sprzedaż nieruchomości gruntowej zakupionej w celu poszerzenia gospodarstwa rolnego podlega opodatkowaniu

sygnatura: IBPP1/443-448/08/AZ

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

data: 2008-05-21

słowa kluczowe:

częstotliwość, działalność gospodarcza, działalność rolnicza, działki, grunt niezabudowany, podatnik, sprzedaż gruntów

Wniosek ORD-IN: [ 881 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani A. L., przedstawione we wniosku z dnia 6 marca 2008r. (data wpływu 11 marca 2008r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 kwietnia 2008r. (data wpływu 21 kwietnia 2008r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 marca 2008r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowej. W odpowiedzi na wezwanie nr IBPP1/443-448/08/AZ z dnia 8 kwietnia 2008r. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 kwietnia 2008r. (data wpływu 21 kwietnia 2008r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Dnia 18 stycznia 2008r. małżonkowie dokonali przeniesienia własności nieruchomości niezabudowanej składającej się z 13 numerów ewidencyjnych.

Działki wchodzące w skład nieruchomości zostały nabyte do majątku wspólnego w latach 2000 i 2001 od właścicieli prywatnych, jako użytki rolne (brak miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego) w celu powiększenia gospodarstwa rolnego.

W latach 2000-2007 Wnioskodawca użytkował grunty rolniczo. W związku z uchwaleniem w 2006r. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w którym zmieniono funkcję terenów na rekreacyjno-wypoczynkowe z możliwością zabudowy mieszkaniowej oraz z zamiarem zakończenia działalności rolniczej podjęto decyzję sprzedaży ww. nieruchomości.

Małżonek Wnioskodawcy od roku 2003 jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie usług geodezyjnych i kartograficznych, natomiast Wnioskodawca jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Wnioskodawca nie jest podatnikiem podatku VAT. W latach 2002-2007 małżonkowie dokonali 3 transakcji sprzedaży nieruchomości rolnych na rzecz osób trzecich, odpowiednio w latach 2002 - dwie transakcje, w 2004 - jedna. Więcej transakcji nie wykonywali. Z tytułu sprzedaży tych działek nie odprowadzano podatku VAT.

W związku z dokonaną transakcją w dniu 18 lutego 2008r. wystąpiła wątpliwość co do konieczności odprowadzenia podatku VAT.

Żaden z małżonków nie jest rolnikiem ryczałtowym i nie dokonywał sprzedaży produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej. Wszystkie pożytki uzyskiwane w trakcie produkcji rolniczej zużywane były na własne potrzeby.

Z uwagi na skomplikowany system parcelowy, polegający na tym, że nieruchomość o nieregularnym kształcie prostokąta składała się z wielu trójkątnych parcel o różnych numerach ewidencyjnych ujawnionych w operacie ewidencji gruntów jak i w księgach wieczystych dokonano w roku 2004 uporządkowania stanu władania dokonując połączenia, a następnie podziału nieruchomości tak aby czytelnie można było przedstawić sposób zagospodarowania terenu dla potrzeb Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Przedmiotowa nieruchomość nie była przedmiotem najmu ani dzierżawy. Nieruchomość w momencie sprzedaży była całkowicie niezabudowana.

Środki ze sprzedaży nieruchomości nie zostały przeznaczone do dnia dzisiejszego na żaden cel, stanowią lokatę bankową, a przeznaczenie ich ma istotny związek z udzieleniem interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy małżonkowie w rozumieniu ustawy podatku od towarów i usług w wyniku zbywania nieruchomości objętych majątkiem wspólnym winni zarejestrować się jako płatnicy VAT i odprowadzić podatek VAT od transakcji...

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z faktem, że nieruchomość nabyta przez małżonków stanowi ich majątek osobisty nabyty w celu powiększenia gospodarstwa rolnego i nie była przedmiotem prowadzenia działalności gospodarczej oraz jest to pierwsza transakcja sprzedaży gruntów budowlanych dokonywanych przez małżonków na rzecz jednego nabywcy zdaniem zainteresowanych nie podlega przepisom z art. 15 ust.1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług i nie powinna skutkować koniecznością rejestracji sprzedawcy jako podatnika VAT i odprowadzenia podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów na terytorium kraju rozumie się - w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary rozumie się - zgodnie z art. 2 pkt. 6 ustawy o VAT - rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika ponadto, iż dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Oznacza to, że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem jest zatem również podmiot prowadzący działalność generującą straty, a nawet podmiot, który w ogóle nie dokona żadnej sprzedaży.

Za podatnika należy uznać również osobę, która zadeklarowała zamiar prowadzenia działalności gospodarczej i poczyniła w tym celu pewne nakłady, mimo że sama działalność gospodarcza jeszcze się nie rozpoczęła, nawet w sytuacji jeśli nigdy nie zostanie rozpoczęta. Przykładowo zlecenie wykonania analizy opłacalności inwestycji, która w rezultacie nigdy faktycznie nie została zrealizowana, powinno być traktowane jako działalność gospodarcza.

Działalność gospodarcza może składać się z kilku następujących po sobie transakcji. Czynności przygotowawcze, takie jak nabycie nieruchomości, które stanowią część tych transakcji, powinny być również traktowane jako działalność gospodarcza.

Poniesienie wstępnych wydatków inwestycyjnych w celu i z zamiarem rozpoczęcia przyszłej działalności gospodarczej należy również uznać za działalność gospodarczą.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż każdy, kto dokonuje czynności, które są konieczne do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Cytowane przepisy wskazują również, iż działalność prowadzona przez rolników mieści się w pojęciu działalności gospodarczej. Zatem rolnik posiada status podatnika podatku od towarów i usług, prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą), która obejmuje także czynności polegające na sprzedaży gruntów, na których uprzednio była prowadzona działalność rolnicza lub grunty nabyte z zamiarem prowadzenia działalności rolniczej.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem gospodarstwa rolnego i jest rolnikiem prowadzącym działalność rolniczą, natomiast zakupu nieruchomości gruntowych w latach 2000 i 2001 dokonał celem powiększenia gospodarstwa rolnego.

Zatem z przedstawionych okoliczności wynika, iż przedmiotowe nieruchomości stanowiły grunty rolne, które zostały zakupione z zamiarem wykorzystania ich do działalności gospodarczej, która zgodnie z cytowanym powyżej art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje również rolników.

W latach 2002-2007 małżonkowie dokonali 3 transakcji sprzedaży nieruchomości rolnych na rzecz osób trzecich, odpowiednio w latach 2002 - dwie transakcje, w 2004 - jedna. W lutym 2008r. dokonano sprzedaży kolejnych 13 działek.

Biorąc pod uwagę definicję działalności gospodarczej, zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, iż transakcja ta ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Bowiem rolnik, w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą).

Jeśli więc rolnik wykonuje inne czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług, brak jest podstaw prawnych do uznania, iż nie podlegają one opodatkowaniu. Ponadto Wnioskodawca już wcześniej dokonywał sprzedaży nieruchomości, a sprzedaż kolejnych 13 działek pomimo, iż dokonana na rzecz jednego nabywcy wskazuje, iż czynność ta ma charakter powtarzalny. Bowiem fakt, iż sprzedaż dokonywana jest jednorazowo wynika z okoliczności, że dla powyższych nieruchomości znalazł się jeden odbiorca. Jeżeli działki zostały przez Wnioskodawcę przeznaczone do sprzedaży, to w ten lub inny sposób zostałyby sprzedane. Warunek częstotliwości zostaje tu zatem wypełniony, w związku z czym nie można mówić o czynności jednorazowej.

Zdaniem Wnioskodawcy działki stanowiły jego prywatny majątek. Decyzję o sprzedaży ww. nieruchomości podjęto związku z uchwaleniem w 2006r. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w którym zmieniono funkcję terenów na rekreacyjno-wypoczynkowe z możliwością zabudowy mieszkaniowej oraz z zamiarem zakończenia działalności rolniczej. Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, iż nie dokonywał sprzedaży produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej. Wszystkie pożytki uzyskiwane w trakcie produkcji rolniczej zużywane były na własne potrzeby.

Jednakże wskazanie Wnioskodawcy, iż posiadane nieruchomości wykorzystywane były rolniczo wyłącznie na potrzeby własne, nie może w tym przypadku przesądzać o osobistym charakterze dokonanych czynności, każdy bowiem podmiot prowadzący działalność gospodarczą, będącą źródłem utrzymania tego podmiotu, prowadzi ją właśnie dlatego, aby osiągać zyski i przeznaczać je na zaspokojenie własnych potrzeb bytowych.

Ustosunkowując się do powyższego stwierdzić należy, że nawet jeśli Wnioskodawca nie dokonał nabycia gruntu celem odsprzedaży, to nie ulega wątpliwości, że nabył go dla celów działalności gospodarczej, bowiem w myśl powołanego już wcześniej art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalnością gospodarczą jest również działalność rolnicza.

Zatem wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie nie mamy doczynienia ze sprzedażą majątku osobistego. Fakt, że majątek, w tym przypadku nieruchomości nie zostały nabyte z przeznaczeniem do działalności handlowej, nie znaczy że zostały nabyte na potrzeby osobiste.

Nie można bowiem mówić o majątku osobistym Wnioskodawcy, niewykorzystywanym na cele działalności gospodarczej, gdyż przedmiotowy grunt był wykorzystywany do prowadzenia działalności rolniczej, stanowiącej działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Nabycie gruntu nastąpiło z zamiarem wykorzystywania go dla celów działalności rolniczej, celem powiększenia gospodarstwa rolnego. Nabyty grunt stanowi zatem jeden z podstawowych elementów zespołu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, które w sensie przedmiotowym oznaczają przedsiębiorstwo.

Wskazać bowiem trzeba, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia przedsiębiorstwo, dlatego zasadnym wydaje się przyjęcie uregulowań zawartych w innych aktach prawnych. Przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo stanowi zatem zorganizowany kompleks majątkowy przeznaczony do prowadzenia działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej.

W przepisach Kodeksu cywilnego gospodarstwo rolne zostało zdefiniowane odrębnie od przedsiębiorstwa w art. 55³, jednak można przyjąć, że spełnia ono określone w Kodeksie cywilnym wymogi właściwe dla przedsiębiorstwa. Celem zaś przedsiębiorstwa jakim jest gospodarstwo rolne zawsze jest produkcja rolnicza bezwzględu na to w jaki sposób zostaną wykorzystane pożytki z tej działalności.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne oraz fakt, że działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność, w tym wykonywaną przez rolników, można przyjąć, iż gospodarstwo rolne (pomimo jego odrębnego zdefiniowania w ustawie o podatku od towarów i usług), stanowi podobną do przedsiębiorstwa jednostkę organizacyjną, w ramach której prowadzona jest działalność gospodarcza. Zatem sprzedaż działek wydzielonych z areału gospodarstwa rolnego można uznać za wyprzedaż majątku przedsiębiorstwa.

Nie można zatem uznać posiadanego przez Wnioskodawcę gospodarstwa rolnego za majątek osobisty, gdyż jest to mienie służące w istocie prowadzonej działalności, natomiast sprzedaż części gruntu winna być traktowana jako sprzedaż części majątku związanego z prowadzoną w sposób zorganizowany działalnością gospodarczą. W konsekwencji nie można zgodzić się ze stanowiskiem, że sprzedaż przedmiotowych gruntów to sprzedaż majątku osobistego.

Dostawa terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu stawką podatku 22%.

Należy zaznaczyć, że podatnik dokonujący dostawy przedmiotowych gruntów nie może skorzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 9 cyt. ustawy. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę, co nie ma miejsca w przedmiotowej sprawie.

Ponadto należy wskazać, iż zgodnie z przepisem art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d) ww. ustawy podatnicy podmiotowo zwolnieni od podatku dokonujący dostawy terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę nie mogą korzystać ze zwolnienia od tego podatku niezależnie od wielkości obrotów.

Zatem dokonana przez Wnioskodawcę, jako rolnika dostawa gruntów przeznaczonych pod zabudowę, służących uprzednio działalności rolniczej, jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki VAT 22% . Natomiast Wnioskodawcę należy uznać jako osobę zobowiązana do zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu dokonania czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, iż podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3, Wnioskodawca winien zarejestrować się jako podatnik VAT czynny.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.