Jak należy wystawiać fakturę VAT za świadczenie usług prawniczych dla sądu?

sygnatura: IS.IX/3-443/298/05

autor: Izba Skarbowa w Rzeszowie Ośrodek Zamiejscowy w Krośnie

data: 2006-02-09

Działając na podstawie art. 14b § 5 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 ze zm.) oraz art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1 i 2, art. 29 ust. 1 i 2 i art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.) i § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97 poz. 970 ze zm.), po rozpatrzeniu zażalenia wniesionego przez Pana G M, prowadzącego Kancelarię Adwokacką w B, na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Brzozowie z dnia 05.12.2005 r. znak: PP/443-20/1/05 w sprawie interpretacji co do zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulujących opodatkowanie podatkiem VAT usług adwokackich wykonywanych na zlecenie sądu, Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie odmawia zmiany lub uchylenia zaskarżonego postanowienia.

Wnioskiem, który wpłynął do Urzędu Skarbowego w Brzozowie w dniu 29.06.2005 r., Pan G M zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji w sprawie sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, tj. wyjaśnienie przepisów regulujących kwestie opodatkowania usług adwokackich wykonywanych na zlecenie sądu. Po wezwaniach Naczelnika Urzędu Skarbowego w Brzozowie (z dnia 01.07.2005 r. i 07.07.2005 r.) do usunięcia braków w złożonym wniosku Strona uzupełniła wniosek pismami, które wpłynęły do Urzędu Skarbowego w dniach 06.07.2005 r. i 18.07.2005 r.Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że w skład prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług prawniczych wchodzi m.in. wykonywanie czynności z urzędu, tj. zadań zleconych przez Prezesa Sądu Rejonowego w Brzozowie. W związku z wykonywaniem tych czynności Pan G M zwrócił się o wyjaśnienie następujących kwestii:

• Sposobu wystawiania faktur VAT za wykonanie powyższych czynności. Zdaniem Strony faktura taka winna być wystawione w terminie 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia sądu oraz wskazywać oznaczenie sprawy, której usługa dotyczyła.
• Terminu, w jakim zleceniodawca winien dokonać zapłaty wystawionej faktury. Zdaniem Strony termin ten wynika z ogólnych zasad księgowania faktur VAT i wynosi 2 tygodnie.
• Zasad, na jakich sąd dokonywać ma przelewu kwoty widniejącej na fakturze VAT. Jak wynika ze stanu przedstawionego przez Stronę zleceniodawcy nie wypłacają należności wynikających z faktury w kwocie brutto, lecz przed wypłatą dokonują potrącenia kwoty należnej z tytułu podatku dochodowego. Pan G M uważa, że takie działanie jest sprzeczne z ogólnymi zasadami księgowania faktur VAT. Prowadząc bowiem działalność gospodarczą powinien osobiście rozliczać się zarówno z podatku VAT jak i podatku dochodowego.

Udzielając przedmiotowej interpretacji Naczelnik Urzędu Skarbowego w Brzozowie w postanowieniu z dnia 11.08.2005 r. znak: PP/443-14/6/05 uznał stanowisko Strony za prawidłowe, przytaczając w sentencji postanowienia wyłącznie przepisy regulujące kwestie opodatkowania przedmiotowych czynności podatkiem od towarów i usług. W uzasadnieniu postanowienia odniesiono się natomiast również do przepisów regulujących kwestię podatku dochodowego, powołując art. 13 pkt. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Brzozowie uchylone zostało z urzędu przez Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie decyzją z dnia 21.11.2005 r. IS.IX/1-415/85/05 z uwagi na naruszenie art. 217 § 1 pkt 4 i § 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa. W związku z powyższym Naczelnik Urzędu Skarbowego w Brzozowie ponownie przeanalizował wniosek Strony i w dniu 05.12.2005 r. wydał postanowienie znak: PP/443-20/1/05, w którym uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe i potwierdził, że usługi adwokackie wykonywane na zlecenie sądu należy opodatkować podatkiem od towarów i usług i rozliczyć ten podatek w ramach prowadzone działalności gospodarczej. W postanowieniu zaznaczono również, że kwestię rozliczeń finansowych pomiędzy podatnikami, tj. termin zapłaty, jak też otrzymania należności pieniężnych za wystawione faktury VAT nie podlegają interpretacji Naczelnika Urzędu Skarbowego, gdyż tych kwestii nie regulują przepisy prawa podatkowego., a także poinformowano Stronę, o przekazaniu wniosku w części dotyczącej opodatkowania przedmiotowych usług podatkiem dochodowym do właściwego, dla Pana G M, Urzędu Skarbowego.

Na postanowienie powyższe Pan G M złożył zażalenie (z dnia 08.12.2005 r.), które do Urzędu Skarbowego w Brzozowie wpłynęło w dniu 09.12.2005 r. W zażaleniu Strona wniosła o uchylenie postanowienia z uwagi na braki formalne. Zarzutem podniesionym przez Stronę w zażaleniu jest to, iż w przedmiotowym postanowieniu nie ustosunkowano się do zagadnienia czy podatek dochodowy ma być potrącany przez sąd po otrzymaniu faktury VAT wystawionej za wykonanie usługi, czy też winna być wypłacona kwota brutto wykazana na fakturze, a Strona sama rozliczy się z podatku VAT i podatku dochodowego.

Po rozpatrzeniu przedmiotowego zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie stwierdza, co następuje.Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczeniu usług, o których mowa wyżej rozumie się z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 cytowanej ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do regulacji art. 15 ust. 1 omawianej ustawy podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.Mając na uwadze wyżej przytoczone przepisy stwierdzić należy, że usługi adwokackie świadczone przez Wnioskodawcę na zlecenie sądu podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Na mocy art. 106 ustawy o VAT podatnicy podatku VAT obowiązani zostali do wystawiania faktur stwierdzających w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.Z kolei w myśl art. 29 ust. 1 i 2 cytowanej ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.Z powyższych przepisów wynika, że wykonujący usługę w celu udokumentowania jej wykonania obowiązany jest do wystawienia dla nabywcy usługi fakturę. W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca obowiązany jest wystawić fakturę dla podmiotu, który zlecił mu wykonanie danej usługi. Dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług istotnym jest także moment powstania obowiązku podatkowego. W przypadku usług będących przedmiotem niniejszej interpretacji obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Regulacja taka wynika z § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, iż w przypadku świadczenia usług na rzecz sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury przez osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, którym sądy te lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zleciły wykonanie określonych czynności związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Mając na uwadze przytoczony powyżej stan prawny Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie stwierdza, iż brak jest podstaw do uchylenia zaskarżonego postanowienia. Organ podatkowy pierwszej instancji prawidłowo dokonał bowiem interpretacji prawa w przedmiocie podatku od towarów i usług mającego zastosowanie w rozpatrywanej sprawie, stwierdzając, iż usługi adwokackie wykonywane na zlecenie sądu podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, a podatnik obowiązany jest rozliczyć go w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Odnosząc się natomiast do podniesionych przez Stronę zarzutów, iż nie wyjaśniona została kwestia stosowania przepisów regulujących opodatkowanie przedmiotowych usług podatkiem dochodowym wyjaśnić należy, że do dokonania tej interpretacji właściwym jest Pierwszy Urząd Skarbowy w Rzeszowie, obejmujący swym zasięgiem teren, na którym mieści się miejsce zamieszkania Wnioskodawcy. Interpretacji takiej Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie dokonał postanowieniem z dnia 01.02.2006 r. znak: I US.I/415/8/06.

Decyzja niniejsza dotyczy stanu prawnego obowiązującego na dzień złożenia wniosku oraz przedstawionego przez Wnioskodawcę i przytoczonego w treści decyzji stanu faktycznego.