INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 14 września 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 19 września 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie sposobu ustalenia dochodu z tytułu umorzenia przymusowego udziałów nabytych w drodze darowizny - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 września 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie sposobu ustalenia dochodu z tytułu umorzenia przymusowego udziałów nabytych w drodze darowizny.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Jeden z udziałowców wnioskodawcy - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zamierza dokonać darowizny swoich udziałów na rzecz osoby bliskiej z kręgu podatników wymienionych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn zwolnionych z tego podatku. W umowie darowizny zostanie określona wartość otrzymanych w drodze darowizny udziałów.

W dniu 03 sierpnia 2011 r. wspólnicy wnioskodawcy dokonali zmiany Umowy Spółki wprowadzając do niej zapisy przewidujące możliwość przymusowego umorzenia udziałów wspólników (art. 199 § 1 Kodeksu spółek handlowych) jak również zapisy wskazujące zdarzenia, których ziszczenie powoduje umorzenie udziałów wspólników bez powzięcia uchwały Zgromadzenia Wspólników (umorzenie automatyczne - art. 199 § 4 Kodeksu spółek handlowych).

Umowa Spółki w § 12 przewiduje, iż do umorzenia przymusowego dochodzi w razie wystąpienia co najmniej jednej z następujących przesłanek:

1. zbycie przez wspólnika co najmniej jednego udziału osobie trzeciej bez zgody Zgromadzenia Wspólników,
2. podjęcie przez wspólnika działań na szkodę wnioskodawcy i wyrządzenia mu szkody majątkowej w wysokości przekraczającej kwotę 500.000 zł (pięćset tysięcy złotych),
3. podjęcie przez wspólnika bez zgody wnioskodawcy działalności konkurencyjnej w rozumieniu art. 211 § 1 Kodeksu spółek handlowych,
4. popełnienie przez wspólnika przestępstwa na szkodę wnioskodawcy stwierdzonego prawomocnym wyrokiem.

Ponadto Umowa Spółki w § 13 przewiduje, iż do umorzenia automatycznego (tj. bez powzięcia uchwały Zgromadzenia Wspólników) dochodzi w razie ziszczenia się chociażby jednego z poniższych zdarzeń:

1. istnienie wad aportu uniemożliwiających jego wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem,
2. śmierć wspólnika, gdy spadkobiercy nie zgłoszą się w ciągu roku od daty śmierci,
3. brak zgody wspólnika na podwyższenie kapitału zakładowego,
4. zmiana celu spółki.

Zmiana Umowy spółki została zgłoszona do Krajowego Rejestru Sądowego. W związku z powyższymi zapisami Umowy Spółki wnioskodawca, przewiduje zarówno możliwość przymusowego umorzenia udziałów w razie wystąpienia co najmniej jednej z przesłanek określonych w § 12 umowy Spółki jak również możliwość ziszczenia się któregokolwiek z warunków wskazanych w Umowie Spółki i w konsekwencji nastąpienia automatycznego umorzenia udziałów.

W zamian za umorzone udziały Spółka wypłaci wspólnikom wynagrodzenie odpowiadające wartości bilansowej umorzonych udziałów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowe jest stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku przymusowego umorzenia udziałów wspólnika, który nabędzie te udziały na podstawie umowy darowizny od dotychczasowego wspólnika, na podstawie art. 41 ust. 4 w związku z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wnioskodawca jest obowiązany dokonać poboru zryczałtowanego podatku od uzyskanego przez wspólnika dochodu stanowiącego w przypadku objęcia udziałów w drodze darowizny - nadwyżkę przychodu otrzymanego z tytułu wypłaconego przez wnioskodawcę wynagrodzenia za umarzane udziały nad kosztem - w wysokości wartości rynkowej umarzanych udziałów ustalonej na dzień darowizny na podstawie art. 24 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...
2. Czy prawidłowe jest stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku automatycznego umorzenia udziałów wspólnika, który nabędzie te udziały na podstawie umowy darowizny od dotychczasowego wspólnika, na podstawie art. 41 ust. 4 w związku z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wnioskodawca jest obowiązany dokonać poboru zryczałtowanego podatku od uzyskanego przez wspólnika dochodu stanowiącego - w przypadku objęcia udziałów w drodze darowizny - nadwyżkę przychodu otrzymanego z tytułu wypłaconego przez wnioskodawcę wynagrodzenia za umarzane udziały nad kosztem w wysokości wartości rynkowej umarzanych udziałów ustalonej na dzień darowizny na podstawie art. 24 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem wnioskodawcy, zarówno w przypadku przymusowego jak i automatycznego umorzenia udziałów nabytych w drodze darowizny, wnioskodawca, jako płatnik, dokonuje poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od dochodu stanowiącego nadwyżkę przychodu z tytułu wypłacanego wynagrodzenia nad kosztem w wysokości rynkowej wartości umarzanych udziałów/akcji z dnia darowizny na podstawie art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Instytucja umorzenia udziałów została uregulowana w art. 199 Kodeksu spółek handlowych. Przepisy te stanowią, że udziały mogą zostać umorzone w jeden z trzech sposobów tj. za zgoda wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę (umorzenie dobrowolne), bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe) albo w przypadku gdy statut tak stanowi (umorzenie automatyczne).

W myśl art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby prawne są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych m.in. z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Płatnicy ci obowiązani są na podstawie art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przekazać kwotę zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika.

Jednocześnie, zgodnie z treścią art. 42 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym wnioskodawca, jako płatnik podatku z tytułu umorzenia udziałów, będzie obowiązana przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby wnioskodawcy, roczną deklarację, według ustalonego wzoru.

Podatek powinien zostać przez wnioskodawcę (jako płatnika) potrącony z wypłaconego tytułem umorzenia udziałów wynagrodzenia i wpłacony do 20-go dnia następnego miesiąca na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe. Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni (...) określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do tej kategorii przychodów zaliczyć należy m.in. faktycznie uzyskany dochód z umorzenia udziałów w spółce będącej osobą prawną.

Od przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Należy jednocześnie podkreślić, iż w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zryczałtowany podatek dochodowy m.in. od dochodów (przychodów) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.

W przypadku umorzenia przymusowego lub automatycznego udziałów nabytych w drodze darowizny, dochodem opodatkowanym 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym będzie nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem udziałów nad ich wartością z dnia otrzymania darowizny.

Mając na względzie powyższy opis zdarzenia przyszłego, zdaniem wnioskodawcy podstawą pobrania 19% zryczałtowanego podatku dochodowego będzie nadwyżka przychodu faktycznie otrzymanego w związku z umorzeniem udziałów nad ich wartością z dnia nabycia w drodze darowizny. Natomiast w przypadku niewystąpienia dochodu, na wnioskodawcy nie będą spoczywały obowiązki płatnika z tytułu umorzenia udziałów.

Na poparcie swojego stanowiska wnioskodawca powołuje:

• interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w imieniu Ministra Finansów z dnia 19 kwietnia 2011 r., Znak: IPPB2/415-38/11-5/MS1,
• interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w imieniu Ministra Finansów z dnia 18 maja 2011 r., Znak: IPPB2/415-180/11-4/AK.

Wnioskodawca wskazuje, że powyższe interpretacje dotyczą jedynie umorzenia przymusowego udziałów jednak zdaniem wnioskodawcy stanowisko w nich zawarte można odnieść również w stosunku do umorzenia automatycznego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wyłącznie w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1. Ocena stanowiska w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 została zawarta w odrębnej interpretacji.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Umorzenie może być przeprowadzone:

1. za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę - tzw. umorzenie dobrowolne;
2. bez zgody wspólnika - tzw. umorzenie przymusowe;
3. w razie ziszczenia się określonego zdarzenia - tzw. umorzenie warunkowe (automatyczne).

Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. W myśl art. 199 § 2 Kodeksu umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe.

Katalog przychodów należących do kapitałów pieniężnych wymieniony został w art. 17 wyżej powołanej ustawy, w myśl którego, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni (art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy).

Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych stosownie do art. 24 ust. 5 pkt 1 ww. ustawy, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Jak stanowi art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od uzyskanych dochodów (przychodów) z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. W świetle art. 30a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a i 5d.

Zastrzeżenie zawarte w tym przepisie oznacza, że w określonych sytuacjach opodatkowaniu podlega dochód ustalony dokładnie według zasad przewidzianych w art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a i 5d ww. ustawy.

Sposób obliczenia dochodu osoby fizycznej z umorzenia udziałów został uregulowany w art. 24 ust. 5d ww. ustawy, zgodnie z którym dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Zatem w przypadku umorzenia udziałów nabytych w drodze darowizny, koszty uzyskania przychodów ustala się do wysokości wartości przedmiotu darowizny z dnia jej nabycia. Należy przyjąć, że wartość tę ustala się zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.), który w ust. 1 stanowi, iż wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów. Z kolei wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 8 ust. 3 ustawy). Jeżeli zaś nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu skarbowego wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę - zgodnie z art. 8 ust. 4 przytoczonej ustawy - do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Natomiast, jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca.

Przytoczone normy ustawy o podatku od spadków i darowizn ustanawiają generalną zasadę, w myśl której wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę. Ustawa ta nie daje jednak możliwości ustalania wartości w sposób dowolny. Warunkiem uznania określonej przez nabywcę wartości jest stwierdzenie, że ,,odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw". Tym samym ustalona na dzień dokonania darowizny wartość udziałów, spełniająca warunki określone w przytoczonych przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn, stanowić będzie - w przypadku uzyskania przychodu z umorzenia przymusowego tych udziałów nabytych w drodze darowizny - koszty uzyskania przychodu dla potrzeb obliczenia dochodu w rozumieniu art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochodem z umorzenia udziałów w spółce z o.o. jest zatem różnica pomiędzy kwotą uzyskanego przychodu a kosztami uzyskania przychodu. Przy czym koszty te należy obliczyć - w zależności od sposobu nabycia udziałów - stosownie do art. 22 ust. 1f albo 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lub też w wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Zgodnie z przytoczonym przepisem w przypadku umorzenia akcji nabytych w drodze darowizny koszty uzyskania przychodów ustala się do wysokości wartości przedmiotu darowizny z dnia jej nabycia. Zatem koszty uzyskania przychodu należy ustalić w wysokości nie wyższej niż wartość rynkowa umorzonych udziałów z dnia otrzymania darowizny. Jeżeli wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziałów będzie równe lub mniejsze od ich wartości z dnia nabycia darowizny obowiązek zapłaty podatku dochodowego w ogóle nie powstanie.

Na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, od uzyskanych dochodów (przychodów) z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Zobowiązanym do pobrania zryczałtowanego podatku, a tym samym do ustalenia dochodu z tytułu dokonania przymusowego umorzenia udziałów jest wnioskodawca, który występuje w roli płatnika. Stosownie bowiem do zapisu art. 41 ust. 4 ww. ustawy, płatnik jest obowiązany pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 5.

W myśl art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Spółka zobowiązana będzie jako płatnik do pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego od dokonywanych wypłat i przekazania pobranego podatku na rachunek urzędu skarbowego w związku z art. 41 ust. 4 oraz art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, wnioskodawca jako płatnik będzie zobowiązany do pobrania i wpłacenia podatku w wysokości 19% w przypadku uzyskania przez udziałowca wynagrodzenia z tytułu umorzenia przymusowego udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Dochodem podlegającym opodatkowaniu w przypadku umorzenia przymusowego udziałów otrzymanych uprzednio w drodze darowizny będzie nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu w wysokości rynkowej wartości umarzanych udziałów z dnia nabycia darowizny.

Tym samym stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku umorzenia przymusowego udziałów nabytych w drodze darowizny, wnioskodawca, jako płatnik, dokonuje poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od dochodu stanowiącego nadwyżkę przychodu z tytułu wypłacanego wynagrodzenia nad kosztem w wysokości wartości rynkowej udziałów należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.