Dotyczy obowiązku opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłaty rocznej z tytułu wieczystego użytkowania.

sygnatura: P-443/4/8/07EK

autor: Urząd Skarbowy w Rypinie

data: 2007-06-18

P O S T A N O W I E N I E

Na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Rypinie, udzielając interpretacji w zakresie przepisów podatku od towarów i usług, uznaje stanowisko wyrażone w piśmie nr Fn. 3327/1/2007 z dnia 23.03.2007 r. w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego za p r a w i d ł o w e.

U Z A S A D N I E N I E

Zgodnie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Pismem nr Fn. 3327/1/2007 z dnia 23.03.2007 r. (data wpływu do tut. urzędu-26.03.2007 r.) Wójt Gminy Rogowo zwrócił się o interpretację przepisów prawa podatkowego w zakresie obowiązku opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłaty rocznej z tytułu wieczystego użytkowania.

Jak wynika z pisma Strony, przed dniem 1 maja 2004 r. z Gminą Rogowo zostało zawartych 12 umów dotyczących nieruchomości mienia komunalnego przekazanych w użytkowanie wieczyste na rzecz osób prawnych i fizycznych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w 2005 r. oraz w 2006 r. od opłat rocznych za użytkowanie wieczyste został naliczony i odprowadzony podatek VAT.

Strona, powołując się na Uchwałę Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 stycznia 2007 r. sygn. I FPS 1/06, stwierdza, iż ustanowienie oraz przeniesienie użytkowania wieczystego stanowi dostawę w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w powyższym piśmie, kwota opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste ustanowione przed dniem 1 maja 2004 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Biorąc pod uwagę stan faktyczny przedstawiony przez Wnioskodawcę i obowiązujący w tym zakresie stan prawny, uwzględniając stanowisko zawarte w uchwale siedmioosobowego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt. I FPS 1/06 z dnia 8 stycznia 2007 r., który orzekł w tożsamym stanie faktycznym i prawnym, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Rypinie wyjaśnia:

Zgodnie z treścią art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Definicja towaru natomiast została określona w art. 2 pkt 6 ustawy. Pod pojęciem towaru rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przez świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

W świetle artykułu 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług zaś podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Odnosząc cytowane uregulowania do kwestii opodatkowania powyższych opłat, należy na wstępie zaznaczyć, iż prawo użytkowania wieczystego gruntu jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostało zasadniczo w przepisach Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603 ze zm.). Zgodnie z art. 232 Kodeksu cywilnego grunty stanowiące własność Skarbu Państwa położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.

Przeniesienie prawa użytkowania wieczystego oraz ustalanie opłat odbywa się na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z treścią art. 27 tej ustawy sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.

Ustanawianie i znoszenie tego prawa oraz kształtowanie elementów jego treści co do zasady następuje na podstawie oświadczeń woli stron tj. czynności cywilnoprawnych między właścicielami a użytkownikami wieczystymi. Art. 71 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, iż za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Zgodnie z ust. 4 tego przepisu opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego. Wynikający z tego prawa obowiązek płacenia opłaty obciąża użytkownika wieczystego bez względu na sposób nabycia prawa użytkowania wieczystego. Opłaty te są zobowiązaniami cywilnoprawnymi uiszczanymi bez wezwania na rzecz właściciela gruntu, a do zmiany stawek tych opłat mają zastosowanie zasady cywilnoprawne.

Z tych też względów w przedmiotowej sprawie nie może znaleźć zastosowanie wskazany art. 15 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, wykonywanie prawa użytkowania wieczystego opiera się bowiem o zasady cywilnoprawne i nie jest realizacją zadań z zakresu prawa publicznego. Brak zatem podstaw do uznania, że organy władzy publicznej w zakresie realizacji stosunków cywilnoprawnych są wyłączone z grona podatników podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo na rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela, czym w istotny sposób różni się od ograniczonych praw rzeczowych, stanowiąc tym samym pośrednie ogniwo pomiędzy tymi prawami a własnością, nabierając jednocześnie charakteru o treści bardziej zbliżonej do prawa własności.

W świetle art. 233 K.c. użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy K.c. (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 K.c.) przemawiają za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem - w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

Wobec powyższego, mając na uwadze szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru, zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, obejmuje grunty, należy opowiedzieć się za stanowiskiem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 tej ustawy, a nie świadczenie usług, do którego odnosi się art.8 ust.1.

Konsekwencją stanowiska, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów będzie stwierdzenie, że w przypadku gdy taka czynność nastąpiła przed dniem 1 maja 2004 r. (tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy o ustanowieniu tego prawa), nie podlega ona obecnie podatkowi od towarów i usług. W przypadku dostawy towarów zasadą jest bowiem, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). W momencie zaś ustanowienia użytkowania wieczystego ta czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. nr 11, poz. 50 ze zm.). Tym samym opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie nowej regulacji prawnej.

W ocenie tutejszego organu opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 r. po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego stanowisko zajęte przez Wnioskodawcę należy uznać za prawidłowe.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Rypinie informuje, że niniejszej interpretacji udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz stan prawny obowiązujący w dniu jej wydania.

Interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia bądź zmiany przepisów prawa.

Na niniejsze postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy za pośrednictwem tut. organu w terminie siedmiu dni od daty doręczenia (art. 14a § 4 i art. 236 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej).