INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 24.09.2012 r. (data wpływu 26.09.2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 27.11.2012 r. (data nadania 27.11.2012 r., data wpływu 29.11.2012 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie Nr IPPB5/423-857/12-3/JC, IPPB2/436-496/12-3/LS oraz IPPP3/443-984/12-3/JK z dnia 15.11.2012 r. (data doręczenia 20.11.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie konsekwencji zawarcia umowy cash poolingu, w tym:

• ustalenia, czy środki przelewane każdego dnia roboczego w celu wyrównania ujemnych lub dodatnich sald rachunków podstawowych Spółki do ustalonego poziomu wynoszącego zero (transferowane w ramach Systemu) będą stanowiły dla Spółki przychody podatkowe/koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych (pytanie Nr 1) - jest prawidłowe,
• ustalania różnic kursowych według metody rachunkowej, tj. metody wynikającej z treści art. 9b ust. 1 pkt 2 updop (pytanie Nr 2) - jest prawidłowe,
• ustalenia momentu zaliczenia do przychodów i kosztów uzyskania przychodów odsetek przysługujących/obciążających Spółkę (pytanie Nr 3) - jest prawidłowe,
• zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy pdop o niedostatecznej kapitalizacji (pytanie Nr 4) - jest prawidłowe,
• opodatkowania u źródła odsetek wypłacanych przez Spółkę na rzecz Agenta, których nie jest rzeczywistym odbiorcą (pytanie Nr 5) - jest prawidłowe,
• sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pytanie Nr 6) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26.09.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie konsekwencji zawarcia umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka (dalej jako: Wnioskodawca lub Spółka) zamierza zawrzeć z Bankiem A mającym siedzibę na terytorium Belgii umowę systemu zarządzania płynnością finansową w grupie kapitałowej X tzw. umowę cash poolingu.

Stronami Umowy będą podmioty, które wraz z Wnioskodawcą wchodzą w skład jednej grupy kapitałowej (dalej: Uczestnicy Systemu). Bank A nie jest podmiotem powiązanym wobec Wnioskodawcy ani innych Uczestników Systemu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOP).

W strukturze będą więc brali udział Uczestnicy należący do jednej grupy kapitałowej, będący polskimi rezydentami podatkowymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 PDOP i rezydentami podatkowymi innych państw w rozumieniu art. 3 ust. 2 PDOP.

Jeden z Uczestników Systemu tj. spółka z siedzibą w Belgii, będzie w systemie cash pooling pełnić rolę Agenta, którego zadania będą mieć charakter pomocniczy/koordynujący i konieczny dla efektywnego wyświadczenia przez Bank A usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Funkcjonowanie systemu cash poolingu opierać się będzie na następujących założeniach:

• Wnioskodawca będzie posiadał należące do niego:
  • główny rachunek bankowy prowadzony w Banku A w Polsce oraz
  • rachunek bankowy prowadzony przez Bank B w Belgii - tzw. rachunek techniczny.
• Agent będzie posiadał rachunek bankowy w Banku B w Belgii, tzw. Rachunek Agenta (Master Account), który będzie służyć bilansowaniu sald występujących na rachunkach technicznych Uczestników.
• Na koniec każdego dnia roboczego Bank A ustali saldo (dodatnie bądź ujemne) na rachunku bieżącym Wnioskodawcy w Polsce, powstałe w wyniku przeprowadzanych codziennie operacji gospodarczych.
• W przypadku wystąpienia salda dodatniego na powyższym rachunku bieżącym, Bank DB dokonana przeniesienia środków na należący do Wnioskodawcy rachunek techniczny prowadzony w Banku B w Belgii. W przypadku wystąpienia salda ujemnego na rachunku bieżącym Wnioskodawcy w Polsce, rachunek techniczny Wnioskodawcy w Belgii zostanie obciążony kwotą odpowiadającą ujemnemu saldu rachunku bieżącego, a rachunek bieżący w Polsce zostanie uznany tą kwotą.
• W konsekwencji powyższych operacji, na koniec każdego dnia roboczego, saldo na rachunku bieżącym Wnioskodawcy w Polsce będzie wynosiło zero (0), a rachunek techniczny Wnioskodawcy w Belgii będzie wykazywał saldo polskiego rachunku bieżącego sprzed dokonania powyższych operacji. Innymi słowy, na koniec każdego dnia roboczego, saldo z polskiego rachunku bieżącego należącego do Wnioskodawcy będzie ,,przenoszone" na jego rachunek techniczny prowadzony w Banku B w Belgii.
• Następnie, rachunek techniczny Wnioskodawcy prowadzony przez Bank B w Belgii będzie brał udział w cash poolingu rzeczywistym świadczonym przez Bank. Oznacza to, iż w przypadku wystąpienia salda dodatniego na rachunku technicznym Wnioskodawcy, środki pieniężne znajdujące się na tym rachunku zostaną przeniesione na tzw. Rachunek Agenta. Z drugiej strony, w przypadku wystąpienia salda ujemnego na rachunku technicznym Wnioskodawcy, z tzw. Rachunku Agenta zostaną przeniesione na rachunek techniczny Wnioskodawcy środki pieniężne w takiej wysokości, aby pokryć występujące na rachunku technicznym saldo ujemne.W konsekwencji, na koniec każdego dnia roboczego, saldo na rachunku technicznym Wnioskodawcy będzie wynosiło zero (0). Efektywnie pierwotne saldo będzie zatem ,,pokazywane" na tzw. Rachunku Agenta w Belgii.
• Analogiczne operacje będą przeprowadzane w odniesieniu do rachunków bieżących i technicznych innych Uczestników, w taki sposób, że na rachunkach należących do innych Uczestników saldo na koniec dnia roboczego będzie wynosiło zero (0) i - analogicznie - pierwotne saldo będzie ,,pokazywane" na tzw. Rachunku Agenta.W konsekwencji powyższych operacji, tzw. Rachunek Agenta będzie odzwierciedlał globalne saldo wszystkich Uczestników biorących udział w przedmiotowej strukturze cash poolingu rzeczywistego.Powyższe czynności będą przeprowadzane automatycznie, tj. bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Agenta lub innych Uczestników.
• Po zakończeniu danego miesiąca Bank A dostarczać będzie informacje dotyczące przepływów pieniężnych i odsetek należnych z tytułu wykonania umowy, umożliwiając tym samym Uczestnikom biorącym udział w umowie na rozliczenie odsetek z tytułu jej wykonania.
• Natomiast odsetki przelewane będą między rachunkami danego Uczestnika cash-poolingu, w tym Rachunkiem Wnioskodawcy a Rachunkiem Agenta. Na wniosek klienta Bank może również rozliczać te odsetki na zasadach zlecenia stałego (tj. przyjąć stałą dyspozycję dokonywania przeksięgowań z tytułu odsetek pomiędzy kontami uczestników umowy - z rachunku danego uczestnika cash-poolingu w ,,D.", w tym z Rachunku Spółki, na Rachunek Agenta i odwrotnie).
• Wynagrodzenie za usługę zarządzania płynnością finansową będzie wypłacane przez Wnioskodawcę na rzecz Banku A.
• Rola Agenta w analizowanym zdarzeniu przyszłym sprowadza się do pewnych działań pomocniczych, koordynacyjnych, koniecznych dla efektywnego wyświadczenia przez Bank A usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową, wykonywanych na rzecz wszystkich Uczestników Systemu, którym również jest Agent. Zatem zadanie Agenta nie będzie równoznaczne ze świadczeniem jakichkolwiek usług na rzecz któregokolwiek z Uczestników systemu, stąd nie będzie on uprawniony do uzyskiwania jakiegokolwiek wynagrodzenia. Wynagrodzenie to będzie należne od Uczestników systemu jedynie na rzecz Banku A.

Spółka wskazuje, że usługa cash poolingu będąca przedmiotem niniejszego wniosku nie doczekała się kompleksowego uregulowania prawnego i należy do tzw. umów nienazwanych.

Co istotne jednak, była ona wielokrotnie przedmiotem opinii wydawanych przez organy statystyczne. W opiniach tych konsekwentnie wyrażano stanowisko, iż w przypadku czynności wykonywanych w ramach cash poolingu usługa świadczona jest przez ten podmiot, który organizuje operacje przepływów środków pieniężnych (w analizowanym zdarzeniu przyszłym rolę tę będzie pełnił Bank A), zaś pozostałe podmioty uczestniczące w dokonywanych operacjach finansowych za pośrednictwem podmiotu organizującego przepływy, są jedynie odbiorcami usługi, w tym również Agent.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 27.11.2012 r. Wnioskodawca doprecyzował zdarzenie przyszłe wskazując:

1. Bank nie jest podmiotem powiązanym w rozumieniu przepisów ustawy o CIT.Rola banku ogranicza się do niejako udostępnienia infrastruktury teleinformatycznej, w ramach której funkcjonuje System, do prowadzenia kont bankowych dla poszczególnych Uczestników, do dokonywania ,,technicznych" przeksięgowań sald z kont głównych Uczestnika na konta techniczne oraz z kont technicznych na konto Pool Leadera (Agenta).
2. Model Systemu, który będzie implementowany, i w którym Wnioskodawca będzie uczestniczył powoduje, iż - jak już opisano we wniosku - na koniec każdego dnia roboczego saldo jest przeksięgowywane z rachunku głównego Uczestnika, na jego rachunek techniczny (w Belgii), zaś z rachunku technicznego przeksięgowany jest na rachunek Agenta. Na początku każdego kolejnego dnia roboczego saldo Uczestnika wynosi zatem ,,0" (słownie: zero). Będąc precyzyjnym - jeśli saldo Wnioskodawcy na koniec dnia roboczego wynosi ,,+ 1.000 tys." wówczas saldo to jest księgowane ostatecznie na rachunek Agenta, zaś na początku kolejnego dnia ta wartość nie jest zwrotnie transferowana na konto Uczestnika. Gdyby zaś saldo Wnioskodawcy w kolejnym dniu wynosiło ,,-500 tys." wówczas jego saldo zostanie uznane z rachunku Agenta taką właśnie kwotą (celem wyzerowania salda).Tym samym pomimo, iż na początku kolejnego dnia roboczego nie dochodzi do zwrotnego transferu środków, to jednak nie można - zdaniem Wnioskodawcy - stwierdzić, iż wcześniejszy transfer (z/na rachunek Agenta - Master Account) stanowi trwałe przysporzenie, czy trwały wypływ środków pieniężnych Uczestnika (w tym Wnioskodawcy). Środki te są bowiem w ciągłym obrocie w ramach Systemu Cash poolingu a Uczestnik jest obciążany lub uznawany odsetkami za środki otrzymane/udostępnione w ramach Systemu.
3. Z perspektywy ,,czynności technicznej/operacyjnej" naliczanie odsetek dokonywane jest przez Bank, przy czym - jak wspomniano ,,rzeczone naliczenie" stanowi jedynie techniczną czynność realizowaną przez Bank i jest dokonywane niejako na rzecz Agenta. Innymi słowy Bank wykonuje pewnego rodzaju dyspozycję/zlecenie w postaci naliczania/obliczenia odsetek, które z kolei są należne lub wymagalne z perspektywy poszczególnych Uczestników.Rola Banku obejmuje zatem przygotowanie stosownego ,,raportu odsetkowego" (ustalenie jaka wartość i z jakiego tytułu należy się Uczestnikom) i niejako rozksięgowuje odsetki na poszczególne rachunki Uczestników (rozksięgowanie z rachunku Agenta, na rachunek techniczny, zaś z rachunku technicznego na rachunek główny Uczestnika /w tym Wnioskodawcy/. W tym miejscu należy jednakże zaznaczyć, iż księgowanie odsetek dokonywane jest zawsze pomiędzy rachunkiem Agenta (Master Account), a rachunkiem Uczestnika (transfer dokonywany jest pomiędzy rachunkiem Agenta /Master Account/ a rachunkiem technicznym Uczestnika). System nie przewiduje rozliczania odsetek bezpośrednio pomiędzy Uczestnikami. Konkludując: Na płaszczyźnie technicznej naliczanie odsetek dokonywane jest przez Bank (jako czynność rachunkowa, czynność bankowa), przy czym nie są to odsetki należne Bankowi.Jak wspomniano odsetki te rozksięgowywane są za pośrednictwem rachunku Pool Leadera (Agenta) i następnie odnoszone są na rachunki poszczególnych Uczestników, przy czym dany Uczestnik (w tym Wnioskodawca) nie ma żadnej wiedzy, co do tego komu i w jakiej wysokości naliczane czy przekazywane są odsetki. Dany Uczestnik np. Wnioskodawca ma wiedzę wyłącznie, co do odsetek, które uznały lub obciążyły jego rachunek bankowy.
4. Informacja, co do odsetek należnych lub naliczanych Wnioskodawcy została uwzględniona we wniosku. W tym zakresie pozostaje potwierdzić, iż Wnioskodawcy w związku z uczestnictwem w Systemie będą należne odsetki lub też będzie nimi obciążany.Jak już wspomniano - jeśli Wnioskodawca wykazuje saldo dodatnie (na rachunku głównym) - wówczas naliczane są odsetki na rzecz Wnioskodawcy (jako należność), jeśli zaś saldo jest ujemne (pokrywane transferem z rachunku Agenta), wówczas Wnioskodawca obciążany jest odsetkami (jako zobowiązanie).Jeśli zaś chodzi o sposób naliczania odsetek.Zakładany (jako zdarzenie przyszłe) System Cash Pooling przewiduje, iż w przypadku Wnioskodawcy dotyczyć on będzie rachunków bankowych: PLN, EUR i USD.Sposób naliczania odsetek, którymi Agent (Pool Leader) będzie obciążał bądź uznawał poszczególnych Uczestników (w tym Wnioskodawcę), zasadniczo będzie oparty na indeksie WIBOR, EONIA. Co istotne i warte podkreślenia to fakt, iż z perspektywy Agenta kalkulacja odsetek zarówno tych, które Agent wypłaca na rzecz Uczestnika, jak i którymi (technicznie) jest uznawany jest w tej samej wysokości. Oznacza to zatem, iż rachunek Agenta (Master Account) służy de facto technicznemu przeksięgowaniu środków z rachunków z saldem dodatnim na rachunki z saldem ujemnym, przy czy, jak już wspomniano poszczególni Uczestnicy nie mają wiedzy, co do sald pozostałych Uczestników. Jednocześnie, transferowanie odsetek dokonywane poprzez rachunek Agenta nie powoduje, iż część tych odsetek staje się formą wynagrodzenia dla Agenta.Jak już wspomniano - Agent nie wykonuje żadnej usługi na rzecz pozostałych Uczestników, a jedynie jego rachunek (Master Account) służy do właściwego ,,rozstranferowania" do poszczególnych Uczestników.Uzupełniająco Wnioskodawca dodaje, iż rozliczenie faktyczne odsetek z założenia ma następować w cyklu miesięcznym (w cyklu miesięcznym generowane będzie zestawienie o saldzie odsetek naliczonych i należnych z perspektywy Uczestnika) i tak zestawiona wartość/należność lub zobowiązanie/będzie w cyklu miesięcznym odnoszona na rachunek Uczestnika.
5. Z perspektywy Wnioskodawcy prowadzone rachunki bankowe obejmują:
   • Rachunek główny (podstawowy) złotowy lub walutowySpółka prowadzi (od dłuższego już czasu) swoje rachunki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą w Banku A Polska Sp. z o.o. Dotyczy to rachunku w PLN, EUR i USD.
   • Rachunek technicznyRachunki, które dodatkowo, w ramach Systemu zostaną otwarte przez Wnioskodawcę w Banku B w Belgii. Są to rachunki odpowiadające rachunkom głównym, a więc również rachunki odpowiednio w PLN, EUR i USD. W tym sensie rodzaj rachunków technicznych, które zostaną otwarte przez Wnioskodawcę w Banku B w Belgii odpowiadają rachunkom głównym w Polsce (rachunek złotowy w Polsce i odpowiadający mu rachunek złotowy w Belgii). Rachunek ten służy technicznemu przeksięgowaniu salda z rachunku ,,głównego" właśnie na rachunek techniczny, zaś z rachunku technicznego saldo księgowane jest na rachunek Agenta (Master Account). W tym miejscu należy także dodać, iż księgowania z/na rachunek Agenta zawsze są dokonywane w powiązaniu z rachunkiem technicznym, a dopiero później pomiędzy rachunkiem technicznym a rachunkiem głównym. W szczególności z rachunku głównego nie następuje księgowanie salda bezpośrednio na Master Account, tylko wstępnie na rachunek techniczny i dopiero na Master Account, i analogicznie w przypadku księgowań ,,odwrotnych".W Systemie - uczestniczą zatem, co do zasady wszystkie rachunki Wnioskodawcy, a więc zarówno istniejące już wcześniej ,,rachunki główne", jak i rachunki techniczne, przy czym niejako dodatkowo - w związku z implementacją Systemu otworzone zostały rachunki techniczne.W tym kontekście użyte we wniosku sformułowania oznaczają: Rachunek bieżący = Rachunek głównyRachunek podstawowy = Rachunek głównyRachunek Wnioskodawcy = w kontekście w jakim był użyty we wniosku obejmował Rachunek główny Uzupełniająco Wnioskodawca informuje, iż transfery dokonywane w ramach Systemu dokonywane są według następującej ścieżki:Rachunek Główny Wnioskodawcy - (transfer salda) - Rachunek Techniczny Wnioskodawcy - (transfer salda) - Rachunek AgentaRachunek Agenta - (transfer salda) - Rachunek Techniczny Wnioskodawcy - (transfer salda) - Rachunek Główny Wnioskodawcy Podobnie w przypadku odsetek, którymi Wnioskodawca będzie obciążany lub uznawany. Odsetki te księgowane są z Rachunku Agenta na Rachunek Techniczny Wnioskodawcy i następnie z Rachunku Technicznego na Rachunek Główny Wnioskodawcy.Poszczególne Rachunki opisane powyżej (r.techniczny r.Agenta) odpowiadają Rachunkom Głównym Wnioskodawcy (odpowiednio w PLN, EUR i USD) toteż na żadnym etapie rozliczeń w Systemie, nie następuję przewalutowanie z jednej waluty na inną.
6. Kontekst sformułowanie definiuje potencjalny zakres czynności, które Bank może wykonywać (element fakultatywny, jeśli Klient sobie tego zażyczy). Jak już wspomniano Bank jest odpowiedzialny za techniczne naliczanie/kalkulowanie odsetek według stawki, na którą umówią się spółki - Uczestnicy Systemu, a jednocześnie przygotowuje stosowny raport w tym zakresie (zasadniczo w cyklu miesięcznym). Nadto - i to jest kontekst zacytowanego zdania - Bank może fizycznie rozksięgowywać odsetki na poszczególne rachunki lub też owe rozksięgowanie (ściślej zlecenie przelewu na rachunek jednego bądź drugiego Uczestnika) może być dokonywane przez Agenta. Założeniem stron (Uczestników) jest jednakże ażeby to Bank przygotowywał stosowną informację/raporty oraz dokonywał rozksięgowań/przelewów na poszczególne konta Uczestników. Takie też założenie stanęło u podstawy opisanego we wniosku stanu faktycznego. Użyta we wniosku fraza ,,z rachunku danego uczestnika Cash Poolingu w ,,D", w tym z Rachunku Spółki na Rachunek Agenta i odwrotnie" obejmuje księgowania dotyczące opisanych wcześniej rachunków poszczególnych uczestników w Banku A w Polsce i w Belgii (oczywiście z uwzględnieniem schematu księgowania opisanego wcześniej).
7. Rachunki bankowe Wnioskodawcy prowadzone są w PLN, EUR i USD odpowiednio rachunki główne oraz odpowiadające im rachunki techniczne.
8. Agent jest uczestnikiem Systemu i tym samym saldo z jego rachunku głównego (technicznego) jest uwzględniane także w saldzie na rachunku Master Account.
9. Opłaty (na rzecz Banku DB) obejmują z jednej strony ,,standardowe" opłaty bankowe jak np. za prowadzenie rachunku bankowego, za dokonywanie przelewów itp. Nadto pobierana jest także opłata ,,za utrzymanie systemu" (maintanance fee). Ta opłata jest niejako opłatą dodatkową związaną z funkcjonowaniem Systemu.
10. Spółka ustala różnice kursowe w oparciu o metodę rachunkową (art. 9b ust. 1 pkt 2 CIT).
11. Uczestnicy Systemu i Agent są podmiotami powiązanymi z Wnioskodawcą w rozumieniu przepisów ustawy o CIT.

Ponadto, w uzupełnieniu z dnia 27.11.2012 r. Wnioskodawca doprecyzował własne stanowisko w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego w zakresie pytań oznaczonych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej numerami 2 i 3 (treść zaprezentowana poniżej) oraz przedłożył dowód uiszczenia stosownej opłaty.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy środki przelewane każdego dnia roboczego w celu wyrównania ujemnych lub dodatnich sald rachunków podstawowych S Polska do ustalonego poziomu wynoszącego zero (transferowane w ramach Systemu) będą stanowiły dla S Polska przychody podatkowe/koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych...
2. Czy transfery kwot w walucie pomiędzy rachunkami technicznymi Spółki a rachunkiem Agenta (Pool Leadera) będą powodowały dla Spółki powstanie różnic kursowych...
3. Czy odsetki przysługujące/obciążające S Polska w związku z realizacją cash poolingu będą stanowiły dla Spółki przychody podatkowe/koszty uzyskania przychodów w podatku CIT w momencie ich kapitalizacji i faktycznej zapłaty...
4. Czy odsetki obciążające Spółkę w związku z uczestnictwem w Systemie będą podlegały ograniczeniom w zakresie niedostatecznej kapitalizacji, wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 PDOP...
5. Czy Wnioskodawca będzie zobowiązany do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego (tzw. podatku u źródła) od odsetek obciążających Wnioskodawcę (w związku z uczestnictwem) wypłacanych na rzecz Agenta...
6. Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, Spółka obowiązana będzie do sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
7. Czy w świetle art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, z perspektywy Wnioskodawcę, jako uczestnika umowy zarządzania wspólną płynnością finansową (umowa cash poolingu), wykonywane przez Wnioskodawcę czynności w ramach tych umów, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług...
8. Czy w związku z uczestnictwem w umowie cash poolingu i nabyciem przez Wnioskodawcę kompleksowej usługi świadczonej przez Bank, Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług na zasadzie importu usług przy zastosowaniu zwolnienia z opodatkowania VAT...
9. Czy wartość usług nabywanych od Banku w ramach przedstawionej struktury cash-poolingu powinna być uwzględniania przez Spółkę przy kalkulacji tzw. współczynnika, zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT...
10. Czy usługa kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling) jako nie mieszcząca się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilno-prawnych zawartym w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC nie podlega opodatkowaniu PCC...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych (pytania Nr 1-6). W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od towarów i usług wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 1

Środki przelewane każdego dnia roboczego w celu wyrównania ujemnych lub dodatnich sald rachunków podstawowych Wnioskodawcy do ustalonego poziomu wynoszącego zero (transferowane w ramach Systemu), nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychodów podatkowych ani kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami są m.in. otrzymane środki i wartości pieniężne.

Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, do przychodów tych należy zaliczyć jedynie takie wartości, które powiększają aktywa majątkowe podatnika, a więc którymi może rozporządzać jak własnymi (SA/Sz 1305/97). Środki otrzymane przez poszczególnych Uczestników Systemu cash-poolingu nie powiększają ich aktywów, nie mamy bowiem tutaj do czynienia z definitywnym przysporzeniem majątkowym. Transfery będą więc miały charakter zwrotny i nie będą skutkowały ani trwałym przysporzeniem majątkowym po stronie Spółki, ani trwałym przekazaniem środków finansowych na rzecz innego podmiotu.

Spółki nie mają możliwości swobodnego rozporządzania tymi środkami.

Należy pamiętać, że cash pooling jest to usługa finansowa świadczona przez Bank na rzecz wielu podmiotów. Konto Agenta ma charakter w istocie konta technicznego, na którym zgromadzone są środki Uczestników umowy oraz Agenta, a celem tego jest uzyskanie takiego efektu, który ma zapewnić, po pierwsze obniżenie kosztów pozyskania środków obrotowych dla wszystkich Uczestników umowy, po wtóre ma zmaksymalizować korzyści związane z posiadaniem nadwyżki gotówki, poprzez m.in. możliwość korzystnego jej lokowania.

Z powyższego wynika, że faktycznie przekazane na rachunek Agenta środki pozostają środkami danego Uczestnika. Zatem wpłata tych środków na konto Agenta nie powoduje obowiązku zaewidencjonowania tego transferu jako wydatkowania środków, lecz wyłączenie jako przesunięcia środków pieniężnych w obrębie własnego majątku, zaś otrzymana wpłata z konta Agenta nie jest równoznaczna z definitywnym nabyciem tych środków.

Niewątpliwie sytuacja, w której nie występuje trwałe przysporzenie po stronie Spółki wypełnia dyspozycję art. 12 ust. 4 pkt 6a PDOP, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Przepis ten wyraża jedną z podstawowych zasad, funkcjonujących w prawie podatkowym, a odnoszących się do podatku dochodowego, iż podatek ten jest ciężarem publicznoprawnym obciążającym faktyczny przyrost majątkowy (dochód).

Dlatego, za przychód podatkowy należy uznać tylko taką wartość, która definitywnie wchodzi do majątku podatnika. W konsekwencji, za przychody podatkowe uznawane są tylko uzyskane definitywnie bezzwrotne przysporzenia majątkowe, zaś środki finansowe transferowane pomiędzy Uczestnikami planowanej struktury są neutralne podatkowo i nie stanowią dla Spółki przychodów podatkowych.

Przychodem Uczestników Systemu cash-poolingu będą wyłącznie odsetki uzyskane z przekazywanych na rachunek Agenta nadwyżek finansowych. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, odsetki te będą przychodem w momencie ich otrzymania.

Jeśli natomiast chodzi o koszty podatkowe, to zgodnie z art. 15 ust. 1 PDOP, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 PDOP.

Oznacza to, że Uczestnicy Systemu mogą zaliczyć do nich wszelkie wydatki poniesione na rzecz Banku w związku z zawartą umową. Może to dotyczyć prowizji, innych płatności przewidzianych umową oraz odsetek związanych z korzystaniem ze środków innych Uczestników Systemu, celem pokrycia swojego zadłużenia. Wydatki te, jako związane z działalnością gospodarczą Spółki, można uznać, iż są ponoszone w celu uzyskania przychodu.

Z treści tego przepisu wynika również, że za koszty podatkowe można uznać jedynie te wydatki, które mają charakter definitywny, a więc zostały poniesione i które nie podlegają zwrotowi.

Konkludując, zdaniem Spółki, transfery środków pieniężnych z rachunku Agenta, wyrównujące ujemne saldo na rachunku bieżącym Spółki do ustalonego poziomu, nie będą stanowiły przychodów podatkowych, gdyż nie będą to definitywne przysporzenia majątkowe. Jednocześnie, transfery nadwyżek środków pieniężnych z rachunku bieżącego Spółki na rachunek Agenta nie będą, w ocenie Spółki, stanowiły kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku CIT, gdyż nie będą to wydatki definitywne.

Spółka podnosi, iż powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wydawanych przez organy podatkowe interpretacjach indywidualnych, np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24.05.2011 r. sygn. IPPB5/423-159/11-7/JC, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 02.01.2012 r. sygn. IPPB5/423-990/11-3/JC, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 26.10.2010 r. sygn. ILPB3/423-650/10-2/MM, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27.09.2010 r. sygn. IBPBI/2/423-849/10/PP.

Ad. 2

W piśmie uzupełniającym z dnia 27.11.2012 r. Wnioskodawca wskazał:

Wnioskodawca informuje jednakże, iż we wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji błędnie przyjęto w ramach własnego stanowiska dot. pytania nr 2, iż Spółka rozlicza różnice kursowe metodą wyrażoną w ramach art. 15a ustawy o CIT.

Jak już poinformowano powyżej - Spółka ustala różnice kursowe wg metody rachunkowej, a więc metody wynikającej z treści art. 9b ust. 1 pkt 2 PDOP, a więc tzw. metody rachunkowej.

Zgodnie zaś z przepisem art. 9b ust. 2 podatnicy, którzy wybrali metodę, o której mowa w ust. 1 pkt 2, zaliczają odpowiednio do przychodów lub do kosztów uzyskania przychodu ujęte w księgach rachunkowych:

• różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych i
• wynikające z dokonanej wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych.

W tym kontekście stanowisko wyrażone w ramach pytania nr 2 należy zmienić poprzez informację, iż w ocenie Spółki, zważywszy na fakt korzystania przez Spółkę z metody obliczania różnic kursowych na zasadach przewidzianych w ramach art. 9b ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, różnice kursowe będą ustalane wyłącznie w oparciu o zasady wynikające z przepisów ustawy o rachunkowości. Przepis art. 15a ustawy o CIT, nie ma zatem w sprawie zastosowania.

Ad. 3

Odsetki przysługujące/obciążające S Polska w związku z realizacją cash poolingu będą stanowiły dla Spółki przychody podatkowe/koszty uzyskania przychodów w podatku CIT w momencie ich kapitalizacji i faktycznej zapłaty. W systemie cash poolingu zarządzający systemem Agent w ramach umowy zapewnia dla wszystkich Uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach Uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Bank po zakończeniu każdego miesiąca dostarczać będzie Agentowi informacji dotyczących przepływów pieniężnych z tytułu wykonania umowy umożliwiając tym samym Uczestnikom systemu na rozliczenie odsetek z tytułu jej wykonania. Agent na tej podstawie obciąży/uzna konto Wnioskodawcy odsetkami jako Uczestnika cash poolingu.

W powyższej sytuacji po stronie Spółki, jako Uczestnika tego systemu w dacie uznania/obciążenia jej rachunku kwotą odsetek powstanie odpowiednio przychód/koszt podatkowy.

Podstawę prawną dla powyższej tezy stanowi, w odniesieniu do przychodów, art. 12 ust. 4 pkt 1 PDOP. Zgodnie z jego brzmieniem do przychodów nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Ponadto, stosownie do treści art. 12 ust. 4 pkt 2 PDOP, do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Z kolei temat kosztów reguluje art. 15 ust. 1 PDOP, który stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 PDOP. Jednocześnie, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 PDOP, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Ponadto nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów) (art. 16 ust. 1 pkt 11 PDOP).

Scharakteryzowana powyżej, tzw. kasowa metoda rozliczania odsetek oznacza, że odsetki naliczone nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów/przychodów podatkowych do momentu, gdy nie zostaną zapłacone/otrzymane. Przy czym, przez zapłatę/otrzymanie należy rozumieć także kapitalizację, ponieważ wywołuje ona ten sam skutek prawny, tj. zmniejszenie kwoty odsetek do zapłaty/otrzymania.

W dacie kapitalizacji lub faktycznej zapłaty odsetek, uprzednio naliczone odsetki należne Spółce od Agenta staną się jej przychodem podatkowym, zaś uprzednio naliczone odsetki obciążające Spółkę na rzecz Agenta staną się jej kosztem uzyskania przychodów.

Reasumując, Wnioskodawca jako Uczestnik systemu cash pooling rozpozna przychód podatkowy w dacie faktycznego ich otrzymania, natomiast odsetki, którymi został on obciążony w ramach systemu cash pooling stanowić będą dla niego koszt uzyskania przychodu w dacie ich kapitalizacji lub faktycznej zapłaty.

Spółka podnosi, iż w powyższej kwestii także organy podatkowe prezentują jednolite stanowisko, zgodne z wyżej przedstawionym, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 02.01.2012 r. sygn. IPPB5/423-990/11-3/JC, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 02.05.2012 r. sygn. IBPBI/2/423-101/12/PP, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 2 kwietnia 2009 r. sygn. IPPB3/423-10/09-2/MS.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 27.11.2012 r. Wnioskodawca informuje, iż w powyżej odpowiedzi błędnie wskazano art. 16 ust. 1 pkt 10 PDOP, gdyż winno być:

,,Jednocześnie, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a PDOP, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów)".

Ad. 4

Odsetki obciążające Spółkę w związku z uczestnictwem w Systemie nie będą podlegały ograniczeniom w zakresie niedostatecznej kapitalizacji, wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 PDOP.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 PDOP, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez określone podmioty, w części, w jakiej zadłużenie spółki wobec określonych kwalifikowanych podmiotów przekroczy łącznie trzykrotność jej kapitału zakładowego.

Ograniczenie to dotyczy pożyczek udzielanych spółce przez udziałowca posiadającego co najmniej 25% udziałów spółki, udziałowców posiadających łącznie co najmniej 25% udziałów spółki lub przez inną spółkę, jeśli ten sam udziałowiec posiada co najmniej po 25% udziałów w spółce udzielającej pożyczkę i spółce będącej pożyczkobiorcą. Powyższe przepisy regulujące kwestię tzw. ,,niedostatecznej kapitalizacji" ograniczają zatem możliwość ujęcia w kosztach podatkowych odsetek od pożyczek udzielanych spółkom przez ich udziałowców i spółki-siostry (przy spełnieniu określonych warunków). Przez pożyczki, o których mowa powyżej rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę (art. 16 ust. 7b PDOP).

Zdaniem Spółki, transfery środków pieniężnych dokonywane pomiędzy rachunkami technicznymi Uczestników a rachunkiem Agenta, wykonywanymi w ramach cash poolingu nie spełniają definicji pożyczki określonej w art. 16 ust. 7b ww. ustawy.

Przepis ten jasno określa bowiem, że umową pożyczki, do której stosują się ograniczenia przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, jest umowa zawierana pomiędzy dwoma podmiotami, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na biorącego pożyczkę pewną określoną sumę pieniędzy. Tę samą sumę pieniędzy biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić. W analizowanym przypadku nie będzie natomiast dochodziło do zawarcia umowy, w której określony podmiot zobowiązywałby się do przeniesienia określonej sumy pieniędzy na rzecz innego podmiotu (w tym Spółki). Podmioty biorące udział w systemie wyrażają jedynie gotowość użyczenia swoich środków finansowych na pewien czas innym Uczestnikom systemu. Tym samym, przystąpienie do umowy cash poolingu nie wiąże się z określeniem sumy środków finansowych, które dany Uczestnik systemu będzie udostępniał.

Co więcej nie jest skonkretyzowana druga strona umowy. Wynika to z faktu, iż w ramach systemu nie ma możliwości powiązania środków pieniężnych przeznaczonych na pokrycie danego, przejściowego niedoboru (salda ujemnego) na rachunku technicznym Spółki, ze środkami pochodzącymi od jednego, konkretnego Uczestnika, finansującego saldo ujemne Spółki. W przypadku zasilenia rachunku Spółki, następującego za pośrednictwem rachunku prowadzonego przez Agenta, nie jest zatem możliwa identyfikacja od jakiego konkretnie Uczestnika pochodzą środki na finansowanie powstałego debetu. Także Spółka nie będzie wiedziała czy wpłacana przez nią nadwyżka środków finansowych zostanie wykorzystana, w jakiej wysokości i przez jaki podmiot.

Powyższe przesłanki wykluczają uznanie zasad funkcjonujących w ramach wyżej określonego systemu, za elementy przedmiotowe umowy pożyczki. Żaden z podmiotów biorących w nim udział nie zobowiązuje się do przeniesienia określonej sumy pieniędzy na rzecz innego podmiotu, nie jest też skonkretyzowana druga strona umowy, a tym samym nie dochodzi do zwrotu tej samej ilości pieniędzy.

W świetle powyższego, zdaniem Spółki, udostępnienie środków finansowych innym podmiotom w ramach umowy o kompleksowe zarządzanie płynnością finansową nie wypełnia definicji pożyczki, o której mowa w art. 16 ust. 7b PDOP. W związku z tym zaliczenie odsetek wypłacanych przez Spółkę w wyniku uczestnictwa w systemie, do kosztów uzyskania przychodów, nie będzie podlegało ograniczeniom wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 PDOP.

Spółka podnosi, iż stanowisko, zgodnie z którym operacje wykonywane w ramach systemu cash poolingu nie powodują konieczności zastosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, znajduje potwierdzenie w ugruntowanej praktyce organów skarbowych. Stanowisko takie prezentują m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji wydanej w dniu 30.07.2012 r., sygn. IBPBI/2/423-425/12/MS, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji wydanej 24 maja 2011 r. (sygn. IPPB5/423-159/11-6/JC), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji wydanej 4 stycznia 2011 r. (sygn. IPPB5/423-718/10-2/JC) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji wydanej 26 października 2010 r. (sygn. ILPB3/423-650/10-4/MM).

Ad. 5

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej PDOP) podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów z odsetek ustała się w wysokości 20% tych przychodów. Na podstawie przepisu art. 26 ust. 1 PDOP osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2b, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Z kolei zgodnie z ust. 2 art. 21 PDOP przepisy tego artykułu stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Stosownie do Artykułu 11 Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Belgii o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1978, Nr 24, poz. 109 ze zmianami, dalej UOP) ,,Odsetki"

1. Odsetki pochodzące z jednego Umawiającego się Państwa i wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie są opodatkowane w tym drugim Państwie.
2. Jednakże odsetki te mogą być opodatkowane w tym Umawiającym się Państwie, z którego pochodzą, i według jego ustawodawstwa, ale jeżeli osoba otrzymująca odsetki jest ich rzeczywistym odbiorcą, podatek ten nie może przekroczyć 10% sumy odsetek.

Mając na uwadze powyższe przepisy wskazać należy, że w przypadku wypłaty przez Spółkę odsetek na rzecz Agenta (rezydenta podatkowego w Belgii) byłaby zobowiązana do poboru zryczałtowanego podatku zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania z tytułu wypłacanych odsetek tylko w przypadku, gdy Agent byłby rzeczywistym odbiorcą odsetek. Jak wynika bowiem z treści wyżej wymienionego art. 11 ust. 2 odsetki mogą być opodatkowane tylko w przypadku, gdy ich odbiorca jest ich odbiorcą rzeczywistym. Jak wskazano w Komentarzu do art. 11 konwencji modelowej OECD, kryterium ,,osoby uprawnionej" zostało wprowadzone do ust. 2 art. 11 w celu wyjaśnienia znaczenia wyrazów ,,wypłacone osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę", w jakim są one użyte w ust. 1 art. 11 w celu jasnego sprecyzowania, że państwo źródła nie jest zobowiązane do odstąpienia od prawa opodatkowania dochodu z odsetek jedynie dlatego, że taki dochód został osiągnięty przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie, z którym państwo źródła zawarło konwencję" (za K. Bany, w: Modelowa Konwencja w sprawie podatku od dochodów i majątku, Dom wydawniczy ABC, str. 174).

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego (winno być: zdarzenia przyszłego) Bank A dostarczać będzie Agentowi informacje dotyczące przepływów pieniężnych z tytułu wykonania umowy umożliwiając tym samym Uczestnikom biorącym udział w umowie na rozliczenie odsetek z tytułu jej wykonania.

Natomiast odsetki przelewane będą między rachunkami danego Uczestnika cash poolingu, w tym Rachunkiem Wnioskodawcy a Rachunkiem Agenta. Tym samym Agent nie jest rzeczywistym odbiorcą odsetek wypłacanych przez Wnioskodawcę. Odsetki te są bowiem jedynie pobierane, a następnie wypłacane Uczestnikom systemu cash pooling zgodnie z saldami występującymi na ich rachunkach.

W takim przypadku przepisy umowy o unikaniu podwójnego podatkowania nie znajdą zastosowania, zaś od wypłacanych odsetek powinien zostać pobrany zryczałtowany podatek dochodowy zgodnie ze stawką wynikającą z art. 21 ust. 1 PDOP, tj. 20%.

Spółka podnosi, iż potwierdzenie powyższego znajdujemy w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2011 r., sygn. IPPB5/423-803/10-3/JC, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 maja 2011 r., sygn. IPPB5/423-225/11-2/JC: Agent nie jest osobą uprawnioną do odsetek (tzw. ,,beneficial owner"), gdyż jest tylko ich odbiorcą, a nie jest ich właścicielem (tj. podmiotem uprawnionym). Zatem, w przypadku wypłaty przez spółkę odsetek na jego rzecz nie znajdzie zastosowania art. 11 ust. 1 konwencji (...) tym samym, wypłata odsetek na rzecz agenta podlegać będzie opodatkowaniu 20% stawką podatku, zgodnie z przepisami art. 21 ust. 1 PDOP. Analogicznie w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 20 lipca 2010 r., IBPBI/2/423-929/10/CzP czytamy: ,,Z opisu zdarzenia przyszłego wynika zatem, iż za pośrednictwem skonsolidowanego rachunku bankowego Lidera, na którym będzie dokonywana konsolidacja środków z rachunków spółek z grupy B., przekazywane są środki finansowe do poszczególnych spółek uczestniczących w umowie cash poolingu. Sam fakt fizycznego przepływu środków pieniężnych pomiędzy rachunkami uczestników umowy cash poolingu i rachunkiem Lidera nie powoduje jednak, iż staje się on rzeczywistym odbiorcą należności. Lider jest bowiem jedynie ekonomicznym dysponentem odsetek, pełni rolę zarządcy środków finansowych, natomiast ich odbiorcą (podmiotem uprawnionym) pozostaje spółka będąca uczestnikiem umowy cash poolingu, na rzecz której Lider świadczy usługę. W odniesieniu do powyższego, nie można zgodzić się z argumentacją Spółki, że Lider posiada wyłączny status /beneficial owner/".

Ad. 6

W opisanym zdarzeniu przyszłym, Wnioskodawca nie będzie obowiązany do sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Stanowisko takie wynika wprost z treści art. 9a ust. 1 PDOP, zgodnie z którym, podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. l i 4 - są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takich transakcji, spełniającej wymogi wymienione w kolejnych punktach 1-6 tego artykułu. Na podstawie art. 9a ust. 2 PDOP obowiązek sporządzenia dokumentacji występuje w przypadku, gdy łączna kwota (lub jej równowartość) transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

• 100.000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo

• 30.000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo

• 50.000 EURO - w pozostałych przypadkach.

Z treści powyższej regulacji wynika, że konieczność sporządzenia dokumentacji cen transferowych zachodzi w przypadku, gdy spełnione są kumulatywnie następujące warunki:

1. dochodzi do transakcji,
2. transakcja jest realizowana pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz
3. łączna kwota transakcji przekracza kwoty wskazane w art. 9a ust. 2 PDOP.

W przepisach PDOP brak definicji legalnej pojęcia ,,transakcja", dlatego należy odwołać się do jego znaczenia słownikowego. Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego Wydawnictwa PWN transakcja to operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług lub umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług, jak również zawarcie takiej umowy.

Z kolei zgodnie z art. 11 ust. l i ust. 4 PDOP jeden podmiot gospodarczy jest powiązany z innym podmiotem gospodarczym, jeżeli:

• podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej ,,podmiotem krajowym" bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
• osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej ,,podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
• te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowymi podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów, lub
• podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
• te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

W zaprezentowanym w opisie stanu faktycznego (winno być: zdarzenia przyszłego), systemie cash poolingu, niewątpliwie wezmą udział Uczestnicy - podmioty za sobą powiązane, w tym Agent. Pomiędzy Uczestnikami w ramach planowanej struktury cash poolingu w żadnym momencie nie dojdzie jednak do zawarcia umów kupna/sprzedaży towarów lub usług. Uczestnicy systemu korzystają z kompleksowej umowy zarządzania płynnością finansową w ramach ich grupy kapitałowej świadczonej przez Bank A, jednak nie zawierają natomiast umów między sobą.

Dlatego też Spółka jako jeden z Uczestników systemu, tytułem odsetek przekazywanych/otrzymywanych w związku z uczestnictwem w w/w strukturze, nie będzie zobowiązana do sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

O realizacji transakcji nie można również mówić w odniesieniu do roli Agenta w analizowanym zdarzeniu przyszłym. Sprowadza się bowiem ona do pewnych działań pomocniczych, koordynacyjnych, koniecznych dla efektywnego wyświadczenia przez Bank A usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową, wykonywanych na rzecz wszystkich Uczestników Systemu, którym również na rzecz Agent. Zatem zadanie Agenta nie będzie równoznaczne ze świadczeniem jakichkolwiek usług na rzecz któregokolwiek z Uczestników systemu, stąd nie będzie on uprawniony do uzyskiwania jakiekolwiek wynagrodzenia. Wynagrodzenie to będzie należne od Uczestników systemu jedynie na rzecz Banku A.

Brak istnienia transakcji/umowy pomiędzy Uczestnikami systemu oznacza, iż w analizowanym zdarzeniu przyszłym nie będzie spełniony pierwszy z trzech wskazanych powyżej warunków, od których zależy obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej.

Natomiast niewątpliwie mianem transakcji można określić usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową, świadczoną przez Bank A na podstawie umowy między nim a pozostałymi Uczestnikami struktury, w tym Wnioskodawcą. Ponieważ jednak Bank A, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego nie jest podmiotem powiązanym wobec Wnioskodawcy ani innych Uczestników Systemu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, zatem w tym zakresie na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych.

Spółka podnosi, iż powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w szeregu wydanych w analogicznym stanie faktycznym interpretacjach indywidualnych, w tym w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20.09.2010 r. (sygn. ILPB3/423-566/10-7/MM), w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 8 stycznia 2010 roku (sygn. IBPBI/2/423-19/10/MS), w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 grudnia 2009 roku (sygn. IPPB3/423-640/09-3/PD), czy też w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia września 2009 roku (sygn. IPPB3/423-340/09-2/ER).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się, odnośnie konsekwencji zawarcia umowy cash poolingu, w tym:

• ustalenia, czy środki przelewane każdego dnia roboczego w celu wyrównania ujemnych lub dodatnich sald rachunków podstawowych Spółki do ustalonego poziomu wynoszącego zero (transferowane w ramach Systemu) będą stanowiły dla Spółki przychody podatkowe/koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych (pytanie Nr 1) - za prawidłowe,
• ustalania różnic kursowych według metody rachunkowej, tj. metody wynikającej z treści art. 9b ust. 1 pkt 2 updop (pytanie Nr 2) - za prawidłowe,
• ustalenia momentu zaliczenia do przychodów i kosztów uzyskania przychodów odsetek przysługujących/obciążających Spółkę (pytanie Nr 3) - za prawidłowe,
• zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy pdop o niedostatecznej kapitalizacji (pytanie Nr 4) - za prawidłowe,
• opodatkowania u źródła odsetek wypłacanych przez Spółkę na rzecz Agenta, których nie jest rzeczywistym odbiorcą (pytanie Nr 5) - za prawidłowe,
• sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pytanie Nr 6) - za prawidłowe.

Na wstępie podkreślić należy, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej ściśle przedmiotem zapytań Zainteresowanego. Tym samym treść pytań wyznacza granice, na które organ udzielił odpowiedzi. Ponadto, inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Umowa ,,cash poolingu" jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowana przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool leadera (Agenta), którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Stanowisko Organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 1.

Jak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej jako: updop), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Do przychodów, w myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 powołanej ustawy, nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Ponadto z treści art. 12 ust. 4 pkt 6a wynika, iż do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Z kolei, zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Kosztami uzyskania przychodu są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Aby wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów, należy zatem ocenić jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz możliwość osiągnięcia przychodu.

Z zastrzeżenia art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że są wydatki, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. Katalog takich wydatków zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ww. ustawy stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów) z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Jak wskazuje Wnioskodawca, model Systemu, który będzie implementowany, i w którym Wnioskodawca będzie uczestniczył powoduje, iż na koniec każdego dnia roboczego saldo jest przeksięgowywane z rachunku głównego Uczestnika, na jego rachunek techniczny (w Belgii), zaś z rachunku technicznego przeksięgowany jest na rachunek Agenta. Na początku każdego kolejnego dnia roboczego saldo Uczestnika wynosi zatem ,,0" (słownie: zero). Będąc precyzyjnym - jeśli saldo Wnioskodawcy na koniec dnia roboczego wynosi ,,+ 1.000 tys." wówczas saldo to jest księgowane ostatecznie na rachunek Agenta, zaś na początku kolejnego dnia ta wartość nie jest zwrotnie transferowana na konto Uczestnika. Gdyby zaś saldo Wnioskodawcy w kolejnym dniu wynosiło ,,-500 tys." wówczas jego saldo zostanie uznane z rachunku Agenta taką właśnie kwotą (celem wyzerowania salda).

Tym samym słusznie wskazuje Podatnik, że pomimo, iż na początku kolejnego dnia roboczego nie dochodzi do zwrotnego transferu środków, to jednak nie można stwierdzić, iż wcześniejszy transfer (z/na rachunek Agenta - Master Account) stanowi trwałe przysporzenie, czy trwały wypływ środków pieniężnych Uczestnika (w tym Wnioskodawcy). Środki te są bowiem w ciągłym obrocie w ramach Systemu cash poolingu a Uczestnik jest obciążany lub uznawany odsetkami za środki otrzymane/udostępnione w ramach Systemu.

Biorąc pod uwagę konstrukcję opisanej umowy cash poolingu oraz ww. przepisy stwierdzić należy, że środki przelewane każdego dnia roboczego w celu wyrównania ujemnych lub dodatnich sald rachunków podstawowych Wnioskodawcy do ustalonego poziomu wynoszącego zero (transferowane w ramach Systemu), nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychodów podatkowych ani kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy podkreślić, że tut. Organ uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie, jednakże w oparciu o inne uzasadnienie prawne niż to, które Spółka przedstawiła we własnym stanowisku.

Stanowisko Organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 2.

Stanowisko Spółki w zakresie ustalania różnic kursowych według metody rachunkowej, tj. metody wynikającej z treści art. 9b ust. 1 pkt 2 updop w związku z zawarciem umowy cash poolingu należało uznać za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 2.

Stanowisko Organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 3.

Stanowisko Spółki w zakresie ustalenia momentu zaliczenia do przychodów i kosztów uzyskania przychodów odsetek przysługujących/obciążających Spółkę w związku z zawarciem umowy cash poolingu należało uznać za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 3.

Stanowisko Organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 4.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b powołanej ustawy przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Umowa cash poolingu nie jest formą tradycyjnej pożyczki udzielanej sobie nawzajem przez podmioty powiązane. W przypadku ,,cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Spółka uczestnicząc w systemie nie jest zobowiązana do przeniesienia z góry ustalonej ilości pieniędzy na rzecz określonego podmiotu, lecz udostępnia lub pobiera środki w zależności od swojej sytuacji finansowej.

W konsekwencji powołane przepisy dotyczące niedostatecznej kapitalizacji w opisanej strukturze cash poolingu nie powinny mieć zastosowania, z uwagi na niespełnienie jednej z przesłanek wskazanej w tych przepisach: podstawą dokonywanych transferów w ramach struktury nie będą bowiem pożyczki, o których mowa w tych przepisach.

W kontekście powyższego, w odniesieniu do odsetek obciążających Spółkę w związku z uczestnictwem w systemie cash poolingu nie znajdą zastosowania ograniczenia wynikające z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Tut. Organ uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w zakresie niedostatecznej kapitalizacji, jednakże w oparciu o inne uzasadnienie prawne niż to, które Spółka przedstawiła we własnym stanowisku.

Stanowisko Organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 5.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.), podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przepisie tym, wyrażona jest zasada ograniczonego obowiązku podatkowego, w myśl której państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jej rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła.

W stosunku do niektórych przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego przychodu. Takie rodzaje przychodów zostały określone w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka tran