Czy wykonywanie czynności z zakresu zawodu radcy prawnego polegające na występowaniu w postępowaniu sądowym jako pełnomocnik wyznaczony z urzędu przez Dziekana Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w X (na podstawie postanowienia sądu o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu) dla osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej i zwolnionej od kosztów sądowych ? oznacza wykonywanie samodzielnej działalności gospodarczej?

sygnatura: IPB1-4407/81/06/I

autor: Izba Skarbowa w Katowicach

data: 2007-02-28

Wnioskiem z dnia 7 września 2006r. (wpływ do Urzędu Skarbowego w dniu 13 września 2006r.) uzupełnionym pismem z dnia 28 września 2006r. Pan XY zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Raciborzu o wydanie pisemnej interpretacji czy wykonywanie przez niego czynności z zakresu zawodu radcy prawnego polegające na występowaniu w postępowaniu sądowym (przed sądami i urzędami) jako pełnomocnik wyznaczony (wyznaczany) z urzędu przez Dziekana Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w X (na podstawie postanowienia sądu o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu) dla osoby fizycznej (osób fizycznych) nie prowadzącej działalności gospodarczej i zwolnionej od kosztów sądowych, wbrew własnej woli (zamiarowi wykonywania wyznaczonych czynności), w sytuacji gdy od marca 1999r. nie świadczy pomocy prawnej osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej i nie zamierza takim osobom pomocy prawnej świadczyć ? oznacza wykonywanie samodzielnej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i w konsekwencji uzyskanie statusu podatnika podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 w/w ustawy.

W piśmie z dnia 7 września 2006r. Pan XY stanął na stanowisku, iż świadczenie przez niego pomocy prawnej osobie nieprowadzącej działalności gospodarczej w przedstawionym zakresie i okolicznościach nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i nie można go uznać za podatnika podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy.

Na poparcie swojego stanowiska w piśmie z dnia 28 września 2006r. powołał się na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego odnośnie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Postanowieniem z dnia 5 grudnia 2006r. Nr PP/443-14/06/80888/2006 Naczelnik Urzędu Skarbowego w Raciborzu uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w sprawie będącej przedmiotem wniosku wskazując, że ?(...)wykonywanie przez radcę prawnego czynności polegających na świadczeniu pomocy prawnej z urzędu na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a w konsekwencji radca prawny, w zakresie w jakim je wykonuje jest podatnikiem podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 tejże ustawy.?

Na powyższe postanowienie Pan XY wniósł zażalenie z dnia 15 grudnia 2006r., zarzucając naruszenie prawa materialnego i procesowego, to jest:

- art. 4 Szóstej Dyrektywy Rady poprzez błędne przyjęcie, że skarżący, świadcząc z urzędu pomoc prawną na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, prowadzi w tym zakresie działalność gospodarczą i jest w tym zakresie podatnikiem podatku od towarów i usług,

- art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, poprzez błędne przyjęcie, że po stronie skarżącego leży zamiar świadczenia pomocy prawnej z urzędu na rzecz osoby fizycznej (osób fizycznych) nie prowadzącej działalności gospodarczej i jest w tym zakresie podatnikiem podatku od towarów i usług,

- art. 8 i art. 23 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych (Dz.U. z 2002r. Nr 19, poz., 145 ze zm.) poprzez błędne przyjęcie, że każda osoba uzyskująca wpis na listę radców prawnych, akceptuje i godzi się na świadczenie pomocy prawnej również w sytuacjach gdy zostaje wyznaczona jako pełnomocnik z urzędu,

- art. 42, art. 244 i art. 249 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) poprzez błędne przyjęcie, że sąd może cofnąć pełnomocnictwo pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez stwierdzenie, że stanowisko Podatnika przedstawione we wniosku z dnia 7 września 2006r. (uzupełnionym pismem z dnia 28 września 2006r.) jest prawidłowe.

Po rozpatrzeniu przedmiotowego zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdza, co następuje:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa, co wynika z brzmienia art. 8 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem sam fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy, np. sądu nie jest kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane w sposób samodzielny.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 2 ww. ustawy, działalność gospodarcza obejmuje m.in. wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność ta została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Jednocześnie, w art. 15 ust. 3 ustawy wymieniono czynności, których nie uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą. Przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W związku z powyższym oceny zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych na zlecenie sądu przez radców prawnych należy dokonywać w świetle uregulowań zawartych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, pod kątem kryterium decydującym o uznaniu tych osób za podatników podatku od towarów i usług.

W przypadku świadczenia przez radców prawnych pomocy prawnej z urzędu, nie można mówić, że sąd bierze na siebie odpowiedzialność za czynności radcy prawnego. Sąd ?odpowiada? za wydany wyrok oraz za zapewnienie np. oskarżonemu prawa do obrony. Odbiorcą czynności radcy prawnego jest uczestnik postępowania sądowego, tj. korzystający z tej pomocy prawnej. Ponadto radca prawny świadczący pomoc z urzędu, nie przestaje być podmiotem podlegającym rygorom wykonywanego zawodu, co oznacza, iż nadal podlega on obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tego zawodu, a także, że podlega on odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, z zasadami etyki lub godności zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych.

Przedstawiając powyższe należy stwierdzić, że czynności wykonywane na zlecenie sądu przez radców prawnych nie korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę. Tym samym czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

W zażaleniu Podatnik podnosi, iż definicja zawarta w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowiąca o wykonywaniu samodzielnie działalności gospodarczej przeniesiona została z art. 4 VI Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych ? wspólny system podatku od wartości dodanej ? ujednolicona podstawa wymiaru podatku. Strona podnosi, iż we francuskiej oraz angielskiej wersji językowej Dyrektywa ta zamiast pojęciem ?działalności samodzielnej? posługuje się pojęciem działalności wykonywanej ?niezależnie?, a nie samodzielnie. Strona podnosi, iż postanowienia art. 4 ust. 4 VI Dyrektywy były wielokrotnie przedmiotem orzeczeń ETS, który wyznaczył kryteria interpretacji pojęcia ?niezależnego prowadzenia działalności? i wskazał, że działalnością niezależną jest działalność wykonywana w warunkach niepewności w zakresie popytu, konkurencji oraz ostatecznego rezultatu tej finansowego tej działalności, czyli jest nią aktywność nierozerwalnie związana z ponoszonym ryzykiem ekonomicznym. W ocenie skarżącego VI Dyrektywa została niewłaściwie implementowana do ustawy o podatku od towarów i usług. Tak więc świadczenie pomocy prawnej z urzędu na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, nie zawiera żadnego elementu pojęcia ?niezależnego prowadzenia działalności gospodarczej? ze względu na to, że świadczenie to cechuje się:

1) brakiem niezależności skarżącego w podjęciu decyzji o świadczeniu pomocy prawnej (świadczenie pomocy prawnej nastąpiło ?pod przymusem? Sądu oraz Dziekana Rady OIRP w X),

2) brakiem popytu (a w każdym razie popytu we właściwym, tj. ekonomiczno-gospodarczym znaczeniu tego słowa),

3) brakiem konkurencji (jeden klient, któremu został arbitralnie wyznaczony do świadczenia pomocy prawnej wyłącznie jeden radca prawny),

4) brakiem aktywności (czyli inicjatywy własnej) ? aktywność leżała po stronie Sądu i Dziekana,

5) brakiem ryzyka ekonomicznego ? ze względu na brak aktywności i pewność ostatecznego rezultatu finansowego (gwarantowane wynagrodzenie od Skarbu Państwa i to niezależnie od rezultatu świadczonej pomocy prawnej).

Zarzut Podatnika, iż w treści art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług powinno być sformułowanie ?wykonujące niezależnie działalność gospodarczą?, a nie jak wskazał to polski ustawodawca ?wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą? nie zasługuje na uwzględnienie. Organy podatkowe nie są bowiem władne do stanowienia prawa tylko do jego wykonywania. Podnoszone przez Podatnika zarzuty odnoszą się do etapu tworzenia prawa a nie jego stosowania. Nie zasługują zatem również na uwzględnienie zarzuty Podatnika, iż jego aktywność nie ma znamion niezależnej działalności gospodarczej, ponieważ ustawodawca w przepisie art. 15 ust. 1 wyraźnie mówi, iż podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej a także osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą.

W tym miejscu należy również wyjaśnić, że zgodnie z oficjalną polską wersją językową VI Dyrektywy (Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich L 145/1) art. 4 ust. 1 stanowi, iż ?Podatnikiem? jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą, określoną w ust. 2, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.Natomiast w art. 4 ust. 4 wskazano, że użycie słowa ?samodzielnie? w ust. 1, wyklucza opodatkowanie pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą przez umowę o pracę lub inny stosunek prawny tworzący więzy między pracodawcą a pracownikiem co do warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

Również w art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. Unii Europejskiej L347/1) stwierdza się iż ?Podatnikiem? jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Natomiast art. 10 tej Dyrektywy stanowi, iż warunek, o którym mowa w art. 9 ust. 1, przewidujący, że działalność gospodarcza jest prowadzona samodzielnie wyklucza opodatkowanie VAT pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą umową o pracę lub jakimikolwiek innymi więzami prawnymi tworzącymi stosunek prawny między pracodawcą a pracownikiem w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż zarzut niewłaściwej implementacji VI Dyrektywy do ustawy o podatku od towarów i usług jest bezzasadny.

Powołując się na wyrok WSA w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 2221/05, w którym Sąd uznał polskie przepisy za sprzeczne z prawem europejskim i stwierdził, że sytuacja prawna skarżącego w zakresie stwierdzenia nadpłaty winna zostać określona z zastosowaniem przepisu art. 9 (2)e VI Dyrektywy - Podatnik podnosi, iż również w przedmiotowej sprawie zachodzą przesłanki bezpośredniego zastosowania prawa wspólnotowego. Skarżący twierdzi, iż prawo wspólnotowe ma pierwszeństwo przed prawem krajowym. Prawo wspólnotowe pierwotne i wtórne ma w razie konfliktu z prawem krajowym przewagę.

Odnosząc się do powyższego zarzutu, stwierdzić należy iż organy podatkowe są zobowiązane działać na podstawie przepisów prawa (art. 120 Ordynacji podatkowej). Zasadę tę wzmacnia Konstytucja stanowiąc, że nie tylko na podstawie ale i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji). Pojecie prawa w sprawach podatkowych wykracza poza definicję przepisów prawa podatkowego zawartą w art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, rozumianych jako przepisów ustaw podatkowych oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych. Źródłami prawa w tym prawa podatkowego jest sama Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia i akty prawa miejscowego (art. 87 Konstytucji).

Od dnia 1 maja 2004r. tj. od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, z pojęciem prawa należy wiązać już nie tylko przepisy stanowione i stosowane przez uprawnione polskie organy władzy w ramach krajowego systemu prawa (prawo krajowe) ale również prawo stanowione przez instytucje Wspólnoty Europejskiej (prawo wspólnotowe). W przypadku, gdy podmiot dochodzi swych uprawnień, wynikających z tak określonego prawa, jego stosowanie musi uwzględniać treść trzech podstawowych zasad regulujących relacje między prawem wspólnotowym i prawem krajowym. Są to: zasada bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego, zasada pierwszeństwa tego prawa oraz zasada efektywności. Zasady te zostały ukształtowane w orzecznictwie ETS. Z zasad tych wynika prawo jednostki do powoływania się na przepis prawa wspólnotowego w postępowaniach przed organami danego państwa przy czym podkreśla się, że bezpośredni skutek mogą wywoływać te przepisy prawa wspólnotowego, które są:

1) jasne i precyzyjne,

2) bezwarunkowe,

3) jeżeli nie podlegają wykonaniu przez państwa członkowskie lub instytucje Wspólnoty, nie przyznają tym podmiotom kompetencji do działania na zasadzie uznania lub władzy dyskrecjonalnej.

W sytuacji, gdy nie występują wątpliwości, że przepisy prawa krajowego są sprzeczne z bezpośrednio skutecznymi przepisami prawa wspólnotowego, to wówczas ich kolizja musi być rozstrzygnięta zgodnie z zasadą pierwszeństwa prawa wspólnotowego, która sprowadza się do zakazu stosowania prawa krajowego sprzecznego z prawem wspólnotowym, a na etapie jego uchwalania zakazu jego stanowienia.

W niniejszej sprawie jak wyżej wykazano przepisy art. 15 ust. 1 i art. 15 ust. 3 nie są sprzeczne z Dyrektywą Unijną, zatem nie można uznać stanowiska skarżącego w kwestii konieczności bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego.

W zażaleniu Podatnik definiuje słowo zamiar, które oznacza projekt, plan, intencję, założenie, chęć, cel, zamysł zrealizowania czegoś) np. jakiejś działalności) w przyszłości (bliższej lub dalszej albo nieokreślonej), z własnej, nieprzymuszonej woli bez żadnej ingerencji i wpływu kogokolwiek (np. przełożonego, sądu, organu administracji, itp.).

Podatnik podnosi, iż świadczenie pomocy prawnej osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej w niniejszej sprawie nastąpiło wyłącznie ze względu na:

1) obowiązek (prawny) wykonania polecenia przełożonego korporacyjnego, tj. Dziekana Rady OIRP w X,

2) uniknięcie odpowiedzialności dyscyplinarnej określonej w art. 64 i nast. ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych, grożącej w razie odmowy wykonania tego obowiązku

a więc, nie wskutek zamiaru skarżącego, tylko z obowiązku i ?pod przymusem?.

O tym, iż podatnik nie ma zamiaru świadczyć pomocy osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej świadczy również to, iż Podatnik nie prowadzi kancelarii radcy prawnego świadczącej pomoc prawną dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej tylko zajmuje się obsługą prawną przedsiębiorców.

Zgodnie z podnoszoną przez Podatnika treścią art. 64 ust 1 ustawy 6 lipca 1982r. o radcach prawnych (j.t. Dz.U. z 2002r. Nr 123 poz. 1059), radca prawny i aplikant radcowski podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej:

1) za zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego,

2) za czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub z zasadami etyki radcy prawnego.

Organ odwoławczy nie podziela poglądu Podatnika, iż świadczenie pomocy prawnej osobie fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej nie nastąpiło wskutek zamiaru Strony tylko z obowiązku i ?pod przymusem?. Zgodnie z art. 23 ustawy o radcach prawnych, prawo wykonywania zawodu radcy prawnego powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę radców prawnych i złożenia ślubowania. Uzyskanie tego prawa wiąże się również z uzyskaniem prawa (według Podatnika obowiązku) do występowania z urzędu w sprawach osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Podatnik wpisany na listę radców prawnych, który złożył ślubowanie, musi zatem zakładać możliwość powołania go z urzędu do wykonania określonych czynności. Zgodnie z przytoczoną przez Podatnika definicją słowo zamiar oznacza również założenie, które musi zakładać każdy radca prawny wpisując się na listę radców prawnych i składający ślubowanie. W związku z powyższym zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie i bez znaczenia pozostaje fakt, iż podatnik nie prowadzi kancelarii prawnej świadczącej pomoc prawną osobom fizycznym, tylko zajmuje się obsługą prawną przedsiębiorców. Wpisanie się bowiem na listę radców prawnych i złożenie ślubowania musi się wiązać z założeniem, że takie prawo lub obowiązek podatnika może spotkać. Decyzja w tym zakresie oznacza zatem podjęcie zamiaru wykonywania takich czynności.

Podatnik zarzuca również, iż nie ma racji bytu stwierdzenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Raciborzu zawarte w zaskarżonym postanowieniu ?(...)że każda osoba uzyskująca wpis na listę radców prawnych akceptuje i godzi się na świadczenie pomocy prawnej również w tych sytuacjach gdy zostaje wyznaczona jako pełnomocnik z urzędu.?.

Skarżący podnosi, iż uprawnienie do wykonywania zawodu radcy prawnego ? a nie obowiązek, jak twierdzi Naczelnik Urzędu Skarbowego w Raciborzu ? następuje nie tylko na wskutek wpisu na listę radców prawnych ale również wskutek złożenia ślubowania, woli oraz możliwości wykonywania tego zawodu przez zainteresowanego (art. 23 ustawy o radcach prawnych).

Podatnik powołuje się również na art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych oraz obowiązujący tylko do dnia 9 września 2005r. art. 8 ust. 2 tej ustawy i twierdzi, iż przyjąć zlecenie od osoby fizycznej na jakąkolwiek czynność zawodową wchodzącą w zakres pomocy prawnej może wyłącznie radca prawny prowadzący kancelarię radcy prawnego lub będący wspólnikiem wyżej wymienionej spółki, który ani nie wykonuje zawodu radcy prawnego w stosunku pracy, ani też nie pozostaje w jakimkolwiek innym stosunku pracy (stosunku służbowym).

W związku powyższym, wbrew twierdzeniu Naczelnika Urzędu Skarbowego w Raciborzu, zdaniem Podatnika ? to nie wpis na listę radców prawnych decyduje o zakresie świadczenia pomocy prawnej przez radcę prawnego, lecz:

1) ustawodawca,

2) przełożony korporacyjny radcy prawnego ? Dziekan właściwej rady OIRP, podejmując decyzję w przedmiocie imiennego wyznaczenia radcy prawnego do świadczenia pomocy prawnej z urzędu,

3) sąd ? ustanawiając dla strony pełnomocnika z urzędu, w formie postanowienia,

4) sam radca prawny.

W powyższych zarzutach Podatnik próbuje wykazać, iż ?nie akceptuje i nie godzi się na świadczenie pomocy prawnej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej?, niemniej jednak zamiar taki wykazał przyjmując założenie, że jako radca prawny może być powołany z urzędu przez przełożonego korporacyjnego do wykonania określonych czynności na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W związku z tym, organ odwoławczy stwierdza, iż zarzuty te nie zasługują na uwzględnienie. Zgodnie z powołanym w zażaleniu art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych (powołany art. 8 ust. 2 od 10 września 2005r. już nie obowiązuje), radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej, przy czym wspólnikami w spółkach cywilnej, jawnej i partnerskiej oraz komplementariuszami w spółce komandytowej mogą być wyłącznie radcowie prawni lub radcowie prawni i adwokaci, a także prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 126, poz. 1069), a wyłącznym przedmiotem działalności takich spółek jest świadczenie pomocy prawnej. Cytowany wyżej przepis nie wyklucza wykonywania czynności przez radcę prawnego powołanego z urzędu. Natomiast powołany przez Podatnika art. 8 ust. 2 ustawy o radcach prawnych, traktujący o świadczeniu pomocy prawnej dla osób fizycznych, od dnia 10 września 2005r. już nie obowiązuje, dlatego nie można się na niego powoływać.

Podatnik zarzuca również, iż nie ma racji bytu zawarte w zaskarżonym postanowieniu stanowisko Naczelnika Urzędu Skarbowego w Raciborzu, iż sąd jest władny cofnąć pełnomocnictwo pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu. Na poparcie powyższego, Strona powołuje przepisy art. 42, 244 i 249 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).Powołane przez Podatnika przepisy stanowią:

? art. 42 § 1. Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez mocodawcę odnosi skutek prawny w stosunku do sądu od dnia zawiadomienia go o tym, w stosunku zaś do strony przeciwnej i innych uczestników - od dnia doręczenia im tego zawiadomienia przez sąd§ 2. Adwokat lub radca prawny, który wypowiedział pełnomocnictwo, obowiązany jest działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że mocodawca zwolni go od tego obowiązku. Każdy inny pełnomocnik powinien, mimo wypowiedzenia, działać za mocodawcę przez ten sam czas, jeżeli jest to konieczne do uchronienia mocodawcy od niekorzystnych skutków prawnych.

? art. 244 § 1. Prawo pomocy obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. § 2. Ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego stanowi uprawnienie strony do udzielenia pełnomocnictwa wyznaczonemu adwokatowi, radcy prawnemu, doradcy podatkowemu lub rzecznikowi patentowemu bez ponoszenia przez nią wynagrodzenia i wydatków adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.

? art. 249. Przyznanie prawa pomocy może być cofnięte w całości lub w części, jeżeli się okaże, że okoliczności, na podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć.

W zaskarżonym postanowieniu organ podatkowy pierwszej instancji wskazał, iż ?Sąd prowadząc postępowanie bada, czy istnieją przesłanki ustanowienia pełnomocnika z urzędu i jest władny ustanowić pełnomocnika lub cofnąć jego pełnomocnictwo. Nie stanowi to jednak o jego odpowiedzialności za działania lub zaniechania ustanowionego pełnomocnika.?

W odpowiedzi na powyższy zarzut stwierdzić należy, iż błędny pogląd wyrażony przez organ podatkowy w zaskarżonym postanowieniu nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Jak wynika z powołanych wyżej przepisów Sąd może wycofać przyznanie prawa pomocy z urzędu a nie jak stwierdził organ podatkowy wycofać pełnomocnictwo.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zauważa ponadto, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach postanowieniem z dnia 26 czerwca 2006r. Nr I SA/Gl 642/05 przyznał Podatnikowi wynagrodzenie za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej w wysokości 146,40 zł w tym kwota podatku VAT 26,40 zł. Od dnia 15 listopada 2005r. weszło bowiem w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 października 2005r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 219, poz. 1873), w wyniku czego zmieniony został przepis § 2 ust. 3 określający wynagrodzenie z tytułu zastępstwa procesowego radców prawnych ustanowionych z urzędu. Zgodnie z obecnym brzmieniem tego przepisu, w sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty za czynności radcy prawnego sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

Tym samym dokonana zmiana tego przepisu rozstrzyga jednoznacznie, że podatek od towarów i usług został prawidłowo uwzględniony w wynagrodzeniu radcy prawnego. Dodać również należy, iż radca prawny w żaden sposób nie został obciążony tym podatkiem, tylko należne mu wynagrodzenie za wykonane czynności zostało podwyższone o kwotę podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji decyzji.

Na mocy art. 143 Ordynacji podatkowej niniejsza decyzja wydana została z upoważnienia Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.

Na decyzję służy skarga (w dwóch egzemplarzach) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia. (Adres do korespondencji: Izba Skarbowa w Katowicach ? Ośrodek Zamiejscowy w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a).