Czy odszkodowanie za niedotrzymanie warunków umowy dzierżawy stanowi koszt uzyskania przychodu ?
sygnatura: PD.1-4218-74/06/I
autor: Izba Skarbowa w Lublinie
data: 2007-02-22
| słowa kluczowe: | kara umowna, koszty uzyskania przychodów, umowa dzierżawy, związek z przychodem |
Decyzja
Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 oraz art. 207 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 12.12.2006 r. na postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie z dnia 04.12.2006 r., nr D-1/423-43/06 w zakresie interpretacji przepisów prawa podatkowego:- odmawiam zmiany zaskarżonego postanowienia.
Uzasadnienie
Pismem z dnia 29.08.2006 r. Spółka wystąpiła do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.
Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym Spółka zawarła umowę dzierżawy gruntu na okres 15 lat licząc od dnia 1.06.1998 r. W związku z zaprzestaniem przez Agencję prowadzenia działalności gospodarczej na tym terenie, uzgodniono z wydzierżawiającym, że z dniem 31 sierpnia 2006 r. Spółka rozwiąże umowę dzierżawy. W wyniku porozumienia z kontrahentem przywrócono dzierżawiony przez spółkę teren do stanu pierwotnego.
W związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy Spółka zobowiązała się do zapłaty odszkodowania w wysokości 20 921,35 zł. Spółka zwróciła się z zapytaniem, czy wyżej wymienione odszkodowanie za niedotrzymanie warunków umowy stanowi koszt uzyskania przychodu ?
W ocenie Spółki tego typu odszkodowanie nie mieści się w żadnej z kategorii wymienionej w przepisie art. 16 ust. l pkt 19 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54 poz. 654 z późn. zm.) i w związku z tym stanowi koszt uzyskania przychodu.
W dniu 4.12.2006 r. organ podatkowy pierwszej instancji wydał postanowienie, w którym stwierdził, że stanowisko Spółki zawarte we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji w sprawie sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego jest nieprawidłowe.
Odnosząc się do przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie wskazał na mający zastosowanie w przedmiotowej sprawie przepis art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej, z którego wynika, że aby wydatek mógł być kosztem uzyskania przychodu, winien pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu oraz nie może znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 16 ust. l ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Organ pierwszej instancji stwierdził ponadto, że wydatki te muszą być ekonomicznie uzasadnione z punktu widzenia prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej. Jednocześnie, ciężar co do prawidłowego udokumentowania wydatku, jak i wykazania związku przyczynowo- skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem przychodu spoczywa na podatniku.
Podniósł dodatkowo, że w obrocie gospodarczym występują przypadki, w których strona odstępuje od umowy, aby zapobiec stracie mogącej wyniknąć z jej wykonania, jak również dla stworzenia warunków do zawarcia innej umowy, jest to jednak kwestia ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, którego konsekwencji finansowych nie można przenosić przy użyciu przepisów podatkowych na Skarb Państwa.
Na wydane postanowienie Spółka złożyła zażalenie z dnia 12.12.2006 r. podtrzymując swoje stanowisko zawarte we wniosku z dnia 29.08.2006 r.
Jak twierdzi Spółka wydatek poniesiony tytułem odszkodowania jest wydatkiem ekonomicznie uzasadnionym z punktu widzenia prowadzonej działalności gospodarczej i służy bezspornie osiągnięciu przychodów znacznie wyższych niż te, które osiągane były w czasie prowadzenia działalności na terenie dzierżawionym. Spółka nabyła w Ś. prawo użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynków na nim posadowionych w celu przeniesienia działalności dotychczas prowadzonej na wydzierżawionym terenie. W miesiącu wrześniu 2005 r. rozpoczęty został remont placu oraz budynków pod kątem prowadzonej działalności związanej ze zbieraniem i magazynowaniem odpadów. Obiekt w Ś., spełniający wszystkie wymagania, został dopuszczony do użytkowania w czerwcu 2006 r. A zatem teren położony w Lublinie przy ul. M., będący przedmiotem umowy dzierżawy, stał się z ekonomicznego punktu widzenia zbędny, w związku z tym strony na mocy porozumienia rozwiązały umowę dzierżawy.Na potwierdzenie powyższego Spółka dołączyła do zażalenia kopię aktu notarialnego z dnia 29 lipca 2004 r. oraz decyzję Starosty z dnia 10 lipca 2007 r.
Spółka wyjaśnia, że jej działania zmierzające do wcześniejszego rozwiązania umowy spowodowały naruszenie prawa wydzierżawiającego, zmuszona była ponieść wydatek w postaci odszkodowania za przedterminowe rozwiązanie umowy. W ocenie Spółki jeżeli wydatek jest następstwem działalności gospodarczej i poniesienie jego zmierza do osiągnięcia wyższych przychodów, to stanowi on rodzaj wydatków poniesionych w celu osiągnięcia przychodów, nawet jeżeli z tymi konkretnymi wydatkami nie wiąże się skutek w postaci konkretnego przychodu.Spółka podnosi ponadto, że poza wydatkami bezpośrednio służącymi osiąganiu przychodów, do kosztów uzyskania przychodów można również zaliczyć koszty funkcjonowania podmiotu, bowiem bez ich poniesienia osiąganie przychodów nie byłoby możliwe.
Rozpatrując zarzuty zażalenia zważono, co następuje:Zgodnie z art. 15 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów (w brzmieniu przepisu obowiązującym od 1.01.2007 r. również w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów), z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Zgodnie z art. 16 ust. l pkt 19 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu:
W przedmiotowej sprawie przepis art. 16 nie ma zastosowania, stąd przy rozpatrywaniu wniosku Spółki należy brać pod uwagę przede wszystkim ogólną zasadę wyrażaną w ww. art. 15 ust. 1.Odszkodowanie, które Spółka jest zobowiązana zapłacić jest formą zadośćuczynienia, naprawienia szkody jaką poniósł wydzierżawiający na skutek niedotrzymania przez Spółkę warunków umowy. Umowy, która po jej rozwiązaniu nie będzie już wpływać na powstanie przychodu. Nie można w tym wypadku mówić o związku przyczynowo-skutkowym pomiędzy tego typu wydatkiem a przychodem Spółki.
Nie jest to również koszt funkcjonowania Agencji, bez którego poniesienia osiąganie przychodów nie byłoby możliwe.Jak słusznie stwierdził organ pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia w obrocie gospodarczym mamy o czynienia z przypadkami, takimi jak występujące w przedmiotowej sprawie odstąpienie od umowy dzierżawy z powodów opisanych przez Spółkę w zażaleniu. Tego typu przypadki związane są z ryzykiem prowadzenia działalności gospodarczej. Wynikających z tego ryzyka konsekwencji finansowych nie można przenosić na Skarb Państwa.Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych (m. in. wyrok z dnia 18.05.1995 r., sygn. akt SA/Kr 1768/95; wyrok z dnia 13.12.1996 r.; sygn. akt I SA/Łd 2683/95; wyrok z dnia 19.10.2005 r., sygn. akt I SA/Lu 414/05).Skoro, jak wynika z powyższego, należne od Spółki odszkodowanie za wcześniejsze rozwiązanie umowy dzierżawy nie stanowi kosztu uzyskania przychodów, to zmiana zgodnie z wnioskiem Spółki, zaskarżonego postanowienia Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie nie znajduje uzasadnienia.
Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.