Czy będąc przedsiębiorcą - osobą fizyczną, która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarła z podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych umowę zlecenia finansowaną przez tego ostatniego ze środków pomocowych - korzysta ze zwolnienia otrzymanych dochodów z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) oraz czy uprawnienie to przysługiwało również w stanie prawnym obowiązującym w 2003 r.

sygnatura: WB-PD/415-8/05/Z

autor: Izba Skarbowa we Wrocławiu Ośrodek Zamiejscowy w Wałbrzychu

data: 2005-06-22

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w roku 2003 wolne od podatku były dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:

a) pochodzą od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym ze środków programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielenia środków bezzwrotnej pomocy oraz
b) podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowego z bezzwrotnej pomocy; zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu zleca wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem.
Zgodnie z ww. przepisem podatnik winien bezpośrednio realizować cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy, co oznacza, że zwolnione są zarówno dochody podatników którzy otrzymują bezpośrednio bezzwrotną pomoc pochodzącą z wymienionych źródeł, jak i dochody pracowników, uzyskiwane na podstawie zawartej z tym podatnikiem umowy o pracę i dochody podatników realizujących cel programu w ramach innej umowy.

Zwolnienie to nie dotyczy natomiast dochodów kolejnych osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu podzleca wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem.

Od 2004 r. to wyłączenie wzmocniono przez dopowiedzenie w punkcie "b" tego przepisu "bez względu na rodzaj umowy" łączącej podatnika, czyli osobę fizyczną, bezpośrednio realizującą cel programu z inną osobą fizyczną, która wykonywać ma określone czynności w związku z realizacją tego programu.

Jeśli więc przedsiębiorca, będący osobą fizyczną, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł z podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych umowę o dzieło finansowaną przez tego ostatniego ze środków pomocowych i cel programu (to dzieło) realizuje, zlecając wykonanie niektórych czynności innej firmie albo angażując w to swych pracowników, to druga firma (podwykonawca), jej pracownicy ani też pracownicy przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną nie korzystają ze zwolnienia. Przysługuje ono jedynie bezpośredniemu beneficjentowi - podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych i przedsiębiorcy będącemu osobą fizyczną.

W przedstawionym w sprawie stanie faktycznym, pomiędzy Firmą "X" działającą w imieniu Ministerstwa Infrastruktury, a Firmą "Y" (zwaną Konsultantem) zawarta została umowa, której przedmiotem był projekt zatytułowany zarządzanie i Nadzór Budowy Autostrady.

Zgodnie z art. 10 tej umowy 75% wartości kontraktu finansowane jest z funduszu ISPA, a płatność dokonywana jest przelewem na konto spółki - konsultanta (art. 7). Firma "Y" powierzyła podwykonawcy - podatnikowi prowadzącemu firmę "A" obowiązki Inspektora Nadzoru. Zapłata za usługi podwykonawcy realizowana jest z konta dysponenta środków bezzwrotnej pomocy.

Ocena posiadanych dokumentów źródłowych w przedmiotowej sprawie pozwala na stwierdzenie, iż Podatnik- podwykonawca realizuje bezpośrednio cel programu ISPA finansowanego w 75% z bezzwrotnej pomocy Wspólnoty Europejskiej.

Świadczą o tym już same warunki umowy głównej zawartej pomiędzy Firmą "X" - Instytucją Kontraktującą, a Firmą "Y" - Konsultantem. W umowie tej przewidziano powołanie ekspertów, ze wskazaniem trybu powołania oraz źródła finansowania ich wynagrodzeń za wykonane usługi. Powołanie ekspertów, zgodnie z tą umową powierzone zostało Konsultantowi, w ramach świadczonych usług w zakresie nadzoru nad projektem; eksperci ci podlegają też bezpośredniemu zwierzchnictwu Konsultanta.
Powołanie Podatnika prowadzącego Firmę "A" - na eksperta (podwykonawcę) przeprowadzono stosownie do przewidzianego planu działań umowy głównej.

Zgodnie z umową główną, usługi świadczone przez Podatnika prowadzącego Firmę "A" na podstawie umowy zawartej przez niego z Konsultantem, finansowane były w 75% ze środków pochodzących z funduszu bezzwrotnej pomocy ISPA, których dysponentem był Konsultant.

Pozostała część wynagrodzenia tj. 25% - ze środków budżetu krajowego.

W świetle wskazanych powyżej okoliczności, stwierdzić należy, że wynagrodzenie Podatnika, w części finansowanej z funduszu bezzwrotnej pomocy ISPA, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.