Sprzedaż kilku działek budowlanych z nieruchomości zakupionej w celu prowadzenia działalności ogrodniczej (mimo nieprowadzenia tej działalności), podlega opodatkowaniu podatkiem VAT
sygnatura: IBPP1/443-438/08/AW
autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach
data: 2008-05-28
słowa kluczowe: | działalność gospodarcza, działki, grunty, sprzedaż gruntów |
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani Marii K. przedstawione we wniosku z dnia 5 marca 2008r. (data wpływu 10 marca 2008r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 maja 2008r. (data wpływu 19 maja 2008r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dostawy działek budowlanych - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 10 marca 2008r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dostawy działek budowlanych. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 maja 2008r. (data wpływu 19 maja 2008r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu znak: IBPP1/443-438/08/AW z dnia 14 maja 2008r.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
W 1999r. Wnioskodawca nabył wraz z innymi osobami we współwłasności kilkanaście hektarów gruntów rolnych położonych w Gminie Ś. w woj. d. W 2003r. grunty te zostały w dużej części ujęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako tereny przeznaczone pod budownictwo jednorodzinne oraz pod działalność gospodarczą.
Nabycie gruntu nie miało miejsca w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, jak również nabycie nie było związane z zamiarem odsprzedaży gruntu tylko z jego użytkowaniem co trwa powyżej dziewięciu lat. Obecnie Wnioskodawca ma zamiar sprzedać część posiadanych gruntów. Grunty te nie są zabudowane, a w obecnym planie zagospodarowania przestrzennego są terenami przeznaczonymi pod zabudowę mieszkalną. Wnioskodawca jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej.W uzupełnieniu wniosku podano ponadto, że:
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy sprzedając grunt niezabudowany przeznaczony w planie zagospodarowania pod zabudowę mieszkalną, Wnioskodawca jest zobowiązany odprowadzić, jako osoba fizyczna nieprowadząca działalność gospodarczej, podatek VAT, gdy nabycie tego gruntu przed prawie 10 laty dotyczyło gruntu rolnego...
Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż tego gruntu jest zwolniona z obowiązku opłacania podatku VAT.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).
Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.Ustawodawca w ww. przepisach poza wskazaniem, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, wskazał ponadto, że za świadczenie usług uznawana jest każda transakcja, która nie stanowi dostawy towarów.
Przyjęcie podziału na dostawę towaru oraz świadczenie usług oznacza w praktyce, że wolą ustawodawcy było określenie maksymalnie szeroko przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jeżeli nawet wykazane zostałoby w konkretnym przypadku, że nie występuje dostawa towarów to i tak z reguły należy opodatkować czynność kwalifikowaną wówczas jako świadczenie usług.
Głównym celem wprowadzenia takiej konstrukcji jest zagwarantowanie, aby każda transakcja, która nie mogłaby zostać uznana za dostawę towarów była opodatkowana jako świadczenie usług, za wyjątkiem tych transakcji, które zostały taksatywnie wyłączone lub zwolnione z opodatkowania. Powyższe regulacje wynikające z ustawodawstwa wspólnotowego dotyczącego harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych, wprowadzono w tym celu, aby nie dopuścić do:
Podstawowe bowiem znaczenie dla kształtu i funkcjonowania wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (podatku od towarów i usług) mają fundamentalne cechy tego podatku, tj.:
Realizację powyższych fundamentalnych cech podatku od towarów i usług, o których mowa wyżej, gwarantują nie tylko przepisy określające zakres przedmiotowy podatku VAT, tj. cyt. wyżej art. 5, 7 i 8 ww. ustawy, lecz również przepisy regulujące zakres podmiotowy podatku od towarów i usług, czyli przepisy art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.
W myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).
Przedstawiony wyżej art. 15 ust. 2 ustawy, definiuje działalność gospodarczą znacznie szerzej, niż to wynika z ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004r. Nr 173, poz. 1807 ze zm.). Powołana ustawa o swobodzie działalności gospodarczej za działalność gospodarczą uznaje bowiem zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły.
O ile ustawa o swobodzie działalności gospodarczej za działalność gospodarczą uznaje jedynie czynności wykonywane w sposób ciągły, zorganizowany i profesjonalny, o tyle ustawa o podatku VAT katalog podatników poszerza o podmioty, które - mimo że czynność wykonały jednorazowo - jednak działały z zamiarem jej powtarzania. Z działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku VAT mamy do czynienia jeżeli podmiot wykonując określone czynności działa w charakterze producenta, handlowca lub usługodawcy i ma zamiar wykonywać tego typu czynności częstotliwie.
Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia ,,częstotliwości", przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności. O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat) ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie (więcej niż jeden).
W świetle powyższego stwierdzić należy, iż każdy, kto dokonuje czynności, które są konieczne do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca dokonał zakupu gruntów rolnych w celu prowadzenia działalności ogrodniczej.
Zgodnie z art. 2 pkt 15 ustawy o VAT, działalność rolnicza obejmuje produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folia, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodkowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin ,,in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowle i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego i drzew tropikalnych (PKWiU 02.01.13) oraz bambusa (PKWiU 02.01.42-00.11), a także świadczenie usług rolniczych.
Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca nabył we współwłasności z innymi osobami kilkanaście hektarów gruntów rolnych z zamiarem prowadzenia działalności ogrodniczej. Mimo że Wnioskodawca nie prowadził tej działalności, ani gospodarstwa rolnego, płacił podatek rolny od tego gruntu. Zaznaczył ponadto, iż nie dokonywał i nie dokonuje sprzedaży produktów rolnych i nie jest rolnikiem ryczałtowym.
Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, iż dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Oznacza to, że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem jest zatem również podmiot prowadzący działalność generującą straty, a nawet podmiot, który w ogóle nie dokona żadnej sprzedaży.
Za podatnika należy uznać również osobę, która zadeklarowała zamiar prowadzenia działalności gospodarczej i poczyniła w tym celu pewne nakłady, mimo że sama działalność gospodarcza jeszcze się nie rozpoczęła, nawet w sytuacji jeśli nigdy nie zostanie rozpoczęta. Przykładowo zlecenie wykonania analizy opłacalności inwestycji, która w rezultacie nigdy faktycznie nie została zrealizowana, powinno być traktowane jako działalność gospodarcza.
Działalność gospodarcza może składać się z kilku następujących po sobie transakcji. Czynności przygotowawcze, takie jak nabycie nieruchomości, które stanowią część tych transakcji, powinny być również traktowane jako działalność gospodarcza. Poniesienie wstępnych wydatków inwestycyjnych w celu i z zamiarem rozpoczęcia przyszłej działalności gospodarczej należy również uznać za działalność gospodarczą.
Zatem w przedmiotowej sprawie fakt, iż Wnioskodawca nie jest rolnikiem ryczałtowym nie przesądza o tym, że nie prowadzi on działalności gospodarczej, gdyż już samo poniesienie wstępnych wydatków inwestycyjnych w celu i z zamiarem rozpoczęcia przyszłej działalności rolniczej należy również uznać za działalność gospodarczą.
Rozstrzygające o kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży gruntów są okoliczności, w jakich sprzedaż zostaje dokonana. Aby z powyższego tytułu stać się podatnikiem podatku od towarów i usług należy między innymi we własnym imieniu i na własny rachunek wykonywać czynności sprzedaży w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy, nawet jeśli zostały one wykonane jednorazowo. O częstotliwym zaś zamiarze wykonywania czynności świadczyć mogą takie okoliczności jak chociażby wszystkie działania (cel i środki) ukierunkowane dla zbycia danej nieruchomości gruntowej.
Ze złożonego wniosku wynika, że w przedmiotowej sprawie wystąpił szereg wymienionych poniżej okoliczności, które łącznie wskazują, że sprzedaż nieruchomości należy zakwalifikować jako dokonaną w okolicznościach wskazujących na działalność gospodarczą. Jedną z takich okoliczności jest nabycie kilkunastu hektarów gruntów rolnych w celu prowadzenia działalności rolniczej, a więc na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, a nie na cele osobiste Wnioskodawcy. Wnioskodawca wskazał, iż nabycie gruntu nie miało miejsca w ramach działalności gospodarczej, jednak w przedstawionej sytuacji nie można mówić o majątku osobistym Wnioskodawcy, niewykorzystywanym na cele działalności gospodarczej, gdyż przedmiotowy grunt został nabyty, jak wykazano wyżej, z zamiarem prowadzenia działalności gospodarczej (rolniczej) w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Dlatego nawet jeśli Wnioskodawca początkowo nie zamierzał przeznaczyć nabytego gruntu do sprzedaży, to nie ulega wątpliwości, że nabył go dla celów działalności gospodarczej, bowiem w myśl powołanego już wcześniej art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalnością gospodarczą jest również działalność rolnicza.
Kolejną przesłanką jest przeznaczenie ww. gruntów dla celów sprzedaży. Wnioskodawca wprawdzie wskazał, iż nabycie gruntu nie było związane z zamiarem odsprzedaży, jednakże z przedstawionego zdarzenia przyszłego nie wynika, aby Wnioskodawca w jakikolwiek sposób zamierzał wykorzystać zakupiony grunt na potrzeby osobiste. Przykładem takiego bowiem wykorzystania tych nieruchomości mogłoby być np. przekazanie nieruchomości dzieciom w formie darowizny czy spadku, wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.
Ponadto należy zauważyć, iż Wnioskodawca przeznaczył ww. grunt do sprzedaży dopiero po przekwalifikowaniu go przez gminę na grunt budowlany (mając na uwadze znaczny wzrost ich wartości), co przesądza o zarobkowym charakterze dokonanej inwestycji.
Inną okolicznością wskazującą, że sprzedaż nieruchomości należy zakwalifikować jako dokonaną w okolicznościach wskazujących na działalność gospodarczą jest podjęcie czynności związanych z wystawieniem gruntów na sprzedaż - co w związku z faktem, iż sprzedaż dotyczy kilkunastu hektarów gruntów obejmuje z pewnością szereg działań wymagających dużego zaangażowania ze strony Wnioskodawcy oraz podjęcia tych działań w sposób profesjonalny, nawet jeśli sprzedaż ww. gruntów miałaby charakter jednorazowy.
W takiej sytuacji dostawa wskazanych we wniosku gruntów kwalifikuje te czynności jako działalność gospodarczą podejmowaną w celach zarobkowych. Powyższym czynnościom można jak najbardziej przypisać charakter częstotliwy. Nie można zatem uznać, aby wszystkie powyższe działania podejmowane były przez Wnioskodawcę wyłącznie dla realizacji prawa do rozporządzania swoim majątkiem osobistym.
Należy w tym miejscu również zaznaczyć, że czynności dokonane przez Wnioskodawcę podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 2 ustawy o VAT). Dla uznania wykonywanych czynności za działalność gospodarczą nie ma znaczenia fakt, czy podmiot dokonujący tych czynności zarejestrował formalnie działalność gospodarczą w organie rejestrowym, najistotniejszym jest fakt, że dokonał czynności opodatkowanych w okolicznościach wskazujących na działalność gospodarczą.
Wnioskodawca ponadto podnosi, iż środki uzyskane ze sprzedaży gruntów przeznaczone zostaną na potrzeby własne i rodziny oraz na zakup innych nieruchomości. Zatem należy zauważyć, iż Wnioskodawca, traktując zakup nieruchomości jako lokatę kapitału i podejmując czynności zmierzające następnie do jego sprzedaży, rozporządza swoim majątkiem w celu osiągnięcia zysku. Jednocześnie Wnioskodawca nosi się z zamiarem przeznaczenia uzyskanych w ten sposób środków pieniężnych na zainwestowanie w zakup innych nieruchomości. Wobec powyższego stwierdzić należy, iż nawet gdyby zamiarem Wnioskodawcy była jednorazowa czynność sprzedaży gruntu (grunt nie był dzielony), to jednak należy uznać, iż została ona dokonana w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.
Należy również zauważyć, iż Wnioskodawca wskazał, iż dokonywał już transakcji związanych z obrotem nieruchomościami - w latach 2004-2007 sprzedał dwa domy i dwie działki.
Twierdzenie Wnioskodawcy, że powodem sprzedaży gruntu jest m.in. uzyskanie środków na potrzeby własne nie może w tym przypadku przesądzać o osobistym charakterze dokonanych czynności, każdy bowiem podmiot prowadzący działalność gospodarczą, będącą źródłem utrzymania tego podmiotu, prowadzi ją właśnie po to, aby osiągać zyski i przeznaczać je na zaspokojenie własnych potrzeb bytowych.
Wymienione powyżej okoliczności jednoznacznie wskazują, iż zarówno w momencie nabycia gruntu, jak i w czasie jego posiadania, podjęto szereg działań wskazujących na zamiar związania zakupionej nieruchomości z działalnością gospodarczą, a zatem jej sprzedaż będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż jak już wcześniej wskazano opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów, a grunt niewątpliwie jest towarem. Tym samym Wnioskodawca staje się z tytułu tej dostawy podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Nabycie przez Wnioskodawcę opisanych wyżej nieruchomości gruntowych, a następnie przeznaczenie ich do sprzedaży wskazują bezspornie na częstotliwy i zarobkowy charakter dokonywania tych czynności.
W efekcie planowaną sprzedaż gruntu należy traktować jako dostawę towarów, która w oparciu o regulację zawartą w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów o usług.
Wnioskodawca w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wskazuje, iż grunty przeznaczone do sprzedaży nie są zabudowane, a w obecnym planie zagospodarowania przestrzennego są terenami przeznaczonymi pod zabudowę mieszkalną.
Należy zatem stwierdzić, że dostawa przedmiotowych nieruchomości nie może korzystać z jakiegokolwiek zwolnienia od podatku VAT, bowiem w myśl art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d) ww. ustawy, zwolnienia podmiotowego określonego w ust. 1 i 9 tegoż artykułu (tj. ze względu na wartość sprzedaży niższą niż 50.000 zł), nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę. Zatem nawet w przypadku, gdy wartość sprzedaży wymienionych gruntów byłaby niższa niż 50.000 zł, istnieje obowiązek opodatkowania tej transakcji. Jeśli zaś chodzi o zwolnienie przedmiotowe dla dostawy gruntu to ustawodawca przewidział takowe w dwóch przypadkach, mianowicie:
W przedmiotowej sprawie nie zachodzi żadna z ww. okoliczności, zatem przedmiotowa dostawa będzie podlegała opodatkowaniu według stawki podstawowej zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, tj. 22%. Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego należy uznać za nieprawidłowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.