INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółdzielni, przedstawione we wniosku z 3 czerwca 2016 r. (data wpływu do tut. BKIP 13 czerwca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy przychody wskazane we wniosku kształtują dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych w przypadku gdy:

• przychody te pochodzą z nieruchomości w których znajdują się wyłącznie lokale mieszkalne - jest prawidłowe,
• przychody te pochodzą z nieruchomości w których znajdują się lokale mieszkalne i lokale użytkowe - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 czerwca 2016 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy przychody wskazane we wniosku kształtują dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych w przypadku gdy:

• przychody te pochodzą z nieruchomości w których znajdują się wyłącznie lokale mieszkalne,
• przychody te pochodzą z nieruchomości w których znajdują się lokale mieszkalne i lokale użytkowe.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółdzielnia prowadzi działalność w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1222 ze zm.). W Spółdzielni funkcjonuje kilkadziesiąt wyodrębnionych nieruchomości. W poszczególnych nieruchomościach znajdują się wyłącznie lokale mieszkalne lub lokale mieszkalne i użytkowe. Grunt oraz części budynków i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lub użytkowników lokali tworzą nieruchomość wspólną.

Spółdzielnia uzyskuje m.in. następujące przychody:

• kary umowne za: opóźnienie w wykonaniu przedmiotu umowy, za opóźnienie w usunięciu wad i usterek stwierdzonych przy odbiorze lub w okresie rękojmi za wady i gwarancji jakości, za nienależyte wykonanie przedmiotu umowy, z tytułu odstąpienia od umowy - wynikające z umów na wykonanie różnego rodzaju robót w nieruchomościach wspólnych (np. robót remontowych, termomodernizacyjnych),
• przychody ze sprzedaży złomu oraz innych materiałów odzyskanych podczas prac prowadzonych w nieruchomości wspólnej (np. płyt chodnikowych, wodomierzy, drewna z wycinki drzew),
• odszkodowania wypłacane przez ubezpieczycieli za szkody powstałe w nieruchomości wspólnej np.: kradzieże, dewastacje, zalania,
• kwoty otrzymane tytułem naprawienia szkody powstałej w nieruchomości wspólnej, przez jej sprawcę - na podstawie wyroku sądu w postępowaniu karnym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ww. przychody kształtują dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych w przypadku gdy:

• przychody te pochodzą z nieruchomości w których znajdują się wyłącznie lokale mieszkalne,
• przychody te pochodzą z nieruchomości w których znajdują się lokale mieszkalne i lokale użytkowe...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z interpretacją ogólną Ministra Finansów z 5 marca 2008 r. znak DD6/8213/11/KWW/07/MB7/82 zasobami mieszkaniowymi objęta jest m.in. nieruchomość wspólna, którą zgodnie z ustawą o własności lokali, stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, jak np. windy, klatki schodowe, chodniki przed budynkami mieszkalnymi, media na terenach, na których znajdują się te budynki. Związane z wyżej wymienionymi budynkami (lokalami mieszkalnymi i pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody (np. opłaty, czynsze, odsetki za zwłokę od nieterminowych ich wpłat) oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. W związku z powyższym:

• w przypadku gdy w nieruchomości znajdują się wyłącznie lokale mieszkalne wówczas ww. przychody kształtują dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych pod warunkiem, że zostanie przeznaczony na utrzymanie zasobów mieszkaniowych,
• w przypadku gdy w nieruchomości znajdują się lokale mieszkalne i lokale użytkowe wówczas ww. przychody należy podzielić - proporcjonalnie do powierzchni użytkowej lokali - na część dotyczącą lokali mieszkalnych, kształtującą dochód zwolniony z podatku dochodowego pod warunkiem, że zostanie przeznaczony na utrzymanie zasobów mieszkaniowych, oraz na część dotyczącą lokali użytkowych która zwiększy dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zasady funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych określa ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1222, ze zm.). W myśl art. 1 ust. 1 tej ustawy, celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej ,,spółdzielnią", jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy, przedmiotem działalności spółdzielni może być:

1. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych;
2. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych;
3. budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów;
4. udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;
5. budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

Stosownie do treści art. 1 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków.

W kwestiach podatku dochodowego spółdzielnia mieszkaniowa, jako podmiot posiadający osobowość prawną, podlega ogólnym regułom przewidzianym w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: ,,updop").

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop, przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze i wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Bez znaczenia przy tym pozostaje źródło pochodzenia tych środków, tzn. czy zostały one wypracowane wskutek prowadzenia działalności gospodarczej, uzyskane jako pożytki zrealizowane przez spółdzielnię z nieruchomości wspólnej, czy też otrzymane w inny przewidziany tą ustawą sposób. Powyższe oznacza, że wszystkie środki pieniężne, jakie wpływają na konto spółdzielni mieszkaniowej, bez względu na źródło ich pochodzenia, stanowią co do zasady przychód w rozumieniu updop. Natomiast wszelkie koszty ponoszone przez spółdzielnię mieszkaniową, mające związek z uzyskanym przychodem są kosztami uzyskania przychodów w myśl art. 15 ust. 1 updop, który stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W myśl art. 7 ust. 1 updop, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Przy czym, w myśl art. 7 ust. 2 updop, dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. Powyższe oznacza, że dochodem spółdzielni mieszkaniowej, zgodnie z art. 7 ust. 2 updop, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym, która w myśl art. 7 ust. 1 updop stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym.

Aby prawidłowo zastosować powyższe przepisy w odniesieniu do spółdzielni mieszkaniowej i jej działalności w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi, należy przywołać także art. 17 ust. 1 pkt 44 updop, zgodnie z którym wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Jak wynika z treści tego przepisu, aby dochód podmiotów w nim wymienionych, korzystał ze zwolnienia przedmiotowego muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

• dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi;
• dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych.

Podkreślenia wymaga fakt, że oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Powyższe oznacza, że nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nie przeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

Aby dokonać prawidłowej wykładni powyższego przepisu, należy odwołać się do definicji gospodarki zasobami mieszkaniowymi i zasobów mieszkaniowych. Wskazać w tym miejscu należy, że updop nie definiuje tych pojęć, a zatem zasadne jest skorzystanie w tym zakresie z reguł wykładni językowej.

Na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi prowadzoną przez podatników, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 updop, składają się m.in. wpływy z opłat (zaliczek) pobieranych od właścicieli oraz pokrywane z nich koszty. W języku potocznym, pojęcie ,,gospodarka" - w kontekście omawianego przypadku oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. ,,Zasób" zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojęcie ,,mieszkanie" jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, http://sjp.pwn.pl). Tak więc przymiotnik ,,mieszkaniowy", ,,mieszkaniowych", określa rzeczy związane z mieszkaniem. W konsekwencji, z interpretacji językowej pojęcia ,,gospodarka zasobami mieszkaniowymi" wynika, że gospodarka ta obejmuje dysponowanie i zarządzanie zgromadzonymi rzeczami związanymi z zamieszkiwaniem.

Uwzględniając powyższe, przez ,,zasoby mieszkaniowe" należy rozumieć nie tylko lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające jego sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie.

Przez ,,zasoby mieszkaniowe" należy zatem rozumieć:

1. budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże,
2. pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj. budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, kotłownie i hydrofornie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno - remontowe,
3. urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki: zbiorniki - doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo - kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), budowle komunikacyjne (np. drogi osiedlowe, ulice, chodniki), inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych (np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia),
4. grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, na których posadowione są budynki mieszkalne.

Wyliczone wyżej obiekty służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych i utrzymaniu zasobów mieszkaniowych. Zatem, wszelkie środki finansowe otrzymane przez spółdzielnię mieszkaniową związane z tymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu updop (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 updop). Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 updop, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Natomiast opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będzie dochód osiągnięty z innych źródeł niż gospodarka zasobami mieszkalnymi, bez względu na cel, na jaki zostanie przekazany.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w Spółdzielni funkcjonuje kilkadziesiąt wyodrębnionych nieruchomości. W poszczególnych nieruchomościach znajdują się wyłącznie lokale mieszkalne lub lokale mieszkalne i użytkowe. Grunt oraz części budynków i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lub użytkowników lokali tworzą nieruchomość wspólną.

Spółdzielnia uzyskuje m.in. następujące przychody:

• kary umowne za: opóźnienie w wykonaniu przedmiotu umowy, za opóźnienie w usunięciu wad i usterek stwierdzonych przy odbiorze lub w okresie rękojmi za wady i gwarancji jakości, za nienależyte wykonanie przedmiotu umowy, z tytułu odstąpienia od umowy - wynikające z umów na wykonanie różnego rodzaju robót w nieruchomościach wspólnych (np. robót remontowych, termomodernizacyjnych),
• przychody ze sprzedaży złomu oraz innych materiałów odzyskanych podczas prac prowadzonych w nieruchomości wspólnej (np. płyt chodnikowych, wodomierzy, drewna z wycinki drzew),
• odszkodowania wypłacane przez ubezpieczycieli za szkody powstałe w nieruchomości wspólnej np.: kradzieże, dewastacje, zalania,
• kwoty otrzymane tytułem naprawienia szkody powstałej w nieruchomości wspólnej, przez jej sprawcę - na podstawie wyroku sądu w postępowaniu karnym.

W świetle powyższych uregulowań należy stwierdzić, że dochód - uzyskany przez Spółdzielnię w związku z ww. przychodami, którego źródłem są nieruchomości wspólne stanowiące zasób mieszkaniowy - jako niezwiązany z prowadzeniem działalności gospodarczej i przeznaczony w całości na utrzymanie zasobów mieszkaniowych Spółdzielni, stanowi w całości dochód osiągnięty z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, podlegający zwolnieniu z opodatkowania zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 updop.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy przychody wskazane we wniosku kształtują dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych w przypadku gdy:

• przychody te pochodzą z nieruchomości w których znajdują się wyłącznie lokale mieszkalne - jest prawidłowe,
• przychody te pochodzą z nieruchomości w których znajdują się lokale mieszkalne i lokale użytkowe - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zem.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.