Czy Podatnik oraz jego małżonka prowadzący działy specjalne opodatkowane na podstawie norm szacunkowych, mają obowiązek zaprowadzenia ksiąg rachunkowych w sytuacji, gdy przychód każdego z małżonków (liczony osobno) jest niższy niż 800.000 euro, a przychód łączny nieznacznie przekracza tę kwotę?

sygnatura: BM/415-13/07/Z/KBI

autor: Izba Skarbowa w Poznaniu

data: 2006-07-27

Podatnik pismem z dnia 15.01.2007r. zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Środzie Wlkp. z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie. Z opisu stanu faktycznego wynika, że Podatnik oraz jego małżonka prowadzą działy specjalne produkcji rolnej (hodowla drobiu nieśnego). Małżonkowie corocznie deklarują wielkość hodowli, składając osobne deklaracje PIT-6, i otrzymują odrębne decyzje na zaliczki na podatek dochodowy, ustalone na podstawie norm szacunkowych. Jednocześnie, dla potrzeb podatku od towarów i usług posługują się tylko numerem NIP Podatnika, wykazując w deklaracji VAT-7 sumę uzyskanego przychodu.

W związku z powyższym, Podatnik wystąpił z zapytaniem, czy w przypadku, gdy przychód każdego z małżonków (liczony osobno) jest niższy niż 800.000 euro, a przychód łączny nieznacznie przekracza tę kwotę, istnieje obowiązek zaprowadzenia ksiąg rachunkowych. W ocenie Podatnika taki obowiązek nie występuje, gdyż małżonkowie nie zawiązali spółki i każdy z nich jest osobą fizyczną w rozumieniu przepisów prawa podatkowego. Występujący z zapytaniem zauważył również, że gdyby małżonkowie osobno składali deklaracje VAT-7, kwota 800.000 euro nie zostałaby przekroczona.

Postanowieniem z dnia 10.04.2007r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Środzie Wlkp. udzielił odpowiedzi na ww. zapytanie, stwierdzając, iż stanowisko przedstawione przez Podatnika jest nieprawidłowe. Zdaniem organu, małżonkowie prowadzą jedno, wspólne gospodarstwo rolne i dla potrzeb podatku od towarów i usług są traktowani jako jeden podatnik. Dlatego kwestia przekroczenia limitu 800.000 euro winna być oceniana przy uwzględnieniu łącznego przychodu, uzyskiwanego z działów specjalnych produkcji rolnej.

Pismem z dnia 14.04.2007r. Podatnik złożył zażalenie na ww. postanowienie, w którym powołał następującą interpretację stanu faktycznego i prawnego sprawy: ?w świetle przepisów prawa podatkowego zarówno ja jak i moja żona prowadzimy odrębne działy specjalne produkcji rolnej (dowód w postaci osobnych zgłoszeń, osobnych decyzji w sprawie określenia szacunkowego przychodu i zobowiązania podatkowego i co najważniejsze prowadzenia osobno ferm) i w zawiązku z powyższym limit 800.000,00 EUR przysługuje każdemu z nas osobno...?.

W ocenie Strony, stanowisko wyrażone w postanowieniu Naczelnika Urzędu Skarbowego w Środzie Wlkp. prowadzi do nierównego traktowania podmiotów. Podatnicy nierozliczający się w podatku od towarów i usług nie mają bowiem obowiązku wykazywania rzeczywistych przychodów ?i nie muszą się martwić, że ktoś połączy te przychody z dwóch odrębnych działalności?.

Podatnik poinformował również, że przed wystąpieniem z pisemnym wnioskiem o dokonanie interpretacji przepisów prawa podatkowego zasięgał w organach podatkowych informacji, uzyskując stanowisko odmienne niż zaprezentowane w zaskarżonym postanowieniu. W tym trybie konsultowana była również możliwość wspólnego rozliczenia współmałżonków w podatku od towarów i usług.

Po przeprowadzeniu analizy okoliczności faktycznych i prawnych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdza, co następuje:

W myśl dyspozycji art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm), działy specjalne produkcji rolnej stanowią odrębne źródło przychodów. Jak wynika z treści przepisu art. 24 ust. 4 powołanej ustawy, dochód z tego źródła może być ustalony w dwojaki sposób:

1. przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, wyszczególnionych w załączniku nr 2 tej ustawy, albo
2. w oparciu o prowadzoną przez podatnika księgę.
Stosownie do dyspozycji przepisu art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się według zasad określonych w art. 14, jeżeli podatnik prowadzi księgi wykazujące te przychody. O zamiarze założenia ksiąg podatnik jest obowiązany zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku. Jednocześnie, w myśl dyspozycji art. 24a ust. 4 ww. ustawy, jeżeli przychody osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, za poprzedni rok podatkowy, wynosiły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości, podmioty tę są obowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Stosownie bowiem do treści przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29.09.1994r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2002r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.), przepisy tej ustawy stosuje się m.in. do osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800.000 euro.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że obowiązek założenia księgi podatkowej dotyczy również podmiotu prowadzącego działy specjalne produkcji rolnej, jeśli podmiot ten jest osobą fizyczną, spółką cywilną osób fizycznych, spółką jawną osób fizycznych lub spółką partnerską i osiągnie przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy, wynoszące co najmniej równowartość w walucie polskiej 800.000 euro. W ocenie tut. organu, w przypadku prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej przez współmałżonków, graniczna kwota przychodu, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, dotyczy łącznie obojga małżonków. Przedmiotem działalności każdego z nich jest bowiem prowadzenie gospodarstwa rolnego (fermy, szklarni, pasieki itp.) jako całości, a nie tylko takiej jego część, jaka odpowiada udziałowi w przychodach, wykazywanemu w podatku dochodowym. Jednocześnie należy zauważyć, że przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby do nieuzasadnionego uprzywilejowania małżonków w stosunku do osób, które prowadzą działalność, o takim samym charakterze, w formie jednej ze spółek, wymienionych w przepisie art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W analizowanym stanie faktycznym całości przychodu, uzyskanego z działów specjalnych produkcji rolnej, jest wykazywana w deklaracjach VAT-7, składanych przez Podatnika. Ponadto, jak wynika z informacji przekazanych przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Środzie Wlkp., pisemne zgłoszenia zmian wielkości hodowli dokonywane są wyłącznie przez Pana Pachurę i dotyczą całego stada. Podział stada (w równych częściach) jest stosowany wyłącznie w zgłoszeniach na druku PIT-6 i w zeznaniach rocznych. Wynika to z faktu, że podatnikiem w podatku dochodowym od osób fizycznych jest każdy z małżonków, a zatem każdy z nich jest zobowiązany do składania ww. dokumentów. W takiej sytuacji organ podatkowy pierwszej instancji jest zobowiązany do wydawania odrębnych decyzji na zaliczki na podatek dochodowy, również wówczas, gdy przychód współmałżonka jest uzyskiwany z tej samej działalności.

Należy podkreślić, że zastosowanie przez Podatnika opisanego powyżej sposobu rozliczania w podatku od towarów i usług świadczy o tym, iż w jego ocenie współmałżonek nie prowadzi odrębnie działów specjalnych produkcji rolnej. Nie jest bowiem możliwe rozliczanie podatku VAT z tytułu działalności, wykonywanej przez inny podmiot. W konsekwencji, jako nieistotną należy ocenić okoliczność posiadania przez małżonków kilku ferm ? tym bardziej, że z oczywistych względów działalność rolnicza nie musi być prowadzona w formie jednego gospodarstwa czy fermy.

Odnosząc się do argumentu o nierównym traktowaniu podatników, Dyrektor Izby Skarbowej zauważa, że stanowisko organów podatkowych w niniejszej sprawie zostało oparte na fakcie wspólnego prowadzenia przez małżonków działów specjalnych produkcji rolnej, a treść składanych deklaracji VAT-7 stanowiła jedynie dowód, potwierdzający prawidłowość oceny stanu faktycznego, dokonanej w tym zakresie. W przypadku, gdyby wniosek o interpretację został złożony przez podatnika nierozliczającego się w podatku od towarów i usług, kwestia charakteru prowadzonej działalności podlegałaby ocenie na podstawie innych okoliczności.

Reasumując, nie można się zgodzić z interpretacją stanu faktycznego, przedstawioną przez Stronę we wniosku z dnia 15.01.2007r. i w zażaleniu z dnia 14.04.2007r., polegającą na stwierdzeniu, że małżonka Podatnika prowadzi odrębną działalność gospodarczą. Z informacji, przedstawionych przez Podatnika i potwierdzonych przez organ podatkowy pierwszej instancji na podstawie posiadanych dokumentów, wynika bowiem, że małżonkowie prowadzą działalność gospodarczą wspólnie. W konsekwencji, kwota przychodu, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości (800.000 euro), dotyczy łącznie obojga małżonków.

W świetle powyższego, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu potwierdza prawidłowość stanowiska, wyrażonego w zaskarżonym postanowieniu organu podatkowego pierwszej instancji, iż w opisanym stanie faktycznym występujący z zapytaniem jest obowiązany zaprowadzić księgi rachunkowe.
Końcowo zauważa się, że z uwagi na charakter rozstrzygnięcia, wydawanego na podstawie art. 14b § 5 ustawy ? Ordynacja podatkowa, nie jest możliwe odniesienie się do pozostałych okoliczności, przedstawionych w zażaleniu Strony, w szczególności w zakresie informacji, uzyskanych (drogą telefoniczną) przed wystąpieniem z wnioskiem z dnia 15.01.2007r.
Stosownie bowiem do dyspozycji przepisu art. 14a § 1 powołanej ustawy, organ podatkowy w tym trybie jest upoważniony wyłącznie do udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie.

Niniejsza interpretacja prawa podatkowego została wydana w oparciu o przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny oraz stan prawny, obowiązujący w dniu zaistnienia tego zdarzenia.