Czy umowa cesji dotycząca przeniesienia części zobowiązań, należności i środków trwałych oraz obrotowych na osobę trzecią, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?.

sygnatura: 1401/VR/4407/14-75/05/JM

autor: Izba Skarbowa w Warszawie

data: 2005-09-09

D E C Y Z J A

Na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 w związku z art. 239 i art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa ( tekst jednolity Dz. U. Nr 8/2005, poz.60), art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 15 ust. 1 i 2, art. 7 ust. 2 i 3 ustawy z dn. 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zmianami), po rozpatrzeniu zażalenia złożonego przez Sp. z o.o. na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa Bielany z dnia 15.06.2005 r. nr 1432/PP/P/440-93/14a/05/DB uznające za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dn. 31.03.2005 r., w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

P O S T A N A W I A

utrzymać w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa Bielany.

U Z A S A D N I E N I E

Wnioskiem z dn. 31.03.2005 r. Podatnik zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa Bielany z zapytaniem, czy umowa cesji dotycząca przeniesienia części zobowiązań, należności i środków trwałych oraz obrotowych na osobę trzecią, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?.

Podatnik zawarł umowę cesji z jednostką powiązaną - spółką S. Przedmiotem umowy było przejęcie przez S. większości zobowiązań finansowych M. wobec aktualnych wierzycieli w dacie podpisania umowy za ich wiedzą i zgodą w zamian za przekazanie istniejących należności wobec dłużników oraz przeniesienia własności środków trwałych i obrotowych.W ocenie podatnika czynności na podstawie powyższej umowy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Po rozpatrzeniu powyższego wniosku Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa Bielany z dnia 15.06.2005 r. nr 1432/PP/P/440-93/14a/05/DB uznające za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy. Organ podatkowy pierwszej instancji stwierdził, że cesja własnych wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast opodatkowaniu podlega przeniesienie własności środków trwałych i obrotowych.

Na powyższe postanowienie Strona złożyła zażalenie, w którym zarzuca organowi podatkowemu:

1. naruszenie art. 509-517 Kodeksu Cywilnego przez błędną interpretację,

2. naruszenie art. 7 i 15 ustawy o podatku od towarów i usług przez jego błędne zastosowanie do całości transakcji,

3. naruszenie art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług.

W ocenie podatnika umowa cesji stanowi jedną, nierozerwalną całość i nie powinno się jej dzielić na poszczególne składniki, jak to uczynił organ podatkowy w zaskarżonym postanowieniu.

Rozpatrując zażalenie, Dyrektor Izby Skarbowej stwierdza co następuje:

Z wniosku z dn. 31.03.2005 r. wynika, iż w dniu 30 grudnia 2004r. podatnik zawarł umowę cesji z jednostką powiązaną - spółką S. Przedmiotem było przejęcie przez spółkę S. większości zobowiązań finansowych spółki M. wobec aktualnych wierzycieli w dacie podpisania umowy za ich wiedzą i zgodą w zamian za przekazanie istniejących należności wobec dłużników oraz przeniesienie własności środków trwałych i obrotowych.

Z uwagi na fakt, iż Podatnik, na podstawie jednej umowy cywilnej, dokonał kilku czynności prawnych - przeniesienia należności wobec dłużników, przeniesienia zobowiązań finansowych oraz przeniesienia własności środków trwałych i obrotowych, Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa - Bielany potraktował każdą z tych czynności odrębnie.

Art. 509-517 Ustawy - Kodeks Cywilny regulują umowę cesji wierzytelności, natomiast przepisy art. 519-526 w/w ustawy dotyczą zmiany dłużnika. W przepisach kodeksu cywilnego nie ma uregulowanej umowy, która dotyczyłaby zarówno przeniesienia części zobowiązań, należności oraz środków trwałych i obrotowych na osobę trzecią. W związku z powyższym organ podatkowy uznał za zasadne dokonanie analizy każdej z tych czynności oddzielnie.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie podziela stanowisko organu podatkowego w tej kwestii.

Przeniesienie wierzytelności zostało uregulowane w art. 509-517 Ustawy z dnia 23kwietnia 1964r. Kodeks cywilny ( Dz. U. Nr 16, póz. 93 z późn. zm. ). Przeniesieniewierzytelności następuje - w myśl art. 510 § l Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności.

Istotą przeniesienia wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobątrzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

Prawne skutki przelewu wierzytelności polegają więc na tym, że prawa przysługujące zbywcy ( dotychczasowemu wierzycielowi ) przechodzą na nabywcę wierzytelności. Właściwość zobowiązania, uprawnienia wierzyciela i zobowiązania dłużnika pozostają bez zmian, gdyż w wyniku umowy cesji wierzytelności zmienia się tylko wierzyciel - w miejsce dotychczasowego wstępuje cesjonariusz.

Zgodnie z art. 5 ust. l pkt. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, póz. 535 ze zm. ) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usługpodlegają min.: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 cytowanej ustawy, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Przeniesienie wierzytelności z majątku cedenta do majątku cesjonariusza stanowi wykonywanie przez dotychczasowego wierzyciela przysługującego mu prawa własności i jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela.

W związku z powyższym przeniesienie wierzytelności przez spółkę na innego podatnika, nie stanowi dla niej czynności o których mowa w art. 7 i 8 Ustawy o PTU. Przy zawieraniu umowy przelewu wierzytelności własnej nie występuje bowiem żadne świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej.

W przypadku zbycia własnych wierzytelności Spółka nie działa jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 Ustawy o podatku od towarów i usług.Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż cesja własnych wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż jako wykonywanie prawa własności, czynność ta nie stanowi działalności gospodarczej.

W związku z powyższym, przeniesienie przez spółkę M. własnej wierzytelności powstałej z tytułu prowadzenia działalności, nie podlega ustawie podatku od towarów i usług.

Natomiast umowa przejęcia długu została uregulowana w art. 519 -526 k.c. Powyższa instytucja polega na tym, że osoba trzecia wstępuje w miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony. Dochodzi to do skutku na podstawie umowy między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika albo między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela.Przedmiotem umowy jest dług czyli ogół obowiązków dłużnika wobec wierzycieli.Czynność taka nie będzie stanowić dostawy towarów ani świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a więc nie będzie podlegała podatkowi od towarów i usług.

Na podstawie umowy cesji z dnia 30 grudnia 2004r. spółka M. przeniosłarównież własność środków trwałych i obrotowych na rzecz spółki S.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług ( art. 5 ust. l Ustawy o PTU ).Zgodnie z art. 7 ust. 2 Ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług,przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 1, rozumie się przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności :

1.przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,2.wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub części.

Przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli ich przekazanie wiązało się bezpośrednio z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem ( art. 7 ust. 3).

Z powyższych przepisów wynika, iż przeniesienie, przez spółkę M. własności środków trwałych i obrotowych bez pobrania należności, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W takim przypadku należy stosować stawkę właściwą dla danego towaru.

Podatnik w założonym zażaleniu zarzuca organowi podatkowemu niezastosowanieprzepisów art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług.

Dyrektor Izby Skarbowej stoi na stanowisku, iż w przypadku przeniesienia własności środków trwałych i obrotowych, a więc przeniesienia własności towarów, nie ma zastosowania przepis art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, który odnosi się wyłącznie do świadczenia usług.

Zarówno przepis art. 7 ust. 2 pkt. 2 Ustawy o podatku od towarów i usług, jak i art. 5 (6) VI Dyrektywy, stanowi, iż nieodpłatne zbycie towarów jest traktowane jak dostawa towarów, a więc podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W myśl VI Dyrektywy nieodpłatne zbycie towarów jest dostawą towarów ( a w konsekwencji podlega opodatkowaniu ) zawsze, bez względu na to, czy zostało dokonane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej czy też do celów innych niż prowadzona działalność gospodarcza. Jedynym warunkiem jestmożliwość odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem tych towarów.Stanowisko to potwierdził Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku w sprawieC-48/97 (Kuwait Petroleum Ltd. A Commissioners ofCustoms and Excise ).

Dyrektor Izby Skarbowej podziela pogląd Strony, iż zasada neutralności jestnaczelną zasadą podatku od wartości dodanej. Zgodnie z zasadą neutralności podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług, a faktycznie obciążony ciężarem podatku od wartości dodanej jest ostateczny konsument. Jednakże zgodnie z art. 2 VI Dyrektywy na wszystkich stadiach obrotu winien być naliczany podatek VAT. Odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania może mieć jedynie wyjątkowy charakter, gdyż zakłóciłoby to zasadę opodatkowania wyłącznie ostatecznej konsumpcji towarów i usług.

Podatnik w złożonym wniosku zwrócił się również z pytaniem, czy cesjonariusz maprawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu przejętych zobowiązań, należności, środków trwałych i obrotowych.

Z uwagi na fakt, iż firma M. ( cedent ) przenosząca część zobowiązań,należności i środków trwałych oraz obrotowych, nie była stroną do złożenia zapytaniaodnośnie odliczenia podatku naliczonego przez cesjonariusza, Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa Bielany postanowieniem nr 1432/PP/P/440-94/14a/05/DB z dnia 15.06.2005r. pozostawił bez rozpatrzenia zapytanie spółki w tej części.

W zażaleniu podatnik podnosi, iż zaskarżone postanowienie pozostaje w sprzeczności z postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa Targówek, w którym stwierdzono, że umowa cesji w pełnym zakresie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art.5 ust. 1 i art. 8 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zarzut ten uznaje za bezzasadny.Postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa Targówek nie rozstrzyga kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług umowy cesji.

Postanowienie to zostało wydane na wniosek spółki S., która jest nabywcą zobowiązań, należności, środków trwałych i obrotowych, na podstawie umowy z dn. 30 grudnia 2004r. z M. Prawdą jest, że S.zwracała się z zapytaniem, czy cesja podlega opodatkowaniu, ale w tej kwestii organ podatkowy nie zajął stanowiska. Organ podatkowy stwierdził, iż S sp. z o.o. nie jest podmiotem uprawnionym do występowania o pisemną interpretację przepisu prawa podatkowego w tym zakresie, bowiem u niej nie powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Biorąc powyższe pod uwagę Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie postanowił jak na wstępie.