możliwość odliczenia przez gminę podatku naliczonego w związku z zakupami towarów i usług przy budowie wodociągu

sygnatura: IBPP1/443-227/08/ES

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

data: 2008-05-05

Wniosek ORD-IN: [ 862 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 6 lutego 2008r. (data wpływu 11 lutego 2008r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 kwietnia 2008r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku naliczonego w związku z zakupami dokonywanymi w ramach projektu pn. ,,Rozbudowa wodociągu grupowego - sieć wodociągowa" - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lutego 2008r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 28 kwietnia 2008r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. ,,Rozbudowa wodociągu grupowego - sieć wodociągowa".

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Gmina L. dnia 2 lipca 2004r. złożyła wniosek o przyznanie dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na projekt pn. ,,Rozbudowa wodociągu grupowego - sieć wodociągowa", realizowanego w ramach programu ZPORR - Priorytet 3 Rozwój Lokalny, Działanie 3.1 Obszary wiejskie. Na mocy zawartej umowy o dofinansowanie projektu z dnia 1 kwietnia 2005r. Gmina otrzymała pomoc. W wysokość kwoty poniesionych wydatków, których dotyczyła refundacja z pomocy unijnej, wchodził także podatek VAT uznany za koszt kwalifikowany.

W związku z realizacją przedmiotowej inwestycji wszelkie faktury wystawiane były na Beneficjenta tj. Gminę L. Jednocześnie gmina nie jest odrębnym podatnikiem podatku VAT i wszelki podatek VAT należny w imieniu Gminy rozlicza Urząd Gminy składając jedną deklarację VAT-7.

Urząd i Gmina nie prowadzą działalności gospodarczej, w wyniku której następuje sprzedaż opodatkowana, będąca rezultatem tej inwestycji. Wykonana inwestycja jest przyjęta na stan majątku Gminy i po wybudowaniu została przekazana w bezpłatne administrowanie na rzecz Komunalnego Związku Wodno-Ściekowego, utworzonego uchwałą Rady Gminy L. Powyższy Związek Komunalny obejmował gminy: D., L., Ś., W. i W., a jego celem było zaspokojenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzanie ścieków.

W związku z likwidacją Komunalnego Związku Wodno-Ściekowego, Gmina w celu wykonywania zadań własnych polegających na zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (na mocy ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków - Dz. U. z 2006r. Nr 123 poz. 858) - zawarła dnia 31 października 2007r. umowę o nieodpłatne użytkowanie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych z przedsiębiorcą wodociągowym ,,H." Sp. z o.o. z K. ze 100% kapitałem spółki należącym do Gminy K. Przedmiotowa umowa została zawarta na czas określony do dnia 31 października 2010r.

Stosownie do dodatkowych zaleceń Komisji Europejskiej, Instytucja Pośrednicząca zobowiązała Gminy do aktualizacji złożonych oświadczeń dotyczących kwalifikowalności podatku VAT oraz dostarczenia stosownych zaświadczeń, czy w odniesieniu do realizowanego projektu istnieje możliwość odliczenia podatku VAT w całości lub części. Podatnikiem podatku VAT jest Urząd Gminy, dla którego obrót opodatkowany podatkiem VAT stanowi dochód z wynajmu lokali mieszkalnych i użytkowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Gmina jako beneficjent pomocy unijnej jest płatnikiem podatku VAT i czy w odniesieniu do realizowanego projektu istnieje jakakolwiek możliwość odzyskania poniesionego kosztu podatku VAT w całości lub części...

W uzupełnieniu Wnioskodawca przełormułował powyższe pytanie, nadając mu następujące brzmienie: czy w związku z realizacją projektu, polegającego na ,,Rozbudowie wodociągu grupowego - sieć wodociągowa" istnieje możliwość odliczenia podatku VAT w całości lub części...

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina i Urząd nie prowadzą samodzielnie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w zakresie wykonywania zadań własnych (zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków), w wyniku których następuje sprzedaż opodatkowana wody. Zatem Gmina nie ma dochodów z tytułu sprzedaży wody i nie ma możliwości odliczenia podatku VAT zawartego w cenie zakupionych materiałów lub usług przy realizacji przedmiotowej inwestycji, jak i po zrealizowaniu projektu.

Ponadto Gmina wybudowaną przez siebie sieć wodociągową przekazała w nieodpłatne użytkowanie spółce prawa handlowego, tym samym nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT zawartego w kosztach inwestycji. Urząd jako jednostka organizacyjna organu władzy publicznej jest jednak podatnikiem podatku VAT w zakresie czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych polegających na wynajmie lokali mieszkalnych i użytkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 6 wyżej cytowanej ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywanymi w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednostki samorządu terytorialnego są zatem innymi, niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, nie korzystają tym samym z wyłączenia z opodatkowania, lecz są objęte zwolnieniem w zakresie czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami.

Gmina stosownie do art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 ze zm.) jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym, organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent). W myśl art. 33 ust. 1, wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy. Jak wynika z powyższego, urząd gminy nie jest jednostką organizacyjną w rozumieniu ww. art. 9 ustawy o samorządzie gminnym. Jest wyłącznie zorganizowanym zespołem osób i środków służących do pomocy organowi administracyjnemu. Urząd gminy jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań gminy oraz obsługi techniczno organizacyjnej gminy. Biorąc pod uwagę nierozerwalne i niepodzielne powiązania podmiotowe gminy i urzędu gminy, również na gruncie podatku od towarów i usług należy stwierdzić, iż nie występuje odrębna od podmiotowości gminy podmiotowość urzędu gminy. Zatem Urząd Gminy działając w imieniu Gminy realizuje zadania własne Gminy. Natomiast zdolność prawną i zdolność do dokonywania czynności prawnych ma Gmina, nie zaś Urząd Gminy.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 142 poz. 1020) urząd gminy nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, dotyczącej rozliczeń podatku od towarów i usług dla samorządowych osób prawnych oraz dla ich urzędów, obsługujących od strony techniczno organizacyjnej te osoby prawne. Urząd Gminy jest więc aparatem pomocniczym organu wykonawczego, który nie posiada podmiotowości prawnej. Powyższe oznacza, że podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności może być wyłącznie Gmina, w żadnym zaś przypadku Urząd Gminy.

Jak już podano na wstępie zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W świetle powyższego przepisu jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa), ze względu na przyznaną im ustawowo osobowość prawną, są podatnikami podatku od towarów i usług, o ile spełnią pozostałe warunki wskazane w art. 15 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tj. Dz.U. z 2004r. Nr 269 poz. 2681 ze zm.), osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej NIP. Dla celów rozliczeń podatku od towarów i usług, Gmina i Urząd Gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie NIP nadane Gminie, a w związku z wykonywanymi przez nie czynnościami powinno być wystawiane jedno rozliczenie deklaracyjne VAT - 7 niezależnie czy daną czynność należy przypisać gminie, czy też obsługującemu ją od strony techniczno-organizacyjnej urzędowi gminy.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w ramach swoich zadań zrealizował, dofinansowywany ze środków unijnych projekt pod nazwą ,,Rozbudowa wodociągu grupowego - sieć wodociągowa". W ramach inwestycji wykonana została budowa sieci wodociągowej, która zaspokaja zbiorowe potrzeby mieszkańców w zakresie zaopatrzenia w wodę.

Ponadto z treści wniosku wynika, iż wybudowana sieć wodociągowa przekazana została w nieodpłatne użytkowanie początkowo Komunalnemu Związkowi Wodno-Ściekowemu, a po jego likwidacji przedsiębiorcy wodociągowemu ,,H." Sp. z o.o. z K. ze 100% kapitałem spółki należącym do Gminy K.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 - art. 8 ust. 1 cyt. ustawy. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Z powyższego wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług było objęte opodatkowaniem podatkiem VAT muszą być spełnione łącznie dwa warunki. Po pierwsze ustawa wyraźnie wskazuje, że nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych wprawdzie nieodpłatnie, lecz w związku z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. Drugim warunkiem objęcia nieodpłatnych usług podatkiem VAT jest istnienie prawa podatnika do odliczenia całości lub części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami. Przez usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Biorąc pod uwagę fakt, iż opisane we wniosku nieodpłatne świadczenie usług (nieodpłatne przekazanie w używanie mienia początkowo Komunalnemu Związkowi Wodno-Ściekowemu, a po jego likwidacji przedsiębiorcy wodociągowemu ,,H." Sp. z o.o. z K. ze 100% kapitałem spółki należącym do Gminy K.) odbyło się w związku z prowadzoną przez gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych), brak podstaw do traktowania tego nieodpłatnego przekazania jako odpłatnego świadczenia usług. Tym samym czynność ta jako nieodpłatne świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego realizacja przedmiotowej inwestycji związana jest z wykonywaniem przez Gminę zadań publicznych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. W zakresie realizacji zadań publicznych gmina jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Natomiast nieodpłatne przekazanie do użytkowania majątku wytworzonego w ramach projektu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie ma w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy - nieodpłatne przekazanie inwestycji do użytkowania odbyło się w związku z prowadzoną przez gminę działalnością (wykonywanie zadań publicznych).

Zatem w myśl powyższych przepisów nabywane towary i usługi, związane z realizacją ww. projektu nie będą służyły czynnościom opodatkowanym, ponieważ Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego korzysta ze zwolnienia w zakresie czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami. Tym samym nie będzie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, który to podatek zawarty jest w cenie nabywanych towarów i usług związanych z inwestycją pod nazwą ,,Rozbudowa wodociągu grupowego - sieć wodociągowa".

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.