Jak opodatkować przychód uzyskany ze sprzedaży lokalu mieszkalnego nabytego w części w drodze spadku i w części w drodze zniesienia wspólwłasności?

sygnatura: PBB3-415/9-2/2005

autor: Izba Skarbowa w Katowicach

data: 2005-05-04

D E C Y Z J A

Na podstawie art. 14b § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (tekst jedn. w Dz. U. z 2005 roku Nr 8, poz. 60) po rozpatrzeniu zażalenia z dnia .... 2005 r. wniesionego przez Mirosława K. zam. ... reprezentowanego przez pełnomocnika Grażynę K. zam. ... na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w ... Nr ... z dn. .... 2005 r. stwierdzające nieprawidłowość stanowiska Mirosława K. przedstawionego we wniosku z dn. .... 2005 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu - Dyrektor Izby Skarbowej w .... odmawia zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.

UZASADNIENIE

Dn. 20.01.2005 r. do Naczelnika Urzędu Skarbowegow w ... wpłynął wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z przedłożonego wniosku wynika, iż prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w B. z dn. ... 2002 r. sygn. akt ... prawo do spadku po zmarłej Helenie K. na podstawie dziedziczenia ustawowego nabyli mąż oraz dzieci po 1/3 części każde z nich.W skład masy spadkowej po zmarłej Helenie K. weszło m. in. pozostające we współwłasności małżeńskiej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w B. Aktem notarialnym z dn. ... 2003 r. Repertorium A Nr ... spadkobiercy dokonali działu spadku po Helenie K. oraz podziału majątku wspólnego Józefa i Heleny K.Z uwagi na podział majątku dorobkowego Józefa i Heleny K., który nastąpił w częściach równych po #189;, przedmiotem działu spadku stała się jedynie część majątku dorobkowego przynależnego Helenie K. Tę część w wyniku dziedziczenia ustawowego nabyli w równych częściach tj. po 1/6 wszyscy spadkobiercy. W ten sposób przedmiotem umownego działu spadku były rozrządzenia dokonane w odniesieniu do 1/6 części należących zarówno do Józefa K. oraz Haliny. Ł. W ten sposób Mirosław K. oprócz uzyskanej w wyniku dziedziczenia ustawowego po Helenie K. 1/6 część nabył dodatkowo 2/6 części przedmiotowego lokalu.W związku z w/w działem spadku i z podziałem majątku wspólnego Józefa i Heleny K. - Mirosław K. nabył w całości własność spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w B. Aktem notarialnym z dn. ... 2005 r. Repertorium A Nr ... Mirosław K. sprzedał Robertowi i Edycie Z. spółdzielcze własnościowe prawo do ww. lokalu mieszkalnego.Zdaniem wnioskodawcy spełnia on przesłanki zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i przychód uzyskany przez niego ze sprzedaży własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego jest zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych i brak jest obowiązku uiszczenia zryczałtowanego podatku dochodowego określonego w art. 28 tejże ustawy.

Postanowieniem z dn. ... 2005 r. Nr Naczelnik Urzędu Skarbowego w ... stwierdził nieprawidłowość stanowiska wnioskodawcy, dotyczącego opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, gdyż udział wynoszący 5/6 części ww. prawa do lokalu mieszkalnego został nabyty przez wnioskodawcę w drodze działu spadku i podziału majątku wspólnego nie zaś w drodze spadku.

Pismem z dn. 22.02.2005 r. strona wniosła zażalenie i wniosek o zmianę postanowienia przez przyjęcie, iż przychód uzyskany przez wnioskodawcę ze sprzedaży własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego jest wolny od podatku dochodowego, tj. spełnia przesłanki określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d w związku z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.Zdaniem skarżącego w przedmiotowej sytuacji faktycznej, wnioskodawca dokonał sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w następstwie dokonanego wcześniej działu spadku. Jednakże fakt, iż jego udział w spadku został powiększony poprzez dokonany dział spadku (w następstwie zrzeczenia się udziału poprzez pozostałych spadkobierców) nie zmienia ogólnego twierdzenia, iż przedmiot ten winien być zwolniony albowiem został on nabyty w drodze spadku zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 32 lit. d updof.

Rozpatrując zażalenie organ odwoławczy stwierdził co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - źródłem przychodów jest odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. W myśl natomiast art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d cyt. ustawy wolne od podatku dochodowego są: przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b w całości - jeżeli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny. Z przedłożonego wniosku i dołączonych do niego dokumentów wynika, iż na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w B. z dn. ... 2002 r. sygn. akt I Ns ... Mirosław K. oraz jego siostra i ojciec nabyli spadek po zmarłej .... 1998 r. Helenie K. w 1/3 części każdy. W skład spadku wchodził m. in. udział wynoszący #189; w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. Zatem wnioskodawca w drodze spadku nabył udział wynoszący 1/6 w ww. prawie. Następnie spadkobiercy zawarli akt notarialny z dn. ... 2003 r. Repertorium A zatytuowany "umowa o dział spadku i podział majątku wspólnego." Z § 3 tego aktu wynika, iż Józef K., Mirosław K. i Halina Ł. "dokonują działu spadku po Helenie K., pozostałych po niej udziałów w nieruchomości zabudowanej i niezabudowanej objętych Kw nr ... i Kw nr ... Sądu Rejonowego w ..., stanowiących gospodarstwo rolne oraz pozostałego w spadku po niej udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nr 22 w budynku nr 9 przy ul. R... w B. oraz podział majątku wspólnego Józefa i Heleny małżonków K. w ten sposób, że Mirosław K. nabywa m. in. własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr 22 w budynku nr 9 przy ul. R w B., który na nabycie tego prawa wyraził zgodę. Zatem stwierdzić należy, iż strona na mocy powyższego aktu notarialnego nabyła udział wynoszący 2/6 w drodze działu spadku, a 3/6 w drodze zniesienia współwłasności. Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określanych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c w całości, jeżeli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny. Przedmiotowym zwolnieniem nie zostały zatem objęte przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych nabytych uprzednio w drodze działu spadku. Nie można bowiem utożsamiać nabycia w drodze działu spadku z nabyciem w drodze spadku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Może on nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu, na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Nie zmienia to jednak faktu, iż dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Nabycie nieruchomości i praw majątkowych w drodze spadku w części przekraczającej udział spadkowy nie stanowi zatem nabycia w drodze spadku w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d cyt. ustawy. W konsekwencji przychody uzyskane ze sprzedaży przedmiotowych nieruchomości i praw majątkowych nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego w tej części.Przedmiotowym zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych nie zostały objęte przychody nabyte ze sprzedaży udziału w drodze zniesienia współwłasności. Co prawda z aktu notarialnego z dn. ... 2003 r. Repertorium A .../2003 "umowy o dział spadku i podziału majątku wspólnego " wynika jakoby strony oprócz działu spadku dokonywały podziału majątku wspólnego Heleny i Józefa K., niemniej jednak tę czynność prawną należy uznać za czynność zniesienia współwłasności. Zgodnie bowiem z art. 42 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w brzmieniu obowiązującym w 2003 r.) od chwili ustania wspólności ustawowej stosuje się odpowiednio do majątku, który był nią objęty, przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Wspólność ustawowa ustaje z chwilą ustania małżeństwa, tj.m. in. z chwilą śmierci jednego z małżonków lub jednoczesnej śmierci obojga z małżonków. Wskutek ustania wspólności ustawowej małżeńskiej stosunki majątkowe ulegają zasadniczej zmianie. Do dotychczasowego majątku wspólnego, aż do chwili podziału tego majątku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 195 i nast. Kodeksu cywilnego), co oznacza przekształcenie się bezudziałowej wspólności ustawowej we wspólność w częściach ułamkowych.Zgodnie natomiast z art. 210 Kc, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przysługiwanie kilku osobom prawa do jednej rzeczy jest z założenia stanem przejściowym. Stąd każdemu ze współwłaścicieli służy prawo domagania się zniesienia współwłasności w zasadzie w każdym czasie. Celem postępowania o zniesienie współwłasności jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności. Zatem dokonana w toku postępowania czynność prawna kształtuje nowe prawo własności nieruchomości. Zniesienie współwłasności regulowane przez art. 210-221 Kc, w odniesieniu do udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nie jest tożsame z darowizną tego prawa. Zatem uwzględniając powyższe ustalenia stwierdzić należy, że na mocy art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlega opodatkowaniu przychód ze sprzedaży udziału w wysokości 1/6 nabytego przez stronę w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, gdyż został on nabyty w drodze spadku. Podlega natomiast opodatkowaniu 10 % zryczałtowanym podatkiem dochodowym wg zasad określonych w art. 28 ww. ustawy podatkowej, przychód ze sprzedaży w dn. .... 2005 r. udziału wynoszącego 5/6 przedmiotowego prawa. Przychód ten bowiem uzyskany ze zbycia udziału wynoszącego 5/6 jako nie nabyty w drodze spadku bądź darowizny nie korzysta ze zwolnienia o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d. Wyrażając powyższy pogląd organ odwoławczy w pełni podziela tezy wyrażone piśmie Ministerstwa Finansów z dn. 20.10.2003 r. znak PB2/MW-033-0417-1718/03 (Biuletyn Skarbowy 2003/6/15). Zgodnie z art. 170 ustawy z dnia 30.08.2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 roku Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, lecz tylko w jednostkowej sprawie.