Czy z tytułu nieodpłatnego udostępniania świetlic wiejskich na cele gminne, o którym mowa w punkcie B przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Gmina jest zobowiązana do naliczenia podatku należnego?
sygnatura: ILPP2/443-889/13-4/AD
autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu
data: 2013-12-16
słowa kluczowe: | czynności niepodlegające opodatkowaniu, czynności podlegające opodatkowaniu, gmina, inwestycje, najem, nieodpłatne udostępnienie, nieodpłatne używanie, odliczenia, odliczenie podatku od towarów i usług, podatek naliczony, podatek od towarów i usług, prawo do odliczenia, proporcja, przekazanie nieodpłatne, środek trwały, udostępnienie, wydatek, wydatki inwestycyjne |
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy reprezentowanej przez Radcę Prawnego, przedstawione we wniosku z 12 września 2013 r. (data wpływu 16 września 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku naliczania podatku należnego w związku z wykorzystaniem świetlic wiejskich do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 16 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku naliczania podatku należnego w związku z wykorzystaniem świetlic wiejskich do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.
Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.
W latach 2009-2010 Gmina poniosła wydatki związane z budową, modernizacją i przebudową wybranych świetlic wiejskich, w tym w szczególności z budową świetlicy wraz z zapleczem szatniowo-sanitarnym w P., modernizacją świetlicy w C. (dalej: wydatki inwestycyjne). Wydatki te Gmina sfinansowała zarówno ze środków własnych, jak i ze środków unijnych przyznanych Gminie w formie dotacji do wartości netto nakładów w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Poniesione przez Gminę wydatki inwestycyjne były dokumentowane wystawianymi na Gminę przez dostawców towarów/wykonawców usług fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego. Gmina nie dokonała odliczenia VAT naliczonego od tych wydatków, bowiem nie była pewna, czy takie prawo jej przysługuje. Kwestię tę w pierwszej kolejności Gmina zamierza potwierdzić w drodze interpretacji indywidualnej.
Od 2011 r. Gmina ponosi kolejne wydatki związane z modernizacją i przebudową świetlic wiejskich, jednak nie są one przedmiotem niniejszego wniosku.
Gmina ponosi i w przyszłości również będzie ponosić bieżące wydatki związane z utrzymaniem świetlic wiejskich, w tym koszty mediów, zakupu środków czystości, sprzętów, urządzeń, remontów/konserwacji, wywozu nieczystości, etc. (dalej: wydatki bieżące). Wydatki te są również dokumentowane wystawianymi na Gminę przez dostawców towarów/wykonawców usług fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego.
Przedmiotowe świetlice wiejskie są przez Gminę w pewnym zakresie odpłatne udostępniane w celach organizacji spotkań, imprez okolicznościowych, etc. W marcu 2012 r. w drodze Zarządzenia Wójta Gmina ujednoliciła stawki pobieranych opłat za udostępnianie świetlic wiejskich. Przed tą datą bowiem opłaty również były pobierane, jednakże ich wysokość oraz zasady pobierania nie były jednolicie uregulowane.
Przedmiotowe świetlice wiejskie, od momentu oddania ich do użytkowania przez Gminę są zatem udostępniane zarówno:
Z tytułu odpłatnego udostępniania świetlic wiejskich Gmina wystawia faktury VAT i rozlicza należny podatek.
Gmina pragnie przy tym zaznaczyć, iż brak jej zdaniem, co do zasady obiektywnej możliwości wyznaczenia określonych godzin/dni tygodnia, w których świetlice są przeznaczone wyłącznie do nieodpłatnego oraz odpowiednio do odpłatnego korzystania. W praktyce nie da się bowiem takiego podziału przewidzieć. Sposób wykorzystywania przedmiotowych świetlic jest natomiast samodzielnie/naturalnie regulowany poprzez zapotrzebowanie na obie formy udostępniania świetlic. Powyższe oznacza również, że w momencie ponoszenia wydatków inwestycyjnych oraz bieżących na świetlice wiejskie, Gmina nie jest w stanie określić zakresu/podziału, w jakim obiekty te będą przeznaczone do udostępniania komercyjnego a w jakim do nieodpłatnego udostępniania na cele gminne. Zależy to bowiem w szczególności od popytu w danym okresie na tego typu świadczenia innych okoliczności (np. zaistnienia zdarzeń wymagających udostępnienia tych obiektów na cele stricte gminne, tj. przykładowo ogłoszenia wyborów).
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy z tytułu nieodpłatnego udostępniania świetlic wiejskich na cele gminne, o którym mowa w punkcie B przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Gmina jest zobowiązana do naliczenia podatku należnego...
Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu nieodpłatnego udostępniania świetlic wiejskich na cele gminne, o którym mowa w punkcie B przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Gmina nie jest zobowiązana do naliczenia podatku należnego.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają:
Przy pomocy powyższych przepisów ustawodawca w sposób precyzyjny ustalił, jakie czynności podlegają opodatkowaniu VAT. Tak więc opodatkowanie konkretnej czynności możliwe jest wyłącznie w przypadku uznania jej za czynność podlegającą VAT, wymienioną w katalogu art. 5 ustawy o VAT. Nie jest natomiast możliwe rozszerzenie opodatkowania VAT na inne, niewymienione w ustawie czynności lub zdarzenia.
Ponadto, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Zdaniem Gminy powyższa regulacja nie znajduje zastosowania w przedmiotowej sytuacji. W związku z wykorzystywaniem świetlic wiejskich (a więc de facto zarówno wydatków inwestycyjnych jak i bieżących dotyczących tych obiektów) w pewnej części także do tego obszaru działalności Gminy, który obejmuje zdarzenia spoza zakresu VAT, niewątpliwie nie dochodzi do przekazania towarów lub ich zużycia na cele osobiste Gminy ani jej pracowników, ani też do darowizn.
Dodatkowo, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
Cele związane z realizowaną przez Gminę działalnością
W ocenie Gminy, nawet gdyby hipotetycznie uznać, że we wskazanej sytuacji Gmina działa w charakterze podatnika VAT, należy podkreślić, że przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 a także art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT zrównuje zużycie towarów z odpłatnym świadczeniem usług wyłącznie w sytuacji, gdy dane świadczenie jest wykonywane do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Zdaniem Gminy natomiast, nawet w ewentualnym przypadku uznania, że we wskazanej sytuacji działa ona w roli podatnika VAT, nieodpłatne użycie towarów jest wykonywane w ramach działalności prowadzonej przez Gminę i w związku z powyższym przedmiotowy przepis i tak nie znajduje zastosowania w tym przypadku. Przedmiotowe, nieodpłatne wykorzystanie świetlic ma bowiem charakter stricte służący realizacji zadań Gminy, przykładowo są one udostępniane w ten sposób na potrzeby organizacji zebrań wiejskich czy spotkań z mieszkańcami. Nie budzi zatem wątpliwości, iż są to zdarzenia z zakresu zadań własnych Gminy i tym samym jej działalności (dodatkowo wykonywane poza reżimem cywilnoprawnym).
Stanowisko takie było już wielokrotnie potwierdzane przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. W identycznym stanie faktycznym Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 9 maja 2012 r., sygn. ILPP2/443-153/12-3/MR, stwierdził, że ,,Wobec powyższego należy stwierdzić, że w związku z tym, iż Gmina będzie nieodpłatnie udostępniała świetlice wiejskie na rzecz lokalnej społeczności, czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, z uwagi na jej nieodpłatność oraz fakt, iż nie będzie miał w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy - nieodpłatne wykorzystanie będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych)".
Do analogicznego stanu faktycznego odniósł się także Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 17 maja 2012 r., sygn. IPTPP1/443-138/12-7/MW. W przedmiotowej interpretacji Dyrektor, odnosząc się do sytuacji częściowo nieodpłatnego udostępniania świetlic wiejskich lokalnej społeczności stwierdził, iż ,,świadczone przez Gminę usługi nieodpłatnego wynajmu świetlic wiejskich lokalnej społeczności, jako czynności związane z realizacją zadań własnych Gminy, nie będą stanowić odpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy i tym samym czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT".
Analogiczne stanowisko zostało potwierdzone przykładowo w:
Mając na uwadze powyższe argumenty, Gmina raz jeszcze pragnie podkreślić, iż jej zdaniem nie jest ona zobowiązana do naliczania podatku należnego w związku z częściowym wykorzystaniem świetlic wiejskich do wykonywania nieodpłatnych zadań pozostających poza zakresem VAT.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza - art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z kolei, stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE. L Nr 347, poz. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba, że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.
Ponadto - na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2013 r., poz. 247 ze zm.) - zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 594) - gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
N atomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 cyt. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym - ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.
Z treści powołanego wcześniej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.
Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów w art. 7 ust. 2 ustawy oraz - w przypadku świadczenia usług w art. 8 ust. 2 ustawy.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r., za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.
W latach 2009-2010 Gmina poniosła wydatki związane z budową, modernizacją i przebudową wybranych świetlic wiejskich, w tym w szczególności z budową świetlicy wraz z zapleczem szatniowo-sanitarnym w P., modernizacją świetlicy w C. (dalej: wydatki inwestycyjne). Wydatki te Gmina sfinansowała zarówno ze środków własnych jak i ze środków unijnych przyznanych Gminie w formie dotacji do wartości netto nakładów w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Poniesione przez Gminę wydatki inwestycyjne były dokumentowane wystawianymi na Gminę przez dostawców towarów/wykonawców usług fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego. Gmina nie dokonała odliczenia VAT naliczonego od tych wydatków, bowiem nie była pewna, czy takie prawo jej przysługuje. Kwestię tę w pierwszej kolejności Gmina zamierza potwierdzić w drodze interpretacji indywidualnej.
Od 2011 r. Gmina ponosi kolejne wydatki związane z modernizacją i przebudową świetlic wiejskich, jednak nie są one przedmiotem niniejszego wniosku.
Gmina ponosi i w przyszłości również będzie ponosić bieżące wydatki związane z utrzymaniem świetlic wiejskich, w tym koszty mediów, zakupu środków czystości, sprzętów, urządzeń, remontów/konserwacji, wywozu nieczystości, etc. (dalej: wydatki bieżące). Wydatki te są również dokumentowane wystawianymi na Gminę przez dostawców towarów/wykonawców usług fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego.
Przedmiotowe świetlice wiejskie są przez Gminę w pewnym zakresie odpłatne udostępniane w celach organizacji spotkań, imprez okolicznościowych etc. W marcu 2012 r. w drodze Zarządzenia Wójta Gmina ujednoliciła stawki pobieranych opłat za udostępnianie świetlic wiejskich. Przed tą datą bowiem opłaty również były pobierane, jednakże ich wysokość oraz zasady pobierania nie były jednolicie uregulowane.
Przedmiotowe świetlice wiejskie, od momentu oddania ich do użytkowania przez Gminę są zatem udostępniane zarówno:
Z tytułu odpłatnego udostępniania świetlic wiejskich Gmina wystawia faktury VAT i rozlicza należny podatek.
A zatem z wniosku wynika, że Gmina w ramach zadań własnych udostępnia świetlice wiejskie nieodpłatnie na cele gminne m.in. na zebrania wiejskie i spotkania z mieszkańcami organizowane przez Wójta Gminy, Radę Gminy, Radę Sołecką i organy Sołectw oraz na potrzeby organizacji gminnych imprez okolicznościowych.
W analizowanej sprawie należy wskazać, że aby uznać dane świadczenie za opodatkowane podatkiem VAT musi ono być odpłatne w myśl art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bądź też nieodpłatne, ale spełniające warunki wynikające z art. 8 ust. 2 ustawy. Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie podlega opodatkowaniu, w świetle art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia.
Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy podatkowe należy stwierdzić, że nieodpłatne świadczenie usług przez Gminę polegające na udostępnianiu świetlic wiejskich na cele gminne, odbywa się/będzie się odbywać w związku z wykonywanymi przez Gminę zadaniami publicznymi we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Zatem w przedmiotowej sprawie nie ma/nie będzie miał zastosowania przepis art. 8 ust. 2 ustawy, a w konsekwencji ww. czynności nie podlegają/nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Reasumując, z tytułu nieodpłatnego udostępniania świetlic wiejskich na cele gminne, Gmina nie jest zobowiązana do naliczania podatku należnego.
Informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku naliczania podatku należnego w związku z wykorzystaniem świetlic wiejskich do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W pozostałym zakresie zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Interpretacja dotyczy:
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.