Czy przywóz z Francji do Polski towarów i przekazanie ich polskiemu podatnikowi do nieodpłatnego użytkowania z zastrzeżeniem, że ich właścicielem jest firma francuska jest wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów? Czy nieodpłatne użytkowanie tych towarów będzie podlegało opodatkowaniu z tytułu importu usług? Czy wprzypadku stwierdzenia, że w obu przypadkach są to czynności niepodlegające to czy o podatek naliczony od tych transakcji Spółka ma prawo obniżyć podatek należny?

sygnatura: PP-1-443-30-2004-SM

autor: Małopolski Urząd Skarbowy

data: 2004-12-22

Naczelnik Małopolskiego Urzędu Skarbowego; działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm), informuje co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w sprawie przedstawionej we wniosku Podatnika, wniesionym w dniu 20.10.2004 r., a następnie uzupełnionym w dniu 16.11.2004 r., z zakresu podatku od towarów i usług.

Kontrahent z Francji (podatnik zarejestrowany dla celów VAT UE we Francji, nie posiadający siedziby, zarządu ani zakładu w Polsce, nie powiązany kapitałowo z ... Sp. z o.o.) podpisze ze Spółką kontrakt", zgodnie z którym Spółka produkować będzie na jego rzecz wyroby. Dostawa tych wyrobów będzie fakturowana na rzecz tegoż kontrahenta francuskiego, a odbywać się będzie do miejsca wskazanego przez niego we Francji. W związku z tym wystąpi wyłącznie dostawa wewnątrzwspólnotowa opodatkowana stawką 0%.
Kontrahent, w celu realizacji umowy przekaże na rzecz Spółki niezbędne oprzyrządowanie produkcyjne (formy wtryskowe, narzędzia kontrolno pomiarowe, itp.), z prawem do nieodpłatnego użytkowania. W umowie zawarte zostaną wszelkie zastrzeżenia dotyczące tego sposobu przekazania, tj.
- właścicielem w/w oprzyrządowania pozostaje nadal firma Francuska,
- Spółce nie wolno wykorzystywać tych rzeczy do innych celów niż produkcja wyrobów dla będącego stroną umowy kontrahenta francuskiego (nie wolno zatem pobierać żadnych pożytków),
- nie wolno oddać ich do używania innemu podmiotowi ani też dokonywać w nich żadnych zmian,
- po zakończeniu lub w przypadku rozwiązania umowy, wszystkie otrzymane składniki podlegają natychmiastowemu zwrotowi do właściciela.
W związku z nieodpłatnym przekazaniem do użytkowania w/w oprzyrządowania, ceny sprzedawanych przez ... Sp. z o.o. klientowi francuskiemu wyrobów, wytworzonych przy wykorzystaniu przekazanych narzędzi nie będą zawierać kosztów z tytułu użytkowania. Będą więc niższe, niż gdyby przekazanie to odbyło się w formie odpłatnej.

Przy uwzględnieniu przedstawionego stanu faktycznego Spółka zwraca się z zapytaniem:
1) Czy przywóz oprzyrządowania z Francji do Polski jest nabyciem wewnątrzwspólnotowym?
2) Czy nieodpłatne użytkowanie oprzyrządowania jest opodatkowane z tytułu importu usług?
3) Czy w przypadku stwierdzenia, że w obu przypadkach są to czynności nie podlegające opodatkowaniu, to czy o podatek naliczony od tych transakcji (powstały poprzez samoobliczenie VAT należnego) Spółka ma prawo obniżyć podatek należny?

Stanowisko Spółki w powyższych sprawach jest następujące:
Ad. 1. Po 01.05.2004 r. zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11.03.2004 r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535), zwanej dalej ustawa o PTU, transakcja ta bez względu na to czy jest odpłatna czy nieodpłatna, nie stanowi w Polsce wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (a u dostawcy wewnątrzwspólnotowej dostawy), gdyż ze względu na opisane ograniczenia nabywca nie nabywa (a dostawca nie przenosi) prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Ad. 2. Przez import usług (art. 2 pkt 9 w powiązaniu z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o PTU) rozumie się, niezależnie od miejsca fizycznego ich wykonywania świadczenie usług przez podatników posiadających siedzibę poza terytorium Polski, z tytułu wykonywania których podatnikiem jest usługobiorca (Spółka).
Przekazania do bezpłatnego użytkowania przedmiotowego oprzyrządowania, nie można zaliczyć do usług odpłatnych w rozumieniu przepisów o podatku VAT.
2. Podstawą opodatkowania dla importu usług (art. 29 ust. 17 ustawy o PTU) jest kwota, którą usługobiorca jest zobowiązany zapłacić, która to kwota i obowiązek zapłaty w tym przypadku nie istnieją.
3. Nie ujęto w ustawie jako wyjątku opodatkowania usług nieodpłatnych świadczonych przez podmiot zagraniczny na rzecz polskiego podatnika.
4. Zasad jego opodatkowania jako świadczenia nieodpłatnego nie można rozpatrywać w oparciu o art. 8 ust. 2 ustawy o PTU.
5. Obowiązek podatkowy (art. 19 ust. 19 w związku z art. 19 ust. 13 pkt. 4 i 9) powstaje z chwilą dokonania całości lub części zapłaty, który to moment również nie występuje.
Z wyżej wymienionych przyczyn zdaniem Wnioskodawcy usługi, o których mowa jako nieodpłatne nie podlegają od 01.05.2004 roku (podobnie jak do 30.04.2004 roku) opodatkowaniu z tytułu importu usług.
Ad. 3 Zdaniem Spółki zależy to od tego czy opodatkowanie wystąpiłoby z tytułu uznania tych transakcji za odpłatne czy też opodatkowane zostałyby jako nieodpłatne.
W pierwszym przypadku powstający równocześnie z należnym VAT naliczony podlegałby odliczeniu, gdyż:
- dla wewnątrzwspólnotowego odpłatnego nabycia towarów ustawa nie zawiera ograniczeń,
Francja nie jest krajem wymienionym w zał. nr 5 do Ustawy w stosunku do którego z tytułu odpłatnego importu usług nie przysługiwałoby obniżenie kwoty podatku należnego o naliczony.
W drugim przypadku, zgodnie z art. 88 ust. I pkt 2 obniżenia nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Z tytułu transakcjiotrzymanych nieodpłatnie nie powstaje jakikolwiek koszt zaliczany do kosztu uzyskania przychodu. W tym przypadku jednak, w związku z art. 88 ust. 3 pkt. 3, mówiącym, że podatek naliczony od transakcji nie stanowiących kosztów uzyskania podlega odliczeniu, jeżeli czynności te zostały opodatkowane, w przypadku obowiązku opodatkowania, podatnikowi przysługiwałoby prawo do obniżenia podatku należnego o powstający równocześnie podatek naliczony. Ale dodatkowo w myśl art. 88 ust. I pkt 5b obniżenia podatku należnego o naliczony nie stosuje się, jeżeli nabycie towarów i usług nastąpiło w wyniku darowizny lub nieodpłatnego świadczenia usług. Gdyby zatem przedstawione w piśmie transakcje nieodpłatnego świadczenia usług, ze względu na nieodpłatność podlegały opodatkowaniu podatkiem należnym z tytułu importu usług, to wydaje się, że ze względu na powyższy zapis art. 88 ust. I pkt 5b o powstały wówczas równocześnie z należnym podatek VAT naliczony nie przysługiwałoby prawo do obniżenia VAT należnego. Byłaby to jednak sytuacja będąca zaprzeczeniem neutralności podatku VAT. Z zasady tej wynika, że transakcje w stosunku do których nie występuje prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony nie są opodatkowane tym podatkiem (poza wyjątkami, które dotyczą przypadków, gdy przedsiębiorca staje się ostatecznym konsumentem). W przypadku opodatkowania podatek ten w żaden sposób nie zostałby przeniesiony do odliczenia w następnej fazie obrotu (wystąpiłoby zatem podwójne opodatkowanie). Tym samym omówione transakcje nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.
Odpowiadając na zapytanie Wnioskodawcy tut. Urząd stwierdza:
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o PTU opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwaną dalej ustawą, podlegają:
1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowwa dostawa towarów.
Ustawodawca w art. 9 cyt. ustawy określił że przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5, ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu, przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. Zgodnie z tym unormowaniem warunkiem koniecznym do uznania czynności prawnej za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów jest, aby nastąpiło przeniesienie prawa do rozporządzania towarami - jak właściciel za wynagrodzeniem. Otrzymanie bezpłatnie urządzeń, które mają być wykorzystane do produkcji towarów, nie spełnia tych kryteriów, bowiem otrzymujący nie ma prawa do swobodnego dysponowania tymi urządzeniami, gdyż zobowiązany jest do dokonania ich zwrotu.
Jak wynika z powyższych ustaleń nie zostały tu spełnione ustawowe przesłanki do zaliczenia tych czynności do nabycia wewnątrzwspólnotowego.Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt. 9 ustawy o PTU przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt. 4 (czyli usługobiorca usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju). Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, iż firma mająca swoją siedzibę we Francji świadczy na rzecz Spółki usługę przekazania do nieodpłatnego użytkowania oprzyrządowania produkcyjnego. W art. 19 ust. 19 w/cyt. ustawy o PTU postanowiono, iż w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu importu usług, stosuje się odpowiednio przepisy ust. 1, 4, 5, 11, 13 pkt 1 lit. b i c, pkt 2, 4, 7-9 oraz ust. 14 i 16. Z unormowania tego wynika, że obowiązek podatkowy u usługobiorcy usług z importu powstaje wówczas, gdy zachodzą okoliczności (zdarzenia), które u usługodawcy powodują powstanie obowiązku podatkowego. Jako zasadę przyjęto wykonanie (odbiór) usługi od usługodawcy, które rodzi po stronie usługobiorcy obowiązek podatkowy (ust. 1). Natomiast jeżeli wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (ust. 4).
W art. 29 ust. 17 ustawy postanowiono, że podstawą opodatkowania z tytułu importu usług jest kwota, którą usługobiorca jest obowiązany zapłacić, z wyjątkiem gdy na podstawie odrębnych przepisów wartość usługi zwiększa wartość celną importowanego towaru albo w przypadku, gdy podatek został rozliczony przez usługodawcę.
Użytkowanie urządzenia sprowadzonego z innego państwa mogłoby być oznaką importu usługi najmu.
W ocenie Urzędu bezpłatne udostępnienie urządzenia dla Podatnika nie spełnia kryteriów importu usługi najmu, ze względu na nieodpłatny charakter czynności. Wprawdzie w art. 5 ustawy nie wskazano iż warunkiem opodatkowania importu usługi winien być odpłatny jej charakter, jednakże analiza art. 29, ust. 17 ustawy wskazuje na istnienie zależności opodatkowania usługi importowej od odpłatnego jej charakteru.A zatem, tut. Urząd Skarbowy potwierdźa stanowisko Spółki, że przedmiotowa czynność przekazania do bezpłatnego użytkowania oprzyrządowania nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.Wobec potwierdzenia stanowisk zawartlych w zapytaniach 1, 2 odstępuje się od analizy zagadnienia poruszonego w trzecim zapytaniu.
Odpowiedzi z zakresu pozostałych tytułów podatkowych podlegają udzieleniu odrębnymipismami.