Czy udzielone przez Pożyczkodawców na rzecz Spółki pożyczki zarówno w przypadku, gdy udzielanie pożyczek wchodzi w zakres działalności Pożyczkodawcy jak i w przypadku, gdy nie jest objęte tym zakresem, będą podlegały regulacjom ustawy o VAT? W przypadku odpowiedzi pozytywnej czy Pożyczkodawcy będą zobowiązani do wykazania obrotu z tytułu świadczonych usług jako sprzedaży zwolnionej podlegającej VAT w Polsce?

sygnatura: IPPP2/443-42/09-4/SAP

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

data: 2009-03-06

Wniosek ORD-IN: [ 450 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 09 stycznia 2009 r. (data wpływu 13.01.2009 r.), uzupełnione pismem z dnia 26 lutego 2009 r. (data wpływu 02.03.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług finansowych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 stycznia 2009 r. został złożony w/w wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług finansowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest podmiotem z siedzibą na Cyprze, nie będącym podatnikiem VAT w Polsce ani w państwie siedziby. Spółka zajmuje się m.in. zakładaniem na terytorium Polski spółek z ograniczoną odpowiedzialnością , których jest 100%owym udziałowcem. Spółki celowe są w istocie nieaktywnymi gospodarczo, lecz w pełni zarejestrowanymi spółkami z o.o., które stanowić będą tzw. wehikuł inwestycyjny dla potencjalnych inwestorów zamierzających poprzez spółkę celową przeprowadzić w Polsce inwestycję, np. nabyć nieruchomość. W tym celu udziały w spółkach celowych będą przedmiotem późniejszego zbycia na rzecz inwestorów - klientów Spółki. Należy wyjaśnić, iż istota przedsięwzięcia polegającego na sprzedaży spółek celowych jest rynkowe zapotrzebowanie na tego typu produkt, który umożliwia inwestorom błyskawiczną realizację inwestycji bez konieczności jej wstrzymania do czasu zarejestrowania nowotworzonej spółki z o.o. Zapotrzebowanie to wynika głównie z faktu, iż proces pełnej rejestracji spółki z o.o., obejmującej czynności notarialne, KRS, urząd statystyczny i urząd skarbowy, trwa bardzo długo, bo na ogół powyżej 5 tygodni. Nabycie ,,gotowej" spółki celowej pozwala inwestorowi wyeliminować związany z tym problem. Po objęciu udziałów i pokryciu kapitału zakładowego w każdej spółce celowej Spółka zamierza zaciągnąć oprocentowaną pożyczkę od każdej spółki celowej , każdorazowo na podstawie indywidualnej umowy pożyczki. Umowy pożyczki zawierane będą w Polsce i pieniądze będące przedmiotem tejże umowy będą znajdować się także na terytorium Polski. Pożyczkodawcy będą czynnymi podatnikami VAT zarejestrowanymi na terenie Polski. Zarejestrowany przedmiot działalności Pożyczkodawców będzie na ogół obejmował m.in. pośrednictwo finansowe w formie udzielania pożyczek klasyfikowane pod symbolem PKWiU 65.22.10 jako ,,usługi udzielenia pożyczek poza systemem bankowym". W konsekwencji, przedmiotowa usługa udzielenia oprocentowanej pożyczki jako wymieniona w przepisach o statystyce publicznej będzie usługą objętą regulacjami ustawy o podatku VAT. Niektórzy Pożyczkodawcy będą mieli jednak inny niż powyższy przedmiot działalności (przykładowo kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek), tj. pośrednictwo finansowe w formie udzielania pożyczek nie będzie u nich dodatkowo wymienioną pozycją w zarejestrowanym przedmiocie działalności. Planowana pożyczka będzie dla każdego z Pożyczkodawców pożyczką jednorazową nie wykluczając jednak możliwości udzielania kolejnych pożyczek innym podmiotom w przyszłości.

W związku z powyższym w uzupełnieniu do wniosku zadano następujące pytania:

Czy udzielone przez Pożyczkodawców na rzecz Spółki pożyczki zarówno w przypadku, gdy udzielanie pożyczek wchodzi w zakres działalności Pożyczkodawcy jak i w przypadku, gdy nie jest objęte tym zakresem, będą podlegały regulacjom ustawy o VAT... W przypadku odpowiedzi pozytywnej czy Pożyczkodawcy będą zobowiązani do wykazania obrotu z tytułu świadczonych usług jako sprzedaży zwolnionej podlegającej VAT w Polsce...

Spółka stoi na stanowisku, iż w opisanym powyżej stanie przyszłym usługa finansowa, jaką jest udzielenie oprocentowanej pożyczki przez Pożyczkodawców prowadzących działalność gospodarczą i będących czynnymi podatnikami VAT, będzie usługą podlegająca regulacjom ustawy o VAT niezależnie od częstotliwości wykonania powyższej usługi jak również przedmiotu ich działalności. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT świadczenie usług na terytorium Polski podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Za świadczenie usług według art. 8 ust. 1 ustawy uważa się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. Mając na uwadze przytoczone przepisy należy stwierdzić, iż czynność udzielenia pożyczki spełni definicję usługi zawartą w ustawie o VAT. Można bowiem zidentyfikować beneficjenta usługi, jakim jest pożyczkobiorca (w przedstawionej sytuacji Spółka) korzystający z udostępnionego kapitału przez określony czas oraz świadczącego usługę odpłatną (w przedstawionej sytuacji Pożyczkodawcy), z tytułu której osiąga korzyść w postaci odsetek od udostępnionego kapitału. Podatnikami z kolei, zgodnie z art. 15 ustawy o VAT, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie do ust. 2 powyższego artykułu działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Definicja działalności gospodarczej obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Ponadto, zgodnie z dyspozycją art. 4 VI Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, ustawodawca europejski uznał za działalność gospodarczą wykorzystywanie wszelkiego majątku w celu uzyskiwania z tego tytułu stałego dochodu a za podatnika każdą osobę wykonującą samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Regulacja ta wskazuje na potwierdzenie, iż niezależnie od częstotliwości wykonania danej czynności, czynność ta podlega opodatkowaniu jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek. Tak będzie też w opisywanej sytuacji, bowiem Pożyczkodawcy będą przeznaczać środki finansowe pozyskane na prowadzenie działalności gospodarczej w celu uzyskania odpowiedniej stopy zwrotu od użyczonego kapitału. Zbieżną interpretację powyższych przepisów przedstawił WSA w Warszawie w wyroku z dnia 13 lipca 2007 roku, stwierdzając, iż ,,w wyniku analizy art. 4 VI Dyrektywy należy dojść do wniosku, że podatnikiem podatku VAT jest podmiot wykorzystujący majątek rzeczowy (pieniądze) w celu uzyskiwania z tego tytułu stałego dochodu ( odsetek w ratach)."

Mając na uwadze powyższe uregulowania Spółka uważa, iż udzielenie pożyczki przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, a więc Pożyczkodawców, w związku z prowadzeniem tej działalności, będzie czynnością objętą uregulowaniami ustawy o VAT. Ponadto, w opinii Spółki, dla uznania omawianej usługi za usługę podlegającą regulacjom ustawy o VAT nie będzie miał znaczenia zakres zarejestrowanego przedmiotu działalności Pożyczkodawców. Umieszczenie w przedmiocie działalności danego rodzaju czynności wskazuje na zamiar wykonywania tych czynności, co w konsekwencji powoduje, iż czynność taka podlega uregulowaniom ustawy o VAT. Wpis danych czynności do zakresu działalności nie wyklucza jednak możliwości podejmowania innych działań. Przykładowo często występującą w praktyce gospodarczej sytuacją jest wynajem przez podatników podatku VAT tymczasowo niewykorzystywanego w działalności gospodarczej środka trwałego. Nie ulega wątpliwości, iż usługa ta podlega opodatkowaniu VAT i nie ma znaczenia w tym przypadku czy usługi najmu wchodzą w zakres działalności podatnika czy też nie. W związku z powyższym Spółka uważa, iż czynność udzielenia pożyczki będzie czynnością podlegającą regulacjom ustawy o VAT niezależnie od zakresu działalności Pożyczkodawców.

Powyższe stanowisko podzielają w praktyce polskie organy podatkowe. Przykładowo zgodnie z poglądem wyrażonym przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu ,,udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu tym podatkiem, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielania czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług". Podobne stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Katowicach. Ponadto Izba Skarbowa w Poznaniu zgodziła się ze stanowiskiem podatnika, stwierdzając iż ,,w analizowanej sytuacji Pożyczkodawca prowadzi działalność gospodarczą w sposób częstotliwy, nie ulega wątpliwości iż poszczególne rodzaje czynności dokonywane w ramach tej działalności w tym np. udzielanie pożyczek) powinny podlegać regulacjom zawartym w ustawie o VAT, nawet jeżeli dany rodzaj czynności został wykonany jednorazowo lub kilkurazowo. Nie ma tu znaczenia sporadyczność czynności." Z kolei w interpretacji Drugiego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Kaliszu wskazano, iż ,,świadczenie powyższych usług wypełnia dyspozycję przepisów art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 w związku z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i nie ma znaczenia fakt że usługi te nie są przedmiotem działalności Spółki."

Biorąc pod uwagę fakt, iż zdaniem Spółki powyższe czynności będą podlegały uregulowaniom ustawy o VAT, Spółka stoi na stanowisku, iż miejscem świadczenia usług udzielenia pożyczki na podstawie art. 27 ustawy będzie terytorium Polski, a zobowiązanymi do rozliczenia podatku VAT będą Pożyczkodawcy. Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności lub miejsce stałego zamieszkania. Z kolei na podstawie art. 27 ust. 3 pkt 2 w związku z ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT w przypadku świadczenia m.in. usług finansowych na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania. W omawianej sytuacji regulacja powyższa nie znajdzie jednak zastosowanie ze względu na fakt, iż Spółka nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Przepis powyższy ma zastosowanie jedynie w przypadku świadczenia usług na rzecz podatników tego podatku mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty w kraju innym niż kraj usługodawcy. Stanowisko takie potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 14 lipca 2008 roku stwierdzając, iż ,,uwzględniając zatem powołane przepisy należy stwierdzić, iż tylko w dwóch przypadkach miejsce świadczenia w/w usług (w sytuacji gdy usługodawcą jest podmiot zarejestrowany w Polsce) znajduje się na terytorium Polski. Będzie to miało miejsce wtedy, gdy: - nabywcą usługi finansowej będzie podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Polski (usługobiorcą będzie podmiot polski), - usługobiorcą będzie podmiot z innego kraju członkowskiego niż kraj świadczącego usługę, niebędący podatnikiem. (...) Udzielając pożyczek polskiemu usługobiorcy lub podmiotowi z innego niż Polska kraju członkowskiego Unii nie będącemu podatnikiem podatku od wartości dodanej, Wnioskodawca zobowiązany jest czynność tę uwzględnić w obrocie".

Biorąc pod uwagę fakt, iż omawiane usługi będą podlegały regulacjom ustawy o VAT na terytorium Polski, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, będą one zwolnione z podatku jako usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Stosownie do poz. 3 powyższego załącznika, zawierającego wykaz usług zwolnionych od podatku, zwolnione są od podatku usługi pośrednictwa finansowego Sekcja J ex (65-67), z zastrzeżeniem wskazanych tam wyłączeń nie obejmujących udzielania pożyczek.

W świetle powyższej argumentacji, Spółka stoi na stanowisku, iż przedmiotowa czynność udzielenia pożyczki przez Pożyczkodawców będzie podlegała regulacjom ustawy o VAT jako usługa pośrednictwa finansowego zwolniona z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika Nr 4 do ustawy niezależnie od częstotliwości oraz zakresu działalności Pożyczkodawców.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 w/w ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 w/w ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 w/w ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje