Czy oddział przedsiębiorcy zagranicznego, za pośrednictwem którego prowadzona jest działalność Spółki w Polsce, ma obowiązek posługiwania się dla celów podatku od towarów i usług numerem identyfikacji podatkowej nadanym uprzednio przedsiębiorcy zagranicznemu?

sygnatura: 1401/HTII/4407/14-121/05/BM

autor: Izba Skarbowa w Warszawie

data: 2006-03-09

DECYZJA

Na podstawie art. 14 b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity z 2005r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 ze zm.) i art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 16.08.2005r. wniesionego przez Stronę na postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście z dnia 26.07.2005r. nr US36/2BV/443/181/05/MKow w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania przepisów prawa podatkowego, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

postanawia

- zmienić postanowienie wydane przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście z dnia 26.07.2005r. nr US36/2BV/443/181/05/MKow i uznać stanowisko Strony zawarte we wniosku z dnia 25.04.2005r. za prawidłowe.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 25 kwietnia 2005r. Strona wystąpiła w trybie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Strona jest podmiotem zagranicznym posiadającym siedzibę na terenie Belgii i zarejestrowanym dla potrzeb podatku VAT w Polsce i rozliczającym VAT zgodnie z polskimi przepisami. Z uwagi na rozszerzenie zakresu czynności wykonywanych przez Spółkę w Polsce został utworzony w Polsce Oddział przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział ten zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004r. nr 173 poz. 1807) został zarejestrowany jako Oddział zagranicznego przedsiębiorcy i uzyskał wymagany wpis do Krajowego Rejestru Sądowego. W powyżej przedstawionym stanie faktycznym Strona zadała pytanie: czy oddział przedsiębiorcy zagranicznego, za pośrednictwem którego prowadzona jest działalność Spółki w Polsce, ma obowiązek posługiwania się dla celów podatku od towarów i usług numerem identyfikacji podatkowej nadanym uprzednio przedsiębiorcy zagranicznemu?

Według Naczelnika Urzędu Skarbowego numer identyfikacji podatkowej przedsiębiorstwa zagranicznego nie przenosi się na powstały i odrębnie zarejestrowany Oddział przedsiębiorcy zagranicznego, gdyż brak jest tożsamości pomiędzy obydwoma podmiotami. W związku z tym Oddział przedsiębiorcy zagranicznego jest odrębnym od Spółki (przedsiębiorcy zagranicznego) podatnikiem podatku VAT i jest konieczna jego odrębna rejestracja dla celów podatku od towarów i usług.

Na w/w postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Strona złożyła zażalenie z dnia 16.08.2005r. W w/w zażaleniu Strona zwraca się z żądaniem zmiany przedmiotowego postanowienia zarzucając mu naruszenie przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT oraz art. 85-90 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173 poz. 1807) poprzez przyznanie oddziałowi Spółki w Polsce statusu odrębnego (od tej Spółki) podatnika VAT. Zdaniem Strony w aktualnie obowiązujących przepisach nie ma żadnej podstawy prawnej dla nadania Oddziałowi spółki zagranicznej statusu podatnika VAT odrębnego od tej Spółki. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej reguluje m.in. zasady funkcjonowania oddziałów przedsiębiorców zagranicznych w Polsce. W szczególności zgodnie z art. 5 ust. 4 tej ustawy, oddział jest wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie częścią działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Już z samej definicji oddziału wynika, że Oddział jest jednostką wyodrębnioną jedynie organizacyjnie, która nie prowadzi samodzielnej działalności gospodarczej, bowiem według tego przepisu działalność gospodarcza jest wykonywana przez przedsiębiorcę. Z tego względu działalność na terytorium Polski Oddziału należy traktować jako działalność gospodarczą przedsiębiorcy zagranicznego, tj. Spółki nie zaś jako samodzielną działalność gospodarczą Oddziału. Strona zauważa, iż utworzenie przez nią Oddziału wynikało jedynie z rozszerzenia zakresu czynności Spółki wykonywanych w Polsce i związanych z tym ustawowych obowiązków nakładanych przez ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, nie zaś z zamiaru utworzenia odrębnej od Spółki jednostki organizacyjnej. Ponieważ zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 13.10.1995r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 142 poz. 702 ze zm.) obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają m.in. zakłady (oddziały) osób prawnych pod warunkiem, że na podstawie odrębnych ustaw uzyskały status podatnika. Jednakże skoro Oddział na podstawie ustawy o VAT nie jest podatnikiem VAT, to nie ma podstaw, aby Oddział dokonywał odrębnej rejestracji dla celów VAT w Polsce. Do takiej rejestracji obowiązana byłaby Spółka, o ile nie dokonała jej już wcześniej. Spółka tworząc Oddział powinna nadal posługiwać się numerem NIP nadanym wcześniej również w odniesieniu do działalności prowadzonej przez Oddział. Ponadto zdaniem Strony faktyczny obowiązek podatkowy decyduje o statucie podatnika a nie wpis do Krajowego Rejestru Sądowego.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdza, że zażalenie zasługuje na uwzględnienie z następujących powodów:

Z przedstawionego przez Stronę stanu faktycznego wynika, że Strona jest podmiotem zagranicznym posiadającym siedzibę na terenie Belgii i zarejestrowanym dla potrzeb podatku VAT w Polsce i rozliczającym VAT zgodnie z polskimi przepisami. Z uwagi na rozszerzenie zakresu czynności wykonywanych przez Spółkę w Polsce został utworzony w Polsce Oddział przedsiębiorcy zagranicznego.

Zgodnie z art. 15 -17 w/w ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług są wszystkie osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, które wykonują samodzielnie na terytorium Polski czynności podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. W świetle zaś art. 2 ust. l ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jednolity z 2004r. Dz. U. Nr 269 poz. 2681 ze zm.) - osoby fizyczne, osoby prawne, oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej, ale tylko wówczas, gdy na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami. Mając na uwadze brzmienie art. 15 ust. l ustawy o podatku od towarów i usług, należy stwierdzić, że Oddział mógłby być odrębnym od spółki (przedsiębiorcy zagranicznego) podatnikiem podatku VAT, ale tylko wówczas, gdyby był jednostką organizacyjną prowadzącą samodzielnie działalność gospodarczą.

Z przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173 poz. 1807 ze zm.), regulującej między innymi zasady funkcjonowania oddziałów podmiotów zagranicznych w Polsce (a w szczególności zgodnie z art. 5 pkt 4 tej ustawy) wynika, iż oddział jest wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie częścią działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Oddział posiada więc jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur firmy macierzystej), natomiast nie posiada on możliwości prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, a prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego. Powyższe znajduje również uzasadnienie na gruncie regulacji zawartej w art. 88 w/w ustawy, zgodnie z którą przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców. Podmiotem prowadzącym działalność w Polsce pozostaje - pomimo utworzenia i funkcjonowania oddziału w Polsce - w dalszym ciągu przedsiębiorca zagraniczny. W kontekście posiadanej podmiotowości prawnej, należy stwierdzić, że oddział nie jest odrębnym podmiotem w stosunku do jednostki macierzystej, lecz jest jej częścią. Z treści art. 87 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika, że przedsiębiorca zagraniczny tworząc oddział jest obowiązany ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego. Zatem wszelkie czynności wykonywane przez osobę upoważnioną do reprezentowania tego przedsiębiorcy będą czynnościami wykonywanymi w jego imieniu, a nie w imieniu oddziału. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej wątpliwym byłoby uznanie wykonywania tych czynności za samodzielną działalność gospodarczą oddziału, w rozumieniu art. 15 ust. l i 2 ustawy.

Jednocześnie należy dodać, że odpowiednikiem art. 15 ust. l ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług jest w przepisach VI Dyrektywy art. 4 ust. l, zgodnie z którym podatnikiem jest każda osoba prowadzącą niezależnie w jakimkolwiek miejscu, jakąkolwiek działalność gospodarczą określoną w ust. 2, bez względu na cel lub wyniki tej działalności. W konsekwencji VI Dyrektywa uniemożliwia uznanie za odrębnego podatnika oddziału przedsiębiorcy zagranicznego,który nie prowadzi niezależnej od tego przedsiębiorcy działalności gospodarczej. Na mocy poprzedniej ustawy o VAT w ramach jednej osoby prawnej funkcjonowało kilku podatników będących zakładami (oddziałami) samobilansującymi tej osoby (art. 5 ust. 2 ustawy o VAT obowiązującej do 30 kwietnia 2004 r.). Z dniem 1maja 2004 r. na mocy art. 160 ust. 3 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług rozwiązanie takie musiało zostać wyeliminowane jako niezgodne z przepisami VI Dyrektywy. Powyższe oznacza, zdaniem Dyrektora Izby, brak podstawy prawnej do nadania oddziałowi spółki zagranicznej statusu odrębnego od tej spółki podatnika podatku od towarów i usług. Na przeszkodzie temu nie powinien stać fakt uzyskania przez Oddział wpisu do KRS, gdyż i tak decydująca w sprawie jest definicja podatnika, w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT odnosząca się do samodzielności przy wykonywaniu działalności gospodarczej.

Tak więc w przypadku, gdy przedsiębiorca zagraniczny wykonuje na terytorium Polski czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług , to w zakresie w jakim te czynności wykonywane są na terytorium Polski - staje się on podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce. W przedmiotowej sprawie Spółka z uwagi na wykonywanie na terytorium Polski czynności jest podatnikiem VAT (zarejestrowanym) w Polsce.

W sytuacji, gdy przedsiębiorca zagraniczny nie posiadający na terytorium Polski siedziby, miejsca zamieszkania oraz stałego miejsca prowadzenia działalności, został już zarejestrowany jako podatnik VAT, to utworzenie przez niego Oddziału, za pośrednictwem którego będzie prowadzona na terytorium Polski działalność Spółki, nie powoduje konieczności odrębnej rejestracji dla podatku od towarów i usług. Powyższe powoduje jedynie konieczność aktualizacji zgłoszeń identyfikacyjnych (NIP) i rejestracyjnych (VAT-R), w oparciu o nadany wcześniej jednostce macierzystej numer identyfikacji podatkowej .

Biorąc pod uwagę powyższe należało uznać stanowisko podatnika za prawidłowe.