Czy wobec braku wskazania przez odbiorców jednego wspólnego adresu do korespondencji, podatnik może wysłać oryginał przedmiotowej faktury na adres jednego albo drugiego użytkownika wieczystego, według własnego wyboru?

sygnatura: PP I 443/809/06/MZ

autor: Izba Skarbowa we Wrocławiu

data: 2006-08-23

W dniu 07.03.2006 r. do Naczelnika Urzędu Skarbowego wpłynął wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, podatnik na podstawie ustawy z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603) oddał spółce akcyjnej w użytkowanie wieczyste na lat 99 niezabudowaną nieruchomość. Następnie spółka sprzedała określony w akcie notarialnym udział w prawie współużytkowania wieczystego terenu dwóm osobom fizycznym posiadającym różne adresy zamieszkania. Wobec powyższego, Strona jest właścicielem nieruchomości, której użytkownikami wieczystymi są dwie osoby fizyczne posiadające różne adresy zamieszkania. Użytkownicy wieczyści, zgodnie z treścią art. 71 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami dokonali wpłaty z tytułu opłaty rocznej za rok 2006 oraz zażądali wystawienia faktury VAT. Następnie wystawiono fakturę VAT zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy z dnia ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), dokumentującą otrzymaną zaliczkę. Przedmiotowa faktura VAT zawiera nazwiska i adresy każdego z użytkowników wieczystych. Użytkownicy wieczyści nie odebrali faktury VAT osobiście, nie podali również jednego wspólnego adresu do korespondencji.
Zdaniem Podatnika, wobec braku przepisów prawa podatkowego regulujących sposób dostarczania faktur w sytuacji, gdy nabywcą usługi jest kilka osób fizycznych posiadających różne adresy zamieszkania, adres, na który należy wysłać fakturę pozostaje bez znaczenia na gruncie prawa podatkowego. W związku z powyższym, wobec braku wskazania przez odbiorców jednego wspólnego adresu do korespondencji, podatnik może wysłać oryginał przedmiotowej faktury na adres jednego albo drugiego użytkownika wieczystego, według własnego wyboru.
W ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego, przedstawione przez Podatnika stanowisko w sprawie, jest nieprawidłowe. Cytując treść art. 106 ust. 4 ustawy o podatku VAT organ podatkowy I instancji wskazał, iż podatnicy, o których mowa w art. 106 ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur VAT osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury. Ponadto zauważono, iż zgodnie z zasadami wystawiania faktur uregulowanymi między innymi w § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798), faktury i faktury korygujące są wystawiane co najmniej w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca.. Mając zatem na uwadze powołane przepisy oraz stan faktyczny sprawy organ podatkowy I instancji stwierdził, iż bez względu na to, czy nabywcy świadczenia są osobami prowadzącymi działalność gospodarczą - Podatnik jest obowiązany do wystawienia faktury VAT każdemu z tych nabywców. Aby wywiązać się z powyższego obowiązku, przedmiotowa faktura powinna zostać wystawiona w trzech egzemplarzach, czemu nie sprzeciwia się powołany § 21 ust. 1 ww. rozporządzenia.
Jeżeli zatem Podatnik wystawia fakturę poprzez wysłanie jej zgodnie z adresem zamieszkania - jako iż jest on obowiązany do wystawienia faktury każdemu z nabywców - powinna ona zostać wysłana zarówno do jednego, jak i drugiego ze współużytkowników (każdy otrzyma jeden z trzech egzemplarzy faktury).
Mając powyższe na uwadze Naczelnik Urzędu Skarbowego postanowieniem z dnia 07.06.2006 r. uznał stanowisko Strony za nieprawidłowe.
W dniu 19.06.2006 r. Wnioskodawca nie zgadzając się ze stanowiskiem Naczelnika Urzędu Skarbowego złożył zażalenie wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości. Strona zarzuciła, iż :
- w przedmiotowym postanowieniu organ podatkowy naruszył przepisy prawa podatkowego poprzez niewłaściwą interpretację art. 88 ust. 3a pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług oraz §21 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług,
- organ podatkowy nie wskazał jednoznacznie, który z nabywców powinien otrzymać oryginał faktury VAT, posługując się jedynie pojęciem egzemplarz faktury, a z treści interpretacji wynika, iż konieczne będzie sporządzenie dwóch oryginałów faktury VAT.
-
Dokonując analizy stanu faktycznego oraz mających w sprawie zastosowanie przepisów prawa podatkowego, Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu podejmując rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie zważył, co następuje;
W przedmiotowej sprawie kwestią sporną jest sposób doręczenia faktury VAT w sytuacji, gdy nabywcą usługi są dwie osoby fizyczne posiadające różne adresy zamieszkania.
Jak wynika z treści złożonego wniosku, dwie osoby fizyczne będące współużytkownikami wieczystymi gruntu dokonały wpłaty zaliczki oraz zażądały wystawienia przez Podatnika faktury VAT. Przedmiotowa faktura VAT zawiera nazwiska i adresy każdego z użytkowników wieczystych. W opinii Strony w sytuacji, gdy użytkownicy wieczyści nie odebrali faktury VAT osobiście oraz nie podali jednego wspólnego adresu do korespondencji możliwe jest wysłanie oryginału faktury na adres dowolnie wybranego przez Stronę nabywcy usługi.
Analizując przedstawione we wniosku zagadnienie należy stwierdzić, że podstawowe zasady dotyczące wystawiania faktur VAT wynikają z następujących przepisów prawa podatkowego:
#61623; art. 106 ust. 1 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług, gdzie postanowiono, iż podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16;
#61623; art. 106 ust. 4 ustawy VAT stanowiący, iż podatnicy, o których mowa w ust. 1 - 3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury;
#61623; § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, gdzie podano, że faktura winna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
#61623; § 21 ww. rozporządzenia Ministra Finansów, zgodnie z którym faktury i faktury korygujące są wystawiane co najmniej w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca. Oryginał faktury i faktury korygującej powinien zawierać wyraz ORYGINAŁ, a kopia faktury i faktury korygującej - wyraz KOPIA.
Zarówno w ustawie jak i rozporządzeniu wykonawczym, używane jest wyłącznie pojęcie nabywcy. Przepisy te nie regulują w szczególny sposób zasad rozliczania i dokumentowania czynności podlegających ustawie o podatku VAT, odnoszących się do świadczenia danej usługi na rzecz kilku nabywców. Jednakże z uwagi na fakt, iż faktury mają za zadanie odzwierciedlać zdarzenia gospodarcze dopuszczone prawem, pod pojęciem "nabywcy" należy rozumieć również kilku nabywców, jeżeli strona danej transakcji jest wielopodmiotowa.
Z powyższych przepisów wynika, że brak jest przeszkód prawnych i faktycznych do tego, by firma będąca podatnikiem podatku VAT mogła wystawić jedną fakturę VAT, dokumentującą jednocześnie sprzedaż dokonaną na rzecz kilku nabywców, będących osobami fizycznymi lub prawnymi z odrębnymi numerami NIP. Oznacza to, że po stronie kupującego, mogą wystąpić dwie (lub więcej) osoby i nie ma w tym przypadku znaczenia, że ustawodawca określając zasady wystawiania faktur VAT wymienia strony transakcji, tj. podatnika i nabywcę, jako pojedyncze podmioty. Natomiast obowiązkiem sprzedawcy jest takie sporządzenie faktury VAT, aby zawierała ona co najmniej dane wynikające z powołanego wyżej § 9 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów.
Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że zgodnie z § 21 cyt. rozporządzenia podatnik może sporządzić fakturę w tylu egzemplarzach ilu jest faktycznie nabywców usługi bądź towaru, jednakże tylko jeden egzemplarz może zostać oznaczony jako ORYGINAŁ, natomiast pozostałe egzemplarze są faktycznie kopiami tego dokumentu.
Odnosząc powyższe do stanu faktycznego należy stwierdzić, iż każdy z nabywców jest uprawniony do otrzymania egzemplarzu faktury, przy czym oryginał otrzyma tylko jeden z użytkowników wieczystych, natomiast drugi nabywca tej samej transakcji będzie dysponował jedną z dwóch wystawionych przez sprzedawcę kopii faktury VAT.
Odpowiadając na zarzut podatnika odnośnie naruszenia przez organ podatkowy I instancji przepisów prawa podatkowego poprzez niewłaściwą interpretację art. 88 ust. 3a pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z wystawieniem dwóch oryginałów tej samej faktury VAT, która nie dawałaby prawa do odliczenia podatku naliczonego- należy zauważyć, iż argument ten jest całkowicie chybiony. Przepis art. 88 ust. 3a pkt 3 cytowanej ustawy o podatku VAT nie był przedmiotem interpretacji zawartej w zażalonym postanowieniu w związku z czym nie mogła zostać dokonana jego niewłaściwa interpretacja. Organ podatkowy I instancji nie wypowiedział się również na temat wystawienia dwóch oryginałów faktury, używając zgodnie z treścią §21 ust. 1 rozporządzenia, sformułowania "egzemplarz", który zarówno oznacza kopię jak i oryginał dokumentu.
Podkreślenia wymaga fakt, iż w stanie faktycznym opisanym we wniosku wykonywana jest jedna czynność, względem kilku podmiotów. Każdemu ze współużytkowników przysługuje prawo wieczystego użytkowania jednej nieruchomości, natomiast udział we współużytkowaniu wyraża zakres uprawnień danego podmiotu względem rzeczy wspólnie użytkowanej i jest określony odpowiednim ułamkiem. Wobec powyższego opłata pobierana przez Stronę za oddanie nieruchomości w wieczyste jest opłatą wyłącznie za jedną i tę samą usługę, lecz świadczoną na rzecz wielu podmiotów (nie jak wskazuje podatnik- na rzecz jednego zbiorowego podmiotu) i każdy z nich składając żądanie uzyskania faktury winien otrzymać jeden egzemplarz tego dokumentu.
Mając powyższe na uwadze w opinii organu II instancji stanowisko Podatnika przedstawione we wniosku jest nieprawidłowe.
Jednocześnie Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu wskazuje, iż stosownie do przepisów art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, odpowiednio do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemne zapytanie podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Z regulacji tej wynika jednoznacznie, iż krąg podmiotów uprawnionych do wystąpienia z zapytaniem prawnym jest ograniczony do tych, które zostały wskazane w przywoływanym przepisie. Pytanie prawne ze swej istoty stanowi bowiem pomoc prawną, jakiej zobowiązane są udzielać organy podatkowe ww. podmiotom, w ich indywidualnych sprawach. Wobec powyższego co do uprawnień do odliczenia podatku naliczonego przez nabywców ma zastosowanie przepis art. 86 ust. 1 ustawy VAT, który stanowi, że "w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124." Jednakże o tym, czy nabywca towaru lub usługi skorzysta z prawa, o którym mowa wyżej decyduje sam podatnik prowadzący działalność gospodarczą, który otrzyma fakturę VAT, będąc do tego uprawnionym na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a w przypadku wątpliwości tylko on w indywidualnej sprawie może wystąpić z zapytaniem do organu podatkowego w trybie art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej. Zatem słusznie organ I instancji na zapytanie Wnioskodawcy -o adres, na który należy wysłać przedmiotową fakturę VAT- wyłącznie odniósł się do udzielenia pisemnej informacji w tym zakresie.