prawo do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego od usług związanych z emisją akcji

sygnatura: IBPP2/443-1179/08/WN

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

data: 2008-12-31

słowa kluczowe:

emisja akcji, odliczanie podatku naliczonego, prawo do odliczenia

Wniosek ORD-IN: [ 1852 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej X, przedstawione we wniosku z dnia 7 października 2008r. (data wpływu 13 października 2008r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 grudnia 2008r. oraz pismem z dnia 30 grudnia 2008r. oraz pismem z dnia 30 grudnia 2008r. (data wpływu 31 grudnia 2008r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie prawa do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego od usług związanych z emisją akcji - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 października 2008r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 4 grudnia 2008r. oraz pismem z dnia 30 grudnia 2008r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie prawa do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego od usług związanych z emisją akcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zajmuje się wynajmem krótko i długoterminowym samochodów. Spółka planuje wejście na Giełdę Papierów Wartościowych. W ten sposób chce pozyskać dodatkowy kapitał na prowadzenie i rozszerzenie działalności gospodarczej. Za uzyskane środki pieniężne z emisji akcji Spółka zamierza kupić nowe samochody przeznaczone do wynajmu, co spowoduje znaczne zwiększenie przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób prawnych. W związku z powyższym Spółka ponosi i będzie ponosić koszty związane z organizacją i przeprowadzeniem procesu publicznej emisji akcji (tj. koszty związane z usługami firmy doradczej, usługi prawnicze, audytu podatkowo rachunkowego, biura maklerskiego, ogłoszeń, reklamy, itp.).

Dodatkowo w piśmie z dnia 4 grudnia 2008r. Wnioskodawca zwrócił się z prośbą, aby niniejsza interpretacja uwzględniała przepisy przed i po zmianie ustawy.

W piśmie z dnia 30 grudnia 2008r. Wnioskodawca dodał, iż wydatki te będą poniesione do wykonywania czynności opodatkowanych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca ma prawo do obniżenia podatku należnego VAT o podatek naliczony od nabycia ww. usług, związanych z emisją akcji - zgodnie z art. 86 ust. 1 i art. 88 ust. 1 pkt 2...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisami art. 86 ust. 1 ustawy o VAT - w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Natomiast zgodnie z przepisami art. 88 ust. 1 pkt 2 - obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika: towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Jak wykazano we własnym stanowisku do pytania w zakresie podatku dochodowego - wydatki na emisję akcji stanowią koszty uzyskania przychodów, stąd zdaniem Spółki, zakaz obniżek VAT określony w art. 88 ust. 1 pkt 2 nie dotyczy obniżek VAT od wydatków związanych z emisją akcji.

Jednak tylko z ostrożności procesowej należy także wskazać, że nawet w przypadku nieuznania wydatków związanych z emisją akcji za koszty uzyskania przychodów - obniżka VAT od tych wydatków będzie przysługiwała.

Z dniem wejścia Polski do Unii Europejskiej i podpisaniem Traktatu Traktat Akcesyjny z dnia 16 kwietnia 2003r. (Dz. Urz. WE L Nr 236, poz. 17), który wszedł w życie z dniem 1 maja 2004r. Tym samym od dnia przystąpienia do Unii Polska jest związana postanowieniami Traktatów założycielskich i aktów przyjętych przez instytucje Wspólnot.

Wymóg stosowania przez Polskę poszczególnych dyrektywach, które weszły w życie przed przystąpieniem do Unii Europejskiej został wyrażony w art. 53 Traktatu. Stanowi on. że po przystąpieniu nowe państwo członkowskie uznaje się za adresata dyrektyw w rozumieniu art. 249 Traktatu WE. W ocenie Spółki art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT z 2004r., jest niezgodny z zasadami i normami prawa wspólnotowego zawartymi w Szóstej Dyrektywie oraz Dyrektywie 2006/112, a w szczególności odpowiednio: art. 17 i art. 168 tych Dyrektyw. Określają one podstawową dla systemu VAT zasadę, zgodnie z którą prawo do odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego istnienie pod warunkiem związku tego podatku naliczonego z czynności opodatkowanymi. Zasada ta znajduje potwierdzenie w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT z 2004r.

Potwierdzenie takiego stanowiska wynika z linii orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz z wyroków WSA i NSA w Polsce.

Przykładowo w wyroku WSA w Warszawie z dnia 30 kwietnia 2008r. sygn. akt III SA/Wa 173/08 Sąd stwierdził miedzy innymi: cyt. ,,(Dodatkowo, przepisy zakazujące odliczania podatku w przypadku gdy wydatek na ich nabycie nie może być zaliczony do kosztu uzyskania przychodu naruszają kolejną podstawową (ogólną) zasadę prawa wspólnotowego jaką jest zasada proporcjonalności Zgodnie z tą zasadą przepisy ograniczające prawa muszą być współmierne (proporcjonalne) do celu, w jakim zostają one wprowadzone.

Zatem wszelkie odstępstwa od zasad wynikających z omawianych Dyrektyw w przepisach krajowych muszą być tak precyzyjnie skonstruowane aby osiągały swój cel wypaczając w jak najmniejszym stopniu funkcjonowanie systemu VAT, tzn. muszą być jak najmniej ,,inwazyjne". Przepis zakazujący odliczenia w tak generalnym wymiarze ewidentnie lego kryterium nie spełnia." (patrz. J. Martini, Ł. Karpiesiuk - VAT w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.. CH Beck 2005 str.495 i 496). W świetle powyższego, Sąd odmawia zastosowania art. 88 ust.1 pkt 2 ustawy o VAT z 2004r. ze względu na sprzeczność z przepisami prawa wspólnotowego (art.17 ust. 6 VI Dyrektywy i art. 168 Dyrektywy 2006/112) jak też z obowiązującymi w prawie unijnym zasadami neutralności i proporcjonalności podatku VAT. Organ podatkowy ponownie rozpatrując sprawę winien wziąć pod uwagę stawisko Sądu i rozpoznać ją w kontekście postanowień art. 86 ust. 1 ustawy o VAT z 2004r.".

Takie same rozstrzygnięcia o prawie do obniżki VAT od zakupu usług związanych z emisją akcji znajdują potwierdzenie również w wyroku ETS z dnia 13 marca 2008r. sygn. akt C-437/06 oraz w wyrokach WSA:

z dnia 2008-08-29 sygn. akt III SA/Wa 984/08

z dnia 2008-06-02 sygn. akt III SA/Wa 269/08

z dnia 2008-05-27 sygn. akt III SA/Wa 230/08

z dnia 2008-05-06 sygn. akt I SA/Po 284/08

Wojewódzkie Sądy Administracyjne wielokrotnie orzekały o niezgodności przepisów art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT z Dyrektywą UE 2006/112, zakazujących obniżki VAT od wydatków nie zaliczanych do kosztów podatkowych, co potwierdzają przykładowe wyroki:

z dnia 2008-08-29 sygn. akt III SA/ Wa 984/08

z dnia 2008-07-10 sygn. akt I SA/Rz 467/08

z dnia 2007-04-04 sygn. akt I SA/Wr 148/07

z dnia 2008-04-30 sygn. akt III SA/Wa 173/08

z dnia 2007-10-08 sygn. akt III SA/Wa 684/07

z dnia 2007-07-26 sygn. akt III SA/Wa 135/07.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., ostatnia zmiana Dz. U. Nr 209, poz. 1320), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa powyżej rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1).

Przy czym, przez towary, zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy o podatku VAT, rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Z powyższych regulacji wynika, iż emisja akcji jest czynnością wyłączoną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług - nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług.

Z powyższych regulacji wynika, iż emisja nowych akcji jest czynnością wyłączoną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług - nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do czynności podlegających opodatkowaniu, podatnikowi o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego przepisu wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikowi podatku od towarów i usług i dotyczy podatku naliczonego wynikającego z zakupów towarów i usług wykorzystywanych do dokonywania czynności opodatkowanych. Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika.

Zaznaczyć jednak należy, że ustawodawca nie precyzuje w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni.

Powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie w orzeczeniach ETS:

1. W sprawie C-465/03 Trybunał wskazał, iż nawet w sytuacji, gdy konkretny zakup ma związek z czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (emisja akcji) to związek ten nie jest istotny, a najważniejsze znaczenie powinien mieć związek z podstawową działalnością podatnika, która jest opodatkowana. W wyroku czytamy: ,,Choć emisja nowych akcji nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT, czyli nie jest ani dostawą towarów ani świadczeniem usług, co oznacza, że jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (....), to podatnik ma prawo do odliczenia całości VAT od wydatków poniesionych na zakup usług, związanych z emisją akcji, o ile wszystkie transakcje dokonane przez tego podatnika w ramach jego działalności gospodarczej są opodatkowane. Podatnik ma zatem prawo do odliczenia całkowitej kwoty VAT naliczonego od zakupu usług niezbędnych do zrealizowania emisji akcji, o ile dokonuje on, w ramach swojej działalności, wyłącznie sprzedaży opodatkowanej VAT".

W sprawie C-98/98, która dotyczyła odliczenia VAT naliczonego od wydatków na obsługę prawną procesu odszkodowawczego, do którego doszło w wyniku wcześniej świadczonej usługi. W uzasadnieniu wyroku ETS stwierdził, że - co do zasady - niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy zakupami a konkretną transakcją opodatkowaną. Przyznał jednak, że w niektórych przypadkach brak transakcji opodatkowanej nie musi prowadzić do utraty prawa do odliczenia VAT. Wprawdzie nie istnieje bezpośredni związek pomiędzy zakupem usług prawnych a sprzedażą opodatkowaną, niemniej charakter wydatków na obsługę prawną powoduje, że powinny być one traktowane jako koszty ogólne. Konsekwentnie, prawo do odliczenia powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim ogólna działalność daje prawo do odliczenia VAT.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż Podatnik dokonując emisji akcji, które zostaną objęte przez inne podmioty w zamian za wkłady niepieniężne (aport), co nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT - ma co do zasady, w świetle art. 86 ust. 1 ww. ustawy, prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów towarów i usług związanych z tym przedsięwzięciem z uwzględnieniem przepisu art. 90 wyżej powołanej ustawy, a tym samym i podatkiem VAT

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca planuje wejście na Giełdę Papierów Wartościowych. W ten sposób chce pozyskać dodatkowy kapitał na prowadzenie i rozszerzenie działalności gospodarczej. Za uzyskane środki pieniężne z emisji akcji Spółka zamierza kupić nowe samochody przeznaczone do wynajmu, co spowoduje znaczne zwiększenie przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób prawnych a tym samym i podatkiem VAT. W związku z powyższym Spółka ponosi i będzie ponosić koszty związane z organizacją i przeprowadzeniem procesu publicznej emisji akcji (tj. koszty związane z usługami firmy doradczej, usługi prawnicze, audytu podatkowo rachunkowego, biura maklerskiego, ogłoszeń, reklamy, itp.).

W konsekwencji należy uznać, iż Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z emisją akcji i podwyższeniem kapitału, jako pozostających w pośrednim związku ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji, tj. stanu prawnego obowiązującego od dnia 1 grudnia 2008r.

Należy tutaj zauważyć, iż z dniem 1 grudnia 2008r. na podstawie ustawy z dnia 7 listopada 2008r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1320) nastąpiła zmiana niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (uchylono m.in. powołany przez Wnioskodawcę we wniosku art. 88 ust. 1 pkt 2). Zatem powyższy przepis art. 88 ust. 1 pkt 2 nie znajduje zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Ponadto tut. organ pragnie wskazać, że organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa (art. 120 Ordynacji podatkowej). Wyroki sądów nie mają natomiast charakteru powszechnie obowiązującego prawa.

Zauważa się też, iż zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) wyroki sądów są wydane w konkretnych sprawach i dotyczą wyłącznie tych spraw, w których zapadły.

Zatem bez wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy są powołane przez Wnioskodawcę wyroki Sądów Administracyjnych.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach informuje, że w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.