Miesiąc powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, z tytułu odszkodowania otrzymanego za budynek, wynikającego z wydanej przez Wojewodę decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości, tj. budynku sklepu wraz z prawem użytkowania wieczystego gruntu.

sygnatura: PP II 443/226/06/EK

autor: Izba Skarbowa we Wrocławiu

data: 2006-04-20

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółka w 2001 r. zakupiła budynek wraz z prawem wieczystego użytkowania gruntu. W listopadzie 2005 r. Wojewoda wydał Spółce decyzję o wywłaszczeniu z przedmiotowej nieruchomości oraz o wypłacie z tego tytułu odszkodowania. W takim stanie faktycznym wątpliwości Spółki dotyczą określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu należnego odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość zabudowaną.
Spółka stwierdziła, że obowiązek podatkowy powstanie "w miesiącu otrzymania środków pieniężnych po uprawomocnieniu decyzji".
Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu zważył co następuje:
Ustawodawca przewidział odrębny sposób ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego dla sytuacji, w których przedmiotem dostawy są lokale lub budynki. Stosownie do brzmienia art. 19 ust. 10 wyżej cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług " w przypadku dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wydania" <...>, z zastrzeżeniem nie mającym zastosowania do analizowanego przypadku. Zatem moment powstania obowiązku podatkowego uzależniony jest od otrzymania zapłaty - części lub całości oraz od upływu terminu 30 dni liczonego od dnia wydania towaru, jeżeli zapłata jeszcze nie nastąpiła, a wydanie towaru miało już miejsce. W analizowanym przypadku dla Strony regulacja ta oznacza, iż o momencie powstania obowiązku podatkowego decydować mogą dwa zdarzenia. Pierwsze dotyczy otrzymania odszkodowania w oparciu o ostateczną decyzję Wojewody Dolnośląskiego, drugie - to upływ terminu 30 dni od wydania towaru. Powstanie obowiązku naliczenia podatku wywołane zostanie przez to z wyżej wymienionych zdarzeń, które wystąpi jako pierwsze. Dla określenia momentu wydania towaru w postaci budynku posłużyć należy się regulacją art. 121 ust. wyżej powołanej ustawy z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami, według której moment przeniesienia prawa do budynku wyznacza dzień, w którym decyzja właściwego organu o wywłaszczeniu staje się ostateczna. Zauważyć jednakże należy, że przy ustalaniu momentu wydania budynku, uwzględnić trzeba również ewentualne fizyczne wydanie budynku, poprzez które wypełnia się przesłanka z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku VAT, a więc również dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zatem upływ terminu 30. dni liczyć należy od fizycznego wydania towaru. Zauważyć bowiem należy, iż ustawodawca mając taką możliwość nie określił, iż upływ 30 dni należy liczyć od dnia przeniesienia własności, lecz od wydania. Zatem, gdyby w związku z powyższą czynnością (przeniesienia własności) nie następowałoby faktyczne (fizyczne) wydanie rzeczy, wówczas należałoby uznać, iż wydanie następuje z chwilą zaistnienia zdarzenia prawnego. Zatem też wyżej wskazany termin 30. dni od dnia wydania towaru - w zależności od stanu faktycznego, którego nie wszystkie elementy na dzień wydawania decyzji mogą być znane tut. Organowi; liczony będzie albo od dnia, kiedy decyzja Wojewody stanie się ostateczna, albo od dnia fizycznego wydania budynku.
Jednocześnie wskazać należy, iż art. 19 ust. 11 cytowanej ustawy o VAT przewiduje szczególny moment powstania obowiązku podatkowego, jeżeli "przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano cześć należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej wysokości". Rozumieć przez to należy, iż jeśli część należności tytułem wywłaszczenia budynku zostanie wypłacona jeszcze przed wydaniem towaru, to w takiej części powstanie obowiązek podatkowy.
W rezultacie powyższych ustaleń stwierdzić należy, że w przedstawionym przez Spółkę stanie faktycznym obowiązek podatkowy powstaje - zgodnie z art. 19 ust. 10 ustawy o podatku VAT, z chwilą otrzymania części lub całości odszkodowania (jako swego rodzaju "zapłaty") w oparciu o ostateczną decyzję Wojewody w przedmiocie wywłaszczenia z nieruchomości budynkowej, nie później jednakże niż 30. dnia liczonego od wydania towaru (budynku), przez które rozumieć należy moment kiedy decyzja Wojewody Dolnośląskiego stanie się ostateczna albo też moment wydania fizycznego budynku. Zastrzega się jednakże, iż w przypadku częściowej wypłaty odszkodowania przed wydaniem budynku - zgodnie z wyżej powołanym art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, powstanie obowiązek podatkowy w stosunku do otrzymanej części odszkodowania.