Czy zmiana miejsca prezentacji w bilansie prowizji reasekuracyjnej wpływa na jej charakter podatkowy?
sygnatura: PB/II-2/4218-5/IS/05/AKK
autor: Izba Skarbowa w Łodzi
data: 2005-12-05
słowa kluczowe: | bilans, prowizje, ubezpieczenia |
Wnioskiem z dnia 5.04.2005r. (uzupełnionym pismem z dn. 16.05.2005r.) Spółka wystąpiła do organu I instancji o udzielenie informacji w trybie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa ( t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). Spółka wniosła o interpretację art. 12 w nawiązaniu do art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przedstawiono następujący stan faktyczny:
Z tytułu zawartych umów reasekuracyjnych Spółka otrzymuje prowizję reasekuracyjną, którą ujmuje jako przychód podatkowy, chociaż nie jest jeszcze otrzymana. Odraczanie prowizji do końca roku 2001 następowało poprzez udział reasekuratora w rezerwie składek. Po zmianie przepisów odroczona prowizja reasekuracyjna jest prezentowana w pasywach bilansu jako rozliczenia międzyokresowe, a nie jak dotychczas w pasywach w kwocie udziału reasekuratora w rezerwie składek.
W ocenie Spółki prezentacja odroczonej prowizji reasekuracyjnej w pasywach bilansu w rozliczeniach międzyokresowych, a nie jak dotychczas w pasywach w kwocie rezerwy techniczno-ubezpieczeniowej stanowi jedynie zmianę prezentacji, a nie zmienia charakteru podatkowego tej pozycji. Zdaniem Spółki odroczona prowizja reasekuracyjna stanowi zwiększenie kosztów uzyskania przychodów.
Postanowieniem z dnia 4.07.2005r. Nr XXXXXX Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego w Łodzi uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. Stwierdził, iż w przypadku gdy kwoty stanowiące równowartość prowizji reasekuracyjnej stanowiącej zobowiązanie Spółki z tytułu zawartych umów reasekuracji będą miały wpływ na wzrost stanu rezerw tachniczno-ubezpieczeniowych to na podstawie art. 15 ust. 1, art. 15 ust. 1b pkt 1 z uwzględnieniem art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowić będą koszty uzyskania przychodów.
Pismem z dnia 1.08.2005r.( data wpływu do Izby Skarbowej ) Spółka wniosła zażalenie na ww. postanowienie. Zażalenie zostało uzupełnione pismem Spółki z dnia 2.08.2005r.( data wpływu do Izby Skarbowej ).Decyzją z dnia 3.10.2005r. nr XXXXXXX Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi odmówił zmiany postanowienia Naczelnika Łódzkiego Urzędu Skarbowego w Łodzi z dnia 4.07.2005r. nr XXXXXX.Od powyższej decyzji Spółka pismem nr XXXXX z dnia 18.10.2005r. wniosła odwołanie w którym w całości podtrzymała swoje stanowisko wyrażone w zażaleniu i wniosła o ponowne rozpatrzenie sprawy. Z uzasadnienia zażalenia wynika, iż w ocenie Strony ujęcie w kosztach podatkowych prowizji reasekuracyjnej w pełnej wysokości powodowałoby znaczne zawyżenie wyniku podatkowego w miesiącu zawarcia ubezpieczenia i zaniżenie wyniku podatkowego w następnych miesiącach podatkowych.Jednocześnie w ocenie Spółki uznanie prowizji reasekuracyjnej za pozycję niepodatkową spowodowałoby pogorszenie wyników Spółki za lata 2002 - 2004.
Postanawiając jak w sentencji Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi zważył, co następuje.
Na wstępie wskazać należy, iż w odwołaniu Spółka nie przedstawiła żadnych nowych okoliczności, które w jakikolwiek sposób mogłyby wpłynąć na zmianę rozstrzygnięcia zaprezentowanego w zaskarżonej decyzji.Mając powyższe na uwadze Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w pełni podtrzymuje stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji i ponownie wskazuje, iż stosownie do przepisu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym różnice kursowe. Jednocześnie zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 5 u ubezpieczycieli przychód stanowi kwota stanowiąca równowartość zmniejszenia stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, utworzonych zgodnie z odrębnymi przepisami.Ponadto przepis art. 12 ust. 3 ww. ustawy stanowi, iż za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Przepis art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Podkreślić należy, iż zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1b pkt 1 ustawy u ubezpieczycieli kosztem uzyskania przychodów za rok podatkowy są koszty ustalone zgodnie z ust. 1, a także rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe utworzone zgodnie z odrębnymi przepisami - do wysokości stanowiącej przyrost tych rezerw na koniec roku podatkowego w stosunku do ich stanu na początek roku.Jednocześnie ust. 4 ww. przepisu stanowi, iż koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione.
Jednym ze źródeł przychodów zakładów ubezpieczeniowych są prowizje, które uzyskują od reasekuratorów w wyniku zawartych umów reasekuracyjnych. Istota umów reasekuracyjnych polega na przejęciu przez reasekuratora części ryzyka wynikającego z zawieranych przez zakład ubezpieczeniowy umów ubezpieczeniowych.W wyniku zawarcia umowy reasekuracyjnej zakład ubezpieczeniowy przekazuje reasekuratorowi część składki ubezpieczeniowej. Reasekurator w zamian za otrzymaną część składki zobowiązany jest do wypłacenia na rzecz zakładu ubezpieczeniowego prowizji.
W tym miejscu wskazać należy, iż z analizy przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10.12.2001 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeniowych (Dz. U. z 2001 roku, nr 149, poz. 1671), które obowiązywało do końca 2003 roku oraz rozporządzenia z dnia 8.12.2003 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeniowych (Dz. U. z 2003 roku, nr 218, poz. 2144), które obowiązuje od 1.01.2004r., nie wynika obowiązek wykazywania odroczonej prowizji reasekuracyjnej w jakiś szczególny sposób.
Z powyższego, w ocenie organu odwoławczego, wynika, iż prowizja reasekuracyjna podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w oparciu o przywołane na wstępie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z przepisem art. 149 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 22.05.2003r. o działalności ubezpieczeniowej ( Dz. U. Nr 124, poz. 1151 ze zm. ) zakłady ubezpieczeniowe mają obowiązek tworzenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w celu - zgodnie z przepisem art. 151 ust. 1 ww. ustawy - pokrycia bieżących i przyszłych zobowiązań jakie mogą wyniknąć z zawartych umów ubezpieczeniowych.
Reasumując, stwierdzić należy, iż prowizje reasekuracyjne stanowiące zobowiązanie Spółki z tytułu zawartych umów reasekuracyjnych, z uwzględnieniem przepisu art. 15 ust. 1, art. 15 ust. 1b pkt 1 oraz art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, będą stanowiły koszty uzyskania przychodów w sytuacji gdy będą miały wpływ na wzrost stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.Z postanowienia wydanego przez Naczelnika Łódzkiego Urzędu Skarbowego w Łodzi nie wynikało, wbrew temu co sugerowała Spółka, obowiązek zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów całej kwoty prowizji.