Czy sprzedaż nieruchomości lub jej poszczególnych działek w wykonaniu umowy o podziale majątku wspólnego będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT ?

sygnatura: 1418/ZT/T/443-83/06/SG

autor: Urząd Skarbowy w Piasecznie

data: 2007-02-26

Działając w imieniu Pani B C na mocy udzielonego pełnomocnictwa , wnioskiem z dnia 29.11.2006r(data wpływu do Urzędu Skarbowego w Piasecznie 22.12.2006 r) zwrócił się Pan do Naczelnika Urzędu Skarbowego z prośbą o udzielenie pisemnej odpowiedzi w kwestii dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży nieruchomości gruntowej stanowiącej współwłasność małżeńską .

Ze stanu faktycznego przedstawionego w piśmie wynika iż :przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość gruntowa , którą Pani C nabyła wraz z mężem w lipcu 2001 r. Nieruchomość została nabyta na cele prywatne nie związane z działalnością gospodarczą , nie stanowi środków trwałych w rozumieniu przepisów podatkowych . W dniu zakupu nieruchomość miała charakter gruntu rolnego bez prawa do zabudowy .W czerwcu 2003 r Sąd Okręgowy w Warszawie orzekł rozwód Wnioskodawczyni. Konsekwencją rozwodu był częściowy podział majątku dokonany aktem notarialnym , w którym stwierdzono , że przedmiotem podziału jest wspólny majątek małżonków jak i odrębny majątek dorobkowy włączony do wspólności majątkowej małżeńskiej .Małżonkowie zobowiązali się do podziału wspólnego majątku , w tym posiadanych nieruchomości na zasadach ustalonych w odrębnej umowie przedwstępnej .Strony ustaliły między sobą , że w przypadku sprzedaży nieruchomości kwoty otrzymane z tego tytułu zostaną podzielone między byłymi małżonkami w połowie , zaś w przypadku przeniesienia własności nieruchomości na jedna ze stron , spłaci ona drugą stronę w kwocie stanowiącej połowę odpowiedniej części lub całości wartości nieruchomości . Ponadto ze stanu faktycznego wynika , iż w wykonaniu umowy o podziale majątku wspólnego w czerwcu 2005 r Wnioskodawczyni wraz z mężem sprzedała inną wspólną nieruchomość.

Według opinii zawartej we wniosku wnioskodawczyni ani jej były małżonek jako współwłaściciele nieruchomości nie staną się podatnikami podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży tej nieruchomości . Sprzedaż części lub całości nieruchomości nie będzie podlegać podatkowi od towarów i usług mimo faktu , iż w 2005 r byli małżonkowie sprzedali inną nieruchomość w ramach umowy o podziale majątku wspólnego .

Zdaniem Pana uzasadnieniem takiego stanowiska jest fakt , że sprzedaż nieruchomości jest wynikiem orzeczenia rozwodu Wnioskodawczyni oraz konieczności podziału majątku . Nie jest zatem możliwe uznanie , że Wnioskodawczyni nabyła nieruchomość w 2001 r w celu jej sprzedaży , czy też prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami . W chwili nabycia nieruchomość stanowiła grunt rolny i w takim charakterze miała być wykorzystywana . Fakt , że byli małżonkowie dokonując podziału majątku wspólnego w 2005 r sprzedali inną wspólną nieruchomość również nie wskazuje na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy . Zdaniem Pana istotną przesłanką do uznania czynności za dokonywaną w sposób częstotliwy jest swoboda w wykonywaniu takich czynności zarówno co do przedmiotu jak i zakresu działalności .W przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni nie ma możliwości wyboru co do zakresu dokonywanych czynności jak i dowolności przyszłych czynności . Zarówno Wnioskodawczyni jak i jej były małżonek są zmuszeni postępować zgodnie z umową o zniesieniu współwłasności majątkowej w następstwie prawomocnego orzeczenia rozwodu . Sprzedaż całego majątku w wykonaniu umowy o podziale majątku wspólnego stanowi wykonanie tej umowy i wyczerpie możliwość dokonywania innych sprzedaży w przyszłości z braku innego majątku wspólnego . W przedmiotowej sprawie zaistniała konieczność sprzedaży nieruchomości , której małżonkowie nie przewidzieli w chwili jej nabycia . Jednocześnie z racji wielkości nieruchomości , jej sprzedaż jako całości jest bardzo trudna . Stąd też konieczność wyodrębnienia mniejszych działek z nieruchomości .Kolejnym istotnym argumentem jest fakt ,że byli małżonkowie nie nabyli tej nieruchomości w ramach działalności gospodarczej , a tym bardziej działalności w zakresie obrotu nieruchomościami , która to działalność mogłaby wskazywać na dokonywanie czynności podlegających opodatkowaniu.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Piasecznie zauważa co następuje :Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54 poz. 535 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 2 pkt. 6 tej ustawy przez towary rozumie się rzeczy ruchome , jak również wszelkie postacie energii , budynki i budowle lub ich części , będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług , które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej , a także grunty.

Art. 15 ust.1 i ust. 2 ustawy stanowi , iż podatnikami są osoby prawne , jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne , wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą , o której mowa w ust.2 ,bez względu ma cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów , handlowców lub usługodawców , w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników , a także działalność osób wykonujących wolne zawody , również wówczas , gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższej definicji działalności gospodarczej wynika zatem , że jest nią przede wszystkim profesjonalny obrót gospodarczy , realizowany w sposób zorganizowany , a co za tym idzie ciągły , w pewnym horyzoncie czasowym . Działalnością gospodarczą na potrzeby ustawy o podatku od towarów i usług jest także wykonywanie sporadycznie , a nawet jednorazowo czynności , o których mowa w art. 5 ust 1 ustawy , jednakże jedynie wtedy , gdy okoliczności wykonania tych czynności wskazują na zamiar wykonywania w sposób częstotliwy . Przy czym przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia ,, zamiar ,, . Słownik języka polskiego słowo częstotliwość opisuje jako ,,częste występowanie ,, , powtarzanie się jakiejś czynności czy zjawiska . Zamiarem natomiast jest jakiś ,, plan , projekt , intencja zrealizowania czegoś ,, .

Powyższe prowadzi do wniosku , iż w przypadku , gdy osoba fizyczna , nieprowadząca ewidencjonowanej działalności gospodarczej , dokonuje sprzedaży swego prywatnego majątku ( np. gruntu budowlanego ) , jeżeli wykonuje to w warunkach wskazujących , że działania te nie są czynione z zamiarem powtarzania i nie zmierzają do nadania im stałego charakteru , a towary te nie były nabywane jedynie w celu ich zbycia - to wykonywane przez taką osobę czynności dostawy gruntu nie uznaje się za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług . Jeżeli jednak sprzedaż dotyczy gruntu budowlanego , nabytego w celu dalszej odsprzedaży , czynności te należy zakwalifikować jako działalność gospodarczą , a sprzedającego uznać za podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy. W każdym przypadku dostawy towaru dokonywanej przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej należy ustalić , czy daną czynność można zakwalifikować jako działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy , a więc wykonywaną przez podatnika , gdyż tylko taka dostawa podlega opodatkowaniu . Okoliczność , iż podmiot wykonuje czynności wymienione w art. 5 ustawy ( m. in. odpłatna dostawa ) nie jest wystarczającą przesłanką do ich opodatkowania bowiem musi działać w charakterze podatnika , a zatem podmiotu wykonującego samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 . Ponadto zauważyć należy , że wykorzystywanie majątku prywatnego przez osoby fizyczne stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 zdanie drugie jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych .

Mając powyższe na uwadze tut. organ podatkowy stwierdza , iż w przedstawionym w piśmie stanie faktycznym mamy do czynienia ze sprzedażą majątku prywatnego nie związanego z działalnością gospodarczą w warunkach , które nie wskazują na zamiar ich powtarzania i nadania im zorganizowanego charakteru , ponieważ powtarzanie się czynności sprzedaży dotyczy dostawy poszczególnych części jednej nieruchomości. Zatem nie stanowi w tej sytuacji przesłanki do uznania czynności za działalność gospodarczą w rozumieniu cyt. wyżej przepisu art. 15 ust. 2 ustawy. Ponadto w chwili nabycia nieruchomość nie była przeznaczona do dalszej odsprzedaży , konieczność taka powstała w wyniku zdarzeń losowych nie przewidzianych w momencie nabycia , co jest dodatkowym argumentem do uznania , iż sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nie podlega przepisom w/w ustawy o podatku od towarów i usług .