Czy podlega opodatkowaniu czynność przeniesienia na rzecz gminy, w trybie art. 66 ustawy Ordynacja podatkowa, ułamkowej części własności budynku wybudowanego w 1972 roku oraz przynależnego jej prawa wieczystego użytkowania gruntu w zamian za zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości?

sygnatura: PPB2 443/760/2005

autor: Izba Skarbowa w Katowicach

data: 2005-11-24

D E C Y Z J A

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005r. Nr 8 poz. 60 ze zm.) w związku z rażącym naruszeniem przepisów art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), po wszczęciu z urzędu postępowania - postanowieniem z dnia 18 października 2005 roku nr PPB2 443/760/2005 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Cieszynie z dnia 30 maja 2005 roku nr PP/443/I-42/05/98437/2005 wydane dla firmy XXX, stanowiące interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie dotyczącej przeniesienia na rzecz gminy ułamkowej części własności budynku i prawa wieczystego użytkowania gruntu - w ten sposób, iż uznaje stanowisko podatnika przedstawione w piśmie z dnia 10 marca 2005 roku za prawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

Wnioskiem z dnia 10 marca 2005 roku podatnik zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Cieszynie o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie dotyczącej czynności przeniesienia na rzecz gminy, w trybie art. 66 ustawy Ordynacja podatkowa, ułamkowej części własności budynku wybudowanego w 1972 roku oraz przynależnego jej prawa wieczystego użytkowania gruntu w zamian za zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości.Zdaniem wnioskodawcy przeniesienie w ww. trybie na rzecz gminy udziału we własności budynku spółki w zamian za zaległości stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Z uwagi jednak na to, iż budynek ten został oddany do użytku w 1972 roku i od tego czasu nie był modernizowany, kwalifikowany powinien zostać jako towar używany, którego dostawa podlega zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535).W jego opinii również przeniesienie prawa użytkowania wieczystego części gruntu przynależnego temu budynkowi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przy czym w związku z tym, iż przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu związane jest ze zwolnioną od podatku od towarów i usług dostawą części budynku czynność ta na podstawie § 8 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970) podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług. Postanowieniem z dnia 30 maja 2005 roku Nr PP/443/I-42/05/98437/2005 Naczelnik Urzędu Skarbowego w Cieszynie uznał za nieprawidłowe stanowisko strony w sprawie będącej przedmiotem wniosku.W uzasadnieniu ww. postanowienia organ I instancji stwierdził, opierając się o postanowienia art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, że świadczenie Spółki polegające na przeniesieniu na rzecz gminy prawa do ułamkowej części własności budynku oraz prawa wieczystego użytkowania gruntu stanowi świadczenie usługi. W szczególności Urząd stwierdził, że w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z dostawą towaru, zdefiniowaną w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku, z uwagi na to, iż przedmiotem transakcji nie jest towar (część budynku) w rozumieniu art. 2 pkt 6 tej ustawy. Po przeanalizowaniu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku podatnika Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdza co następuje:Zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz: 1) Skarbu Państwa - w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody budżetu państwa, 2) gminy, powiatu lub województwa - w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody ich budżetów.Artykuł 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT stanowi, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m. in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy przed dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Pojęcie towarów zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług według którego przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również m. in.: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Zgodnie z art., art. 195, 196 § 1 i § 2, 198 oraz 210 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy działu VI Kodeksu cywilnego. Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. W wyroku z 20 września 2000 roku sygn. akt I CKN 729/99 Sąd Najwyższy stwierdził " .... każdy z współwłaścicieli ma "idealną" część nie podzielonej rzeczy, czyli rachunkowy ułamek tej rzeczy, istniejący jedynie w ludzkiej wyobraźni, nazywany udziałem. "Udział" należy wyłącznie do współwłaściciela. Innymi słowy, współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Dlatego też -jak wynika z art. 198 k.c. - może nim rozporządzać bez zgody pozostałych współwłaścicieli. W ramach przewidzianego w powołanym przepisie rozporządzenia swoim udziałem współwłaściciel może zawierać także umowy dotyczące udziału, o ile nie wywierają one wpływu na całość sytuacji wspólnej rzeczy lub udziałów pozostałych współwłaścicieli...". Ponadto w postanowieniu z 13 marca 2002 roku sygn. akt III CKN 411/00 Sąd Najwyższy stwierdził, " ...że celem postępowania o zniesienie współwłasności jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy stanowiącej przedmiot współwłasności. Ten skutek jest osiągany postanowieniem znoszącym współwłasność ex nunc, które dotyczy wszystkich podmiotów stosunku współwłasności. Wymaga to, aby orzeczeniem znoszącym współwłasność zostali objęci aktualni współwłaściciele...". Z powyższego wynika, że udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej i jest z reguły określony odpowiednim ułamkiem. Tak więc właściciel udziału jest równocześnie właścicielem części ułamkowej rzeczy (przedmiotu prawa). W przypadku zbycia udziału w nieruchomości, dotychczasowy współwłaściciel przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania tą nieruchomością jak właściciel, jednakże tylko w zakresie, w jakim uprawniała go do tego wysokość jego udziału.W konsekwencji w opinii tut. organu zasadnym jest przyjęcie, w szczególności z uwagi na możliwość zniesienia współwłasności, że w zakresie pojęcia "części budynków i budowli" w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT mieszczą się również udziały współwłaścicieli, jako prawa do części rzeczy wspólnej.Powyższe stanowisko potwierdza orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego - wyrok z 25 marca 1998 roku sygn. akt I SA/Kr 1573/97.Przedstawiony przez podatnika stan faktyczny wskazuje, że Spółka zamierza uregulować swoje zobowiązania w podatku od nieruchomości przekazując na rzecz Gminy: udział we własności posiadanego budynku biurowego oraz przynależnego temu udziałowi prawa użytkowania wieczystego gruntu o wartości równej zaległości podatkowej. W/w czynności stanowią więc dostawę towaru (dostawa części budynku) i świadczenie usługi (zbycie części prawa użytkowania wieczystego) podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednak zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku: dostawę towarów używanych, z zastrzeżeniem pkt 10, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.Przy czym zgodnie z art. 43 ust. 2 pkt 1 przez towary używane, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się: budynki i budowle lub ich części - jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej 5 lat.Natomiast art. 43 ust. 6 ustawy o podatku VAT stwierdza, że zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie stosuje się do dostawy towarów wymienionych w ust. 2 pkt 1, jeżeli przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych lub w trakcie użytkowania wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 % wartości początkowej, a podatnik: 1) miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych wydatków; 2) użytkował te towary w okresie krótszym niż 5 lat w celu wykonywania czynności opodatkowanych.Jak wynika z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego budynek, którego część ma być przedmiotem dostawy został oddany do użytkowania w 1972 roku, spółce nie przysługiwało zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jednocześnie Spółka do dnia dzisiejszego nie dokonała żadnej modernizacji, ani rozbudowy budynku, a wydatki poniesione na ulepszenie nie przekroczyły 30% jego wartości początkowej. Zatem przedmiotowe przeniesienie własności części przedmiotowego budynku w trybie art. 66 § 1 Ordynacji podatkowej na rzecz Gminy w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatku od nieruchomości z uwagi na to, iż dotyczy towarów używanych (przy jednoczesnym spełnieniu warunku wynikającego z art. 43 ust. 6 ustawy o VAT) podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.W konsekwencji przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu przynależnego temu budynkowi podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie postanowień § 8 ust. 1 pkt. 12 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynku lub budowli trwale z gruntem związanych, albo części tych budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku lub opodatkowane stawka podatku w wysokości 0%.Wobec powyższego postanowiono orzec jak w sentencji decyzji. Na mocy art. 143 cyt. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa, niniejsza decyzja wydana została z upoważnienia Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach. Od decyzji służy odwołanie do Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (adres do korespondencji: Izba Skarbowa w Katowicach - Ośrodek Zamiejscowy w Bielsku- Białej, ul. Traugutta 2a), w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.