dotyczy obowiązków płatnika w związku z wypłatą równoważnika pieniężnego za remont lokalu mieszkalnego oraz równoważnika za brak lokalu mieszkalnego

sygnatura: IS.IX/2-423/51/05

autor: Izba Skarbowa w Rzeszowie Ośrodek Zamiejscowy w Krośnie

data: 2005-11-30

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, działając na podstawie art. 14b § 5 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ustrzykach Dolnych z dnia 20.07.2005 r. (znak: US.PD/415/006/05) w sprawie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w ten sposób, że przedstawione we wniosku stanowisko w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty równoważnika pieniężnego za remont lokalu mieszkalnego uznaje za prawidłowe, natomiast z tytułu wypłaty równoważnika za brak lokalu mieszkalnego uznaje stanowisko płatnika za nieprawidłowe.

Pismem z dnia 26.04.2005 r. Komenda Powiatowa Straży Pożarnej zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ustrzykach Dolnych z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie (art. 14a ustawy - Ordynacja podatkowa). Zapytanie wnioskodawcy dotyczyło obowiązków płatnika w przypadku wypłaty emerytom i rencistom Państwowej Straży Pożarnej równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego. Przedstawiając swoje stanowisko w sprawie Komenda uznała równoważniki te za świadczenia pieniężne z tytułu łączącego ich poprzednio z zakładem pracy stosunku służbowego, które podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ustrzykach Dolnych, dokonując oceny prawnej stanowiska wnioskodawcy w tym przedmiocie, postanowieniem z dnia 20.07.2005 r. (znak: USPD/415/006/05) uznał, iż jest ono prawidłowe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, dokonując analizy obowiązujących przepisów prawa w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, stwierdza, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z kolei art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż wolne od podatku są świadczenia rzeczowe lub ekwiwalenty pieniężne w zamian tych świadczeń otrzymywane przez emerytów i rencistów w związku z łączącym ich poprzednio z zakładami pracy stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy oraz od związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł. Z treści powyższego przepisu wynika, że ze zwolnienia od podatku dochodowego korzysta świadczenie pieniężne wypłacane emerytom i rencistom wyłącznie w sytuacji, gdy prawo do otrzymywania świadczenia rzeczowego wynika z przepisów prawa oraz przepis ten określa możliwość wypłaty ekwiwalentu.

Prawo do otrzymywania przez emerytów i rencistów równoważnika pieniężnego za remont lokalu mieszkalnego wynika z przepisu art. 77 ustawy z dnia 24.08.1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1230 ze zm.), który stanowi, iż strażakowi mianowanemu na stałe oraz strażakowi w służbie przygotowawczej przysługuje równoważnik pieniężny za remont lokalu mieszkalnego lub domu, zajmowanego na podstawie przysługującego mu tytułu prawnego, zwany dalej równoważnikiem za remont (...). Natomiast prawo do otrzymywania równoważnika za brak lokalu mieszkalnego wynika z treści art. 74 i 78 tej ustawy, w myśl których strażakowi mianowanemu na stałe przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego (...) lub równoważnik za brak lokalu mieszkalnego. Szczegółowe zasady ich wypłaty określa rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 10.01.1998 r. w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania strażakom Państwowej Straży Pożarnej równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych zasad ich wypłaty i zwrotu (Dz. U. Nr 15, poz. 67 ze zm.). Świadczenia te na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy przysługują również funkcjonariuszom zwolnionym ze służby i pobierającym emeryturę.

Z przepisów stanowiących podstawę do wypłaty tych świadczeń wynika, że w przypadku remontu lokalu mieszkalnego ustawodawca przewidział tylko i wyłącznie jego równoważnik pieniężny, który nie ma swego odpowiednika w pierwotnym prawie do świadczenia rzeczowego, natomiast w przypadku lokalu mieszkalnego w sytuacji gdy funkcjonariusz nie otrzyma lokalu mieszkalnego, a spełnia warunki określone przepisami ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, przysługuje mu w zamian za to świadczenie ekwiwalent pieniężny, określony mianem "równoważnika". Powyższe okoliczności stanowią podstawę do rozróżnienia skutków podatkowych wypłaty tych dwóch równoważników w ten sposób, że równoważnik pieniężny za remont lokalu mieszkalnego ze względu na brak odpowiednika świadczenia rzeczowego w pierwotnym prawie o nim stanowiącym nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast równoważnik pieniężny za brak lokalu mieszkalnego, ze względu na to, iż wypłacany jest w zamian za lokal mieszkalny, który jest świadczeniem rzeczowym - jest formą ekwiwalentu za to świadczenie rzeczowe i tym samym korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Powyższe oznacza, iż opodatkowaniu 10-procentowym zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy podlegać będzie kwota równoważnika pieniężnego za remont lokalu mieszkalnego w całości, natomiast kwota równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego tylko w wysokości przekraczającej w roku podatkowym kwotę 2.280 zł. Płatnik dokonujący takiej wypłaty, stosownie do brzmienia art. 41 ust. 4 w związku z art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zobowiązany jest pobrać podatek i przekazać ten podatek w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną według siedziby lub miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. W terminie przekazania podatku płatnik jest zobowiązany przesłać deklarację według ustalonego wzoru (PIT-8A).

Powyższe skutkuje zmianą przedmiotowego postanowienia w trybie art. 14b § 5 pkt 2 ordynacji podatkowej, albowiem postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ustrzykach Dolnych z dnia 20.07.2005 r. (znak: US PD/415/006/05) rażąco narusza prawo.