Dotyczy obowiązku zapłaty podatku dochodowego przez podatnika pracującego w USA.

sygnatura: PB I-3/4117/IN-63/US/2006/ACH

autor: Izba Skarbowa w Łodzi

data: 2006-10-16

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ? Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 10.08.2006 r. (data wpływu) na postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Łódź-Górna z dnia 31.07.2006 r., znak pisma US I-3/415/25/2006, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi odmawia zmiany ww. postanowienia.

W dniu 02.05.2006 r. złożył Pan wniosek o udzielenie wiążącej interpretacji dotyczącej zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego.
Wątpliwości Pana powstały na tle następującego stanu faktycznego.
W roku 2005 był Pan zatrudniony przez firmę konsultingową z USA w Stanie New York jako inżynier nadzoru wykonujący pracę dla firmy włosko-francuskiej będącej reprezentantem włosko-libijskiego inwestora. Zatrudniająca Pana firma, po otrzymaniu należności od firmy dla której wykonywał Pan pracę w Libii, po zatwierdzeniu przez inwestora, wpłaca należności na Pana konto. W roku 2005 przez zdecydowaną część czasu, wyłączając okres urlopu w trakcie zatrudnienia, spędził Pan za granicą. W kraju nie korzystał Pan w ogóle z żadnych świadczeń i nie podejmował pracy. Od 1999 r. jest Pan rozwiedziony i nie posiada dzieci. Nie jest Pan właścicielem żadnych nieruchomości (w tym również w kraju).
W Pana ocenie, ośrodek Pana działań życiowych znajduje się w miejscach pracy i aktualnych pobytów, a adres zameldowania w kraju spełnia rolę adresu do korespondencji (głównie w zakresie korespondencji urzędowej). Dlatego też nie ma Pan obowiązku płacenia podatku za rok 2005.

Po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego, Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Łódź-Górna w dniu 31.07.2006 r. wydał postanowienie, znak US I-3/415/25/2006, w którym uznał za nieprawidłowe Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 02.05.2006 r.

W dniu 10.08.2006 r. złożył Pan zażalenie na powyższe postanowienie, podnosząc zarzut, iż niewłaściwie został określony Pana ośrodek działań życiowych. Dodatkowo wyjaśnia Pan, iż przydział na mieszkanie komunalne otrzymał Pan wraz z siostrą po śmierci matki (1990 r.). Pan zameldował się w nim po rozwodzie (1999 r.) i przebywa tam sporadycznie, w trakcie nielicznych pobytów w kraju (na stałe przebywa w mieszkaniu Pana siostra).

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, po przeanalizowaniu postawionych w zażaleniu zarzutów oraz obowiązujących przepisów prawa podatkowego, stwierdza, co następuje.

Zgodnie z art. 14b § 5 pkt 1) ustawy Ordynacja podatkowa, organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie, o którym mowa w art. 14a § 4, jeżeli uzna, że zażalenie wniesione przez podatnika, płatnika lub inkasenta zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, w analizowanej sprawie brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego postanowienia z niżej podanych powodów.

Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym od 2003 r., osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Wobec braku w polskim prawie podatkowym definicji legalnej "miejsca zamieszkania osoby fizycznej", celowe jest przy określaniu tego pojęcia posłużenie się definicją zawartą w polskim prawie cywilnym. Rozdział II księgi I ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zatytułowany jest "Miejsce zamieszkania" i w art. 25-28 zdefiniowane są podstawowe kategorie, które można odpowiednio zastosować w prawie podatkowym.
W świetle art. 25 ustawy Kodeks cywilny, miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Aby zatem można było uznać daną miejscowość (w kraju czy za granicą) za miejsce zamieszkania osoby fizycznej, muszą być spełnione dwie przesłanki:

- faktyczne przebywanie oraz

- zamiar stałego pobytu,

występujące i trwające łącznie.

Tym samym miejsce zamieszkania należy odróżnić od miejsca czasowego pobytu, tj. miejsca, w którym dana osoba przebywa w określonym czasie, nie mając jednak zamiaru przebywania na stałe. O tym czy pobyt ma charakter czasowy czy też nie, muszą każdorazowo rozstrzygać okoliczności danego przypadku. Jeśli wynika z nich, że dana osoba przebywa za granicą w przejściowych celach, po osiągnięciu których zamierza wrócić do kraju, to wówczas należy przyjąć czasowy charakter jej pobytu. Nie ma tu znaczenia długość tego pobytu, lecz jego charakter. Wyjazd za granicę w celach zarobkowych czy kształcenia nie oznacza utraty stałego miejsca zamieszkania.
Jednocześnie, zgodnie z regułą zawartą w art. 28 ustawy Kodeks cywilny, osoba fizyczna może mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. W sytuacji wielorakiego miejsca przebywania określonej osoby, przy określaniu jednej tylko miejscowości należy kierować się koncentracją aktywności życiowej danej osoby. Oceniając, w którym z państw znajduje się centrum życiowych i zawodowych interesów osoby fizycznej należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki osobiste i ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których w pierwszej kolejności wymienić należy więzi rodzinne, towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną działalność, miejsce wykonywania działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza ona swoim mieniem.
Zatem odpowiedź na pytanie, czy podatnik przeniósł swoją rezydencję podatkową, zależy od bardzo wielu czynników. Przy rozstrzyganiu o rezydencji podatkowej konieczne jest ustalenie i zbadanie szeregu okoliczności i zachowań podatnika, które potwierdzą jego zamiar stałego pobytu w drugim państwie. O ile bowiem miejsce przebywania podatnika stosunkowo łatwo ustalić, o tyle ?zamiar? pozostania za granicą zdecydowanie trudniej udowodnić. Jednocześnie sama deklaracja osoby, co do jej zamiaru nie ma decydującego znaczenia, jeżeli nie znajduje potwierdzenia w faktycznych okolicznościach wskazujących na to, gdzie ustanowiła ona ośrodek swojej życiowej działalności. Natomiast udzielając interpretacji prawa podatkowego w trybie art. 14a ustawy Ordynacja podatkowa, organ podatkowy opiera się tylko i wyłącznie na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku podatnika.

Przenosząc powyższe wyjaśnienia na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej, nie wykazał Pan okoliczności świadczących o zmianie w 2005 r. rezydencji podatkowej.
We wniosku stwierdza Pan, iż ośrodek Pana działań życiowych znajduje się ?w miejscach pracy i aktualnych pobytów?. Przy tym oprócz związków zawodowych (wykonywanie pracy) nie wskazuje Pan żadnych innych okoliczności świadczące o stałym zamiarze zamieszkiwania w Libii.
Z kolei więzi z Polską zdają się być w Pana przypadku silniejsze i trwalsze. W Polsce posiada Pan rodzinę ? siostrę oraz stałe zameldowanie. Wprawdzie adres zameldowania nie należy utożsamiać z miejscem zamieszkania, jednak w opisanej sytuacji, przy braku stałego lokum w innym kraju, zameldowanie w Polsce czyni bardzo prawdopodobnym, że Polska nadal pozostaje Pana miejscem zamieszkania. Ponadto, jak sam Pan wskazuje, adres ten nadal spełnia rolę Pana adresu korespondencyjnego.
Zatem w świetle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, nie ma podstaw do stwierdzenia na podstawie przepisów polskiego prawa wewnętrznego, tj. art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 25 ustawy Kodeks cywilny, iż zmienił Pan rezydencję podatkową i w Polsce nie dotyczy Pana nieograniczony obowiązek podatkowy.

Jednocześnie należy powtórzyć za organem pierwszej instancji, iż w przypadku uzyskiwania dochodów z pracy najemnej wykonywanej w państwie, z którym Polska nie zawarła stosownej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, a dochody te zostały tam (w państwie źródła) opodatkowane podatkiem tego samego rodzaju, wówczas przy opodatkowaniu tych dochodów w kraju zastosowanie znajduje metoda zaliczenia (kredytu podatkowego, odliczenia proporcjonalnego). Jej konstrukcję określa art. 27 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od sumy dochodów (uzyskanych w kraju i zagranicą) oblicza się podatek dochodowy według skali (art. 27 ust. 1) i od tego podatku odejmuje się kwotę podatku zapłaconego za granicą. Przy czym odliczenie podatku nie może przekroczyć tej części podatku, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie.
W sytuacji, gdy za granicą nie pobrano podatku, wówczas w Polsce dochód ten podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach ? art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi nie znajduje podstaw prawnych do zmiany lub uchylenia zaskarżonego postanowienia Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Łódź-Górna z dnia 31.07.2006 r. Nr US I-3/415/25/2006.