Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.
sygnatura: ilpb2/415-941/11-2/tr
autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu
data: 2011-12-19
słowa kluczowe: | koszty uzyskania przychodów, prawa autorskie, prawa majątkowe, program komputerowy, twórczość, utwory |
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki jawnej, przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2011 r. (data wpływu: 19 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest:
UZASADNIENIE
W dniu 19 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
Przedmiotem działalności Spółki (Wnioskodawcy) są usługi informatyczne, w tym wytwarzanie oprogramowania dla potrzeb biznesu. Dla potrzeb tworzenia i udoskonalania oprogramowania Spółka zatrudnia na umowę o pracę programistów, którzy wykonują pracę tylko i wyłącznie związane z tworzeniem oprogramowania i jego udoskonalaniem. W umowach o pracę z tymi pracownikami zawarto postanowienie, że prawa majątkowe do programów komputerowych i innych utworów objętych prawami autorskimi, stworzonych przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków wynikających z umowy o pracę przysługują pracodawcy.
Przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy spółka jako płatnik naliczała koszty uzyskania przychodów dla pracowników (w tym również programistów) w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ponieważ pracownicy zatrudnieni jako programiści uznali, że wykonując w całości pracę na rzecz tworzenia oprogramowania, całość wynagrodzenia związana jest z pracą twórczą w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawach autorskich i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.). Zakład Pracy powinien zatem zastosować koszty uzyskania przychodów określone w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), zwanej dalej ,,ustawą" to jest 50% przychodu.
W związku z tym spisane zostały aneksy do umów o pracę z programistami od dnia 1 czerwca 2011 r., w których zawarto między innymi postanowienia o treści:
Strony ustalają, że wynagrodzenie za wszelkie nieobecności w pracy - w tym urlopy, chorobowe i inne nie stanowią wynagrodzenia za pracę twórczą, do której zastosowanie mają przepisy art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Od miesiąca czerwca 2011 Spółka jako płatnik na podstawie zweryfikowanej ewidencji pracy programistów tworzących i doskonalących oprogramowania, do wynagrodzeń związanych z tworzeniem i doskonaleniem oprogramowania, pomniejszonych o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód zastosowała koszty uzyskania przychodu w wysokości 50% przychodów. Wynagrodzenie za miesiąc czerwiec 2011 r. zostało podzielone na wynagrodzenie związane z tworzeniem i doskonaleniem oprogramowania (do którego zastosowane zostały koszty uzyskania przychodu w wysokości 50% przychodu) i wynagrodzenie chorobowe, i wynagrodzenie za urlop (do którego nie zastosowano kosztów uzyskania przychodów).
W związku z powyższym zadano następujące pytania.
Zdaniem Wnioskodawcy:
W uzasadnieniu swojego stanowiska Wnioskodawca uważa, że praca wykonywana przez pracowników tworzących i doskonalących oprogramowanie komputerów jest przejawem działalności twórczej, o której mowa w art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 621 ze zm.), a wytworzone przez nich programy objęte są ochroną, o której mowa w art. 74 § 1 tej ustawy. Pracownik -programista wytwarzający oprogramowanie w ramach stosunku pracy i otrzymujący za to wynagrodzenie korzysta z przysługujących mu praw autorskich. Postanowienie zawarte w art. 74 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi, iż prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku obowiązków wynikających ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, nie pozbawiając pracownika praw autorskich, który może z nich korzystać, a ten fakt wyczerpuje normę określoną w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc daje prawo do stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu do wynagrodzenia związanego z tworzeniem i doskonaleniem programów komputerowych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Zgodnie zaś z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Koszty uzyskania przychodów regulują przepisy Rozdziału 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Na podstawie art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Pracownikowi uzyskującemu przychody m.in. z tytułu stosunku pracy przysługuje, zgodnie z przepisem art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie jednej, pełnej miesięcznej normy kosztów uzyskania przychodów niezależnie od wymiaru czasu pracy.
Inaczej jest traktowana sprawa kosztów uzyskania przychodów twórców i autorów zatrudnionych na umowę o pracę. O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego.
Stosownie do przepisu art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania niektórych przychodów określa się z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
Na podstawie art. 22 ust. 10 ww. ustawy, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.
Jak z powyższego wynika, o zastosowaniu podwyższonych kosztów uzyskania przychodów decyduje wyłącznie fakt osiągnięcia przez podatnika przychodu za wykonanie czynności (utworu) będącej przedmiotem prawa autorskiego.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 tejże ustawy, takich jak np. ,,twórca", ,,korzystanie przez twórców z praw autorskich" lub pojęć z nimi związanych, jak np. ,,utwór", zaś ustawodawca odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, przez które należy rozumieć ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.).
Stosownie do treści art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
W świetle art. 1 ust. 2 ww. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
Przychody z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich lub artystów wykonawców z praw pokrewnych albo rozporządzania tymi prawami występują wówczas, gdy spełnione są dwie przesłanki. Po pierwsze, konieczne jest wystąpienie przedmiotu praw majątkowych w postaci utworu lub artystycznego wykonania. Po drugie zaś, osiągnięty przychód musi być bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich lub pokrewnych albo rozporządzaniem nimi, stanowić skutek takiego korzystania lub rozporządzenia w postaci odpowiedniego wynagrodzenia autorskiego lub wykonawczego. W umowach, które towarzyszą zamawianiu utworów, strony powinny wyraźnie postanowić, iż przedmiotem zamówienia jest właśnie dobro niematerialne, podlegające ochronie na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Kwestie prawne związane z powstaniem i nabyciem prawa autorskiego do utworów pracowniczych reguluje art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
W razie zatem wykonywania na podstawie jednej umowy o pracę czynności, zarówno chronionych prawem autorskim, jak i nie będących przedmiotem prawa autorskiego, pozbawionych cech twórczych, z umowy tej powinno wynikać, jaka część wynagrodzenia obejmuje wynagrodzenie z tytułu korzystania z prawa autorskiego, a jaka część dotyczy czynności nie chronionych prawem autorskim. Tylko bowiem takie rozróżnienie, jak również dokumentowanie prac - utworów chronionych prawem autorskim oraz wypłaconych wynagrodzeń z tego tytułu, daje podstawę do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów przy zapewnieniu właściwej realizacji obowiązków płatnika w zakresie prawidłowego obliczania i poboru zaliczek na podatek dochodowy. Podkreślenia przy tym wymaga, że zakwalifikowanie, czy wykonywana praca w ramach umowy o pracę jest przedmiotem prawa autorskiego jest obowiązkiem płatnika, który dokonuje świadczeń z tego tytułu.
Z informacji zawartych we wniosku wynika, że dla potrzeb tworzenia i udoskonalania oprogramowania Wnioskodawca zatrudnia na umowę o pracę programistów, którzy wykonują pracę tylko i wyłącznie związane z tworzeniem oprogramowania i jego udoskonalaniem. W umowach o pracę z tymi pracownikami zawarto postanowienie, że prawa majątkowe do programów komputerowych i innych utworów objętych prawami autorskimi, stworzonych przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków wynikających z umowy o pracę przysługują pracodawcy. Pracownicy zatrudnieni jako programiści uznali, że wykonując w całości pracę na rzecz tworzenia oprogramowania, całość wynagrodzenia związana jest z pracą twórczą w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
W związku z tym - inaczej niż poprzednio - dopiero po dniu 31 maja 2011 r. zaczęły obowiązywać spisane aneksy do umów o pracę z programistami, w których zawarto między innymi postanowienia o treści:
Strony ustalają, że wynagrodzenie za wszelkie nieobecności w pracy - w tym urlopy, chorobowe i inne nie stanowią wynagrodzenia za pracę twórczą, do której zastosowanie mają przepisy art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Reasumując, stwierdzić należy, iż jeżeli czynności o charakterze twórczym wykonywane były na podstawie przedmiotowych umów o pracę za czerwiec 2011 r., z których wynikało, jaka część wynagrodzeń obejmuje pracę twórczą i jednocześnie praca ta była niepowtarzalna, miała indywidualny charakter oraz spełniała przesłanki utworu określone w ww. ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, to do przychodów pracowników osiągniętych z tego źródła powinny mieć zastosowanie podwyższone 50% koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednakże koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% mogą być zastosowane tylko do tej części wypłaconych wynagrodzeń za pracę, które stanowiły dla pracowników Wnioskodawcy przychód z tytułu praw autorskich.
Odnosząc się natomiast do kwestii wynagrodzeń za czas urlopu wypoczynkowego, czy też zwolnienia lekarskiego, czyli za okresy niewykonywania pracy typowo programistycznej, należy stwierdzić, że wówczas nie była wykonywana praca będąca przedmiotem prawa autorskiego. Wynagrodzenia obliczane za czas urlopu wypoczynkowego, czy tez zwolnienia lekarskiego, nie mogą pozostawać w uchwytnym związku przyczynowo-skutkowym z działaniami twórczymi, kreującymi utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tym samym, metoda ustalania kosztów uzyskania przychodów, o której mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie ma zastosowania do omawianych części wynagrodzeń.
W związku z powyższym wynagrodzenia wypłacane pracownikom Wnioskodawcy za czas urlopu wypoczynkowego, czy też zwolnienia lekarskiego, w żadnej mierze nie były wynagrodzeniami z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich. Do całości przedmiotowych wynagrodzeń winny więc być zastosowane koszty uzyskania przychodów według zasad ogólnych, określonych w art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Odnośnie zaś wynagrodzeń za wskazane we wniosku okresy poprzedzające czerwiec 2011 r., stwierdzić należy, iż ponieważ w obowiązujących wówczas umowach o pracę nie udokumentowano w sposób należyty (bowiem nastąpiło to dopiero na podstawie aneksów do umów o pracę), jaka część wynagrodzeń obejmuje wynagrodzenie z tytułu korzystania z prawa autorskiego, a jaka część dotyczy czynności nie chronionych prawem autorskim, to do całości przychodów pracowników osiągniętych z tychże źródeł nie powinny mieć zastosowania podwyższone 50% koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, do całości tychże wynagrodzeń winny być zastosowane koszty uzyskania przychodów według zasad ogólnych, określonych w art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, Zainteresowanemu - jako płatnikowi - nie przysługuje prawo dokonania stosownych korekt zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Jednakże należy mieć na uwadze, że przy rozpatrywaniu niniejszej sprawy tut. Organ odniósł się wyłącznie do przedstawionych we wniosku zasad dokumentowania i rozliczania pracy twórczej pracowników Wnioskodawcy pod kątem stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów, nie zaś do konkretnych dokumentów będących w Jego posiadaniu. Wyjaśnić bowiem należy, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku, a tylko w ramach takiego postępowania można dokonać oceny ww. dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.