Pytanie dotyczy konieczności posiadania przez Gminę odrębnego ? w stosunku do Urzędu Gminy ? numeru identyfikacji podatkowej.
sygnatura: PP-I/44071-4/07/TŁ
autor: Izba Skarbowa w Opolu
data: 2007-06-21
| słowa kluczowe: | gmina, podatnik, rejestracja dla potrzeb podatku od towarów i usług, urząd gminy |
DECYZJA
Działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ? Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) Dyrektor Izby Skarbowejw Opolu po rozpatrzeniu zażalenia na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Oleśnie z 6 czerwca 2005 r., Nr NIP/40012-1/RD/05, którym udzielono interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie podatku od towarów i usług ? zmienia zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
Pismem z 16 marca 2005 r., znak BF-II-3327/1/2005 Urząd Gminy ........... zwrócił się z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w swojej indywidualnej sprawie, stosownie do art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej.
Jednostka opisała stan faktyczny, z którego wynika, iż Gmina dokonuje czynności prawnych (np. zawiera umowy dot. usług i inwestycji komunalnych) za pośrednictwem Urzędu Gminy, a ponadto jest stroną umów cywilnoprawnych, również współfinansowanych przez Unię Europejską. Pytanie dotyczy konieczności posiadania przez Gminę odrębnego ? w stosunku do Urzędu Gminy ? numeru identyfikacji podatkowej, przy czym Jednostka stoi na stanowisku, iż Gmina nie powinna rejestrować się dla potrzeb podatkowych, ponieważ nie wykonuje ona czynności opodatkowanych samodzielnie.
Postanowieniem z 6 czerwca 2005 r., Nr NIP/40012-1/RD/05 Naczelnik Urzędu Skarbowego w Oleśnie uznał stanowisko Jednostki za nieprawidłowe. Zdaniem organu podatkowego zarówno gminy, jak i urzędy gminy mogą być podatnikami VAT, pod warunkiem, że wykonują czynności opodatkowane tym podatkiem. Stwierdzono również, że to przede wszystkim gminy powinny być zarejestrowane jako podatnicy VAT. Dopuszczalne jest jednakże rejestrowanie urzędów gmin i pozostałych gminnych jednostek organizacyjnych, jeżeli wykonują we własnym imieniu czynności opodatkowane, albo są płatnikami podatku lub składek ubezpieczeniowych.
Na powyższe postanowienie Jednostka złożyła zażalenie, wnosząc o jego zmianę. W uzasadnieniu podniosła, że gmina nie posiada własnej struktury organizacyjnej, która służyłaby wykonywaniu zadań własnych gminy. Zadania te są bowiem wykonywane za pośrednictwem urzędu gminy i w związku z tym nie można oddzielić podmiotowości podatkowej gminy od podmiotowości podatkowej urzędu gminy. Zdaniem Urzędu Gminy ........., postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Oleśnie jest niezgodne ze stanowiskiem Sekretarza Stanuw Ministerstwie Finansów wyrażonym w piśmie z 18 maja 2005 r., znak OS5-065-171-MG/2633/05.
Organ drugiej instancji, decyzją z 31 sierpnia 2005 r., Nr PP-I-44081/19/TŁ/05, zmienił zaskarżone rozstrzygnięcie, nie podzielając jednak argumentów zawartych w zażaleniu. Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu stwierdził bowiem, że gmina jako osoba prawna w zakresie, w jakim realizuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności opodatkowane podatkiem VAT,w szczególności w ramach powadzonej przez nią działalności gospodarczej, jest podatnikiem tego podatku. Natomiast statusu podatnika nie można przyznać poszczególnym organom gminy (radzie gminy, wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi) jak i urzędowi obsługującemu ten organ (urzędowi gminy), gdyż organy te realizują zadania gminy jako osoby prawnej. W ocenie organu drugiej instancji gmina i urząd gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie NIP. Natomiast inne niż urzędy gmin, gminne jednostki organizacyjne (np. zakłady budżetowe, jednostki budżetowe, gospodarstwa pomocnicze) powinny dla celów rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług, rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i powinny posiadać odrębne numery identyfikacji podatkowej.
Postanowieniem z 6 czerwca 2005 r., Nr NIP/40012-1/RD/05 Naczelnik Urzędu Skarbowego w Oleśnie uznał stanowisko Jednostki za nieprawidłowe. Zdaniem organu podatkowego zarówno gminy, jak i urzędy gminy mogą być podatnikami VAT, pod warunkiem, że wykonują czynności opodatkowane tym podatkiem. Stwierdzono również, że to przede wszystkim gminy powinny być zarejestrowane jako podatnicy VAT. Dopuszczalne jest jednakże rejestrowanie urzędów gmin i pozostałych gminnych jednostek organizacyjnych, jeżeli wykonują we własnym imieniu czynności opodatkowane, albo są płatnikami podatku lub składek ubezpieczeniowych.
Organ drugiej instancji, decyzją z 31 sierpnia 2005 r., Nr PP-I-44081/19/TŁ/05, zmienił zaskarżone rozstrzygnięcie, nie podzielając jednak argumentów zawartych w zażaleniu. Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu stwierdził bowiem, że gmina jako osoba prawna w zakresie, w jakim realizuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności opodatkowane podatkiem VAT,w szczególności w ramach powadzonej przez nią działalności gospodarczej, jest podatnikiem tego podatku. Natomiast statusu podatnika nie można przyznać poszczególnym organom gminy (radzie gminy, wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi) jak i urzędowi obsługującemu ten organ (urzędowi gminy), gdyż organy te realizują zadania gminy jako osoby prawnej. W ocenie organu drugiej instancji gmina i urząd gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie NIP. Natomiast inne niż urzędy gmin, gminne jednostki organizacyjne (np. zakłady budżetowe, jednostki budżetowe, gospodarstwa pomocnicze) powinny dla celów rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług, rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i powinny posiadać odrębne numery identyfikacji podatkowej.
Postanowieniem z 6 czerwca 2005 r., Nr NIP/40012-1/RD/05 Naczelnik Urzędu Skarbowego w Oleśnie uznał stanowisko Jednostki za nieprawidłowe. Zdaniem organu podatkowego zarówno gminy, jak i urzędy gminy mogą być podatnikami VAT, pod warunkiem, że wykonują czynności opodatkowane tym podatkiem. Stwierdzono również, że to przede wszystkim gminy powinny być zarejestrowane jako podatnicy VAT. Dopuszczalne jest jednakże rejestrowanie urzędów gmin i pozostałych gminnych jednostek organizacyjnych, jeżeli wykonują we własnym imieniu czynności opodatkowane, albo są płatnikami podatku lub składek ubezpieczeniowych.
Na powyższe postanowienie Jednostka złożyła zażalenie, wnosząc o jego zmianę. W uzasadnieniu podniosła, że gmina nie posiada własnej struktury organizacyjnej, która służyłaby wykonywaniu zadań własnych gminy. Zadania te są bowiem wykonywane za pośrednictwem urzędu gminy i w związku z tym nie można oddzielić podmiotowości podatkowej gminy od podmiotowości podatkowej urzędu gminy. Zdaniem Urzędu Gminy ........., postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Oleśnie jest niezgodne ze stanowiskiem Sekretarza Stanuw Ministerstwie Finansów wyrażonym w piśmie z 18 maja 2005 r., znak OS5-065-171-MG/2633/05.
Organ drugiej instancji, decyzją z 31 sierpnia 2005 r., Nr PP-I-44081/19/TŁ/05, zmienił zaskarżone rozstrzygnięcie, nie podzielając jednak argumentów zawartych w zażaleniu. Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu stwierdził bowiem, że gmina jako osoba prawna w zakresie, w jakim realizuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności opodatkowane podatkiem VAT,w szczególności w ramach powadzonej przez nią działalności gospodarczej, jest podatnikiem tego podatku. Natomiast statusu podatnika nie można przyznać poszczególnym organom gminy (radzie gminy, wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi) jak i urzędowi obsługującemu ten organ (urzędowi gminy), gdyż organy te realizują zadania gminy jako osoby prawnej. W ocenie organu drugiej instancji gmina i urząd gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie NIP. Natomiast inne niż urzędy gmin, gminne jednostki organizacyjne (np. zakłady budżetowe, jednostki budżetowe, gospodarstwa pomocnicze) powinny dla celów rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług, rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i powinny posiadać odrębne numery identyfikacji podatkowej.
Na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu, pełnomocnik Urzędu Gminy ............... wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, zarzucając naruszenie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.W uzasadnieniu skargi pełnomocnik powołał się na dotychczasową argumentacjęi wskazał, że jego zdaniem rozliczanie podatku VAT przez gminę nie jest możliwe, gdyż gmina wszystkie zadania realizuje za pośrednictwem urzędu gminy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, wyrokiem z 14 lutego 2007 r., sygn. akt I SA/Op 344/06, stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji organu podatkowego drugiej instancji, gdyż została ona skierowana do podmiotu niebędącego stroną w sprawie, tj. do Urzędu Gminy ......... W związku z takim rozstrzygnięciem, Sąd nie ustosunkował się szczegółowo do wywodów skargi, ani nie wypowiedział się na temat spornych kwestii prawnych. Jednakże stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji organu drugiej instancji powoduje, że do rozpoznania pozostaje zażalenie Jednostki z 15 czerwca 2005 r.
Przede wszystkim należy podnieść, że Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu podziela stanowisko Sądu, iż zaskarżona decyzja z 31 sierpnia 2005 r., Nr PP-I-44081/19/TŁ/05 została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie. Skoro bowiem tut. organ, rozstrzygając sprawę merytorycznie uznał, że ani urząd gminy, ani wójt nie są podatnikami, to nie mógł adresatem swojej decyzji uczynić urzędu gminy. Zgodnie bowiem z art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej, z wnioskiemo udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego może wystąpić podatnik, płatnik lub inkasent w swoich indywidualnych sprawach. Stroną w sprawie jest zatem gmina i to ona winna być adresatem powyższej decyzji.
Mając na względzie powyższe, tut. organ ? po rozpatrzeniu zażalenia ? postanowił zmienić postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Oleśniez 6 czerwca 2005 r., Nr NIP/40012-1/RD/05, jednak z innych przyczyn, niż powołane w zażaleniu. Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu zważył, co następuje:
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarówi usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Dla celów określenia statusu podatnika istotna jest zatem cecha samodzielności. Linia orzecznicza Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wskazuje, że pojęcie to należy interpretować jako prowadzenie działalności gospodarczej na własne ryzyko. Znaczące w tym kontekście jest m.in. orzeczenie ETS w sprawie C-202/90, uzależniające istnienie statusu podatnika VAT od tego, czy na faktyczną działalność oraz sytuację finansową podmiotu mają wpływ ponoszone przez niego koszty oraz osiągane przychody, co jest wyraźnym nawiązaniem do wspomnianego wyżej kryterium ryzyka.
Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego jest wspólnotą samorządową, działającą jako strona czynności cywilnoprawnych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Potwierdza to np. uzasadnienie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 listopada 1999 r., sygn. akt I SA/Wr 1697/99 (publ. ONSA 2001/2/68), gdzie stwierdzono, iż ?gmina jako osoba prawna wykonująca zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, w zakresie, w jakim realizuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności określone w art. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (obecnie art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarówi usług), w szczególności w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy (obecnie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług)?. Z kolei w myśl przepisu art. 15 ust. 6 powołanej ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Powyższe oznacza, że w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami statusu podatnika nie można przyznać zarówno poszczególnym organom gminy, tj.: radzie gminy, wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi, jak i urzędowi obsługującemu ten organ (urzędowi gminy), gdyż realizują one zadania gminy jako osoby prawnej. Gmina i urząd gminy powinny zatem stosować jednakowe oznaczenie NIP, a w związku z ich działaniami (czynnościami) powinno być wystawiane jedno rozliczenie deklaracyjne. Należy zauważyć, że samorządowe osoby prawne (gminy, powiaty, województwa) nie mają własnych struktur organizacyjnych, zaś nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. Urząd ten nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej dotyczącej rozliczeń podatku od towarów i usług dla samorządowych osób prawnych oraz dla ich urzędów, obsługujących te osoby prawne od strony techniczno-organizacyjnej. Powyższe potwierdzają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. Nr 142, poz. 1020). Jako, że zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn.zm.) wyłącznie gmina posiada osobowość prawną, wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność ? to w ocenie organu odwoławczego, podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności może być wyłącznie gmina. Tut. organ nie podziela zatem stanowiska Naczelnika Urzędu Skarbowego w Oleśnie, że dopuszczalne jest rejestrowanie również urzędów gmin dla potrzeb podatku od towarów i usług.
Natomiast inne niż urzędy gmin, gminne jednostki organizacyjne (np. zakłady budżetowe, jednostki budżetowe, gospodarstwa pomocnicze) powinny, dla celów rozliczeń z tytułu podatku VAT, rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i posiadać odrębne numery identyfikacji podatkowej (NIP).
Powyższej interpretacji udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawionyw zapytaniu oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego.
Decyzja jest ostateczna w administracyjnym toku instancji.
Na podstawie art. 53 § 1 oraz art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270z późn.zm.) na decyzję przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, którą wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszej decyzji.