Czy czynności wykonywane przez tłumacza przysięgłego na zlecenie prokuratury i sądów podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

sygnatura: 1401/PV-II/4407/14-14/07/MU/EK/PV-IV

autor: Izba Skarbowa w Warszawie

data: 2008-01-16

DECYZJA

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. D. U. z 2005r. nr 8 poz. 60 ze zm.), w związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.Nr 217, poz.1590), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 1 lutego 2007r. na postanowienie Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście z dnia 18 stycznia 2007r., nr 1449/2BV/443/10/2007/KA, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawiepostanawia

- odmówić zmiany postanowienia Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 25 stycznia 2006r., uzupełnionym pismem z dnia 23 marca 2006r. Strona wystąpiła o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego, w zakresie m. in. przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Dnia 27 kwietnia 2006r., Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście wydał postanowienie nr 1449/2BV/443/2006/175/KA, które następnie zostało uchylone decyzją Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 października 2006r., nr 1401/VO/4407/14-76/06/EK, przekazującą sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.

Dnia 18 stycznia 2007r. po ponownym rozpatrzeniu sprawy, Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście wydał postanowienie nr: 1449/2BV/443/10/2007/KA, w którym uznał stanowisko wnioskującego za nieprawidłowe.

W rozstrzygnięciu, organ pierwszej instancji uznał, iż czynności wykonywane przez tłumacza przysięgłego na zlecenie prokuratury i sądów podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powołując się na regulację art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (D. U. nr 54 poz. 535, ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001r. o cenach (D. U. nr 97 poz. 1050, ze zm.), zwanej dalej ustawą o cenach stwierdził, iż wynagrodzenie otrzymywane za ww. czynności zawiera w sobie podatek VAT. Ponadto organ przywołał dyspozycję §12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005r., w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (D. U. nr 90 poz. 798, ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem, dla wskazania prawidłowego sposobu naniesienia pozycji rozliczeniowych na fakturze wystawianej w przywołanych okolicznościach.

Na powyższe postanowienie, pismem z dnia 1 lutego 2007r., Strona wniosła zażalenie, w którym zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez:1) błędną wykładnię art. 29 ust. 1 ustawy o VAT;2) niezastosowanie art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o cenach;3) niewłaściwe zastosowanie art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o cenach;4) niewłaściwe zastosowanie §12 rozporządzenia,5) obrazę art. 32 Konstytucji RP.

Na poparcie powyższego Strona podniosła w pierwszej kolejności, że z przepisu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT nie wynika, że kwota należna, to kwota wynagrodzenia określonego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005r. w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego (D. U. nr 15 poz. 131, ze zm.), a nie kwota tego wynagrodzenia powiększona o VAT.

Strona zauważa również, iż organ pierwszej instancji utożsamia wynagrodzenie za świadczoną usługę z ceną, a jej definicji poszukuje w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o cenach. Jej zdaniem jest to niesłuszne z uwagi na redakcję art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o cenach, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do cen ustalanych na podstawie odrębnych ustaw, w zakresie uregulowanym w tych ustawach. Dalej Strona wskazuje, iż aktami normatywnymi regulującymi kwestię wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych są ustawa z dnia 25 listopada 2004r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (D. U. nr 273 poz. 2702, ze zm.) oraz wydane na mocy jej art.16, rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005r. w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego (D. U. nr 15 poz. 131, ze zm.).

Ponadto Strona wskazała, iż wynagrodzenie tłumacza przysięgłego nie może być traktowane jako cena urzędowa, o której mowa w przepisach ustawy o cenach wskazując szczególny tryb ustalania takich cen, który w przypadku ww. wynagrodzenia nie miał zastosowania.

Według Strony, powyższe stanowi przyczynę, dla której nieuprawnionym jest twierdzenie, że wynagrodzenie określone w rozporządzeniu w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego zawiera podatek VAT, zaś §12 rozporządzenia, jako odnoszący się do cen urzędowych zawierających podatek, do przedmiotowego wynagrodzenia nie ma zastosowania.

Strona postuluje również zastosowanie wykładni per analogiam dla zniesienia niezgodnej według niej z art. 32 Konstytucji RP sytuacji, w której inni profesjonaliści (np. adwokaci czy radcy prawni), dla których ustalono również ustawowe stawki wynagrodzenia za wykonywane czynności, w związku z tym, że są cyt.: "niezależni od sądu i samodzielni" mają możliwość, w przeciwieństwie do tłumacza przysięgłego, doliczania podatku VAT do niniejszych stawek.

W końcu, Strona wnioskując na podstawie norm podatku dochodowego od osób fizycznych konkluduje, że przychody uzyskiwane z tytułu wykonywanych na zlecenie sądu lub prokuratury czynności przez tłumaczy przysięgłych, od których sądy lub prokuratury jako płatnicy odprowadzają zaliczki na ten podatek, nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze stan faktyczny i prawny w przedmiotowej sprawie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdza, co następuje.

Zaczynając od końcowej kwestii, poruszonej w zażaleniu przez Stronę, a dotyczącej możliwości uznania wynagrodzenia tłumacza przysięgłego jako niepodlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT, przytoczyć wypada, iż obszar opodatkowania tym podatkiem wyznaczony jest ustawą o VAT. Istotnie, na szczególną uwagę zasługuje w tym miejscu kontekst uregulowań podatku dochodowego od osób fizycznych do których odwołują się poszczególne normy zawarte w redakcji art. 15 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa, co wynika z brzmienia art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. W świetle art. 15 ust. 1 i 2 w/w ustawy podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast w świetle art. 15 ust. 3 pkt 3 w/w ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2 - 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991r o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zatem oceny zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych na zlecenie sądu przez tłumaczy przysięgłych, należy dokonywać w świetle uregulowań zawartych w art. 15 ust. 3, pkt 3 tej ustawy, pod kątem kryterium decydującym o uznaniu tych osób za podatników podatku od towarów i usług.

Tłumaczem przysięgłym może być wyłącznie osoba, która po zdaniu egzaminu otrzymała świadectwo wydane przez Ministra Sprawiedliwości. Status prawny, zasady wykonywania zawodu oraz odpowiedzialność tłumacza przysięgłego regulują przepisy ustawy z dnia 25 listopada 2004 r, o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702). Tłumaczenie wykonane na zlecenie sądu w żadnym razie nie może być utożsamiane ze świadczeniem usługi, której odbiorcą jest uczestnik postępowania i również w tym przypadku nie może być mowy o przejęciu przez sąd odpowiedzialności za wykonane tłumaczenie, w rozumieniu art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. Tłumaczenie dokumentu sporządzone przez tłumacza przysięgłego na zlecenie Sądu jest - podobnie jak opinia biegłego sądowego - jedynie dowodem w postępowaniu sądowym. Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż czynności tłumacza przysięgłego wykonywane na zlecenie organów sprawiedliwości nie korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się natomiast do sposobu prawidłowego rozliczenia wynagrodzenia biegłego zauważyć należy, iż wynagrodzenie z tytułu sprzedaży towarów lub świadczenia usług wyrażone jest w formie ceny. Ceną natomiast jest zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 05.07.2001 r. ustawy o cenach (Dz.U. z 2001 r., Nr 97, poz. 1050) jest wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący obowiązany jest zapłacić za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeśli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru lub usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym.

Przepis § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25.05.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia z podatku od towarów i usług (Dz.U.Nr 90, poz. 798) dotyczy podatnika, który jest zobowiązany do stosowania cen urzędowych zawierających podatek, w fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży. Wprawdzie koszty tłumaczeń na zlecenie sądu, policji czy prokuratury nie stanowią w świetle ustawy z dnia 05.07.2001 r. o cenach, typowej ceny urzędowej, tym niemniej koszty te ustalane są zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 24.01.2005 r. w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego. Oznacza to, że należność, którą winien uiścić nabywca usługi będzie wartością brutto, zawierającą już kwotę podatku.

Ponadto, w zażaleniu Strona, powołując się na redakcję art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o cenach, odmawia zasadności zastosowania do uzyskiwanego przez nią wynagrodzenia wg stawek ustalonych w ww. rozporządzeniu, art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o cenach, stosownie do którego w cenie m in. uwzględnia się podatek od towarów i usług. Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o cenach, przepisów ustawy nie stosuje się do cen ustalanych na podstawie odrębnych ustaw, w zakresie uregulowanym w tych ustawach. Faktem jest, iż wynagrodzenie tłumaczy przysięgłych regulowane jest w odrębnych aktach normatywnych (tj. ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego oraz rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego), niemniej jednak obszar wyznaczony art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o cenach pozostaje nienaruszony zakresem powyższych regulacji (w jego zakresie nie sposób wskazać lex specialis).

Odnosząc się do wnioskowań Strony w zakresie art. 29 ustaw o VAT oraz §12 rozporządzenia, wskazać należy, iż zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, (.). Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy (.). Stąd uzyskiwane przez Stronę wynagrodzenie stanowi obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT. W takim stanie przepis § 12 rozporządzenia, jedynie wskazuje na sposób sporządzenia faktury (w zakresie wartości netto i brutto), przez podatnika zobowiązanego do stosowania cen urzędowych. Zatem przepis ten ułatwia realizację obowiązków przez podatników.

Co do poruszonego przez Stronę zarzutu obrazy art. 32 Konstytucji RP, zauważyć należy, iż Dyrektor Izby Skarbowej nie jest organem, w którego kognicji znajdowałoby się rozstrzygnięcie wskazanego zagadnienia. Tym bardziej zastosowanie przez ten organ wnioskowania w celu zniesienia upatrywanego przez Stronę naruszenia nie jest dopuszczalne.

Stosownie do art. 14b §2 ustawy - Ordynacja podatkowa - w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2007 r. - interpretacja jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej. Należy jednak podkreślić, że istotą trybu udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu prawa podatkowego jest ocena stanu faktycznego wyczerpująco przedstawionego we wniosku, o którym mowa w art. 14a §1 i §2 Ordynacji. W związku z czym organ podatkowy nie weryfikuje faktów przedstawionych przez wnioskodawcę, jak też nie prowadzi postępowania dowodowego w celu ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego. Skutek związania organów interpretacją oraz ochrona wynikająca z zastosowania się przez wnioskodawcę do udzielonej interpretacji może zostać zatem odniesiona jedynie do sytuacji opisanej we wniosku. W przypadku gdy jakikolwiek z elementów podanego stanu faktycznego będzie różnił się od przedstawionego przez wnioskodawcę ocena wyrażona przez organ podatkowy nie znajdzie zastosowania, a podatnik nie będzie wówczas objęty ochroną wynikającą z udzielonej interpretacji.

Końcowo wyjaśnienia wymaga, że na mocy art. 1 pkt 6 w związku z art. 7 ustawy z dnia 16.11.2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.06.217.1590), od 1.07.2007 r. obowiązują nowe zasady udzielania interpretacji w indywidualnych sprawach. Jednakże jak stanowi przepis art. 4 ust. 2 ww. ustawy zmieniającej w sprawach zmiany lub uchylenia pisemnych interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach wydanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, z tym że wygasają one z mocy prawa w razie zmiany przepisów, które były przedmiotem interpretacji.

Mając na uwadze powyższe postanowiono jak w sentencji.

Niniejsza decyzja jest ostateczna w administracyjnym toku instancji.