Rozliczenie podatkowe osoby samotnie wychowującej dziecko.

sygnatura: PB I-3/4117/IN-14/US/2007/AA

autor: Izba Skarbowa w Łodzi

data: 2007-05-11

Działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ?Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 7 marca 2007 r., (data wpływu do Urzędu Skarbowego) odmawia zmiany postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Trybunalskim, Nr US I/2/415/2/2007, z dnia 27 lutego 2007 r.

W dniu 15 stycznia 2007 r. zwrócił się Pan do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Trybunalskim z wnioskiem o dokonanie interpretacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego. Przedmiotowy wniosek został następnie uzupełniony w dniu 30 stycznia 2007 r.

Wątpliwości Pana powstały na tle następującego stanu faktycznego.
Wyrokiem z dnia 17 sierpnia 2006 r., sygn. akt IC 598/06, Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim rozwiązał przez rozwód związek małżeński zawarty między Panem a Panią J. W wyroku tym znalazło się również rozstrzygniecie dotyczące władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką. Władzę rodzicielską powierzono obojgu rodzicom, ustalając jednocześnie, iż miejscem pobytu dziecka będzie miejsce zamieszkania matki. Ponadto Sąd zasądził od Pana alimenty na rzecz małoletniego dziecka w wysokości po 500 zł miesięcznie. Wskazując stan faktyczny, w oparciu o który ma zostać udzielona interpretacja podniósł Pan ponadto, iż córka jest zameldowana u Pana, była żona mieszka oddzielnie i w niewielkim stopniu partycypuje w kosztach utrzymania dziecka.
Zdaniem Pana, w przedstawionym stanie faktycznym przysługuje Panu prawo do wspólnego rozliczenia z dzieckiem.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Trybunalskim w wydanym w dniu 27 lutego 2007 r. postanowieniu nie podzielił poglądu wyrażonego w złożonym wniosku.

Nie zgadzając się z powyższym, w dniu 7 marca 2007 r. złożył Pan zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi.

Po przeanalizowaniu przedłożonych dokumentów oraz obowiązujących przepisów prawa podatkowego, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdza, co następuje:

Stosownie do dyspozycji art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie wydane przez naczelnika urzędu skarbowego jeżeli uzna, że zażalenie podatnika zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisami art. 6 ust. 4. ustawy z dnia 26.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 90, poz. 416 ze zm.) od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym:

- dzieci małoletnie,

- dzieci, bez względu na ich wiek, na które, zgodnie z odrębnymi przepisami, pobierany był zasiłek pielęgnacyjny,

- dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów zwolnionych (wolnych) od podatku dochodowego

- podatek może być ustalony, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów; przepisy ust. 2, zdanie po średniku, i ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Przez osobę samotnie wychowującą dzieci rozumie się rodzica albo opiekuna prawnego stanu wolnego: pannę, kawalera, osobę rozwiedzioną, wdowę oraz wdowca /.../ (art. 6 ust. 5 ustawy).

Z przedstawionej powyżej regulacji prawnej wynika, że z preferencyjnego sposobu opodatkowania mogą skorzystać osoby, które samotnie wychowują dzieci.
Z tak sformułowanego katalogu osób samotnie wychowujących dzieci wynika, że pomieszczono w nim dwie grupy osób stanu wolnego. Jedną z tych grup można ocenić tylko na podstawie okoliczności faktycznych; jest to rodzic (opiekun prawny) stanu wolnego, będący panną, kawalerem, wdową i wdowcem, a wówczas jest to osoba stricte samotna.
Natomiast druga grupa wymaga posiłkowania się sytuacją prawną danej osoby. Mianowicie chodzi o rodzica (opiekuna prawnego) stanu wolnego będącego osobą rozwiedzioną. Ta okoliczność faktyczna będzie ustalana na podstawie wyroku rozwodowego. W takim wypadku zarówno po stronie byłej małżonki, jak i byłego małżonka wystąpi ten sam przymiot: rodzic stanu wolnego będący osobą rozwiedzioną. Z istoty pojęcia "osoba samotnie wychowująca dzieci" należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych osób, ponieważ za prawnie niedopuszczalną należałoby uznać sytuację, w której z tego samego stanu faktycznego dwie osoby wysnują wniosek, że są osobami samotnie wychowującymi dzieci.

Wobec tego, że status osoby rozwiedzionej kreuje wyrok rozwodowy, za osobę samotnie wychowującą dzieci uznać należy tę osobę, której w wyroku rozwodowym powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, co obejmuje wychowanie dzieci. W przedmiotowej sprawie z treści wyroku rozwodowego wynika, iż oboje rodzice zajmują się wychowaniem dziecka. Nie ma zatem podstaw do stwierdzenia, iż ponosi Pan wyłączne trudy rodzicielstwa ? jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Jednocześnie określając miejsce zamieszkania dziecka skład orzekający wskazuje miejsce zamieszkania matki.
Za niepozbawione racji należy uznać stwierdzenie, że w miarę upływu czasu mogą nastąpić okoliczności, które uzasadniałyby zmiany w zakresie orzeczonej władzy rodzicielskiej, w tym także zmiany miejsca zamieszkania dziecka. Jednakże nie powinno to następować w drodze porozumień czy faktów dokonanych, lecz znajdować formalny wyraz w orzeczeniu sądowym. Skoro status osoby samotnie wychowującej dzieci będącej osobą rozwiedzioną ma źródło w rozstrzygnięciu sądowym, to wszelkie zmiany powinny następować również w tej formie.
Tak więc w odniesieniu do osoby rozwiedzionej samotnie wychowującej dzieci o uprawnieniu do szczególnego opodatkowania, wynikającym z przepisu art. 6 ust. 4 cytowanej ustawy, przesądza tytuł prawny, jakim jest orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej.

Mając powyższe na uwadze, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdza jak w sentencji niniejszej decyzji.