Pytanie Spółki dotyczy kwestii uznania za koszt uzyskania przychodów należności nieściągalnych wynikających ze sprzedaży udziałów, które na podstawie przepisu art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zostały zarachowane jako przychód należny.

sygnatura: BD-P/423?251/06

autor: Izba Skarbowa w Poznaniu

data: 2007-04-20

Spółka w złożonym wniosku z dnia 22 czerwca 2006r., powołując się na art. 14a ustawy Ordynacja podatkowa, zwróciła się o udzielenie interpretacji w kwestii stosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.).

Pytanie Spółki dotyczy kwestii uznania za koszt uzyskania przychodów należności nieściągalnych wynikających ze sprzedaży udziałów, które na podstawie przepisu art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zostały zarachowane jako przychód należny.

Z opisanego przez Podatnika stanu faktycznego wynika, że na podstawie pisemnego porozumienia z dłużnikiem Spółka umorzyła zobowiązanie, dłużnik natomiast został postawiony w stan likwidacji.

Zdaniem Wnioskującej przedmiotowa należność może zostać uznana za koszt uzyskania przychodów, ponieważ była ona zarachowana jako przychód należny na podstawie przepisu art. 12 ust. 3 ustawy o podatkowej, natomiast nieściągalność została udokumentowana na podstawie art. 16 ust. 2a tej ustawy, gdyż dłużnik został postawiony w stan likwidacji.

Naczelnik Urzędu Skarbowego Poznań ? Jeżyce w Poznaniu postanowieniemz dnia 18.08.2006r., nr TD/423-8/06 uznał stanowisko Spółki za prawidłowe.

Po dokonaniu wnikliwej analizy przedstawionych przez Podatnika okoliczności faktycznych, a także treści ww. postanowienia oraz obowiązujących unormowań prawnych, stwierdzam, iż postanowienie to rażąco narusza prawo.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów,z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie zaś z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy podatkowej, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawieart. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

Stosownie do postanowień przepisu art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy podatkowej, nieściągalność należności uznaje się za uprawdopodobnioną w szczególności gdy:

- dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona upadłość obejmująca likwidację majątku, albo

- zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

- wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

- wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Z przepisu art. 16 ust. 1 pkt 26a w powiązaniu z treścią art. 16 ust. 2a pkt 1 wynika, że odpisy aktualizujące wartość należności zaliczonych uprzednio do przychodów należnych (wyłącznie należności główne, gdyż naliczone odsetki na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 2 nie stanowią przychodu), utworzone zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, których nieściągalność została uprawdopodobniona stanowią koszt uzyskania przychodów.

Należy zauważyć, że organ podatkowy dokonując interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie Podatnika nie odniósł się do przedstawionego we wniosku faktu, iż Spółka umorzyła wierzytelności kontrahenta. Zdarzenie to miało istotne znaczenie dla sytuacji podatkowo prawnej Podatnika

W przypadku bowiem gdy przedmiotowa wierzytelność zaliczona została do przychodów należnych (na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy podatkowej) i następnie została umorzona, zastosowanie znajduje przepis art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W myśl powyższego przepisu, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy zostały zarachowane jako przychody należne.

Z powyższego wynika, że wierzyciel może zaliczyć umorzoną wierzytelność do kosztów uzyskania przychodów tylko wówczas, gdy spełnione są następujące warunki:

- wierzytelność zaliczono uprzednio do przychodów należnych,

- umorzenie wierzytelności nastąpiło za zgodą i wiedzą dłużnika.

Przedstawiając stan faktyczny, Podatnik poinformował, że utworzył odpis aktualizujący wartość należności, nie wskazał jednocześnie czy odpis odniósł do kosztów podatkowych.

W sytuacji gdy wierzytelność, od której uprzednio dokonano odpisów aktualizujących i odpisy te zaliczono do kosztów uzyskania przychodów, została umorzona, zastosowanie znajduje przepis art. 12 ust. 1 pkt 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Stosownie do unormowań tego przepisu, przychodem jest wartość należności umorzonych, przedawnionych lub odpisanych jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Zatem, jeśli podatnik zaliczył do kosztów podatkowych odpisy aktualizujące od należności, której nieściągalność została uprawdopodobniona, a następnie należność ta została umorzona, winien zwiększyć przychody podatkowe o wartość dokonanych odpisów aktualizujących.

Niniejsza interpretacja udzielana jest w oparciu o przepisy prawa podatkowego obowiązujące w dacie zaistnienia opisanego zdarzenia i dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Podatnika.