Money.plFirmaAkty prawneInterpretacje podatkowe

interpretacja indywidualna

Czy Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur VAT, które Wnioskodawca otrzyma, z tytułu opłaty za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu, na podstawie zawartego porozumienia?

sygnatura: IBPP2/443-869/13/AMP

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

data: 2013-12-23

słowa kluczowe:najem, odliczenie podatku, odszkodowania, rozwiązanie umowy, świadczenie usług, wynagrodzenia

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 16 września 2013 r. (data wpływu 18 września 2013 r.), uzupełnionym pismem z 4 grudnia 2013 r. (data wpływu 9 grudnia 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej przez kontrahenta Wnioskodawcy dokumentującej opłatę wynikającą z zawartego porozumienia o rozwiązaniu umowy najmu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 września 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej przez kontrahenta Wnioskodawcy dokumentującej opłatę wynikającą z zawartego porozumienia o rozwiązaniu umowy najmu. Wniosek został uzupełniony pismem z 4 grudnia 2013 r. (data wpływu 9 grudnia 2013 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 18 listopada 2013 r. znak: IBPP2/443-869/13/AMP.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie doprecyzowane w piśmie z 4 grudnia 2013 r.):

Wnioskodawca (najemca) zawarł umowę najmu lokalu użytkowego z wynajmującym na czas określony 5 (pięciu) lat liczonych od dnia przekazania lokalu najemcy do używania protokołem zdawczo-odbiorczym.

Wnioskodawca oraz wynajmujący są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Na podstawie powyższej umowy wynajmujący jest uprawniony do wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym w przypadku niezapłacenia przez najemcę czynszu za dwa pełne okresy płatności, po uprzednim wezwaniu najemcy do zapłaty w terminie 30 (trzydziestu) dni i po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.

Na podstawie powyższej umowy wynajmujący jest uprawniony również, po uprzednim bezskutecznym wezwaniu najemcy, do zaniechania naruszeń lub podjęcia właściwego działania, w terminie 7 (siedmiu) dni od dnia otrzymania wezwania, do wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym w przypadkach ściśle określonych przez umowę najmu. W chwili obecnej, w okresie obowiązywania umowy najmu, najemca oraz wynajmujący planują zawarcie aneksu do umowy najmu, zgodnie z którym planują rozszerzyć umowne uprawnienia stron umowy do wcześniejszego rozwiązania umowy najmu.

Zgodnie z planowanym aneksem do umowy, najemca będzie mógł wystąpić o rozwiązanie umowy najmu do wynajmującego za jego zgodą na podstawie umowy ugody w przypadku, gdy najemca zobowiąże się do zapłaty wynajmującemu wynagrodzenia w kwocie równej dotychczasowemu czynszowi za najem lokalu, za każdy miesiąc pozostały do końca obowiązywania umowy najmu, w terminie płatności oraz na warunkach określonych w umowie najmu w stosunku do czynszu.

Po zawarciu planowanego aneksu do umowy, strony będą mogły zawrzeć umowę ugody na podstawie zmienionej umowy najmu w sprawie rozwiązania umowy najmu.

Na podstawie zmienionej umowy najmu najemca będzie mógł wystąpić do wynajmującego z wnioskiem o rozwiązanie umowy najmu na podstawie postanowienia umownego wprowadzonego do umowy najmu powyższym aneksem. Po wyrażeniu zgody na powyższe rozwiązanie umowy najmu przez wynajmującego, strony umowy będą mogły rozwiązać umowę najmu na podstawie umowy ugody, mającej swoją podstawę prawną w postanowieniach umownych.

Przyszła umowa ugody o rozwiązaniu umowy najmu za świadczenie wynajmującego w stosunku do najemcy w postaci wyrażenia zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu, które dla najemcy byłoby korzystne pod względem interesu gospodarczego, przewidywałaby zobowiązanie najemcy do zapłaty wynajmującemu kwoty wynagrodzenia w wysokości równej kwocie dotychczas płaconego czynszu, w terminie płatności oraz na warunkach określonych dotychczas dla czynszu w umowie najmu.

W przypadku zawarcia powyższej przyszłej umowy ugody o rozwiązaniu umowy najmu, wynajmujący wystawiałby faktury VAT na rzecz Wnioskodawcy (dotychczasowego najemcy), tak jak uprzednio z tytułu wcześniej płaconego czynszu.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że lokal o którym mowa we wniosku, jest wykorzystywany na potrzeby prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, polegającej na prowadzeniu usług ksiąg rachunkowych, która to działalność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawcy przysługiwałoby prawo do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z wystawionych przez kontrahenta (dotychczasowego wynajmującego) faktur VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku otrzymania od kontrahenta (dotychczasowego wynajmującego) faktur VAT dokumentujących wynagrodzenie skalkulowane w kwocie równej dotychczasowemu czynszowi za najem lokalu, za każdy miesiąc pozostały do końca obowiązywania umowy najmu, Wnioskodawcy przysługiwałoby prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur VAT.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż wypłata wynagrodzenia obejmującego kwotę równą dotychczasowemu czynszowi za najem lokalu za każdy pozostały miesiąc obowiązywania umowy najmu, z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu na podstawie umowy ugody, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm., zwana dalej: Ustawą o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług - w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powołanych regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym w szczególności zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (wykonanie określonego świadczenia lub czynności na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, powinien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za wynagrodzeniem lub wykonanie pewnych czynności za wynagrodzeniem, przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi - co do której istnieje zgoda stron - takie działanie na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług powinno być uznane za usługę. W konsekwencji, dana czynność podlega opodatkowaniu, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym przyszłym stanie faktycznym nie doszłoby do wypłaty odszkodowania uregulowanego w przepisach kodeksu cywilnego, w szczególności w art. 361 § 1 i § 2 kodeksu cywilnego. Istota odszkodowania uregulowana na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, polega na powstaniu szkody u wierzyciela, niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania przez dłużnika oraz związku przyczynowym pomiędzy powstała szkodą u wierzyciela, niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania przez dłużnika. Istota odszkodowania nie polega na zapłacie wynagrodzenia za wykonanie danego świadczenia przez kontrahenta (np. wyrażenia zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu).

W przypadku odszkodowania nie występuje ekwiwalentność świadczeń pomiędzy stronami. Wierzycielowi przysługuje odszkodowanie z tytułu wystąpienia powyższych trzech kodeksowych przesłanek do jego powstania, nie zaś z tytułu otrzymania od dłużnika świadczenia niepieniężnego.

Ponadto należy wskazać, iż kwestia odszkodowania stanowiącego rekompensatę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu była przedmiotem analizy Trybunału Sprawiedliwości UE, w wyroku z dnia 15 grudnia 1993 r. w sprawie Lubbock Fine Co. przeciwko Commissioners of Customs and Excise (C-63/92).

W powyższym orzeczeniu, Trybunał nie uznał za prawidłowe zastosowanie innych zasad opodatkowania podatkiem VAT dla ,,wynagrodzenia należnego jednej stronie od drugiej w związku z rezygnacją z najmu", niż dla czynszu opłacanego w ramach umowy najmu nieruchomości.

A zatem z rozstrzygnięcia Trybunału wynika, iż odszkodowanie stanowiące rekompensatę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu przez wynajmującego stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedmiotowej sprawie na podstawie postanowień umownych istnieje możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy najmu, pod warunkiem uiszczenia przez najemcę na rzecz wynajmującego wynagrodzenia obejmującego kwotę równą dotychczasowemu czynszowi za najem lokalu, za każdy miesiąc pozostały do końca obowiązywania umowy najmu. W tym miejscu należy bezsprzecznie wskazać, iż wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu oraz zapłacenie przez wnioskodawcę (dotychczasowego najemcę) określonej kwoty wynagrodzenia, prowadzić będzie do rozwiązania wiążącego strony umownego stosunku prawnego, tj. ugodowego zakończenia wykonywania umowy najmu, w inny sposób niż przewidziano pierwotnie.

Wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu nie jest wynikiem jednostronnego niewykonania lub nienależytego wykonania przez jedną lub drugą stronę umowy najmu swoich umownych obowiązków.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie wynagrodzenie otrzymane przez dotychczasowego wynajmującego nie stanowiłoby w żadnym przypadku odszkodowania, lecz stanowiłoby wynagrodzenia za działanie dotychczasowego wynajmującego, tj. wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu.

W związku z powyższym spełniona byłaby przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą wynagrodzenia, a otrzymaniem świadczenia niepieniężnego wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata wynagrodzenia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, w opisanym przez Wnioskodawcę przyszłym stanie faktycznym, w świetle postanowień zawartych w powołanym powyżej art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, wystąpiłoby odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu na ogólnych zasadach rozliczania podatku od towarów i usług, zgodnie z właściwą stawką dla tego typu usługi.

Powyżej zaprezentowanie stanowisko w ocenie Wnioskodawcy znajduje odzwierciedlenie w licznych indywidualnych interpretacjach wydawanych przez Ministra Finansów oraz orzecznictwie sądów administracyjnych.

Stanowisko Spółki znajduje również potwierdzenie w praktyce organów podatkowych, której przykładem są następujące interpretacje indywidualne wydane przez Ministra Finansów:

  • interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy Nr ITPP1/443-128/13/IK z dnia 9 maja 2013 r.
  • interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach Nr IBPP1/443-1312/12/BM z dnia 16 kwietnia 2013 r.
  • interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPP1/443-1251/12-4/AP z dnia 15 marca 2013 r.
  • interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPP1/443-1206/12-3/AP z dnia 28 lutego 2013 r.
  • interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPP1/443-1200/12-2/JL z dnia 19 lutego 2013 r.
  • interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPP3/443-86/12-2/MK z dnia 29 lutego 2012 r.

Kwestie związane z prawem do odliczenia podatku naliczonego regulują przepisy art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z brzmieniem w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 wspomnianej ustawy.

Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT za kwotę podatku naliczonego uznaje się w szczególności sumę kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika z brzmienia powyżej przytoczonych przepisów prawnych możliwość odliczenia kwoty podatku naliczonego uzależniona jest od łącznego spełnienia następujących przesłanek:

  • podmiot zamierzający dokonać obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego musi być podatnikiem podatku od towarów i usług;
  • kwota podatku naliczonego została wykazana na fakturze otrzymanej przez podatnika;
  • towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym spełnione zostały wszystkie przesłanki ustawowe warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktury dokumentującej wynagrodzenie w kwocie równej dotychczasowemu czynszowi za najem lokalu, za każdy miesiąc pozostały do końca obowiązywania umowy najmu.

Ponadto, jak wskazano powyżej, nabyta od dotychczasowego wynajmującego usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a zatem w przedmiotowej sprawie nie znajduje zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT i wnioskodawcy przysługiwałoby prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez dotychczasowego wynajmującego z tytułu wykonanej usługi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Jak wynika z powyższego, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Podkreślić należy, iż ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z ww. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, tj. m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ww. ustawy o VAT. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 cyt. ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca, będący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, zawarł umowę najmu lokalu użytkowego z wynajmującym na czas określony.

Lokal będący przedmiotem najmu jest wykorzystywany przez Wnioskodawcę na potrzeby prowadzonej przez niego działalnością gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT (usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych).

W chwili obecnej, w okresie obowiązywania umowy najmu, najemca oraz wynajmujący planują zawarcie aneksu do umowy najmu.

Po zawarciu planowanego aneksu do umowy, strony będą mogły zawrzeć umowę ugody na podstawie zmienionej umowy najmu w sprawie rozwiązania umowy najmu.

Przyszła umowa ugody o rozwiązaniu umowy najmu za świadczenie wynajmującego w stosunku do najemcy w postaci wyrażenia zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu, które dla najemcy byłoby korzystne pod względem interesu gospodarczego, przewidywałaby zobowiązanie najemcy do zapłaty wynajmującemu kwoty wynagrodzenia w wysokości równej kwocie dotychczas płaconego czynszu, w terminie płatności oraz na warunkach określonych dotychczas dla czynszu w umowie najmu.

W przypadku zawarcia powyższej przyszłej umowy ugody o rozwiązaniu umowy najmu, wynajmujący wystawiałby faktury VAT na rzecz Wnioskodawcy (dotychczasowego najemcy), tak jak uprzednio z tytułu wcześniej płaconego czynszu.

Analizując powyższe w kontekście powołanych przepisów przede wszystkim należy rozważyć, czy otrzymywane przez Wnioskodawcę faktury dokumentujące wypłacane odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania umów najmu wykazują czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy. I tak, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). W myśl natomiast art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W związku z powyższym, pod pojęciem świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do kategorii usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Przy czym, w rozumieniu ustawy o VAT, na mocy art. 8 ust. 1 pkt 2 przez świadczenie usług należy rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odnosząc się do pojęcia odszkodowania, należy zauważyć, iż termin ten nie został zdefiniowany w ustawie o VAT. Regulacje dotyczące odszkodowania zostały zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.).

I tak, z postanowień art. 361 § 1 ww. ustawy wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 ww. artykułu).

Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podmiotu otrzymującego to odszkodowanie. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony dzierżawcy, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Wobec powyższego, tylko wówczas, gdy płatności o charakterze odszkodowawczym nie mają bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wtedy kwota otrzymanych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc powyższe do przedstawionego zdarzenia przyszłego wskazać należy, iż aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za odszkodowanie, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

W przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym, w ocenie tut. Organu mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż Wynajmujący otrzyma określoną kwotę opłaty wynikającą z zawartego porozumienia w zamian za zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi - w zamian za wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu (korzyść po stronie Najemcy), Wynajmujący otrzyma określone świadczenie pieniężne stanowiące rekompensatę wynagrodzenia, które by otrzymywał za każdy miesiąc pozostały do końca umowy najmu.

Zatem wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu poprzez zawarcie przez strony porozumienia prowadzi do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tj. zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków.

Ponadto Wnioskodawca wskazał we wniosku, że przyszła umowa ugody o rozwiązaniu umowy najmu za świadczenie wynajmującego w stosunku do najemcy w postaci wyrażenia zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu byłoby korzystne dla najemcy pod względem interesu gospodarczego.

Przedmiotowe wynagrodzenie otrzymywane przez wynajmującego nie jest więc zadośćuczynieniem, lecz stanowi formę wynagrodzenia za jego działania - tj. wyrażenie zgody na odstąpienie od umowy. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zgodę na zaniechanie określonej czynności (umowy najmu) należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona zatem zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodę na rozwiązanie zawartej umowy najmu - co stanowi korzyść dla Wnioskodawcy - należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona zatem zostaje przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze przywołane regulacje i przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że czynności wynajmującego w postaci zgody na przedterminowe rozwiązanie umowy najmu wynikające z zawartego porozumienia stanowi odpłatne świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Wypłacane kwoty odszkodowań ustalone na mocy ww. porozumienia w zamian za odstąpienie od umowy stanowi wynagrodzenie za te usługi, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że będąca przedmiotem zawartej umowy najmu nieruchomość (lokal), jest wykorzystywana na potrzeby prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, polegającej na prowadzeniu usług ksiąg rachunkowych, która to działalność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając powyższe na względzie należy uznać, że wszystkie wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę w związku z zawartą umową najmu, w tym także opłata wynikająca z porozumienia o przedterminowym rozwiązaniu umowy najmu, która byłaby korzystna dla najemcy pod względem interesu gospodarczego, ma związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego, w związku ze spełnieniem przesłanek pozytywnych określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz brakiem zaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy o VAT (w szczególności art. 88 ust. 3a pkt 2), Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez kontrahenta Wnioskodawcy dokumentującej opłatę wynikającą z zawartego porozumienia o przedterminowym rozwiązaniu umowy najmu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że zgodnie z art. 14b § 3 cyt. w sentencji ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego lub stanu prawnego udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

WYSZUKIWARKA

NAJPOPULARNIEJSZE PROBLEMY