Czy jako osoby fizyczne niebędące podatnikami podatku od towarów i usług, nieprowadzące działalności gospodarczej, w związku z dokonaną sprzedażą dwóch działek w dniu 24 września 2008 r. jesteśmy zobowiązani do odprowadzenia podatku od towarów i usług?

sygnatura: ITPP2/443-885/08/AJ

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

data: 2008-11-28

słowa kluczowe:

działalność rolnicza, działka pod budowę, dzierżawa, gospodarstwo rolne, grunty, podatnik, przedsiębiorstwa, sprzedaż gruntów, świadczenie usług

Wniosek ORD-IN: [ 975 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 6 października 2008 r. (data wpływu 8 października 2008 r.) uzupełnione pismem z dnia 7 listopada 2008 r. (data wpływu 10 listopada 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania sprzedaży działek budowlanych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 października 2008 r. został złożony wniosek, uzupełniony pismem z dnia 7 listopada 2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży działek budowlanych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 16 sierpnia 2000 r. otrzymała Pani wraz z mężem na podstawie darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego zabudowane gospodarstwo rolne o pow. 1,4535 ha.

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego z dnia 24 czerwca 2004 r. przeznaczono ww. nieruchomość m.in. pod budownictwo jednorodzinne oraz częściowo pod drogi publiczne. Podział fizyczny tej nieruchomości nastąpił dopiero w sierpniu 2008 r. Decyzją z dnia 19 sierpnia 2008 r. władze miasta zatwierdziły podział ww. nieruchomości w oparciu o ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z 2004 r. W wyniku podziału powstało 11 działek, z czego dwie działki o nr 930 i nr 940 wydzielono pod drogi gminne.

W dniu 24 września 2008 r. zostały sprzedane dwie działki o nr 931 i nr 932.

W piśmie z dnia 7 listopada 2008 r. wskazała Pani, że grunty rolne o pow. 1,4535 ha, w tym działki nr 931 i nr 932, były wykorzystywane do prowadzenia działalności rolniczej w rozumieniu art. 2 pkt 15 ustawy o podatku od towarów i usług. Od chwili otrzymania ww. gospodarstwa w formie umowy darowizny, tj. od dnia 16 sierpnia 2000 r. była prowadzona działalność rolnicza oraz płacony podatek rolny. Z uwagi na brak możliwości prowadzenia działalności rolniczej we własnym imieniu, w dniu 30 sierpnia 2000 r. gospodarstwo rolne zostało wydzierżawione. Przedmiotowe grunty nadal były wykorzystywane do prowadzenia działalności rolniczej (uprawa zbóż). Podatek rolny w trakcie trwania umowy dzierżawy, był płacony przez dzierżawcę na podstawie decyzji Urzędu Miasta.

Grunty rolne o pow. 1376 m² i o pow. 1004 m² w chwili sprzedaży nie były zabudowane.

Po podziale gruntów na działki były nadal wykorzystywane do prowadzenia działalności rolniczej (uprawa zbóż). Innych czynności, skutkujących zwiększeniem atrakcyjności działek na rynku np. w postaci uzbrojenia terenu nie dokonywano. Działki do chwili obecnej nie posiadają drogi dojazdowej. Pozostałe działki były i będą wykorzystywane rolniczo.

Działki nie były oferowane do sprzedaży na rynku pośrednictwa nieruchomości, ani w mediach lokalnych. Nabywcy zamierzający dokonać zakupu działek analizują dostępne plany zagospodarowania przestrzennego miasta i stąd też nastąpiło zainteresowanie zakupem działek położonych na tym terenie.

Działki o nr 931 i nr 932 zostały sprzedane w dniu 24 września 2008 r. rożnym nabywcom na podstawie odrębnych aktów notarialnych.

Po uzyskaniu niejednolitych informacji na temat opodatkowania podatkiem od towarów i usług działek budowlanych, z ustalonej z nabywcą ceny wyodrębniono podatek od towarów i usług, aby uniknąć w przyszłości dodatkowych kosztów. Jednakże uważa Pani, że został on naliczony nienależnie, ponieważ grunty te zostały nabyte w formie darowizny, bez zamiaru ich odsprzedaży. Ponadto wskazała Pani, że sytuacja przedstawiona we wniosku jest identyczna jak rozstrzygnięta przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie z dnia 29 października 2007 r. sygn. akt I FPS 3/07.

W chwili obecnej rynek sprzedaży nieruchomości w pewnym stopniu uległ zahamowaniu, ale istnieje możliwość sprzedaży następnych działek. Jest to uzależnione od nabywców oraz możliwości uzyskania przed nich kredytów bankowych na dogodnych warunkach.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy jako osoby fizyczne niebędące podatnikami podatku od towarów i usług, nieprowadzące działalności gospodarczej, w związku z dokonaną sprzedażą dwóch działek w dniu 24 września 2008 r. jesteśmy zobowiązani do odprowadzenia podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy sprzedaż dwóch działek z majątku osobistego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ została dokonana przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, niebędące podatnikami podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Nie jest działalnością handlową sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży (w celach handlowych), lecz spożytkowany w celach własnych.

Pani zdaniem art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług definiując pojęcie działalności gospodarczej wymienia między innymi ,,wszelką działalność ,,handlowców" tzn. podmiotów trudniących się handlem. Pod pojęciem ,,handel" rozumie się zorganizowaną wymianę dóbr, obrót towarami polegający na kupnie-sprzedaży. Handel oznacza zatem dokonywanie w sposób zorganizowany zakupu towarów w celu ich odsprzedaży. W przedmiotowej sprawie nie wystąpiła taka sytuacja, ponieważ gospodarstwo rolne zostało nabyte na podstawie darowizny z dnia 16 sierpnia 2000 r. i stanowiło majątek osobisty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty, o czym stanowi art. 2 pkt 6 ustawy.

Pojęcie ,,podatnik" i ,,działalność gospodarcza", na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. Podatnikami są osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy). Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 art. 15 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalności osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Prawo podatkowe, w tym również przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, nie zawierają definicji pojęcia ,,zamiar" i w każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było prowadzenie działalności gospodarczej. Z ogólnie przyjętej definicji ,,zamiaru" wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Zatem istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć dokonując danej czynności.

Dostawa gruntów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy sprzedawcy można przypisać znamiona działalności gospodarczej prowadzonej z zamiarem wykonywania jej w sposób częstotliwy. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia ,,zamiar", natomiast Zgodnie z definicją zawartą we ,,Współczesnym słowniku języka polskiego" (Wydawnictwo Langenscheidt, Warszawa 2007 r.) ,,zamiar" oznacza ,,intencje zrobienia czegoś, zamysł, plan, projekt, chęć". Wobec powyższego istotą zamiaru są intencje, jakie przyświecają dokonywanym czynnością, oraz cel, który dana osoba ma osiągnąć wykonując te czynności. Zatem przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności. O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat), ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Należy przy tym zaznaczyć, że chodzi o czynności noszące znamiona działalności gospodarczej i o podmiot działający w charakterze podatnika.

Z treści wniosku, oraz pisma stanowiącego jego uzupełnienie, wynika, że grunty rolne były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 pkt 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z powołanym przepisem przez działalności rolniczą rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.01.13) oraz bambusa (PKWiU 02.01.42-00.11), a także świadczenie usług rolniczych;

Gospodarstwo rolne przekazane w formie darowizny gospodarstwo rolne stanowi przedsiębiorstwo, które służy do prowadzenia działalności gospodarczej. Zawarcie umowy dzierżawy, której przedmiotem było całe gospodarstwo oznacza umożliwienie osobie dzierżawcy korzystania z gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem i pobieranie z niego pożytków za wynagrodzeniem.

Wskazać należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia przedsiębiorstwo, dlatego zasadnym wydaje się przyjęcie uregulowań zawartych w innych aktach prawnych. Przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. W przepisach Kodeksu cywilnego gospodarstwo rolne zostało zdefiniowane odrębnie od przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 55³ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne oraz fakt, że działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność, w tym wykonywaną przez rolników, można przyjąć, iż gospodarstwo rolne (pomimo jego odrębnego zdefiniowania w ustawie o podatku od towarów i usług), stanowi podobną do przedsiębiorstwa jednostkę organizacyjną, w ramach której prowadzona jest działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 693 § 1 cyt. Kodeksu cywilnego, przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Przedmiotem dzierżawy może być również gospodarstwo rolne, które - jak wykazano wyżej - stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Właściciel gospodarstwa rolnego ma prawo do dysponowania nim jako całością. Gospodarstwo rolne może więc być również przedmiotem dzierżawy.

Skoro dzierżawa jest świadczeniem wzajemnym - umożliwienie korzystania z gospodarstwa i pobierania z niego pożytków po stronie dzierżawcy, a po stronie wydzierżawiającego otrzymywanie umówionego czynszu. Wobec powyższego dzierżawa stanowi usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej mniemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy w rozumieniu art. 7 (...).

Zawarcie umowy dzierżawy, której przedmiotem jest całe gospodarstwo rolne skutkuje tym, że wydzierżawiający wykonuje czynność podlegającą opodatkowaniu, a tym samym jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Ponadto zwrócić należy uwagę na fakt, iż pojęcie działalności gospodarczej funkcjonujące w ustawie o podatku od towarów i usług dotyczy nie tylko handlowców, ale - jak wskazano powyżej - również innych podmiotów, których działania mieszczą się w definicji zawartej w art. 15 ust. 2 cyt. ustawy, w tym między innymi wykorzystujących towary w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ponadto sprzedaż dwóch działek z zamiarem dokonywania w przyszłości kolejnych transakcji tego typu wskazuje na to, że Wnioskodawca będzie dokonywać dostaw działek w sposób częstotliwy. Tak więc zostały spełnione przesłanki tego by uznać Pani działania jako prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Podkreślić należy, że sprzedając grunty wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, które było od 2004 r. przedmiotem dzierżawy, nie zbywa Pani majątku osobistego, ale majątek składający się na przedsiębiorstwo. Zgodnie z przepisem art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od towarów i usług, do podatników dokonujących dostaw terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę - niezależnie od wielkości obrotów - nie stosuje się zwolnień podmiotowych, o których mowa w art. 113 ust. 1 i 9 cyt. ustawy.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług dostawa działek budowlanych, podlega opodatkowaniu 22% stawką podatku. Dostawa działki, która zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego przeznaczona jest pod zabudowę nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ zwolnieniem tym objęta jest tylko dostawa terenów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Analiza treści złożonego wniosku prowadzi do konkluzji, że zarówno dokonana przez Panią dostawa działek stanowiących cześć gospodarstwa rolnego (nawet w przypadku jego dzierżawy) przeznaczonych pod zabudowę, jak i planowana sprzedaż kolejnych działek, podlegają opodatkowaniu 22% stawką podatku od towarów i usług.

Stwierdzić należy, że powołany przez Panią wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2007 r. sygn. akt I FPS 3/07 zapadł w konkretnej sprawie osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko do niego się zawęża, w związku z tym nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa. Powołany wyrok nie wpływa na ocenę prawidłowości interpretacji przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w niniejszej sprawie. Organ podatkowy jest zobowiązany do indywidualnego traktowania każdej sprawy, a orzeczenia sądu podejmowane są w oparciu o zebrany materiał dowodowy, dlatego trudno jest określić w jakim stopniu przedstawiona sprawa będąca przedmiotem rozstrzygnięcia sądu oraz sytuacja przedstawiona we wniosku jest tożsama.

Końcowo zauważyć należy, że niniejsza interpretacja przepisów prawa podatkowego dotycząca podatku od towarów i usług została wydana w Pani indywidualnej sprawie, jako że to Pani jest stroną wniosku. Z tych też względów Pani mąż, chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinien wystąpić z odrębnym wnioskami o jej udzielenie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Referencje