sprzedaż gruntu z majątku osobistego i w okolicznościach nie wskazujących na związek z prowadzoną działalnością nie podlega opodatkowaniu VAT

sygnatura: IBPP1/443-176/08/AZb

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

data: 2008-03-25

Wniosek ORD-IN: [ 838 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 23 stycznia 2008r. (data wpływu 30 stycznia 2008r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania sprzedaży działek - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 stycznia 2008r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania sprzedaży działek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wspólnie z bratem jest współwłaścicielem działki obręb G. przy ulicy Z. wraz z zabudowaniem. Łączna powierzchnia działki wynosi 0,5214 ha. Wnioskodawca wraz z bratem otrzymał działkę w spadku po rodzicach w roku 1988. Obecnie brat Wnioskodawcy zamieszkuje przedmiotową nieruchomość.

Na wniosek właścicieli gruntów leżących przy ulicy Z. Urząd Miasta G. podjął działania mające na celu przekształcenie tego obszaru z rolniczego na teren pod zabudowę mieszkaniową. Wśród osób wnoszących o przekwalifikowanie gruntu nie było Wnioskodawcy.Po przekwalifikowaniu terenu, na którym leży działka, z rolniczego na budowlany Wnioskodawca wspólnie z bratem podjął działania mające na celu podział geodezyjny nieruchomości: z gospodarstwa zostały wydzielone trzy małe działki budowlane a czwarta (pozostała część) wraz ze starym domem pozostanie zamieszkana przez brata Wnioskodawcy. Wymienione trzy działki Wnioskodawca wspólnie z bratem zamierza sprzedać.

Wydzielenie gruntu nastąpiło przez podział geodezyjny, zostały przydzielone nowe numery działek wraz z wpisami do ksiąg wieczystych. Dwie spośród trzech działek zostały wydzielone w grudniu 2007r. Trzecia działka zostanie wydzielona w roku bieżącym. Celem podziału nieruchomości było umożliwienie sprzedaży gruntu: Wnioskodawca obawiał się trudności w znalezieniu nabywcy na jedną dużą nieruchomość. Należało dostosować wielkość działek do wymagań kupujących, uwzględnić ułożenie terenu oraz zastosować się do wytycznych Urzędu Miasta.Powodem sprzedaży działek jest ciężka sytuacja materialna Wnioskodawcy, który podjął decyzję o wyprzedaży majątku rodzinnego.

Grunt, o którym mowa nigdy nie był przedmiotem najmu ani dzierżawy. Przez ostatnie kilka lat nie był w ogóle użytkowany. Wnioskodawca nie czerpał z niego żadnych pożytków, ww. grunt przysparzał jedynie kosztów (podatek od nieruchomości).

Środki uzyskane ze sprzedaży Wnioskodawca zamierza przeznaczyć na spłatę kredytu zaciągniętego na budowę domu dla całej jego rodziny. Wnioskodawca był zmuszony rozpocząć budowę z uwagi na fakt, iż stary dom wskutek szkód górniczych został poważnie uszkodzony i grozi zawaleniem.

Wnioskodawca wskazuje na konieczność zapłaty wysokich podatków miejskich przy sprzedaży działek budowlanych: renty planistycznej stanowiącej 30% różnicy ceny rynkowej działki budowlanej a ceny działki rolnej, która jest znikoma i wynosi 5 zł/m2, oraz podatku adiacenckiego wynoszącego 20% różnicy ceny działki budowlanej a ceny działki rolnej.

Działki przeznaczone do sprzedaży stanowią grunt niezabudowany. Nie ma tam w tej chwili ani nigdy nie było żadnych zabudowań. Nowe tereny do zabudowy przy ulicy Z. to w większości nieużytki i łąki. Stanowią one jednak dobry teren do zabudowy, gdyż nie mają szkód górniczych.

Wnioskodawca prócz wyżej wymienionych nieruchomości nie posiada żadnych innych nieruchomości, które zamierzałby w przyszłości sprzedać. Wnioskodawca nie prowadzi ani nigdy nie prowadził żadnej działalności gospodarczej, nigdy nie był podatnikiem VAT. Wnioskodawca jest emerytem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca sprzedając trzy wymienione wyżej działki ma obowiązek opłacenia podatku VAT od tej sprzedaży...

Zdaniem Wnioskodawcy, nie musi on opłacić podatku VAT z tytułu wymienionej sprzedaży trzech działek, gdyż - zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r. nie jest on podatnikiem VAT - nigdy nie prowadził samodzielnie żadnej działalności gospodarczej. Odnosząc się do art. 15 ust. 2 powołanej wyżej ustawy Wnioskodawca zamierza sprzedać nieruchomość w sposób okazjonalny a nie częstotliwy.

Ponadto przedmiotowa nieruchomość nie została nabyta w celach handlowych, lecz stanowi majątek własny odziedziczony po rodzicach. Nie była wykorzystywana do produkcji płodów rolniczych a prowadzone tam uprawy były przeznaczone wyłącznie na własny użytek.

Wnioskodawca powołał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 października 2007r. sygn. akt I FPS 3/07, który orzekając w podobnej sprawie wydał wyrok stwierdzający, że VAT płacą tylko te osoby, które sprzedają ziemię w ramach działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary rozumie się - zgodnie z art. 2 pkt. 6 ustawy o VAT - rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przez dostawę towarów na terytorium kraju rozumie się - w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe oznacza, że dostawa towarów, w tym przypadku gruntów, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika podatku VAT, a czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o VAT tzn. czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania w sposób częstotliwy lub wykonywano czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem ,,podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia ,,częstotliwości", przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności.

O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat) ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w odniesieniu do danej czynności ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej w tym zakresie. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala zatem na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z przedstawionych przepisów wynika więc, że jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży ze swojego majątku prywatnego nieruchomości gruntowej przeznaczonej pod zabudowę, a czynność ta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, iż działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Aby zatem dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca wspólnie z bratem odziedziczył w 1988r. w drodze spadku po rodzicach nieruchomość wraz z zabudowaniem. Po przekwalifikowaniu terenu, na którym leży działka z rolniczego na budowlany przez Urząd Miasta G. Wnioskodawca wspólnie z bratem dokonał podziału geodezyjnego nieruchomości: z gospodarstwa zostały wydzielone trzy małe działki budowlane a czwarta (pozostała część) wraz ze starym domem zostanie zamieszkana przez brata Wnioskodawcy. Wymienione trzy działki Wnioskodawca wspólnie z bratem zamierza sprzedać. Działki przeznaczone do sprzedaży stanowią grunt niezabudowany. Wnioskodawca nie prowadzi ani nigdy nie prowadził żadnej działalności gospodarczej, nigdy nie był podatnikiem VAT.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawcy nie można uznać za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w odniesieniu do transakcji sprzedaży gruntów, w myśl art. 15 ustawy o VAT. Nic nie wskazuje na to, aby dokonując sprzedaży działek Wnioskodawca działał w charakterze handlowca, a okoliczności będące przyczyną transakcji sprzedaży nieruchomości gruntowych, nie wskazują, iż miałyby być one czynione z zamiarem wykonywania w sposób częstotliwy.

Działki posiadane przez Wnioskodawcę nie zostały nabyte z zamiarem dalszej odsprzedaży, ale stanowią one majątek własny Wnioskodawcy odziedziczony w spadku po rodzicach.Należy zauważyć ponadto, iż to nie Wnioskodawca podjął działania zmierzające do przekwalifikowania gruntu z rolnego na budowlany, gdyż wśród osób wnioskujących do Urzędu Miasta G. o przekwalifikowanie gruntów położonych na tym terenie nie było Wnioskodawcy.

Grunt nie był wykorzystywany do produkcji płodów rolniczych, a prowadzone tam uprawy były wykorzystywane wyłącznie na własny użytek. Przez ostatnie kilka lat grunt przeznaczony do sprzedaży nie był w ogóle użytkowany. Grunt ten nie był przedmiotem najmu ani dzierżawy, a Wnioskodawca nie czerpał z niego żadnych pożytków, wręcz przeciwnie - ponosił koszty związane z jego posiadaniem (podatek od nieruchomości).

Należy również podkreślić, z uwagi na ciężką sytuację materialną Wnioskodawca podjął decyzję o sprzedaży majątku rodzinnego. Wnioskodawca wskazuje, iż środki pieniężne uzyskane z tej sprzedaży zamierza wykorzystać na cele mieszkaniowe, tj. spłatę kredytu zaciągniętego na budowę nowego domu dla całej rodziny. Wnioskodawca był zmuszony rozpocząć budowę z uwagi na fakt, iż stary dom wskutek szkód górniczych został poważnie uszkodzony i grozi zawaleniem.

Wnioskodawca prócz wyżej wymienionych nieruchomości nie posiada żadnych innych nieruchomości, które zamierzałby w przyszłości sprzedać.Należy zauważyć, iż sprzedaż powyższych działek ma charakter czynności incydentalnych, dokonanych poza sferą działalności gospodarczej.

Zatem, w zaistniałej sytuacji, przedmiotem sprzedaży będzie majątek osobisty Wnioskodawcy, odziedziczony w drodze spadku po rodzicach, niewykorzystywany do działalności gospodarczej (w tym również działalności rolniczej) w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, dokonany przez osobę niebędącą zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Wnioskodawca sprzedając działki niezabudowane korzysta z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, a zatem czynność ta nie oznacza wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Podsumowując, w oparciu o przedstawione przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny należy stwierdzić, że sprzedaż przedmiotowych działek nie nosi znamion powtarzalności, tak więc warunek częstotliwości nie zostaje tu wypełniony. W świetle powyższego dostawy ww. działek nie można uznać za działalność gospodarczą, bowiem czynność ta nie mieści się w definicji, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem brak jest podstaw do uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży działek. Tym samym dostawa przedmiotowych działek nie będzie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Nadmienia się, że wskazywane we wniosku orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 października 2007r. sygn. akt I FPS 3/07 dotyczy konkretnej sprawy podatnika, osadzonej w określonym stanie faktycznym. Rozstrzygnięcie dokonane przez Sąd wiąże jedynie w konkretnej sprawie i nie stanowi źródła powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.