Czy istnieje możliwość rozliczania działalności biegłego sądowego łącznie z prowadzoną działalnością gospodarczą, której przedmiotem w znacznej części są ekspertyzy rzeczoznawców i szkolenia?

sygnatura: IPB2/4117-44/06/3

autor: Izba Skarbowa w Katowicach Ośrodek Zamiejscowy w Bielsku-Białej

data: 2006-11-21

DECYZJA

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005r. Nr 8 poz. 60 ze zm.), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 5 września 2006 r. wniesionego przez ......na postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Częstochowie z dnia 24 sierpnia 2006 r. Nr DUS-PDFD-415/21/2006... stwierdzające, że stanowisko podatniczki przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2006 r. , uzupełnionym pismem z dnia 11 lipca 2006 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej możliwości rozliczania działalności biegłego sądowego łącznie z prowadzoną działalnością gospodarczą w której przedmiotem działalności w znacznej części są ekspertyzy rzeczoznawców i szkolenia jest nieprawidłowe - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach odmawia zmiany zaskarżonego postanowienie organu pierwszej instancji.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 29 maja 2006 r. , uzupełnionym pismem z dnia 11 lipca 2006 r. , wnioskodawczyni zwróciła się do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Częstochowie o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej możliwości rozliczania działalności biegłego sądowego łącznie z prowadzoną działalnością gospodarczą, której przedmiotem w znacznej części są ekspertyzy rzeczoznawców i szkolenia.Zgodnie z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym, podatniczka jest biegłym sądowym i sporządza na zlecenie m.in. Sądu opinie na podstawie "Postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego". Jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem w znacznej części są ekspertyzy rzeczoznawcy i szkolenia. Wnioskodawczyni stanęła na stanowisku, że wykonując usługi jako biegły sądowy wystawia jako podmiot gospodarczy faktury VAT oraz wnosi do ich rozliczenia oświadczenie, że jest podatnikiem podatku VAT i podatku dochodowego od osób fizycznych co świadczy, że usługa będzie rozliczana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zatem instytucje zlecające w tym Sąd nie powinny potrącać zaliczek na podatek dochodowy.

Postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2006 r. nr DUS-PDFD-415/21/2006 Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Częstochowie stwierdził, że stanowisko podatniczki przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2006 r. , uzupełnionym pismem z dnia 11 lipca 2006 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej możliwości rozliczania dochodów z działalności biegłego sądowego łącznie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest nieprawidłowe.

Na powyższe postanowienie pismem z 5 września 2006 r. podatniczka wniosła zażalenie w którym przedstawiając ponownie stan faktyczny podnosi, że ustawodawca dopuszcza możliwość wyboru formy rozliczeń podatkowych, zatem nic nie stoi na przeszkodzie aby przychody uzyskane z tytułu wykonanych ekspertyz na zlecenie m.in. sądu kwalifikować do przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Zdaniem podatniczki za takim rozwiązaniem przemawia fakt, że ponoszone zaliczkowo koszty związane z wykonaniem ekspertyzy są zaliczane w koszty działalności gospodarczej. Ponadto podatniczka podnosi, że odrębne rozliczanie przychodów z działalności wykonywanej osobiście i z prowadzonej działalności gospodarczej, ogranicza możliwość odliczenia podatku VAT.

Po rozpatrzeniu przedmiotowego zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdza co następuje :

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) źródłami przychodów są m.in.:- działalność wykonywana osobiście,- pozarolnicza działalność gospodarcza.Zgodnie z art. 5a pkt 6 tej ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2004 r. za pozarolniczą działalność gospodarczą, na potrzeby przedmiotowej ustawy, należy rozumieć działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1,2 i 4-9 ustawy. Tak więc dla celów podatkowych działalność prowadzona przez podatnika może być uznana za działalność gospodarczą pod warunkiem, że uzyskane przychody nie można zaliczyć do źródeł przychodów, o których mowa wyżej, tj. np. działalności wykonywanej osobiście.

Stosownie do przepisu art. 13 pkt 6 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art.10 ust.1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa pkt 9. Powyższy przepis jasno wskazuje, że czynności wykonywane przez osoby fizyczne będące biegłymi sądowymi, którym sąd lub prokurator zlecił wykonanie czynności z urzędu należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Taka kwalifikacja przychodu powoduje, iż na sądach, jako płatnikach dokonujących wypłat z powyższego tytułu ciąży obowiązek określony w art. 41 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności osobom określonym w art. 3 ust. 1, z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, są obowiązane jako płatnicy pobierać (...) zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19 % należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9, tj. 20% oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe , o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b). Kwoty pobranych zaliczek Sądy przekazują, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek właściwego urzędu skarbowego (art. 42 ust. 1 w/w ustawy). Zaś w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym są obowiązane przesłać podatnikom oraz właściwemu urzędowi skarbowemu imienne informacje o wysokości uzyskanego dochodu - (PIT-8B). Złożenie przez biegłego oświadczenia o indywidualnym rozliczaniu się z urzędem skarbowym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie zwalnia w tym wypadku płatnika (Sądu) z obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy od wypłaconych należności. Przewidujący taką możliwość, art. 41 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się wyłącznie do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 8 tej ustawy. Natomiast w omawianym przypadku przychody osiągane przez biegłych sądowych osiągane w związku z wykonywaniem przez nich usług dla celów procesowych stanowią przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle cytowanych powyżej przepisów należy stwierdzić, że przychody uzyskane z tytułu sporządzenia opinii na rzecz Sądów, Prokuratury czy innych organów władzy lub administracji państwowej winna Pani kwalifikować do przychodów o których mowa w powołanym art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust.1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują możliwości zaliczenia przedmiotowych należności do kategorii przychodów o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, tj. do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.Natomiast na gruncie przepisów prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoba prowadząca działalność gospodarczą w ramach Kancelarii Ekonomicznej, równocześnie wykonywała na rzecz Sądu zlecane z urzędu czynności biegłego i osiągała z tego tytułu świadczenia zaliczane do przychodów z innego źródła, wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy, tj. działalności wykonywanej osobiście.

Zgodnie z art. 24a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów.Zgodnie z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. z 2003r. Nr 152 poz. 1475 ze zm.) "Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, o których mowa w art. 24a ust. 1 i 2 ustawy a dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. wykonujące działalność gospodarczą) są obowiązane prowadzić księgę, z zastrzeżeniem ust. 2, według wzoru ustalonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia, w sposób określony w rozdziale 2."Jak wynika, z cytowanych przepisów podatkową księgę przychodów i rozchodów, obowiązane są prowadzić osoby wykonujące działalność gospodarczą. Zatem w księdze winny być ewidencjonowane wyłącznie przychody i koszty uzyskania przychodu związane z pozarolniczą działalnością gospodarczą. Z brzmienia przepisu art. 22 ust. l ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wyraźnie wyłączonych, wymienionych w art. 23 ustawy. Wykładnia językowa użytego przez ustawodawcę zwrotu "wszelkie koszty poniesione w celu uzyskania przychodu" oznacza, iż podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wydatków bezpośrednio związanych z danym źródłem przychodów i poniesionych w celu osiągnięcia przychodu z tego źródła.

Reasumując, wydatki które zostały poniesione w celu uzyskania przychodu z działalności wykonywanej osobiście nie mogą obciążać kosztów uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle powyższego, błędne jest stanowisko wnioskodawcy zawarte w zażaleniu z dnia 5 września 2006 r. , że cyt. "Ponoszone koszty zaliczkowe na wykonanie ekspertyz czerpię z działalności. Faktury kosztowe są wystawiane na firmę np. Kancelarię i księgowane w koszty działalności gospodarczej". Jak wyżej wyjaśniono prowadzona działalność gospodarcza stanowi odrębne źródło przychodów i w podatkowej księdze przychodów i rozchodów należy ewidencjonować wyłącznie wydatki związane z tym źródłem przychodu. Natomiast koszty uzyskania przychodów biegłego sądowego uzyskującego przychody zaliczane do źródła "Działalność wykonywana osobiście" ustalić należy w sposób wskazany w art. 22 ust. 9 pkt 4, tj. w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Ponadto, przepis art. 22 ust. 10 ustawy, daje podatnikowi prawo do wykazania w zeznaniu podatkowym kosztów uzyskania w wysokości kosztów faktycznie poniesionych, o ile podatnik udowodni, że koszty te były wyższe niż wynikające z zastosowania powyższej normy procentowej określonej w art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy. Reasumując, przychód uzyskany przez biegłego z tytułu sporządzenia opinii dla sądu lub prokuratury stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega rozliczeniu na zasadach ogólnych według obowiązującej skali podatkowej. Natomiast koszty związane z tym przychodem są ustalane procentowo, zgodnie z cytowanym wyżej art. art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w żadnym wypadku nie mogą być ewidencjonowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów służącej do ewidencjonowania zdarzeń z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.W świetle powołanych powyżej przepisów, zaprezentowane przez wnioskodawcę stanowisko, że przychody uzyskane z tytułu wykonania opinii na zlecenie sądu winny być rozliczone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i sąd nie powinien potrącać zaliczek na podatek dochodowy - jest nieprawidłowe. Na marginesie zauważa się, że organ podatkowy nie może ingerować w treść pytania, przedstawiony stan faktyczny czy stanowisko pytającego. Pisemny wniosek podatnika wiąże nie tylko organ podatkowy ale i samego pytającego. Po złożeniu takiego wniosku wnioskodawca traci prawo do jego uzupełnienia, zmiany czy innej modyfikacji. Nie traci natomiast uprawnienia do ponownego złożenia wniosku z przedstawieniem innego stanu faktycznego bądź innego własnego stanowiska w sprawie. Nowy wniosek podlegać będzie ponownej ocenie organu podatkowego jako wszczynający "inną" sprawę o udzielenie interpretacji. (Wyrok WSA z dnia 12.12.2005 r. Sygn. akt. I S.A./Gl 1678/05)W świetle powyższego organ odwoławczy rozpatrując zażalenie odnosi się do stanowiska wnioskodawcy zawartego we wniosku i interpretacji udzielonej przez organ pierwszej instancji.Skoro stanowisko podatnika skonkretyzowane na wezwanie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Częstochowie z dnia 3 lipca 2006 r. przedstawione w piśmie z dnia 11 lipca 2006 r. ograniczało się wyłącznie do kwestii zaliczenia przychodów biegłego sądowego do określonego źródła przychodów, organ podatkowy pierwszej instancji słusznie pominął pozostałe uwagi wnioskodawcy dotyczące podatku od towarów i usług oraz praw autorskich.

Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji decyzji. Decyzja niniejsza jest ostateczna.