Czy czynności biegłego podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czy też korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy o podatku od towarów i usług?

sygnatura: 1401/VR/4407-14-11/06/WD

autor: Izba Skarbowa w Warszawie

data: 2006-03-09

D e c y z j a

Na podstawie art.14b § 5 pkt 1, art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa / t. j. Dz. U. z 2005r, Nr 8, poz.60ze zm. / po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 16.01.2006r. wniesionego przez Pana Eugeniusza G. postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa - Targówek z dnia 05.01.06 Nr 1437/ZI/443/435/KO/06, w którym udzielono interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

p o s t a n a w i a

odmówić zmiany postanowienia

U Z A S A D N I E N I E

Wnioskiem z dnia 23.11.2005r. Strona wystąpiła do Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa - Targówek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa - Targówek wydał postanowienie z dnia 05.01.2006 r. znak: 1437/ZI/443/435/KO/06, w którym uznał za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy dotyczące braku obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług od czynności biegłego wykonującego ekspertyzy na zlecenie Sądu, Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Głównej Policji i Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego. W uzasadnieniu postanowienia organ I instancji powołał przepis art. 15 ust.3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004r o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późń. zm.) stwierdzając, że podatnik w zakresie w jakim wykonuje czynności rzeczoznawcy na zlecenie organu procesowego działającego jako organ władzy publicznej, jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust.1 w/w ustawy.

Na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa - Targówek Strona złożyła w ustawowym terminie zażalenie.Zdaniem Strony, Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa - Targówek nieprawidłowo zinterpretował art. 15 ust. 3 pkt. 3 ustawy o podatku VAT w części dotyczącej odpowiedzialności organu procesowego za opinię biegłego.

Strona twierdzi bowiem, że organ procesowy ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich, wynikającą z uregulowań procesowych. Strona uważa, że w trakcie dokonywania czynności opiniowania biegli nie są samodzielni, bowiem to organ procesowy:

- oznacza przedmiot i zakres ekspertyzy oraz termin jej złożenia,

- decyduje o formie opinii,

- oznacza i dostarcza biegłemu przedmiot badań i decyduje o zakresie udostępnionego biegłemu materiału dowodowego,

- jest jedynym dysponentem opinii złożonej przez biegłego.

Zdaniem Strony, biegły działa w imieniu i na rachunek organów wymiaru sprawiedliwości, a zatem nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Po analizie akt i rozpatrzeniu zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdza, co następuje:

W rozstrzyganej sprawie istotne jest ustalenie: czy czynności biegłego podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czy też korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy o podatku od towarów i usług?

Na podstawie art. 5 ust.1 pkt. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, o których mowa w tym przepisie, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa, co wynika z brzmienia art.8 ust.1 pkt 3 w/w ustawy. Zatem sam fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy np.: Sądu, Policji, Prokuratury nie jest kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane w sposób samodzielny. Oceny zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych przez biegłych na zlecenie sądu należy dokonywać w świetle uregulowań zawartych w art. 15 ust. 3 pkt. 3 tej ustawy, w szczególności pod kątem kryterium decydującym o uznaniu tych osób za podatników podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 w/cyt. ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Od 1 czerwca 2005r został zmieniony ustawą z dnia 21 kwietnia 2005r o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 90. poz. 756) przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004r o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, poz.535 z późń. zm.).

Zgodnie ze znowelizowanym przepisem art. 15 ust.3 pkt 3 tej ustawy za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art.13 pkt 2-8 ustawy z 26 lipca 1991r o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdza, iż prawo do wykonywania funkcji biegłego sądowego nabywane jest w określonym trybie i po spełnieniu ściśle określonych warunków, wynikających z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. Nr 15, poz.133).Zauważyć należy, że biegłym jest osoba, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej dziedzinie, potwierdzone stosownymi dokumentami. W przypadku biegłych nie można zatem uznać, że organ procesowy bierze na siebie odpowiedzialność za wykonywane przez nich czynności, polegające na wykonywaniu badań i sporządzaniu opinii w trakcie postępowania procesowego.

Opinia wydana przez biegłego jest dowodem w postępowaniu, a nie usługą, której bezpośrednim odbiorcą jest uczestnik postępowania. Zatem nie ma w przedmiotowej sprawie tożsamości czynności (organu procesowego i biegłego), których odbiorcą jest uczestnik postępowania procesowego.

Podkreślić jeszcze raz należy, że sam fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy nie jest kryterium do uznania, że świadczenie usług nie jest wykonywane w sposób samodzielny.

Z kolei wskazać należy, ze powołane przez Stronę postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12.01.1971r Sygn. Akt III CZP 11/97 zostało podjęte przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej i wprowadzeniem w życie przepisów w zakresie podatku od towarów i usług zgodnie z regulacjami unijnymi.

Przedstawiając powyższe Dyrektor Izby Skarbowej stwierdza, że czynności wykonywane przez Stronę na zlecenie organu procesowego nie korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę. Tym samym czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Biorąc powyższe pod uwagę Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie postanowił jak w sentencji decyzji.