W zakresie opodatkowania podatkiem VAT usług sprzedaży obiadów w stołówce szkolnej wydawanych dla uczniów, nauczycieli i odbiorców zewnętrznych.
sygnatura: IBPP3/443-1019/11/KO
autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach
data: 2011-12-12
słowa kluczowe: | stawka, szkoły, usługi stołówkowe, zwolnienie |
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2011r. (data wpływu 12 września 2011r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 listopada 2011r. (data wpływu 7 listopada 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania podatkiem VAT usług sprzedaży obiadów w stołówce szkolnej wydawanych dla uczniów, nauczycieli i odbiorców zewnętrznych - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 12 września 2011r. został złożony ww. wniosek, uzupełnionym pismem z dnia 7 listopada 2011r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania podatkiem VAT usług sprzedaży obiadów w stołówce szkolnej wydawanych dla uczniów, nauczycieli i odbiorców zewnętrznych.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
Szkoła jako samorządowa jednostka budżetowa w ramach swojej działalności prowadzi stołówkę szkolną w formie warsztatu szkoleniowego. Szkoła jest podatnikiem podatku od towarów i usług VAT. Stołówka szkolna nie jest wyodrębnionym podmiotem gospodarczym. Jej prowadzenie związane jest ściśle z działalnością edukacyjną szkoły - profil gastronomiczny. Korzystanie z posiłków w formie obiadów jest odpłatne. Wysokość opłaty ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym.
W ramach działań statutowych szkoła prowadzi w warsztacie szkoleniowym - stołówce szkolnej zajęcia edukacyjne z praktycznej nauki zawodu, obejmującej przygotowywanie posiłków (obiadów) pod nadzorem pedagogicznym nauczycieli przedmiotów gastronomicznych. Praktyczna nauka zawodu obejmuje takie zawody jak kucharz, kucharz małej gastronomii, kelner, technik żywienia i gospodarstwa domowego. Uczniowie nie otrzymują żadnego wynagrodzenia z tytułu czynności produkcyjnych. Obsługa kelnerska przy wydawaniu posiłków obiadowych realizowana jest przez uczniów szkoły. Stołówka szkolna dostępna jest dla uczniów szkoły, nauczycieli, pracowników administracji i obsługi oraz osób z zewnątrz (byli pracownicy pedagogiczni i niepedagogiczni szkoły, pracownicy pobliskich instytucji) na podstawie opłaconych, imiennych abonamentów miesięcznych. Opłaty zatem wnoszone są przez:
Szkoła jako jednostka budżetowa finansowana jest z budżetu (zakup mediów), natomiast z posiłków obiadowych wytwarzanych w ramach zajęć edukacyjnych po cenach wsadu do kotła, finansuje się zakup surowca do dalszej produkcji. Ze względu na ogólnodostępność stołówki szkolnej świadczone usługi stołówkowe zostały zaklasyfikowane zgodnie z PKWiU 56.29.20.0 i opodatkowane według stawki VAT w wysokości 8% dla wszystkich konsumentów korzystających ze stołówki szkolnej.
W dotychczasowej interpretacji Wnioskodawcy, aby sprzedaż obiadów w stołówce szkolnej mogła korzystać ze zwolnienia, winny być spełnione dwa warunki, czyli:
W przypadku szkoły nie został spełniony drugi warunek. I dlatego we wszystkich wypadkach sprzedaży posiłków wydawanych przez stołówkę szkolną została zastosowana stawka podatku VAT w wysokości 8%.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej jest jednostką budżetową.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Zdaniem Wnioskodawcy,
Ad. 1 Wnioskodawca uważa, iż (na mocy ustawy o podatku od towarów i usług - art. 43 ust. 1 oraz ustawy o systemie oświaty - art. 67a ust. 112) uczniowie oraz pracownicy pedagogiczni szkoły mogą korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług przy sprzedaży obiadów w stołówce szkolnej.
Ad. 2 Wnioskodawca uważa, iż (na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z 4 kwietnia 2011r. paragraf 13 ust. 1 pkt 13) sprzedaż obiadów finansowych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej może podlegać zwolnieniu w ramach usług świadczonych przez jednostki budżetowe.
Ad. 3 Sprzedaż obiadów w stołówce szkolnej dla odbiorców zewnętrznych podlega natomiast opodatkowaniu stawką podatku VAT w wysokości 8% (na mocy załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. - Usługi związane z wyżywieniem PKWiU ex 56).
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.
Stosownie do obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011r. przepisu art. 5a towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.
Należy podkreślić, iż od 1 stycznia 2011r. dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług obowiązuje Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług z 2008r., stanowiąca załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU).
Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.
Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ww. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.
Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano natomiast opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.
Na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011r. art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku od towarów i usług - zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną, wykonywane:
Jednocześnie art. 43 ust. 17 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011r., stanowi, iż zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:
Należy wskazać, iż zgodnie z art. 43 ust. 17 ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011r.- w myśl art. 1 pkt 13 lit. d) ustawy z dnia 18 marca 2011r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332) - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:
Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 17a ustawy, obowiązującym od 1 kwietnia 2011r., zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.
W myśl § 13 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392, z późn. zm.) - w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2011r., nadanym rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2011r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 136, poz. 798) - zwalnia się od podatku usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy.
Stosownie do postanowienia § 2 ww. rozporządzenia z dnia 29 czerwca 2011r. - zwolnienie to może być stosowane również do usług wykonanych w okresie od dnia 1 stycznia 2011r.
Ponadto zgodnie z § 13 ust. 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2011r.) zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 19, 20, 24, 25 i 26, stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe. Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 19, 20, 24, 25 i 26, stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, pod warunkiem, że:
(§ 13 ust. 9 ww. rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011r. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2011r.).
Należy również wskazać, iż jak wynika z § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010r. sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649, z późn. zm.), stawkę podatku wymienioną w art. 41 ust. 1 ustawy obniża się do wysokości 8% dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia. W poz. 7 tego załącznika wskazano na usługi związane z wyżywieniem (PKWiU ex 56), z wyłączeniem sprzedaży:
Obowiązujące od dnia 6 kwietnia 2011r. ww. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. zawiera w § 7 ust. 1 pkt 1, łącznie z poz. 7 załącznika nr 1 do tego rozporządzenia, regulację dotyczącą usług związanych z wyżywieniem w identycznym brzmieniu.
W myśl art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), system oświaty zapewnia w szczególności realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju.
Zgodnie z uregulowaniem art. 67a ust. 1 ww. ustawy o systemie oświaty, w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę. Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne (art. 67a ust. 2 ustawy o systemie oświaty).
Stosownie do treści art. 67a ust. 3 cyt. ustawy, warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.
Zgodnie z art. 67a ust. 4, do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej, o których mowa w ust. 3, nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki.
Powołane przepisy o systemie oświaty wyraźnie wskazują na możliwość prowadzenia przez szkoły publiczne stołówek. Celem ich prowadzenia nie jest jednak świadczenie usług gastronomicznych jako takich, ale wyłącznie pełnienie funkcji socjalno-bytowych, polegających na zapewnieniu żywienia w ramach realizacji przez szkoły funkcji opiekuńczej. Ponieważ szkoła nie prowadzi działalności dla zysku, opłaty za korzystanie ze stołówki mogą być kalkulowane wyłącznie na poziomie zapewniającym jedynie pokrycie faktycznych kosztów wytworzenia posiłków. Niedopuszczalne jest ustalanie jakichkolwiek narzutów zapewniających szkole zysk lub refundację kosztów, których zgodnie z ustawą nie może ona przerzucać na korzystających z usług stołówki.
Jak wynika z powyższego funkcjonowanie stołówek szkolnych służy zapewnieniu prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych przez jednostki systemu oświaty, a w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, do których jednostki te są m.in. powołane.
Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że usługi wyżywienia, świadczone na zasadach określonych w ustawie o systemie oświaty, przez stołówki szkolne na rzecz dzieci i młodzieży, spełniają przesłanki do uznania tych czynności za zwolnione od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku od towarów i usług (także w przypadku gdy są finansowane przez MOPS).
Natomiast usługi wyżywienia świadczone, przez stołówki szkolne dla pracowników pedagogicznych szkoły należy uznać za usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, polegającymi na ich żywieniu. Mają one bowiem charakter pomocniczy i są niezbędne w stosunku do prowadzonej działalności opiekuńczej szkoły w tym zakresie, która stanowi świadczenie główne, przy czym, jak już wskazano powyżej, ich głównym celem nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez szkołę.
W konsekwencji usługi te od dnia 1 lipca 2011r. podlegają zwolnieniu od podatku do towarów i usług stosownie do § 13 ust. 1 pkt 26, w związku z § 13 ust. 8 i 9 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 czerwca 2011r. Natomiast na podstawie § 2 cyt. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2011r. zwolnienie powyższe może być stosowane również do usług wykonanych w okresie od dnia 1 stycznia 2011r.
Z opisu sprawy wynika, iż Szkoła jako samorządowa jednostka budżetowa w ramach swojej działalności prowadzi stołówkę szkolną w formie warsztatu szkoleniowego. Szkoła jest podatnikiem podatku od towarów i usług VAT. Stołówka szkolna nie jest wyodrębnionym podmiotem gospodarczym. Jej prowadzenie związane jest ściśle z działalnością edukacyjną szkoły - profil gastronomiczny. Korzystanie z posiłków w formie obiadów jest odpłatne. Stołówka szkolna dostępna jest dla uczniów szkoły, nauczycieli, pracowników administracji i obsługi oraz osób z zewnątrz (byli pracownicy pedagogiczni i niepedagogiczni szkoły, pracownicy pobliskich instytucji) na podstawie opłaconych, imiennych abonamentów miesięcznych. Opłaty zatem wnoszone są przez:
Odnosząc zatem powyższe do przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy należy stwierdzić, iż - o ile stołówka działa na podstawie ww. przepisów ustawy o systemie oświaty - usługi stołówkowe świadczone na rzecz uczniów szkoły, jako usługi mieszczące się w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, od dnia 1 stycznia 2011r. korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku od towarów i usług.
Natomiast świadczone przez Wnioskodawcę usługi stołówkowe na rzecz pracowników pedagogicznych szkoły, które jak wskazano powyżej, należy uznać za usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, od dnia 1 lipca 2011r. są zwolnione od podatku od towarów i usług, na podstawie § 13 ust. 1 pkt 26, w związku z § 13 ust. 1 pkt 8 i 9 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r., zaś stosownie do § 2 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2011r. zwolnienie to może być stosowane również do ww. usług wykonanych od dnia 1 stycznia 2011r.
Z kolei świadczenie usług stołówkowych przez stołówkę szkolną na rzecz pracowników niepedagogicznych (tj. pracowników administracji i obsługi) oraz odbiorców zewnętrznych (tj. byli pracownicy pedagogiczni i niepedagogiczni szkoły, pracownicy pobliskich instytucji) szkoły nie może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki podatku VAT, tj. 8% - pod warunkiem zakwalifikowania przedmiotowych usług, jako związanych z wyżywieniem do grupowania PKWiU 56. Usługi te nie są bowiem usługami ściśle związanymi z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe. Należy jednak zauważyć, iż w odniesieniu do posiłków dla uczniów finansowanych przez MOPS zwolnienie wynika z innej podstawy prawnej tzn. wynika również z art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku od towarów i usług.
Dodatkowo należy wyjaśnić, że Minister Finansów nie dokonuje klasyfikacji usług świadczonych przez Wnioskodawcę, gdyż nie mieści się to w ramach określonych w Rozdziale 1a Działu II ustawy Ordynacja podatkowa - Interpretacje przepisów prawa podatkowego.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania usługi cateringowej wykonywanej na terenie Czech lub Słowacji została zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi -Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.