kto posiada status podatnika podatku VAT: Gmina czy Urząd Gminy?

sygnatura: IBPP1/443-340/08/MS

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

data: 2008-05-14

Wniosek ORD-IN: [ 1021 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 lutego 2008r. (data wpływu 26 lutego 2008r.), uzupełnionym pismem, które wpłynęło w dniu 19 marca 2008r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania kto posiada status podatnika podatku VAT: Gmina czy Urząd Gminy - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 lutego 2008r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania kto posiada status podatnika podatku VAT: Gmina czy Urząd Gminy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca stwierdza, że do celów podatku od towarów i usług zarejestrowani są dwaj podatnicy: Urząd Gminy G. - NIP: ... oraz Gmina G. - NIP: ... Wszystkie czynności wykonywane przez Gminę jak i przez Urząd są realizowane i rozliczane dla potrzeb podatku VAT w deklaracji składanej przez Urząd Gminy G. NIP... Urząd także występuje jako sprzedawca i nabywca. Rejestry sprzedaży, rejestry zakupów, faktury sprzedaży (mienia gminnego, usługi najmu, dzierżawy itp.), faktury zakupu (energia elektryczna, gaz itp.) wystawiane są na urząd i z jego NIP-em. Za Gminę comiesięcznie składana jest deklaracja ,,zerowa".

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Kto posiada status podatnika podatku VAT, gmina czy urząd gminy...

Zdaniem Wnioskodawcy jednostka samorządu terytorialnego jaką jest gmina nie może wykonywać swoich zadań bez udziału urzędu gminy. Stąd też, jego zdaniem, podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności (Gminy i Urzędu) powinien być Urząd Gminy. Zdaniem Wnioskodawcy przemawia za tym kilka okoliczności:

1. Urząd Gminy jako jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, mieści się w kategorii pojęcia ,,podatnik" w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (art.15).
2. Gmina nie ma prawnych możliwości prowadzenia rozliczeń i ewidencji podatku VAT na kontach księgowych gminy, tylko na kątach urzędu, obsługującego gminę (Rozporządzenie Ministra Finansów z dn.28.07.2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek finansów publicznych Dz. U. Nr 142, poz.1020). Wynika stąd, iż faktury zakupu muszą być wystawiane na Urząd Gminy a faktury sprzedaży przez Urząd Gminy. Tylko to daje możliwość rzetelnego prowadzenia ksiąg rachunkowych, rejestrów, ujęcia prawidłowych należności i zobowiązań z tyt. podatku VAT w bilansie urzędu.
3. W przypadku uznania Gminy jako podatnika VAT, problemem jest, jaki adres siedziby należy wskazać w zgłoszeniu identyfikacyjnym NIP-2. Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz.159 ze zm.), gmina to wspólnota samorządowa, którą tworzą mieszkańcy gminy oraz odpowiednie terytorium. Można wskazać adres rady gminy, wójta ale trudno jest wskazać adres jednostki samorządu terytorialnego jakim jest gmina.
4. Rozporządzenie ministra Finansów z dn.27.04.2007 w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004r. Nr 97 poz.970 ze zm.) przewiduje w § 8 ust. 1 pkt 14 zwolnienie od podatku VAT usług świadczonych pomiędzy gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych, jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi, z wyjątkiem usług wymienionych w poz. 138 i 153 załącznika do ustawy oraz usług komunikacji miejskiej. Z przepisu tego wynika, że gdyby nie nadać urzędowi gminy statusu podatnika VAT, to spowoduje to niemożność skorzystania z tego zwolnienia. Jeżeli podatnikiem miałaby być gmina to na przykład usługi zimowego utrzymania dróg świadczone przez zakład budżetowy nie mogłyby korzystać ze zwolnienia, bo gmina jako osoba prawna nie jest jednostką budżetową. Jeśli przyjąć, że celem tego przepisu było zwolnienie z podatku wszystkich usług, które wykonywane są w ramach sektora finansów publicznych, to należy równocześnie uznać urząd gminy za podatnika VAT. Tylko faktura wystawiona na urząd daje możliwość skorzystania z tego zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie tut. organ chciałby odnieś się do sprawy sklasyfikowania, przez Wnioskodawcę, Urzędu Gminy jako jednostki budżetowej.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawa z dnia 30 czerwca 2005r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104) sektor finansów publicznych tworzą:

1. organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały;
2. gminy, powiaty i samorząd województwa, zwane dalej "jednostkami samorządu terytorialnego", oraz ich związki;
3. jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych;

Na mocy art. 19 ustawy o finansach publicznych, jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone w formach określonych w niniejszym rozdziale oraz na podstawie odrębnych ustaw jako państwowe lub samorządowe osoby prawne albo jako państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

W myśl art. 20 ust. 1-4 ww. ustawy jednostkami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem art. 22 ust. 1-3. Jednostka budżetowa działa na podstawie statutu określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności, w tym działalności podstawowej. Jednostka budżetowa prowadzi gospodarkę finansową według zasad określonych w ustawie. Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i wydatków, zwany dalej "planem finansowym jednostki budżetowej".

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o finansach publicznych jednostki budżetowe, z zastrzeżeniem odrębnych przepisów, tworzą, łączą, przekształcają w inną formę organizacyjno-prawną i likwidują organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego - gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe. Tworząc jednostkę budżetową organ, o którym mowa w ust. 1, nadaje jej statut oraz określa mienie przekazywane tej jednostce w zarząd.

Analizując treść powyższych przepisów, należy stwierdzić, że samorządowe jednostki budżetowe powinny posiadać, m.in., osobowość prawną (art. 19) oraz powinny działać na podstawie statutu (art. 20 ust. 2).

Natomiast Urząd gminy jest jednostką organizacyjną gminy zapewniającą obsługę administracyjną, organizacyjną i techniczną wójta gminy, a w praktyce często także rady gminy oraz jej organów wewnętrznych: przewodniczącego rady i jego zastępców, komisji rady, klubów radnych oraz samych radnych. Jest to więc aparat pomocniczy (biuro) organów gminy.

Powyższe wynika z analizy przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2001r. Nr 142 poz. 1591 ze zm.).

Gmina zgodnie z art. 2 ww. ustawy wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Jest jednostką zasadniczego podziału terytorialnego stopnia podstawowego, posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu.

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi - art. 9 ust. 1.

W myśl art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent).

Gmina (jednostka samorządu terytorialnego) jest samorządową osobą prawną, która nie ma własnych struktur organizacyjnych, natomiast nałożone na nią zadania w myśl art. 33 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy wykonywane są za pośrednictwem Urzędu. Organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy określa regulamin organizacyjny, nadany przez wójta w drodze zarządzenia.

Dokonując analizy powyższych przepisów w aspekcie przedmiotu niniejszej sprawy, należy dojść do wniosku, że jednostkami budżetowymi są te jednostki organizacyjne gminy, które działają na podstawie statutu, a swoje wydatki pokrywają bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu gminy oraz posiadają osobowość prawną.

Skoro ustawa o samorządzie gminnym nie nadaje Urzędowi statusu jednostki organizacyjnej gminy (jednostki organizacyjnej sektora finansów publicznych, który m.in. tworzy gmina), a czyni je jedynie aparatem pomocniczym organu gminy, działającym na podstawie regulaminu organizacyjnego, nie ma wobec tego podstaw, by przyjąć, że jest jednostką budżetową, która winna funkcjonować w oparciu o swój statut oraz posiadającą osobowość prawną.

A zatem zdolność prawną jak i zdolność do wykonywania czynności prawnych ma Gmina (jednostka samorządu terytorialnego), nie zaś Urząd.

Konsekwencją powyższego będzie uznanie za podatnika, z tytułu podatku od towarów i usług, Gminę a nie urząd gminy, gdyż stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwaną dalej ustawą o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych z dnia 28 lipca 2006r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 142, poz. 1020) z którego wynika, że urząd nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, dotyczącej rozliczeń podatku od towarów i usług dla samorządowych osób prawnych oraz ich urzędów, obsługujących od strony techniczno-organizacyjnej te osoby prawne. Gmina (jednostka samorządu terytorialnego) nie może wykonywać swoich zadań statutowych bez udziału Urzędu Gminy.

Zatem wszelkie dokumenty wymagające oznaczenia (numeru) NIP sporządzane przez Urząd dotyczące czynności przypisanych prawnie Gminie, powinny być sygnowane numerem NIP osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności, czyli numerem NIP Gminy.

Należy dodać, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.), osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej (NIP). Stosownie do ust. 2 i 3 cyt. wyżej przepisu, obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, a w szczególności zakłady (oddziały) osób prawnych, płatnicy podatków oraz płatnicy składek ubezpieczeniowych - podmioty te również otrzymują NIP. Powyższe oznacza, że każdy podmiot, który należy do jednej z ww. kategorii, jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego. Numer identyfikacji podatkowej nie może być używany w oderwaniu od nazwy podmiotu, która występuje w decyzji administracyjnej o nadaniu NIP. Konsekwencją wydania ww. decyzji jest jednoznaczna identyfikacja podmiotu poprzez jego NIP i nazwę.

Stąd też podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności (Gminy i Urzędu Gminy) jest wyłącznie Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego. Natomiast zgłoszenia rejestrującego - zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o podatku VAT w imieniu Gminy (jednostki samorządu terytorialnego) powinien dokonać Urząd Gminy.

Zatem z uwagi na to, że nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, zarówno Gmina, jak i Urząd, w związku ze swoimi działaniami powinny sporządzać jedno rozliczenie deklaracyjne dla podatku od towarów i usług. Uwzględniając jednakże fakt, iż w stosunku do całej działalności (a więc Gminy i Urzędu), podatnikiem podatku od towarów i usług jest wyłącznie Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego, posiadająca osobowość prawną - wbrew poglądowi wyrażonemu we wniosku - w deklaracji tej powinien być podawany numer identyfikacji podatkowej tej osoby prawnej, w imieniu której wykonywane są czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, tj. numer nadany Gminie.

Końcowo wskazać należy, że kwestia opodatkowania podatkiem VAT usług zimowego utrzymania dróg świadczonych na rzecz Gminy przez zakład budżetowy nie była przedmiotem interpretacji gdyż Wnioskodawca nie zadał pytania w tym zakresie.

A zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.