Czy opłacanie usług medycznych kwotą zryczałtowaną (niezależną od ilości pacjentów i wykonanych usług medycznych) na rzecz pracowników skutkuje u pracodawcy obowiązkiem pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych od pracowników i jeżeli tak, to w jaki sposób ustalić wysokość świadczenia dla poszczególnego pracownika?

sygnatura: ILPB1/415-188/07-2/RP

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

data: 2008-02-15

Wniosek ORD-IN: [ 463 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2007 r. (data wpływu 15 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń medycznych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 listopada 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń medycznych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W celu minimalizacji liczby zwolnień chorobowych, a co za tym idzie i kosztów pracy (pracodawca płaci za pierwsze 33 dni zwolnienia) Wnioskodawca zawarł z NZOZ ,,X" sp. z o.o. umowę o świadczenie usług medycznych na rzecz pracowników kopalni. Zakres usług świadczonych przez ,,X" obejmuje świadczenia związane z medycyną pracy oraz medycynę rodzinną i profilaktykę. W umowie zostało zawarte wynagrodzenie ryczałtowe (niezależne od ilości osób zatrudnionych u Wnioskodawcy) dla X. Wnioskodawca płaci stałą kwotę ,,X" bez względu na ilość przyjętych pacjentów czy wykonanych zabiegów.

Obie strony umowy podejmują ryzyko: Wnioskodawca, że zapłaci nawet jeżeli liczba korzystających pracowników jest niewielka, natomiast ,,X", że w przypadku kiedy liczba korzystających jest wysoka nie uzyska za to dodatkowego wynagrodzenia.

Wśród pracowników Wnioskodawcy występują tacy, którzy korzystają z tych usług częściej inni rzadziej, a jeszcze inni z tych usług nie korzystają w ogóle. Liczby korzystających z poszczególnych zabiegów, badań czy porad Wnioskodawca nie jest w stanie ustalić.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opłacanie usług medycznych kwotą zryczałtowaną (niezależną od ilości pacjentów i wykonanych usług medycznych) na rzecz pracowników skutkuje u pracodawcy obowiązkiem pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych od pracowników i jeżeli tak, to w jaki sposób ustalić wysokość świadczenia dla poszczególnego pracownika...

Zdaniem Wnioskodawcy, przy umowie zawartej między Wnioskodawcą a X, gdzie wynagrodzenie przyznane NZOZ nie jest zależne od ilości przyjętych pacjentów, czy wykonanych zabiegów, Wnioskodawca nie jest obowiązany do pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych. W przedstawianym stanie faktycznym nie jest możliwe ustalenie wartości świadczenia dla poszczególnych pracowników. Przy umowie opiewającej na stałą kwotę nie ma możliwości wyliczenia wartości świadczenia dla konkretnego pracownika. Zatem jeżeli nie jest możliwe ustalenie wartości świadczenia, to nie ma możliwości ustalenia podstawy opodatkowania. Z tego wprost wynika, że nie ma możliwości ani obliczenia właściwej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, ani ustalenia właściwego dochodu w formularzu PIT-11. Powszechny w orzecznictwie i w doktrynie jest pogląd, że jeżeli nie jest możliwe ustalenie wartości dochodu wartości świadczenia, to wartość tego świadczenia nie podlega opodatkowaniu. Takie samo stanowisko zostało wyrażone w piśmie Ministerstwa Finansów z 7 stycznia 1998 r. (nr PO 3-7301/722-770/WK/97). Zgodnie z tym pismem ,,(...) za przychód ze stosunku pracy nie uznaje się również świadczeń związanych z innymi usługami leczniczymi, o ile określenie ich wysokości na poszczególnego pracownika nie jest możliwe, np.: w przypadku gdy pracodawca wydatki te pokrywa w formie ryczałtu bez względu na to, czy pracownik korzysta ze świadczeń leczniczych, czy też z nich nie korzysta." Natomiast w odpowiedzi na interpelacje poselską z dnia 27 września 2002 r. Minister Finansów stwierdził, że ,,(...) Uwzględnienie kosztów usług medycznych w przychodach pracownika jednak nie zawsze jest możliwe. Przykładowo może mieć to miejsce w sytuacji, gdy pracodawca wykupuje usługi medyczne, jednakże opłatę za te usługi wnosi w sposób zryczałtowany (bez względu na rzeczywistą wartość wykonanych usług) albo w sposób uniemożliwiający identyfikację ceny konkretnej usługi ponoszonej na rzecz konkretnego pracownika. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje bowiem doliczania do dochodu pracownika wartości świadczeń ponoszonych przez pracodawcę na rzecz pracowników w sytuacji, gdy nie można określić wartości świadczenia z jakiego podatnik faktycznie skorzystał. Ustalenie wartości tych usług w sposób statystyczny (np. przez podzielenie sumy świadczenia przez liczbę pracowników) spowodowałoby sytuację, że pracownik nie korzystający z usług medycznych ,,dodatkowych" opłacałby podatek od dochodu (przychodu) którego by faktycznie nie uzyskał.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkowstwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot ,,w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 - 16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przy czym art. 11 ust. 2a pkt 2 ww. ustawy stanowi, iż wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się - jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi zakupione - według cen zakupu.

Zgodnie z art. 229 § 6 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie są przeprowadzane na koszt pracodawcy. Pracodawca ponosi ponadto inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy. Wartość tego rodzaju świadczeń, otrzymanych przez pracownika od pracodawcy, nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów ustawy.

Stąd, w przypadku zakupu przez pracodawcę usług polegających na wykonaniu wstępnych, okresowych oraz kontrolnych badań lekarskich, wartość tego rodzaju świadczeń nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, w sytuacji zakupu przez pracodawcę pakietu usług medycznych dla swoich pracowników dotyczących np. wykonania wstępnych, okresowych oraz kontrolnych badań lekarskich, a także dobrowolnych specjalistycznych usług medycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym - na zasadach określonych w art. 32 w związku z art. 12 ust. 1 ustawy - podlegać będzie jedynie wartość pieniężna tej części otrzymanego świadczenia (część opłaty), która przypada na dobrowolne specjalistyczne usługi medyczne.

W związku z powyższym należy zauważyć, iż w przypadku zakupu przez pracodawcę usług medycznych uprawniających poszczególnych pracowników do skorzystania z określonych świadczeń, ich wartość stanowi przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ww. ustawy. Podkreślenia wymaga, iż w przypadku ryczałtowej formy dokonywania rozliczeń z firmą świadczącą usługi medyczne, fakt skorzystania lub nie skorzystania przez pracownika w danym miesiącu z usługi, pozostaje bez wpływu na sposób opodatkowania przedmiotowych świadczeń. O powstaniu przychodu ze stosunku pracy nie przesądza fakt skorzystania pracownika z konkretnej usługi medycznej.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że odpłatność nie jest uzależniona od ilości pracowników, upoważnionych przez Wnioskodawcę do korzystania ze świadczeń medycznych. Fakt, że dokonywanie opłat odbywa się w sposób uniemożliwiający identyfikację wartości świadczenia przypadającej na danego pracownika, nie stanowi przeszkody w ustaleniu wysokości przychodu przypadającego na konkretną osobę. Ilość pracowników objętych świadczeniem oraz ich dane osobowe znajdują się niewątpliwie w posiadaniu Wnioskodawcy. W rezultacie można więc wskazać każdą osobę oraz okres, w którym była uprawniona do korzystania z wykupionych usług medycznych. Uwzględniając następnie wysokość zapłaconego ryczałtu za świadczenie usług medycznych oraz ilość uprawnionych, można ustalić wysokość przychodu uzyskanego przez daną osobę.

Kwota ww. opłaty przypadającej na danego pracownika będzie stanowiła przychód ze stosunku pracy. Wartość świadczenia medycznego opłaconego za pracownika, pracodawca ma obowiązek doliczyć do wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy, zgodnie z przepisami art. 31, 32 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, należy stwierdzić, iż przedmiotowe świadczenie stanowi przychód pracownika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę pisma z dnia 7 stycznia 1998 r. organ podatkowy stwierdza, że nie stanowi ono wydanej przez Ministra Finansów interpretacji ogólnej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.