Czy zamiana gruntów pod wywłaszczenie na cel publiczny powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług?

sygnatura: ILPP1/443-136/07-2/BD

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

data: 2007-11-08

Wniosek ORD-IN: [ 646 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Powiatu W. przedstawione we wniosku z dnia 16 sierpnia 2007 r. (data wpływu: 20 sierpnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zamiany gruntów - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 sierpnia 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zamiany gruntów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 6 lipca 2007 r. na podstawie umowy zamiany, sporządzonej w formie aktu notarialnego nastąpiła zamiana gruntów pomiędzy osobą fizyczną, a Starostą Powiatu, działającego w imieniu Skarbu Państwa. Grunt Skarbu Państwa w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczony jest na cele budowlane. Na podstawie zawartej umowy, osoba fizyczna przeniosła na rzecz Skarbu Państwa prawo własności posiadanej działki, w zamian za to Starosta Powiatu przeniósł na rzecz osoby fizycznej prawo własności działki należącej do Skarbu Państwa za dopłatą. Powodem zamiany nieruchomości gruntowych jest konieczność nabycia ww. gruntu przez Skarb Państwa pod wywłaszczenie na cel publiczny w związku z realizacją inwestycji pod nazwą: ,,Budowa autostrady płatnej A-8 dla odcinka obwodnicy ....".

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zamiana gruntów pod wywłaszczenie na cel publiczny powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy dokonanie zamiany gruntów pod wywłaszczenie na cel publiczny, zgodnie z art. 112-135 ustawy o gospodarce nieruchomościami powinno być zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Swoje stanowisko opiera na zapisach wyroku z dnia 27 lutego 2007 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w sprawie skargi Urzędu Lotnictwa Cywilnego na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. W wyroku tym, skład 3-sędziów wskazał, że art. 13 (A) (1) VI Dyrektywy UE przewiduje zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na rzecz niektórych rodzajów działalności wykonywanych przez organy podlegające prawu publicznemu lub przez inne organy traktowane jako podmioty o charakterze społecznym przez dane państwo członkowskie z uwagi na to, że prowadzą one działalność w interesie publicznym. Wskazano ponadto, że nie w każdym przypadku, kiedy zostanie zawarta umowa cywilnoprawna między organem władzy publicznej, a innym podmiotem i na tej podstawie organ ma wykonać określoną czynność odpłatnie, powinien stać się on podatnikiem podatku o towarów i usług. Wnioskodawca uważa, że w opisanym przypadku zamiana gruntów służyć ma celowi publicznemu (budowa autostrady płatnej A-8) i pomimo zawartej umowy powinna zostać zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdza się, co następuje.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust.1 ww. ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Towarami, w świetle art. 2 pkt 6 cyt. ustawy o VAT, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca dokonuje zamiany gruntów. Zgodnie z art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zgodnie z art. 604 cyt. ustawy, do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Dostawą towarów jest zgodnie z cyt. wyżej art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, co również ma miejsce w przypadku umowy zamiany, w odniesieniu do obu stron transakcji. Dokonanie zatem zamiany gruntów jest zamianą towarów, czyli odpłatną dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli jest realizowana przez podatnika w ramach jego działalności gospodarczej.

Podatnikami podatku od towarów i usług są w myśl art. 15 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności. Z kolei stosownie do ust. 2 tego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 6 cyt. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle wskazanych unormowań organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

• podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich przepisami prawa, oraz
• podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium rozdziału stanowi zatem charakter wykonywanych czynności:

• czynności o charakterze publicznoprawnym (załatwianie tzw. spraw urzędowych) wyłączają te podmioty z kategorii podatników,
• czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują, że podmioty te są podatnikami podatku od towarów i usług, a realizowane przez nich odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Zatem organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są podatnikami w sferze ich aktywności cywilnoprawnej.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Starostwo Powiatu, działające w imieniu Skarbu Państwa dokonało zamiany gruntów, które w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczone są na cele budowlane. W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo-przedmiotowego. Wyłączenie ma miejsce, gdy:

1. dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,
2. odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały powołane.

Z uwagi na fakt, iż zamiana przedmiotowych gruntów miała charakter cywilnoprawny, nie jest możliwe wyłączenie Wnioskodawcy z grona podatników VAT, a tym samym wykonane czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto, ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) w art. 112 ust. 2 i ust. 3 stanowi, iż wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy. Wobec powyższego dokonanie zamiany gruntów w drodze umowy cywilnoprawnej w formie aktu notarialnego, nie mieści się w definicji wywłaszczenia nieruchomości, o którym mowa wyżej.

W przedmiotowej sytuacji należy również stwierdzić, iż powołany przez Wnioskodawcę wyrok z dnia 27 lutego 2007 r. WSA w Warszawie jest rozstrzygnięciem w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko do niego się zawęża, w związku z tym nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa.

W związku z powyżej przedstawionym stanem prawnym, stanowisko Wnioskodawcy zawarte we wniosku jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.