Wydatkowanie zaliczki jako wydatku na własne cele mieszkaniowe.
sygnatura: ITPB2/4511-448/16/RS
autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy
data: 2016-07-28
słowa kluczowe: | cele mieszkaniowe, zamiana |
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2016 r. (data wpływu 4 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 4 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.
We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.
W 2013 r. Wnioskodawca zamieniając mieszkanie (większe, w którym mieszkał na mniejsze) otrzymał, przed zawarciem umowy u notariusza, zaliczkę w kwocie 20.000 zł. Kwota ta została przeznaczona na wykup Jego mieszkania (było to mieszkanie spółdzielcze i tylko jego wykupienie umożliwiało zamianę na inne). Pieniądze z zaliczki zostały spożytkowane na cele mieszkaniowe. Wykup mieszkania musiał zostać dokonany przed zamianą mieszkania i zaliczka służyła wyłącznie temu celowi. Jest to udokumentowane umową dotyczącą pobrania zaliczki na zakup lokalu mieszkalnego, a także w akcie notarialnym. Kwota nadwyżki wynikającej z zamiany mieszkania wyniosła 50.000 zł, z czego 30.000 zł wynikające z aktu notarialnego, 20.000 zł wynikające z otrzymanej zaliczki - co również jest udokumentowane aktem notarialnym. Do Urzędu Skarbowego Wnioskodawca przedłożył faktury dokumentujące pokrycie kwoty 30.000 zł i umowę dotyczącą pobrania zaliczki na zakup lokalu mieszkalnego na kwotę 20.000 zł. W opinii Urzędu Skarbowego umowa zaliczki nie może wejść w poczet wydatków na cele mieszkaniowe ponieważ została zawarta przed zawarciem aktu notarialnego.
Bez otrzymania zaliczki, która umożliwiła Wnioskodawcy wykup mieszkania, ze względów finansowych nie byłby w stanie dokonać zamiany. Zaliczka służyła wyłącznie wykupowi mieszkania.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy w opisanej sytuacji można zakwalifikować sumę wynikającą z zaliczki na poczet wydatków mieszkaniowych...
Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z tym, że otrzymana zaliczka służyła wyłącznie celom mieszkaniowym, kwota ta powinna zostać zakwalifikowana jako wydatki na cele mieszkaniowe.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Zgodnie z treścią art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
W przypadku odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c dochód ustala się u każdej ze stron umowy na zasadach, o których mowa w ust. 2 (art. 30e ust. 3 ustawy).
W myśl art. 19 ust. 1 ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
W myśl art. 19 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany. Przepisy ust. 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 19 ust. 3 ww. ustawy wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia. Natomiast jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający (art. 19 ust. 4 ustawy).
Stosownie do art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.
Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).
Zgodnie z art. 22 ust. 6f ustawy, koszty nabycia lub koszty wytworzenia, o których mowa w ust. 6c, są corocznie podwyższane, począwszy od roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie lub wytworzenie zbywanych rzeczy lub praw majątkowych, do roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym nastąpiło ich zbycie, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku podatkowego w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Stosownie do art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.
W myśl art. 21 ust. 25 ww. ustawy za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:
Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach (art. 21 ust. 26 cytowanej ustawy).
W przypadku ponoszenia wydatków na cele mieszkaniowe w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium podatnik ponosi wydatki na cele mieszkaniowe (art. 21 ust. 27 ww. ustawy).
Stosownie do art. 21 ust. 28 ustawy, za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:
- przeznaczonych na cele rekreacyjne.
Stosownie do art. 21 ust. 29 ustawy w przypadku gdy kredyt (pożyczka), o którym mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a-c, stanowi część kredytu (pożyczki) przeznaczonego na spłatę również innych niż wymienione w tych przepisach zobowiązań kredytowych (pożyczkowych) podatnika, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki przypadające na spłatę kredytu (pożyczki) określonego w ust. 25 pkt 2 lit a-c oraz zapłacone odsetki od tej części kredytu (pożyczki), która proporcjonalnie przypada na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a)-c).
Przepis ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym (art. 21 ust. 30 ustawy).
W świetle zacytowanych przepisów, osiągnięty dochód z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego może zostać objęty zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, w takiej części w jakiej uzyskany przychód przeznaczony zostanie (nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie) na własne cele mieszkaniowe, wyłącznie wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ustawy. Przy czym zwrot ,,począwszy od" wyraża w swoim znaczeniu pierwszy moment od jakiego można dokonać określonych czynności lub podjąć określone działanie. To oznacza, że podatnik powinien wydatkować uzyskany przychód na cel wskazany w ustawie po odpłatnym zbyciu nieruchomości.
Ponadto warunkiem zwolnienia podatkowego jest wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe co oznacza, że celem podatnika jest dążenie do nabycia nowego budynku lub lokalu mieszkalnego, w którym będzie zamieszkiwać. Wyrażenie "własne cele mieszkaniowe" należy odnosić do zamiaru zamieszkiwania związanego z różnymi sposobami wydatkowania przychodu, a nie do wydatkowania przychodu na nabycie mieszkania w znaczeniu przedmiotowym.
Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, w 2013 r. Wnioskodawca zamieniając mieszkanie (większe, w którym mieszkał na mniejsze) otrzymał, przed zawarciem umowy u notariusza, zaliczkę w kwocie 20.000 zł. Kwota ta została przeznaczona na wykup Jego mieszkania (było to mieszkanie spółdzielcze i tylko jego wykupienie umożliwiało zamianę na inne). Pieniądze z zaliczki zostały spożytkowane na cele mieszkaniowe. Wykup mieszkania musiał zostać dokonany przed zamianą mieszkania i zaliczka służyła wyłącznie temu celowi. Jest to udokumentowane umową dotyczącą pobrania zaliczki na zakup lokalu mieszkalnego, a także w akcie notarialnym. Kwota nadwyżki wynikającej z zamiany mieszkania wyniosła 50.000 zł, z czego 30.000 zł wynikające z aktu notarialnego, 20.000 zł wynikające z otrzymanej zaliczki - co również jest udokumentowane aktem notarialnym. Do Urzędu Skarbowego Wnioskodawca przedłożył faktury dokumentujące pokrycie kwoty 30.000 zł i umowę dotyczącą pobrania zaliczki na zakup lokalu mieszkalnego na kwotę 20.000 zł. W opinii Urzędu Skarbowego umowa zaliczki nie może wejść w poczet wydatków na cele mieszkaniowe ponieważ została zawarta przed zawarciem aktu notarialnego.
Bez otrzymania zaliczki, która umożliwiła Wnioskodawcy wykup mieszkania, ze względów finansowych nie byłby w stanie dokonać zamiany. Zaliczka służyła wyłącznie wykupowi mieszkania.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że dochód uzyskany z odpłatnego zbycia w drodze zamiany lokalu mieszkalnego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych według zasad określonych w art. 30e ustawy. Dochód ten stanowi różnicę pomiędzy przychodem określonym zgodnie z art. 19 ust. 2 tj. wartością zbywanego lokalu mieszkalnego, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c ww. ustawy tj. udokumentowanymi kosztami nabycia, powiększonymi o udokumentowane nakłady, które zwiększyły jego wartość, poczynione w czasie posiadania.
W niniejszej sprawie, przy ustalaniu dochodu zwolnionego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 21 ust. 25 ustawy, Wnioskodawca nie może jednak uwzględnić wydatku dokonanego z uzyskanej zaliczki przed zawarciem umowy zamiany lokalu mieszkalnego na nabycie tego lokalu, gdyż nie spełnia on warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 oraz ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wydatek został poniesiony przed dokonaniem odpłatnego zbycia a ponadto nie w celu zamieszkania przez Wnioskodawcę w wykupionym lokalu mieszkalnym, lecz w celu dalszej jego odsprzedaży. W takim wypadku celem działania Wnioskodawcy nie było dążenie do zrealizowania potrzeby mieszkaniowej.
W konsekwencji wydatek ten nie uprawnia Wnioskodawcy do skorzystania z uregulowanego w treści ww. przepisów zwolnienia.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.