Czy w sytuacji, gdy wywłaszczona nieruchomość została zwrócona poprzedniemu właścicielowi - a on zwraca odszkodowanie dotychczasowemu właścicielowi Gminie, która z kolei zwraca koszty związane z jego przeprowadzeniem Skarbowi Państwa należy doliczyć podatek VAT?

sygnatura: IS.II/2-4430/41/05

autor: Izba Skarbowa w Rzeszowie

data: 2005-06-01

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, działając na podstawie przepisu art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60) oraz przepisów art. 2 pkt 6, art. 5 ust. 1, art. 7, art. 8 i art. 15 ust. 6 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), z urzędu zmienia postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Kolbuszowej z 25.03.2005 r., znak: US.I.2/443/11/2005 oraz uznaje stanowisko Strony przedstawione we wniosku z 09.03.2005 r. za prawidłowe.

Wnioskiem z 15.02.2005 r., nr: B.F.I.3020/V/1/2005, uzupełnionym pismem z 09.03.2005 r. nr: B.F.I.3020/1/2005, Starostwo Powiatowe zwróciło się o udzielenie pisemnej interpretacji o zakresie stosowania przepisów ustawy z 11.03.2005 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.). Z przedstawionego w pismach stanu faktycznego wynika, iż osoby, które zostały pozbawione własności nieruchomości w wyniku wywłaszczenia dokonanego przed 05.12.1990 r., i otrzymały z tego tytułu odszkodowanie, zwróciły się do Starosty z wnioskami o zwrot tychże nieruchomości. W postępowaniu administracyjnym roszczenia ich zostały uwzględnione; Starosta, reprezentujący Skarb Państwa, decyzjami z 28 i 30.12.2004 r. orzekł o zwrocie działek, stanowiących dotychczas własność Gminy na rzecz wskazanych osób. Osoby te zostały zobowiązane do zwrotu zwaloryzowanego odszkodowania na rachunek Urzędu Miejskiego. Równocześnie Urząd ten został zobowiązany do zwrotu poniesionych przez Skarb Państwa kosztów na konto Starostwa Powiatowego. Jednostka, powołując przepis art. 140 ust. 1 i 6 ustawy z 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz.U. z 2004r., Nr 261, poz. 2603 ze zm.), wskazała, iż koszty postępowania w sprawach o zwrot nieruchomości ponosi Starostwo Powiatowe. Wobec faktu, iż Urząd Miasta i Gminy był ostatnim właścicielem przedmiotowych działek, odszkodowanie zostało przekazane na rzecz Urzędu Miejskiego. Strona sformułowała w związku z tym pytanie: czy "w sytuacji gdy wywłaszczona nieruchomość została zwrócona poprzedniemu właścicielowi - a on zwraca odszkodowanie dotychczasowemu właścicielowi Gminie, która z kolei zwraca koszty związane z jego przeprowadzeniem Skarbowi Państwa należy doliczyć podatek VAT (...)?". Wątpliwości Jednostki dotyczą także kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwrotu na podstawie decyzji administracyjnej podjętej przez Starostę wywłaszczonej nieruchomości. Podatnik wyraził stanowisko, iż wyżej wymienione czynności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Postanowieniem z 25.03.2005 r., znak: US.I.2/443/11/2005, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kolbuszowej, działając na podstawie przepisu art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej, przedstawione przez Stronę stanowisko w sprawie - zwrotu wywłaszczonych nieruchomości oraz "(...) zwrotu poniesionych kosztów przez Starostwo Powiatowe (...)" - uznał za prawidłowe, wskazując jednocześnie, iż czynność zwrotu wywłaszczonych nieruchomości korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, w oparciu o przepis § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.). Rozstrzygnięcie to nie zostało zaskarżone, a w sprawie nie toczy się "jakiekolwiek postępowanie skarbowe."

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie zważył, co następuje:

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług został zawarty w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) - zwanej dalej ustawą. Zgodnie z pkt 1 tego przepisu, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany odpowiednio w art. 7 i art. 8 ustawy. Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Podkreślić w tym miejscu należy, iż zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług, reguluje powołany przepis 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług; czynności tam nie wymienione nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. W konsekwencji stwierdzić należy, iż czynność przekazania Starostwu Powiatowemu środków pieniężnych tytułem zwrotu kosztów postępowania o zwrot nieruchomości nie podlega regulacjom ustawy. W tym zakresie stanowisko Strony, jak również stanowisko organu I instancji przedstawione w postanowieniu z 25.03.2005 r., uznać należy za prawidłowe.

W kwestii dotyczącej opodatkowania czynności zwrotu wywłaszczonych nieruchomości, należy zwrócić uwagę na przepis art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie, z którym nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Z treści przepisu art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 05.06.1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) wynika, iż powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie gospodarki nieruchomościami. Jednocześnie w ust. 4 powołanego przepisu wskazano, iż ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat. Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004r., Nr 261, poz. 2603 ze zm.), z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów tejże ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze. W myśl art. 142 powołanej ustawy o gospodarce nieruchomościami, o zwrocie wywłaszczonych nieruchomości, zwrocie odszkodowania, w tym także nieruchomości zamiennej oraz o rozliczeniach z tytułu zwrotu i terminach zwrotu orzeka starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w drodze decyzji. W świetle przedstawionych uregulowań starosta jako organ władzy publicznej w zakresie, w jakim realizuje zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa - w przedmiotowej sprawie ustawą o gospodarce nieruchomościami, objęty jest regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Czynności wykonywane, zatem w ramach zadań ustawowych przez starostę nie będą podlegały ustawie o podatku od towarów i usług. W tym zakresie stanowisko Jednostki jest, więc prawidłowe.

Zgodnie z regulacją art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60), organ odwoławczy w drodze decyzji z urzędu zmienia albo uchyla postanowienie, o którym mowa w art. 14a § 4 tej ustawy, jeżeli rażąco narusza ono prawo. Rażącym naruszeniem prawa jest naruszenie oczywiste, gdy rozstrzygnięcie organu I instancji jest ewidentnie sprzeczne z wyraźnym lub nie budzącym wątpliwości przepisem prawnym.

Strona, przedstawiając stanowisko w kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, dokonanego na podstawie decyzji administracyjnej, podjętej przez Starostę, wskazała, iż czynność ta nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Uznając za prawidłowe stanowisko Jednostki w tym zakresie w postanowieniu z 25.03.2005 r., znak: US.I.2/443/11/2005, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kolbuszowej, wskazał równocześnie, iż czynność ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, w oparciu o przepis § 8 ust. 1 pkt 13 wyżej wymienionego rozporządzenia Ministra Finansów z 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Mając na uwadze, iż takie działanie rażąco narusza przepisy prawa, tut. organ rozstrzygnął jak w sentencji decyzji.

Niniejsza decyzja wydana została na podstawie stanu prawnego, obowiązującego na dzień złożenia wniosku przez Podatnika. W myśl zapisu art. 14b § 5 Ordynacji podatkowej, zmiana postanowienia wywiera skutek począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po miesiącu, w którym decyzja została doręczona podatnikowi.

W myśl postanowień art. 221 oraz art. 223 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, od decyzji niniejszej służy Stronie prawo wniesienia odwołania do Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie w terminie 14 dni od daty jej doręczenia. Zgodnie z przepisem art. 222 Ordynacji podatkowej odwołanie od decyzji winno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.