Czy wystawiając, jako biegły, rachunek dla sądu jest zobowiązany do naliczania 22% podatku VAT i czy z wystawieniem takiego rachunku automatycznie staje się podatnikiem podatku od towarów i usług dla prowadzonej działalności gospodarczej dla osób fizycznych?
sygnatura: IS.-IX/3-443/2/06
autor: Izba Skarbowa w Rzeszowie Ośrodek Zamiejscowy w Krośnie
data: 2006-02-22
| słowa kluczowe: | biegły, podatek od towarów i usług, rachunki |
Działając na podstawie art. 14b § 5 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 ze zm.) oraz art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1 i 2, art. 113 ust. 1 ust. 13 pkt 2 i ust. 14 ust. 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), § 28 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25.05.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 95 poz. 798) i § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97 poz. 970 ze zm.), po rozpatrzeniu zażalenia wniesionego przez Pana A D, na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Przemyślu z dnia 21.12.2005 r. znak: US IX/443-/AM/05 w sprawie interpretacji co do zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulujących opodatkowanie usług świadczonych przez biegłych sporządzających dokumentację i opinie na zlecenie sądu, Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie odmawia zmiany lub uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Wnioskiem, który wpłynął do Urzędu Skarbowego w Przemyślu w dniu 11.10.2005 r., Pan A D zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji w sprawie sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, tj. wyjaśnienie przepisów regulujących kwestie opodatkowania usług świadczonych przez biegłych sporządzających dokumentację i opinie na zlecenie sądu. Po wezwaniu Naczelnika Urzędu Skarbowego w Przemyślu (z dnia 25.11.2005 r.) do usunięcia braków w złożonym wniosku Strona uzupełniła wniosek pismem z dnia 30.11.2005 r. (wpływ do US w dniu 01.12.2005 r.)- Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że będąc emerytem prowadzi działalność gospodarczą w zakresie prac geodezyjnych i kartograficznych dla osób fizycznych, a roczny przychód nie przekracza 40.000zł W związku z otrzymaniem z Sądu Okręgowego w Przemyślu pisma z dnia 22.09.2005 r. znak: F:311-/05 Wnioskodawca zwraca się z zapytaniem czy wystawiając, jako biegły, rachunek dla sądu jest zobowiązany do naliczania 22% podatku VAT i czy z wystawieniem takiego rachunku automatycznie staje się podatnikiem podatku od towarów i usług dla prowadzonej działalności gospodarczej dla osób fizycznych. Strona wyjaśniła, że w latach poprzednich sądy wypłacały dla biegłych należności za przyznane wynagrodzenie naliczając podatek od kwoty pomniejszonej o 20% kosztów uzyskania, naliczając podatek w wysokości 19% od pozostałej kwoty. Na koniec roku sądy wydawały PIT-8B o osiągniętych dochodach w danym roku. Pan A D zwrócił również uwagę, że od złożenia rachunku za wykonaną usługę do wypłacenia należności mija bardzo długi okres, bowiem wypłata następuje po uprawomocnieniu się orzeczenia wydanego przez sąd w danej sprawie. - Zdaniem strony dotychczas stosowany system mógłby kontynuowany być w dalszym ciągu, a zatem sądy powinny pobierać jedynie podatek dochodowy od osób fizycznych.
W oparciu o przedstawiony we wniosku stan faktyczny Naczelnik Urzędu Skarbowego w Przemyślu uznał, iż stanowisko Pana A D w przedmiotowej sprawie jest nieprawidłowe, bowiem wykonywanie czynności biegłego sądowego w zakresie prac geodezyjnych i kartograficznych na zlecenie sądu uznać należy za rzeczoznawstwo, a tym samym podlegają one opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ponadto wskazano, że przedmiotowe czynności nie podlegają zwolnieniom, jakie w niektórych przypadkach ustawa o podatku VAT przewiduje. Rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy przedstawione zostało w postanowieniu wydanym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Przemyślu w dniu 21.12.2005 r. znak: US IX/443-/AM/05.
Nie zgadzając się z przedstawionym, w powyższym postanowieniu, rozstrzygnięciem sprawy Pan A D złożył na to postanowienie zażalenie (z dnia 28.12.2005 r.), które do Urzędu Skarbowego w Przemyślu wpłynęło w dniu 31.12.2005 r. W zażaleniu Strona nie podniosła jednak żadnych zarzutów przeciw postanowieniu, a jedynie stwierdziła, że w związku ze stanowiskiem przedstawionym przez organ podatkowy zmuszona będzie do wystąpienia o skreślenie z listy biegłych, a zaległy rachunek za usługi wykonane w 2003 r., jeśli obłożony miałby zostać podatkiem VAT przeznaczy na straty. Prosi zatem o ostateczne rozstrzygnięcie.
Z uwagi, że wniesione zażalenie nie spełniało wymogów określonych dla wniesienia zażalenia w art. 222 w związku z art. 239 Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie postanowieniem z dnia 20.01.2006 r. wezwał Pana A D do usunięcia braków, poprzez wskazanie zarzutów przeciw postanowieniu oraz określenie istoty i zakresu żądania.Na powyższe wezwanie Dyrektora Izby Skarbowej Pan A D odpowiedział pismem z dnia 25.01.2006 r. (wpływ do IS w dniu 30.01.2006 r.), w którym wyjaśnił, że nie chce polemizować z obowiązującą wykładnią stanu prawnego tylko uważa, że przepisy te zostały szablonem i całkowicie odstają od życia. Podając przykład Pan A D stwierdził, że będąc podatnikiem z uwagi na opodatkowanie usług świadczonych na zalecenie sądu stanie się niekonkurencyjny przy świadczeniu pozostałych usług prowadzonej działalności, bowiem usługi te będą u Niego droższe o 22%. Uważa zatem, że szablonowe przepisy odstają od życia, a On będąc przez 45 lat biegłym sądowym w związku z obecnymi przepisami pozostaje bez wyjścia.
Po rozpatrzeniu przedmiotowego zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie stwierdza, co następuje.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczeniu usług, o których mowa wyżej rozumie się z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 cytowanej ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
Stosownie do regulacji art. 15 ust. 1 omawianej ustawy podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Artykuł 15 ust. 3, zawierający czynności, których nie uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, w punkcie 3, stanowi, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. W wyłączeniu tym nie mogą jednak znaleźć się usługi świadczone przez biegłych sądowych, bowiem nie można przyjąć, iż sąd, jako zleceniodawca ponosi odpowiedzialność za wykonanie czynności zleconych biegłemu.Mając na uwadze wyżej przytoczone przepisy stwierdzić należy, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na zlecenie sądu podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przypadku wykonywania czynności polegających na sporządzaniu opinii w sprawach zleconych biegłemu przez sąd podatnik nie może również skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, jakie przewidziane zostało w art. 113 ust. 1 omawianej ustawy. Zgodnie z tym przepisem zwolnieni są od podatku podatnicy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro. W ustępie 13 pkt 2 przywołanego artykułu zamieszczony został jednak zapis, że zwolnienie to nie obejmuje podatników świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie. Z kolei na mocy art. 113 ust. 14 Minister Finansów upoważniony został do określenia listy towarów i usług o których mowa w ust. 13 pkt 2, z uwzględnieniem klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Listę tych towarów zawiera załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia z dnia 25.05.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, co wynika z § 28 tego rozporządzenia. W pozycji 37 przytoczonego załącznika wymienione zostały usługi rzeczoznawstwa, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego. Biorąc pod uwagę charakter świadczonych przez Wnioskodawcę, na zlecenie sądu, usług biegłego sądowego, polegających na wydawaniu, z uwagi na posiadane kwalifikacje zawodowe i znajomość przedmiotu, opinii i orzeczeń w sprawach spornych wymagających wiedzy geodety lub kartografa, uznać należy, że świadczy On usługi rzeczoznawstwa, do których nie ma zastosowania zwolnienie podmiotowe, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Dlatego też świadczone przez Wnioskodawcę czynności biegłego sądowego w zakresie prac geodezyjnych i kartograficznych na zlecenie sądu podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez względu na osiągniętą wartość sprzedaży.Z kolei powstanie obowiązku podatkowego z tytułu wykonania usługi rzeczoznawstwa powoduje objęcie podatkiem VAT wszystkich czynności, o których mowa w art. 15 ust. 2 omawianej ustawy, wykonywanych przez podatnika, a zatem także działalności gospodarczej w zakresie prac geodezyjnych i kartograficznych dla osób fizycznych. Nadmienić należy, że w przypadku usług będących przedmiotem niniejszej interpretacji obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Regulacja taka wynika z § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, iż w przypadku świadczenia usług na rzecz sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury przez osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, którym sądy te lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zleciły wykonanie określonych czynności związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.
Biorąc pod uwagę obowiązujący stan prawny, w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie stwierdza, że brak jest podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego postanowienia. Organ podatkowy pierwszej instancji dokonał bowiem prawidłowej interpretacji prawa w przedmiocie podatku od towarów i usług, stwierdzając, że przedstawione we wniosku stanowisko Strony, w przedstawionym stanie faktycznym, jest nieprawidłowe. Odnosząc się natomiast do zarzutów podniesionych przez Stronę w odwołaniu, iż szablonowe stosowanie przepisów odstaje od życia wyjaśnić należy, że zadaniem organów podatkowych będących, organami wykonawczymi, nie jest ocena i dostosowywanie przepisów prawnych do konkretnych sytuacji, ale stosowanie, w konkretnych przypadkach, prawa ustanowionego przez organy prawotwórcze, a wynikającego z aktów prawnych. Skoro przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wraz z aktami wykonawczymi do tej ustawy stanowią, że usługi świadczone przez biegłych sporządzających dokumentację i opinie na zlecenie sądu podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT i nie mieszczą się w zwolnieniach od tego podatku, to organowi podatkowemu nie pozostaje nic innego, jak wskazanie tych przepisów wnioskodawcy występującemu o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie. Zgodnie zaś z przepisem art. 14b § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej interpretacja taka nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, a wiąże natomiast organy podatkowe i organy kontroli skarbowej właściwe dla wnioskodawcy.
Mając na uwadze wyżej przedstawione okoliczności orzeczono jak w sentencji.Decyzja niniejsza dotyczy stanu prawnego obowiązującego na dzień złożenia wniosku oraz przedstawionego przez Wnioskodawcę i przytoczonego w treści decyzji stanu faktycznego.