Czy czynności wykonywane w związku z pełnieniem funkcji nadzorcy sądowego podlegają opoodatkowaniu podatkiem VAT?

sygnatura: PP-3/i/4407/29/05

autor: Izba Skarbowa w Krakowie

data: 2005-05-11

DECYZJA

Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie, po rozpoznaniu Pani zażalenia z dnia 23.03.2005 r. na postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Tarnowie z dnia 28.02.2005 r. nr PP/443-11/1/05 w sprawie interpretacji dotyczącej zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60)

odmawia zmiany przedmiotowego postanowienia uznając, iż zawarta w nim ocena prawna stanu faktycznego przedstawionego w zapytaniu jest prawidłowa

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 16.01.2005 r. (wpływ do Urzędu Skarbowego - w dniu 24.01.2005 r.) zwróciła się Pani do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Tarnowie z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego zgodnie z przepisem art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej.

Z opisanego w zapytaniu stanu faktycznego wynika, iż:

Postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2004 r. Sąd Rejonowy w Tarnowie wyznaczył Panią na nadzorcę sądowego. Następnie postanowieniem z dnia 24.05.2004 r. w/w Sąd ustalił wynagrodzenie wstępne w wysokości 50.000 zł. Kwota ta określa górną granicę do jakiej nadzorca sądowy może otrzymywać w toku postępowania zaliczki na poczet wynagrodzenia. W omawianej sprawie zaliczki zostały Pani przyznane dwukrotnie, tj. 24.06.2004 r. w kwocie 2.500 zł oraz w dniu 23.09.2004 r. w kwocie 10.000 zł Jednocześnie zaznacza Pani, iż jest radcą prawnym wykonującym zawód na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenia. Jako nadzorca sądowy jest Pani osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ó ubezpieczeniu zdrowotnym i społecznym. Natomiast nie jest Pani przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnai 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807).

Zapytanie Pani dotyczy oceny czy do wynagrodzenia za czynności nadzorcy sądowego należy stosować ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), a jeżeli tak - to czy czynności nadzorcy sądowego należą do samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.

Pani zdaniem czynności wykonywane przez nadzorcę sądowego nie podlegają regulacji powołanej ustawy, gdyż w tym przypadku zastosowanie ma przepis art. 6 ust. 2 ustawy o VAT. Ponadto przedmiotowe czynności nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w postanowieniu z dnia 28.02.2005 r., nr PP/443-11/1/05 nie podzielił Pani stanowiska i stwierdził, iż w opisanym stanie faktycznym wykonywane przez Panią czynności nadzorcy sądowego jako odpłatne świadczenie usług, są przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Nadzorca sądowy wykonujący czynności w ramach postępowania upadłościowego wykonuje działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2, jest zatem podatnikiem podatku od towarów i usług.

Naczelnik Urzędu Skarbowego uznał, iż przepis art. 6 pkt 2 ustawy o VAT nie ma w omawianej sprawie zastosowania.

Na powyższe postanowienie zażaliła się Pani pismem z dnia 23.03.2005 r. podnosząc, iż pomiędzy sądem a nadzorcą sądowym i upadłym występuje więź prawna związana ze sprawowaniem nadzoru nad realizacją zadań uczestników postępowania upadłościowego. Zadania nadzorcy wynikają nie tylko z ustawy, ale i z zarządzeń sędziego komisarza, który przez ten akt wskazuje nadzorcy sposób i termin wykonania poszczególnych czynności. Pani zdaniem sąd ponosi odpowiedzialność za nadzorcę, bowiem każda czynność dokonywana przez nadzorcę podlega kontroli sędziego komisarza. W związku z tym, w razie braku reakcji sądu na jakąkolwiek nieprawidłowość nadzorcy, to ten organ ponosi odpowiedzialność w tym zakresie.

Ponadto wskazuje Pani na podobieństwo powołania nadzorcy sądowego i nawiązania stosunku prawnego z członkiem rady nadzorczej oraz jego odpowiedzialności z odpowiedzialnością członka rady nadzorczej i z tego wywodzi, iż nadzorca sądowy, podobnie jak członek rady nadzorczej, wykonując swoje czynności jest związany więzami prawnymi tworzącymi stosunek prwny, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT.

Po rozpoznaniu złożonego zażalenia oraz akt sprawy, Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie stwierdza.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z postanowień ust. 3 pkt 3 ww. przepisu wynika, iż za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1 nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ww. ustawy o podatku dochodowym, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

W świetle ww. przepisów, aby dana czynność mogła być wyłączona z zakresu opodatkowania muszą zostać spełnione następujące przesłanki:
- przychody z tej czynności muszą być wymienione w art. 13 pkt 2-8 ww. ustawy o podatku dochodowym,
- osoba fizyczna wykonująca daną czynność musi być związana ze zlecającym wykonanie czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym a wykonującym zlecenie co do:
1) warunków wykonania tych czynności
2) wynagrodzenia
3) odpowiedzialności zlecającego za wykonane czynności.

Nie wystąpienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje że dana czynność nie może być wyłączona z zakresu opodatkowania podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W ocenie Dyrektora tut. Izby Skarbowej czynności dokonywane w związku z pełnieniem funkcji nadzorcy sądowego podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż wypełniają dyspozycję przepisu art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Działalność ta wykonywana jest w oparciu o przepisy ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 ze zm.). Zgodnie z art. 51 ust. 1 tej ustawy nadzorca sądowy jest wyznaczany przez sąd w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości a nadzór nad jego czynnościami sprawuje sędzia komisarz (art. 152 ust. 1). W sprawach dotyczących masy upadłości nadzorca sądowy dokonuje swoich czynności na rachunek upadłego lecz w imieniu własnym. Podmiot ten nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących masy upadłości, ale ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone na skutek nienależytego wykonania obowiązków (art. 160 ust. 1, 2 i 3). Zgodnie z art. 162 ustawy nadzorca sądowy ma prawo do wynagrodzenia za swoje czynności odpowiadającego wykonywanej pracy. Przysługuje mu również prawo do zwrotu wydatków koniecznych, poniesionych w związku z wykonywaniem czynności. O wynagrodzeniu i zwrocie wydatków nadzorcy sądowego orzeka sąd na jego wniosek (art. 164 ustawy).

Z świetle powyższych uregulowań nie można wywieźć wniosku jakoby na sądzie spoczywała odpowiedzialność z tytułu czynności wykonywanych przez nadzorcę sądowego w ramach postępowania upadłościowego. Rolą sądu jest zapewnienie prawidłowego przebiegu postępowania upadłościowego, jednak odpowiedzialność za konkretne działania ponosi powołany nadzorca. Sąd nie ponosi odpowiedzialności ani za działania, ani za szkodę wynikającą z czynności podejmowanych przez nadzorcę.

Ponadto sąd - jako organ władzy - orzeka o wynagrodzeniu i zwrocie poniesionych wydatków na wniosek zainteresowanego. Jednakże sąd nie pokrywa kosztów wynagrodzenia, jest ono pokrywane z masy upadłości. Czyli warunek dotyczący wynagrodzenia również nie może zostać uznany za spełniony.

Dyrektor Izby Skarbowej zauważa, iż zarzut zawarty w zażaleniu polegający na powołaniu się przez Panią na podobieństwo nawiązania stosunku prawnego oraz odpowiedzialności członka rady nadzorczej i nadzorcy sądowego jest nieuzasadniony. Regulacje odnoszące się do pełnienia tych funkcji zawarte są w różnych aktach prawnych i należy je rozpatrywać osobno. Przedmiotem analizy, w celu udzielenia Pani interpretacji, były jedynie przepisy odnoszące się do pełnienia funkcji przez nadzorcę sądowego.

Z w/wymienionych względów orzeczono jak w sentencji.

Powyższa interpretacja:
- dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę, traci swoją moc z chwilą zmiany przepisów jej dotyczących,
- nie jest wiążąca dla podatnika (płatnika/inkasenta) następcy prawnego podatnika/osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatkowe, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej.

Decyzja niniejsza jest ostateczna.
Na decyzję służy prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Topolowa 5 z powodu jej niezgodności z prawem.
Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji.