaniem na rzecz jej mieszkańców czynności podlegających opodatkowaniu w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz są współfinansowaniem inwestycji realizowanej przez Wnioskodawcę - wraz z Gminą, w ramach wykonywania zadań własnych.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Przez sprzedaż rozumie się, w myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur oraz danych w nich zawartych zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337).

Zatem, dokonywane wpłaty dotyczące partycypacji w kosztach ogólnych budowy wodociągu, mające na celu pomoc Wnioskodawcy - realizującemu zadania Gminy - w zmniejszeniu kosztów inwestycji mają charakter darowizny rozumianej jako dobrowolne i bezpłatne przysporzenie na rzecz innej jednostki. Wybudowana sieć wodociągowa pozostanie własnością Gminy i po zakończeniu budowy zostanie przekazana na rzecz jej jednostki budżetowej (na rzecz Wnioskodawcy). Mając na uwadze powyższe należy uznać, że przekazywane przez Inicjatorów wpłaty pieniężne stanowiące współfinansowanie budowy wodociągu nie stanowią dostawy towarów, gdyż ,,pieniądze" nie mieszczą się w definicji ,,towaru", zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto, zgodnie z przepisem art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. W związku z powyższym stwierdzić należy, iż przekazanie pieniędzy przez Inicjatorów w świetle zawartej umowy można uznać za darowiznę na rzecz Wnioskodawcy.

Reasumując, wpłaty dokonane przez Inicjatorów na wspólną realizację wraz ze Spółką inwestycji, tj. budowy odcinka sieci wodociągowej, w trybie lokalnych inicjatyw inwestycyjnych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tym samym nie powinny być udokumentowane fakturą. Wpłaty te powinny być traktowane jak darowizna nie mieszcząca się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zaznaczyć przy tym należy, iż przedmiotem zapytania są wpłaty dokonane przez Inicjatorów wyłącznie na budowę odcinka sieci wodociągowej. Gdyby jednak wpłaty dotyczyły budowy przyłączy do sieci wodociągowych, wówczas wpłaty te podlegałyby opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.